Ndikuwaku mu 1955, tilipu anyamata atatu ndipu ini ndini wakumaliya. Ndikukuliya muchigaŵa cha mumphepeti mwa nyanja kumwera kwa Finland, ndipu kwenuku pasonu panu kudanika kuti tawuni ya Vantaa.

Ama angubatizika kuja Kaboni waku Yehova kwati kwaja vyaka vimanavi kuti ini ndiweku. Kweni ada awususkanga ukongwa uneneska ndipu aŵazomerezganga cha ama kuti asambirengi nasi Bayibolu pamwenga kuluta nasi ku mawunganu nga mpingu. Mwaviyo, yiwu atisambizanga fundu zipusu za mu Bayibolu asani ada palivi.

Kutuwa pa unamana wangu, ndakananga kuleka kuvwiya Yehova. Mwakuyeruzgiyapu, zuŵa linyaki nde ndi vyaka 7, asambizi ŵangu angukwiya ukongwa chifukwa chakuti ndingukana kurya makeki ngakusazgaku ndopa (verilättyjä). Angundipafya matakama ndi janja limoza kuti mulomu wangu ujuliki. Ndipu kujanja linyaki kwenga foloku ya keki yo akhumbanga kuti andiryisi, kweni ndingufiska kuphatiya pasi foloku yo yenga mumanja mwawu.

Nde ndi vyaka 12 ada angutayika. Yapa sonu ndingwamba kuwungana mwakufwatuka. Abali mu mpingu angulongo kuti atindiŵanaŵaniya ndipu venivi vingundiwovya kuti ndiluti panthazi mwauzimu. Ndingwamba kuŵerenga Bayibolu zuŵa lelosi ndipuso ndasambiranga mabuku nga gulu lidu mwaphamphu. Venivi vingundiwovya kuti ndibatiziki pa August 8, 1969 nde ndi vyaka 14.

 Ndati ndamaliza sukulu, ndingwamba upayiniya wa nyengu zosi. Pati pajumpha ŵaka masabata ngamanavi, ndingusamiya ku Pielavesi, ko kwakhumbikanga apharazgi anandi ndipu chigaŵa chenichi, che pafupi ndi pakati pa charu cha Finland.

Ku Pielavesi kwenuku, ndingukumana ndi Sirkka yo wanguzija muwolu wangu. Ndingukopeka nayu chifukwa chakuti wenga wakujiyuyuwa kweniso wayanjanga ukongwa Yehova. Iyu wakhumbanga kutchuka cha pamwenga kuja umoyu wapachanya. Tosi takhumbisiskanga kuchita vosi vo tingafiska pakuteŵete Yehova kwali tingapaskika uteŵeti wuli. Tingutorana pa March 23, 1974. Mumalu mwakuluta ku hanemuni, tinguluta ku Karttula ko kwakhumbikanga apharazgi anandi a Ufumu.

Kutuliya po tingutoliyana, Yehova walongo kuti watipaskengi vinthu vo tikhumbika pa umoyu asani tiŵika vinthu va Ufumu pakwamba. (Mate. 6:33) Mwakuyeruzgiyapu, ku Karttula, tengavi galimotu. Pakwamba, tayendanga panjinga. Kweni mu chipwepwi kwaziziranga ukongwa. Kuti tikapharazgi ku vigaŵa vakutali, takhumbikanga galimotu. Kweni tengavi ndalama zakuti tiguliyi galimotu.

Zuŵa linyaki, mku wangu wanguza kuzitiwona. Iyu wangutipaska galimotu yaki, ndipu wangulipiriya limu inshulansi. Isi takhumbikanga ŵaka kugula mafuta. Yapa tingusaniya galimotu yo takhumbikanga.

Yehova wangulongo kuti we ndi udindu wakutipaska vo tikhumbika pa umoyu. Isi takhumbikanga ŵaka kuŵika vinthu va Ufumu pakwamba.

Pa nyengu yo tenga ku Sukulu ya Apayiniya mu 1978, mubali Raimo Kuokkanen, a yo wenga yumoza wa asambizi ŵidu, wangutichiska kuti tikafili fomu yakupempha kuti tikasere Sukulu ya Giliyadi. Mwaviyo tingwamba kusambira Chingelezi kuti tije akwenere kuchisere sukulu yeniyi. Kweni techendafili fomu, mu 1980, angutidana kuti tikateŵetiyengi pa ofesi ya nthambi ku Finland. Pa nyengu yeniyo, ŵanthu wo ateŵete pa Beteli azomerezekanga cha kufila fomu yakupempha kuti akasere Sukulu ya Giliyadi. Kweni takhumbanga kuchiteŵete ko Yehova wakhumba kuti tikateŵete mumalu mwa ko isi tikhumba. Mwaviyo tinguzomera kuchiteŵete ku Beteli. Kweni tingulutirizga kusambira Chingelezi kuchitiya kuti nyengu yinyaki pazamusanirika mwaŵi wakuti tiluti ku Giliyadi.

 Pati pajumpha vyaka, Wupu Wakulongozga unguzomereza kuti wo ateŵete pa Beteli nawu angafila fomu yakupempha kuti akasere Sukulu ya Giliyadi. Tingufila mafomu ngakupempha kuti tikasere sukulu yeniyi chinanga kuti tawutinkhanga cha uteŵeti wa pa Beteli. Isi takhumbanga ŵaka kuti tije akunozgeka kuchiteŵete kwekosi ko kukhumbika chovyu asani te akwenere. Angutidana kuti tikasere kilasi nambala 79 ya Sukulu ya Giliyadi ndipu tingumaliza mu September 1985. Angutitumiza kuti tikateŵetiyengi ku Colombia.

Tati tafika ku Colombia, angutikambiya kuti tikateŵetiyengi ku ofesi ya nthambi. Ndinguyesesa kuwuchita umampha ukongwa uteŵeti wangu kweni pati pajumpha chaka tichiteŵete pa Beteli, ndinguwona kuti tikhumbika kusintha uteŵeti widu. Mwaviyo ndingupempha uteŵeti unyaki. Ndipu nkhenaka pe pa umoyu wangu po ndingupempha kusintha uteŵeti. Pavuli paki, angutikambiya kuti tikateŵetiyengi nge amishonale mutawuni ya Neiva muchigaŵa cha Huila.

Ndayanjanga ukongwa kupharazgiya ŵanthu. Pa nyengu yo ndenga ndechendato ndichichita upayiniya ku Finland, nyengu zinyaki ndapharazganga kutuwa mlenjilenji mpaka mazulu ukongwa. Ndipu tati tatorana ŵaka, ini ndi Sirkka tapharazganga zuŵa losi lamphumphu. Asani taluta kuchipharazga kuvigaŵa vakutali, nyengu zinyaki tagonanga mugalimotu. Venivi vatiwovyanga kuti tilekengi kumaliya nyengu yinandi tichiyenda pamsewu ndipu mawa laki tiyambengi kupharazga mlenjilenji.

Tati taja amishonale, tenga so ndi phamphu nge lo tenga nalu pakwamba. Mpingu widu ungukuwa ndipu abali ndi azichi a ku Colombia ŵenga aulemu, atiyanjanga kweniso awonganga ukongwa.

Matawuni nganyaki ngo ngenga kufupi ndi Neiva ko isi tenga, kwengavi Akaboni aku Yehova. Ndafipanga mtima kuti uthenga wamampha ufikengeku wuli ku matawuni ngenanga. Kweni chifukwa cha vigeŵenga vo vachitanga nkhondu, kwenuku kwenga kwakofya kwa alendu. Mwaviyo ndingupemphera kuti munthu munyaki wa mumatawuni ngenanga wazije Kaboni waku Yehova. Ndaŵanaŵananga kuti munthu waviyo wakhumbika kuza ku Neiva kuti wazisambiri uneneska. Mwaviyo, ndingupemphera so kuti asani wabatizika, waziluti panthazi mwauzimu ndi kuwere kwawu kuti wakapharazgengi. Kweni ndaziŵanga cha kuti Yehova we ndi nthowa yamampha ukongwa kuluska yo ini ndaŵanaŵananga.

Pati pajumpha nyengu yimanavi, ndingwamba kusambira Bayibolu ndi mnyamata munyaki zina laki Fernando González. Iyu wajanga ku Algeciras, ndipu yeniyi yenga yimoza mwa matawuni ngo kwengavi Akaboni. Iyu wayendanga mtunda wa makilomita ngakujumpha 50 kuza ku Neiva kuzigwira ntchitu. Iyu wanozgekiyanga umampha ukongwa sambiru lelosi ndipu wanguswera cha kwamba kusanirika pa maunganu ngosi. Kwambiya sabata yakwamba yo ndingwamba kusambira nayu, Fernando wawunganiskanga ŵanthu a mutawuni yaki ndipu waŵasambizanga vo wasambira pa sambiru laki la Bayibolu.

Fernando wangubatizika mu January 1990 pati pajumpha myezi 6 kutuliya po wangwambiya kusambira Bayibolu. Pavuli paki, wanguja mpayiniya wanyengu zosi. Chifukwa chakuti sonu ku Algeciras kwenga Kaboni yumoza wa kwenuku, Ofesi ya nthambi yenga yakunozgeka kutumizaku  apayiniya apade. Mu February 1992, mutawuni yeniyi mungujalikiskika mpingu.

Kumbi Fernando wangupharanga mutawuni yeniyi pe? Awa! Wati wato, iyu ndi muwolu waki angusamiya mutawuni yinyaki ya San Vicente del Caguán yo kwengavi so Akaboni aku Yehova. Kwenuku anguwovya kujalikiska mpingu. Mu 2002, Fernando wanguŵikika kuti waje wakuwonere dera, ndipu iyu ndi muwolu waki Olga alutirizga kuchita uteŵeti wenuwu mpaka sonu.

Chifukwa cha vo vinguchitika pa nyengu iyi, ndasambira kuti kupemphera mwakuchita kuzumbuwa vinthu chayivu vakukwaskana ndi uteŵeti nkhwakukhumbika ukongwa. Yehova wachita vo isi tingafiska cha kuchita. Tingaluwanga cha kuti ntchitu yakuvuna njaki, njidu cha.—Mate. 9:38.

Mu 1990 angutipaska uteŵeti wakuwonere dera. Dera lidu lakwamba lenga tawuni yikulu ya Bogotá. Tingufipa mtima kuti tikwanisengi cha kuwuchita umampha uteŵeti wenuwu. Ini ndi muwolu wangu tenga ŵanthu bweka ambula lusu lelosi. Ndipu tinguziŵiriya cha kuja mutawuni yikulu. Kweni Yehova wangufiska layizgu laki lo lisanirika pa Afilipi 2:13 po pakamba kuti: “Chiuta ndiyu watikupaskani nthazi mwakukhumba kwaki, watikupaskani vosi viŵi, khumbu kweniso nthazi zakuchitiya.”

Pati pajumpha nyengu, angutikambiya kuti tikayendiyengi dera la Medellín, tawuni yo ndayizumbuwa kukwamba kwa nkhani iyi. Kwenuku ŵanthu akuziŵiriya ndewu za mumsewu, mwakuti awonangapu suzgu lelosi cha. Mwakuyeruzgiyapu, zuŵa linyaki ndichichitiska sambiru la Bayibolu, kubwalu kwa nyumba yo ndachitiskanga sambiru, ŵanthu angwamba kulasana ndi futi. Ndinguja kamanavi kuwa pasi, kweni munthu yo ndasambiranga nayu Bayibolu wangulutirizga kuŵerenga ŵaka ndimi, ndipu wanguchulukapu cha. Wati wamaliza kuŵerenga ndimi wangutuliya kubwalu. Pati pajumpha kanyengu kamanavi, iyu wanguweku ndi ŵana ŵaŵi. Mtima we mumalu wangukamba kuti: “Pepani, ndinguluta dankha kuchito ŵana ŵangu.”

Nyengu zinyaki tasanirikanga pamalu ngakofya. Zuŵa linyaki pa nyengu yo tachitanga upharazgi wa nyumba ndi nyumba, muwolu wangu wangunditchimbiriya ndipu wawonekanga kuti we ndi mantha. Iyu wangukamba kuti munthu munyaki wamulasa ndi futi. Yapa ndinguchita mantha ukongwa. Kweni pati pajumpha nyengu, tinguvwa kuti munthu yo wenga ndi futi walasanga Sirkka cha, kweni walasanga munthu munyaki yo wajumphanga pafupi ndi Sirkka.

Pati pajumpha nyengu, tingwamba kuziŵiriya umoyu wa kwenuku. Tachiskikanga ndi Akaboni aku Yehova a kwenuku wo akumananga ndi va nge venivi kweniso vikulu kujumpha penapa. Tingusimikiza kuti asani Yehova wawovya abali ŵenaŵa nasi so watiwovyengi. Tavwiyanga ulongozgi wa ŵara, tayendanga mwakuphwere ndipu vosi tingusiliya mumanja mwaku Yehova.

Kweni nyengu zinyaki vinthu venga vakofya nge mo taŵanaŵaniyanga cha. Nyengu yinyaki ndinguvwa nge kuti anthukazi ŵaŵi ashawutana kubwalu kwa nyumba ndichipharazgiya munthu. Ndingukhumba cha kuti ndilereziyengi ŵanthu achiyambana, kweni mweneku wa nyumba wangundikambiya kuti ndituliyi pakhondi. Ndati ndatuwa ndingusaniya kuti “chiwawa” chenichi chenga cha viyuni viŵi vo vayezganga ŵanthu.

Mu 1997, ndingusankhika kuti ndije msambizi wa Sukulu Yakusambiza Uteŵeti. b Nyengu zosi ndakondwanga kuchitaku masukulu nga mugulu laku Yehova. Kweni ndinguŵanaŵanaku cha kuti ndingaja ndi mwaŵi wapade wakuja msambizi wa sukulu zenizi.

Pavuli paki, ndingwamba kuteŵete nge wakuwonere chigaŵa. Gulu laku Yehova lati lamalisa uteŵeti wenuwu, ndingwamba so kuteŵete nge wakuwonere dera. Kwa vyaka vakujumpha 30 ndaja ndichiteŵete nge msambizi wa sukulu za mu gulu laku Yehova kweniso kucheze mpingu. Ndasaniya vitumbiku vinandi ukongwa chifukwa cha mauteŵeti ngenanga, kweni venga vipusu cha kufiska kuchita venivi. Agani ndikonkhoski.

Nde munthu wachiganga ndipu venivi vandiwovya kuti ndimalani ndi vinthu vakusuzga. Kweni nyengu zinyaki, ndachitanga vinthu mwakujumphisa asani ndiphwere nkhani za abali mu mpingu. Nyengu zinyaki ndachiskanga mwanthazi abali kuti achitengi vinthu mwachanju kweniso mwakuŵanaŵaniya anyawu. Kweni kukamba uneneska asani ini ndichita vinthu ndi abali, ndatondekanga kulongo mijalidu yeniyi.—Aro. 7:​21-23.

Nyengu zinyaki ndaguŵanga ukongwa chifukwa chakuti ndatondekanga kuchita umampha vinthu vinyaki. (Aro. 7:24) Nyengu yinyaki, ndingukambiya Yehova mu pempheru kuti nkhanthu ndileki ŵaka uteŵeti wangu wa umishonale ndi kuwere kwidu ku Finland. Mazulu ngaki ndinguluta ku mawunganu nga mpingu. Vo ndingusambira kwenuku, vingundisimikiziya kuti ndikhumbika kulutirizga kuchita uteŵeti wangu kweniso kuyesesa kusintha pa vo ndanangisanga. Mpaka sonu ndeche kukwaskika asani ndikumbuka mo Yehova wangumukiya pempheru lenili. Kusazgiyapu penapa, ndiwonga ukongwa chifukwa chakuti Yehova wangundiwovya mwachanju kuti ndimalani ndi masuzgu ngangu.

Ini ndi Sirkka titimuwonga ukongwa Yehova chifukwa chakutizomereza kuti tichiti uteŵeti wa nyengu zosi kwa nyengu yitali. Nditimuwonga so ukongwa Yehova chifukwa chakundipaska munthukazi wachanju kweniso wakugomezgeka kwa vyaka vosi venivi.

Sonu kwaja kamanavi kuti ndikwanisi vyaka 70 ndipu ndilekengi kuteŵete nge msambizi wa sukulu za mu gulu laku Yehova kweniso wakuwonere dera. Kweni ndiguŵapu cha ndi venivi. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti ndigomezga ndi mtima wosi kuti Yehova wawonga ukongwa asani titimuteŵete mwakujiyuyuwa ndipuso asani titimuthamika ndi mtima wosi chifukwa chakuti titimuyanja kweniso titimuwonga. (Mika 6:8; Mariko 12:​32-34) Kuti titumbiki Yehova, tikhumbika kuchita uteŵeti wapade pe cha.

Asani ndikumbuka mauteŵeti ngo ndachitapu kuvuli uku, ndiwona kuti ndingupaskika mauteŵeti ngenanga chifukwa chakuti ndenga wapade cha kuphara anyaki pamwenga chifukwa chakuti ndenga ndi malusu nganyaki ngapade. Ndimu venge cha chinanga nkhamanavi! Mumalu mwaki, Yehova wangundipaska mauteŵeti ngosi yanga chifukwa cha wezi waki ukulu. Iyu wangundipaska mauteŵeti ngenanga chinanga kuti nde wambula kufikapu. Ndiziŵa kuti ndafiska kuchita mauteŵeti ngosi ngenanga chifukwa cha chovyu chaku Yehova. Mwaviyo, vo ndinangisa vachitiska kuti Chiuta walongo nthazi zaki.—2 Akori. 12:9.