1. Za dzam Jehôva a yane nfa wèè ?

 DZAM évoo y’é mam ma ve n’nôm ba ngal mevakh, a ne éyong ba byèñ é moan a mvoa minsôn. Amben bebyèñ ba bira dzing é moan wôba té, baa kômô ki naa a tobe nkeng moan ngum nté éning. Bebela a ne naa, ba ye bira yep a n’nem, nge moan té aa vem ki. Aval dèè fe, Jehôva a ne mesan éyong bia sum béé Yésu ane beyeghe bèñ, ve, Aa kômô ki naa, bi lighi boan be bong nfa ya nsisim (1 Becor. 3:1). Ndaane de, a kômô naa bi bo bekristen be ne « beñabôrô nfa ya nsisim » (1 Becor. 14:20).

2. Za dzam bia ye yen ayeghle di ?

² A bo é kristen a ne ñamôrô nfa ya nsisim, da yili za dzam ? Za mam bi ne bo naa bi bo bekristen be ne biwôlô nfa ya nsisim ? Aval avé ña bidzi bi ya nsisim bi ne éban nfa ye naa bi vem ? Ye amu dzé biaa yiène ki dang tobe mebun ye bia bebièn ? Ayeghle di été, bia ye yalane minsili mité.

A BO ÉWÔLÔ KRISTEN DA YILI ZA DZAM ?

3. A bo kristen a ne ñamôrô nfa ya nsisim da yili za dzam ?

³ A Bible été, éfiè griego nge ki grec be nga konghle naa « ñamôrô » é ne fe yili naa « éwôlô », « kaa ékop », ye « ndzalan a » (1 Becor. 2:6). Bia bo beñabôrô nge ki biwôlô nfa ya nsisim, éyong ane bekristen bia kôrô étéñ mong nfa ya nsisim, ye bo befam nge ki binenga nfa ya nsisim. Afang bo aval té, amben éyong bi dzaleyang nsonghane té, biaa yiène ki sim naa bia vem nfa ya nsisim (1 Tim. 4:15). Bia besese, amben éba be ngene bong nfa ya nsôn, bi ne bo biwôlô nfa ya nsisim. Ve, dzé da lere naa moan kristen a ntoo éwôlô nfa ya nsisim ?

4. Aval avé ô ne yem é kristen ane ñamôrô nfa ya nsisim ?

⁴ É kristen a ne éwôlô, a ne é môt a ning éé kang é mam  mesese Nzame a dzô ñe, kaa naa a top éma a kômô dzale. Bebela a ne naa, amu ane mbo minsem, a ye bo bikop. Amben aval té, a lere y’éning dèñ ye melu mesese, naa a simane ye bo mam ane Nzame a sili de. A boarang nféféñ môt, éde a ve mengu’u mesese mèñ naa a vaghan ôsimane wèñ y’ôsimane Nzame (Beéph. 4:22-24). A vebaneyang naa, a ñong minkighane mi ne fakh mi tsii ébe metsing ye metsin metsing Jehôva, éde, aa yi ki mura nlong metsing da lere ñe aval a yiène ning. Éyong a ñong minkighane mizing, a bele abim ndjiène n’nem wa yiène naa a dzale wô (1 Becor. 9:26, 27).

5. Za mam me ne biane é kristen a lighi nkeng moan nfa ya nsisim ? (Beéphésien 4:14, 15)

⁵ Nfa mboo, é kristen a lighi nkeng moan nfa ya nsisim, é ne ébubu naa be « dukh » ñe ye « ku ôlam mefekh me ne medukh » a ne fe bunu é bôr ba miaman mefuèñ me ne minèè, bibôra, ye bivus mesiman bingengeng b (A lang Beéphésien 4:14, 15). A ne sum naa a kômô é bôr bevoo, a dzeng be mitsiè nge ki faa, a ne ébubu a wokh ôlun, a ne fe sum naa a bo é mam me ne abé éyong a tele meboblan été (1 Becor. 3:3).

6. Amu dzé bi ne vaghane éyong môt a vem a nsisim ya éyong moan a vem ? (A daghe fe évaghle).

⁶ Aval ane bi va yen de ôyô, Mintsili mia vaghan éyong môr a vem naa a bo éwôlô a nsisim, y’aval moan a vem naa a bo ñamôrô. Nkeng moan wéé bele ki mbemba n’yenane mam, éde é ne éban naa, ñamôrô a kamane ñe, ye baghle ñe éyong ésese. Naa bi ve éfônan, ñiè a ne dzô ngo-dzèñ naa a biñ ñe énam nté ba kighan ésala. Nté mo-minenga té a ke a vem, ñiè té a ne ñe sum likh naa a kighan ésala étam, ve, a ye ñe simane éyong ésese naa, a yiène daghe minfa mibèñ kaa naa a kighane ndzong. Éde, éyong moan a bo ñamôrô, émièn a nga yemang aval a ne saalé é mam me ne ñe dzughu. Aval ane minkeng miboan mia yi avole beñabôrô naa be saalé é mam me ne be dzughu, bekristen be ne minkeng miboan nfa ya nsisim, be wôla yi avole bekristen be ne biwôlô a nsisim naa be saalé é mam me ne be dzughu nfa ya nsisim ye ñong  minkighane mi ne fakh. Atoo ki naa, éyong bekristen be ne biwôlô nfa ya nsisim ba yiène ñong nkighan ézing, ba tare fas metsin metsing me ya Bible naa be bele ôsimane Jehôva nfa té, éyong té ba dzale é dzam be va yen.

7. Ye biwôlô bekristen baa fe ba yi avole é bôr bevoo ?

⁷ Ye dzam té da yili naa, é kristen a ne éwôlô aa vaghle ki yi avole é bôr bevoo ? Momo. Biyong bizing, bekristen be ne biwôlô a nsisim baa fe, be ne yi naa be vole be. Ve, é kristen a ne nkeng moan nfa ya nsisim, a ne yane naa, é bôr bevoo ébe be kare ñe é dzam a yiène bo, nge ki naa, ébe be ñong nkighan émièn a yiène ñong. Nfa mboo, é kristen a ne éwôlô, a dzaa avole é bôr a yem naa, ba dang fakh ye n’yeman a lôr éñe, ve, a yem naa, Jehôva a yane naa, a ñong minkighane mièñ, da yili naa, a « baghe mbeghe wèñ » (Begal. 6:5).

8. Minfa mivé biwôlô bekristen ba selane bevoo y’éba bevoo ?

⁸ Aval ane beñabôrô ba selan aval ba yene ô mis, aval té fe, éde bekristen be ne biwôlô ba selane nfa mefulu me ya nsisim ane fakh, ayokh, akap, ye n’nem éngôngoo. Éyong bekristen bebèñ be ne éwôlô be tele aval étéñ évoo, be ne ñong minkighane Bible a yebe, ve, mii selan. Dzam té da dang bebela, éyong minkighane mité mia daghe dzidzii. Éde, baa ye ki kikh é bôr bevoo nsang amu minkighane mieba mia selan. Ndaane de, ba daghe fave é dzam da likh naa be tobe élat (Bero. 14:10 ; 1 Becor. 1:10).

ZA MAM BI NE BO NAA BI BO ÉWÔLÔ KRISTEN ?

9. Ye bi ne sia bo éwôlô a nsisim kaa naa bia bo dzam ? Vakh ayilgha.

⁹ Moan môr a vem étam kaa naa a bo dzam nfa ya nsôn nté mimbu mia ke mia lôt, ve, môr ézing éé se ki vem naa a bo éwôlô a nsisim kaa naa a bo dzam. Éfônan, bobedzang ye bekla bèè be ya Conrito nge ki Corinthe be nga yebe mbemba fuèñ, be duban, be ñong nsisim Nzame, ye buane ayeghle ntôl Pablo nge ki Paul a nga ve be (Bisè mintôl 18:8-11). Ve, ayôm mimbu ôsu atoo naa a kuane naa be dubaneyang, abuiñ be nga tsini naa ba bo minkeng mi boan nfa ya nsisim (1 Becor. 3:2). Aval avé bi ne yem ngu’u naa dzam té é taa biane bia ?

10. Za dzam bia yiène bo naa bi bo éwôlô a nsisim ? (Jude 20)

¹⁰ Naa bi bo éwôlô a nsisim, bia yiène tare bele nkômane ya bo éwôlô. É bôr ba « dzing ndziman », béé bame yebe naa ba tsini naa ba tobe boan nfa ya nsisim, baa ye ki vem naa be bo éwôlô a nsism (Mink. 1:22). Biaa kômô ki bo ane é ñamôrô a tup meyem mèñ, ye tsini naa a yane naa bebyèñ ébe be ñong minkighane évang dèñ. Ndaane de, bia bebièn bia kômô sèñ ngu’u naa élat dèè ye Jehôva é tsini naa da vem (A lang Jude 20). Nge ô ngene wa sèñ nfa ya dzale nsonghane ya bo éwôlô a nsisim, yaghlane Jehôva naa a ve wa « ébe étéñ dèè, nkôman ye ngu’u ya bo mam » (Beph. 2:13).

11. Za dzam Jehôva a ve bia naa é vole bia a bo éwôlô a nsisim ? (Beéphésien 4:11-13)

¹¹ Jehôva aa yane ki naa bi vem nfa ya bo éwôlô a nsisim y’é ngu’u dèè. É bôr ba sèñ ane bemvene ye beyeghle ékôan bekristen été, be ne nkômane naa ba vole bia a bo « beñamôrô » nfa ya nsisim, « yakekuiñ bia dzale étéñ da yiène ye Christ » (A lang Beéphésien 4:11-13). Jehôva a ve fe bia nsisim wèñ naa ô vole bia a bele « ôsimane Christ » (1 Becor. 2:14-16). Ye fe naa, ngalane nsisim wèñ, Nzame a nga ve naa be tsili Bivangelios nge ki Bévangile benii, nfa  ya lere bia aval Yésu a mbe éé tem, a kobe, ye bo mam, éyong a nga bo minkanghle mièñ a si va. Éyong wa vu aval Yésu a tem ye bo mam, éde ô ne dzale nsonghane ya bo éwôlô kristen.

ÉBAN ÑA BIDZI BI YA NSISIM

12. Dzé é ne « meyeghle me ne tsîn nfa Christ » ?

¹² Naa bi vem ye bo éwôlô a nsisim, biaa yiène ki sughu fave naa bia yem « meyeghle me ne tsîn nfa Christ », da yili naa é mam bekristen ba tare yeghe nfa Christ. Éfônan, meyeghle mezing bi nga sum yeghe ma daghe, adzôban, mebun, nduban, ye awômô bewu (Behéb. 6:1, 2). A ne fave ayôm meyeghle me ne tsîn mézing bekristen besese ba yiène yem. Akal dzam té, éde ntôl Pedro nge ki Pierre a nga tu meyeghle meté éyong a nga kanghle môra nsama bôt é tam Pentecostés nge ki Pentecôte (Bisè mintôl 2:32-35, 38). Bia yiène yebe meyeghle me ne tsîn meté, naa bi bo beyeghe Christ. Éfônan, Pablo nge ki Paul a nga lere naa, é môr asese aa bunu ki awômô bewu, éé se ki dzô naa a ne ña kristen (1 Becor. 15:12-14). Ve, biaa yiène ki sughu fave naa bia yeghe meyeghle me ne tsîn naa bi bo é kristen a ne éwôlô a nsisim.

13. Za dzam bia yiène bo naa bi buane bidzi bi ya nsisim ba tu nten Behébreu 5:14 ? (A daghe fe évaghle).

¹³ Ña bidzi bi ya nsisim bia selane ya meyeghle me ne tsîn, amu méé bele ki fave metsing Jehôva, ve me bele fe metsin metsing ma vole bia a wokh ôsimane wèñ. Naa bi buane bidzi bité, bia yiène yeghe, a binane ye tugha dzale Nkobe Nzame. Éyong bia bo de, bia yeghe bia bebièn a ñong minkighane mia ve Jehôva n’nem mbeng c (A lang Behébreu 5:14).

14. Aval avé Pablo nge ki Paul a nga vole bekristen be ya Corinto nge ki Corinthe naa be bo biwôlô nfa ya nsisim ?

¹⁴ Bekristen be ne minkeng mi boan nfa ya nsisim, é ne be ndzukh naa be ñong mbemba minkighane éyong béé bele ki ngura atsing a Bible été nfa té. Éyong atsing ya Bible ézing déé se ki, bôr bézing be ne tem naa, be ne bo é dzam sese ba kômô. Befe be ne sili atsing kaa naa atsing é ne vôm té. Éfônan, bekristen be ya  Corinto nge ki Corinthe, be nga sili Pablo nge ki Paul atsing naa ba kômô yem nge be mbe dzi bidzi be nga ve ane atunegha akal biyema. Ndaane naa a dzô be é dzam ba yiène bo, Pablo nge ki Paul a nga lere naa kada môr a bele « fili ya top », aval ane é dzidzii wèñ a likh ñe naa a bo. A nga tu metsin metsing mézing me ya Bible me mbe be vole a ñong minkighane miaa ye ki ndaghle é dzidzii wôba, kaa ki naa mia kol é bôr bevoo ôba (1 Becor. 8:4, 7-9). Pablo nge ki Paul a nga yeghle bekristen be ya Corinto nge ki Corinthe a yem belane Mintsili naa, be ñong minkighane mieba, ndaane naa ba yane naa môr nfe éñ’a dzô be é dzam ba yiène bo, nge ki a dzeng metsing. Aval té, éde a nga dzeng naa a vole be a bo biwôlô a nsisim.

15. Aval avé Ntôl Pablo nge ki Paul a nga vole bekristen Behébreu naa be bo biwôlô nfa ya nsisim ?

¹⁵ Bia ñong mura ayeghle ébe é dzam Pablo nge ki Paul a nga tsili bekristen Behébreu. Bevoo bézing béé dzi ki tsini naa ba vem nfa ya nsisim ; be nga « bulan ô mvus ye bera sum naa ba yi meñang, se ki ña bidzi bi ya [nsisim] » (Behéb. 5:12). Béé dzi ki yeghe ye yebe minféféñ mimam Jehôva a nga yeghle be ngalan ékôan (Mink. 4:18). Éfônan, abuiñ bebunu be too Bejudíos nge ki Bejuif be nga tsini naa ba ngône Atsing Moisés, atoo naa mimbu 30 ô mvus, a ke kuane naa atunegha Yésu a nga ve é tsamang Atsing Moisés (Bero. 10:4 ; Tite 1:10). Mimbu 30 mité mi nga ve Bejudíos nge ki Bejuif be mbe bekristen abuiñ tam, nfa ya wokh naa béé nga yi ki fe naa, be béé Atsing ! É môr asese a nga lang é kalare Pablo nge ki Paul a nga tsili ngalane nsisim Nzame akal Behebreos nge ki Behébreu, a ne ban naa, é dzam ésese é ne abakh té été, a ne ña bidzi bi ya nsisim. Kalare té a nga vole be a yen naa, nféféñ aval ba yiène kang Jehôva, Yésu a nga tele, éde é nga dang mbeng. A nga ve fe be ayokh naa be tsini naa ba kanghle, amben Bejudíos nge ki Bejuif be nga tebe é ngam ayat (Behéb. 10:19-23).

BI TAA DANG TOBE MEBUN YE BIA BEBIÈN

16. Se fave naa bi bo biwôlô nfa ya nsisim, za dzam afe bia yiène bera bo ?

¹⁶ Bia yiène ve mengu’u, se fave naa bia bo éwôlô nfa ya nsisim, ve ya fe naa bi tsini naa bia tobe éwôlô. Dzam té da sili naa  bi taa dang tobe a mebun ya bia bebièn (1 Becor. 10:12). Bia yiène « tsini naa bia vakh » bia bebièn naa bi yen nge bia tsini faa naa bia vem (2 Becor. 13:5).

17. Aval avé é kalare Pablo nge ki Paul a nga tsili bekristen be ya Colosas nge ki Colosses, a tugha lere éban é ne naa bia tsini naa bia tobe éwôlô nfa ya nsisim ?

¹⁷ É kalare Pablo nge ki Paul a nga tsili bekristen be ya Colosas nge ki Colosses, Pablo nge ki Paul a nga ngône éban ya tobe éwôlô a nsisim. Amben abong té be ntoo bekristen be ne biwôlô a nsisim, Pablo nge ki Paul a nga bame bo nfa ya ku ôlam ya simane ane émo (Becol. 2:6-10). Ye naa Epafras, éñi a mbe éé tugha yem ékôan, a mbe éé yaghlane éyong ésese naa, bekristen beté « be tsini naa ba tobe ndzalane » nge ki biwôlô (Becol. 4:12). Za ayeghle bi ne ñong ébe dzam té ? Pablo ya Epafras be nga wokh naa, nfa ye naa môr a tobe éwôlô nfa ya nsisim da sili mengu’u môr émièn ya fe avole Nzame. Be nga kômô naa, bekristen be ya Colosas nge ki Colosses be tobe biwôlô, ye beñabôrô nfa ya nsisim, amben mindzukh misese be nga tubane mio.

18. Dzé é ne biane é kristen a ne éwôlô ? (A daghe fe évaghle).

¹⁸ Pablo nge ki Paul a nga bame bekristen Behebreos nge ki Behébreu naa, amben é kristen a ne éwôlô ñ’a fe, a ne dzimle ayebe Nzame, mbèmbèè. Nge a bembe naa aa bo ki Jehôva mewokh, a ne Ñe ke ôyap ôtetak-ôtetak, ye kuiñ ane aa ye ki fe bele ngu’u naa a dzôban ye bele ndzamane Nzame. Ve, édi é ne mbeng é ne naa, bekristen Behebreos nge ki Behébreu béé dzi ki ku ôlam té été (Behéb. 6:4-9). A ne ki yè y’éba be mana takh a nsisim ya zu kuiñ abong di, nge ki éba be ne ntelane afeng ékôan été, ve ôsu vèè, ba dzôbane minsem mieba ? Éyong ba dzôbane y’asili ñuu, ba lere naa béé se ki ane éba Pablo nge ki Paul a nga kobe a be. Ve, éyong ba bulane ébe Jehôva, ba yi avole a ve be (Ézéch. 34:15, 16). Bemvene be ne belane é moan Bengaa a ne éwôlô a nsisim naa, a vole be a bera ñong ngu’u nfa ya nsisim.

19. Za dzam bia yiène song ?

¹⁹ Nge wa dzeng naa wa bo é kristen a ne éwôlô a nsisim, ô ne dzale nsonghane té ! Tsinighe naa wa dzi ña bidzi bi ya nsisim, ye vaghane éyong ésese ôsimane wiè y’éwi Jehôva. Nge ô ntoo éwôlô a nsisim, tsinighe naa wa tebe naa bip, ane é kristen a ntoo ñamôrô nfa ya nsisim.