1. Jehova endaga twĩke atĩa?

 ŨNDŨ ũmwe ũrehagĩra mũthuri na mũtumia wake gĩkeno, nĩ rĩrĩa magĩa na kaana. O na gũtuĩka aciari acio nĩ makenagio nĩ kaana kau kao, matingĩenda gatũũre karĩ gakenge. O na no matangĩke mũno kangĩaga gũkũra. Na njĩra o ta ĩyo, Jehova nĩ akenaga rĩrĩa tuoya makinya ma mbere ma gũtuĩka arũmĩrĩri a Jesu. No ndendaga tũtũũre tũrĩ tũkenge kĩĩroho. (1 Kor. 3:1) Atwĩraga tũtuĩke “andũ agima” kĩĩroho.—1 Kor. 14:20.

2. Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

² Gũtuĩka andũ agima kĩĩroho nĩ kuuga atĩa? Tũngĩka atĩa nĩguo tũtuĩke Akristiano agimaru kĩĩroho? Irio nyũmũ itũteithagia atĩa gũkũra kĩĩroho? Na twagĩrĩirũo kwaga kwĩĩtĩkia mũno nĩkĩ? Nĩ tũkuona macokio ma ciũria icio gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ.

GŨTUĨKA ANDŨ AGIMA KĨĨROHO NĨ KUUGA ATĨA?

3. Gũtuĩka andũ agima kĩĩroho nĩ kuuga atĩa?

³ Thĩinĩ wa Bibilia, kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “andũ agima” no kiuge “kũgimara,” kana “gũkinyanĩra.” (1 Kor. 2:6) Kwoguo o ta ũrĩa kaana gakũraga nginya gagatuĩka mũndũ mũgima, no taguo o na ithuĩ twagĩrĩirũo gũkũra nginya tũtuĩke Akristiano agimaru kĩĩroho. Ĩndĩ o na twatuĩka agimaru kĩĩroho, tũbatiĩ gũthiĩ na mbere gũkũra. (1 Tim. 4:15) Ithuothe, nginya andũ arĩa ethĩ, no tũgimare kĩĩroho. Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Mũkristiano nĩ agimarĩte kĩĩroho?

4. Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Mũkristiano nĩ agimarĩte kĩĩroho?

⁴ Mũkristiano mũgimaru kĩĩroho atũũraga kũringana na ithimi ciothe cia Jehova, ategũthuurania iria arenda kũrũmĩrĩra. O na gũtuĩka rĩmwe nĩ ahĩtagia nĩ ũndũ wa kwaga gũkinyanĩra, ũtũũro wake wa o mũthenya nĩ wonanagia atĩ mwĩcirĩrie wake na ciĩko ciake nĩ iratwarana na wendi wa Jehova. Nĩ akoragwo ehumbĩte ũmũndũ mwerũ na hingo ciothe nĩ  erutanagĩria kũgĩa na mwĩcirĩrie ta wa Ngai. (Ef. 4:22-24) Nĩ emenyeretie gũtuaga matua ma ũũgĩ agĩtongorio nĩ mawatho na motaaro ma Jehova, na kwoguo ndabataraga mawatho maingĩ maandĩke ma kũmwĩra ũrĩa abatiĩ gwĩka. Na rĩrĩa atua itua nĩ erutanagĩria kũrĩhingia.—1 Kor. 9:26, 27.

5. Nĩ mogwati marĩkũ makoragwo mangʼetheire Mũkristiano ũtarĩ mũgimaru kĩĩroho? (Aefeso 4:14, 15)

⁵ No Mũkristiano ũtarĩ mũgimaru kĩĩroho no ahĩngĩcwo na njĩra hũthũ nĩ “wara wa andũ” kana “maheeni marĩa mabangĩtwo na wara,” mũhuhu, ngʼano cia maheeni iria itheremagio nĩ nyũmba cia mohoro, kana aheenererio nĩ aregenyũki. a (Thoma Aefeso 4:14, 15.) No akorũo arĩ mũndũ ũiguanagĩra ũiru, ũrehaga ngarari, ũrakaraga na ihenya, kana akagwa magerio-inĩ na njĩra hũthũ.—1 Kor. 3:3.

6. Heana ngerekano ĩronania ũrĩa Mũkristiano agimaraga kĩĩroho. (Ningĩ rora mbica.)

⁶ O ta ũrĩa hekũgwetetwo, Maandĩko maringithanagia gũkũra kĩĩroho na ũrĩa mwana akũraga agatuĩka mũndũ mũgima. Tondũ mwana ndakoragwo na ũtaũku mũnene, nĩ abataraga kũgitĩrũo na gũtongorio nĩ mũndũ mũgima. Kwa ngerekano, mũtumia no anyite kairĩtu gake guoko magĩkĩra barabara. O ũrĩa kairĩtu kau karaneneha, nyina no agetĩkĩrie gwĩkĩragia barabara, ĩndĩ no arĩkaririkanagia kwamba kũrora kana harĩ ngaari ĩrahĩtũka. No gatuĩka mũndũ mũgima, nĩ karĩhotaga gwĩthema mogwati ta macio gategũteithĩrĩrio nĩ mũndũ. O ta ũrĩa ciana ibataraga gũteithio nĩ andũ agima gwĩthema mogwati, no taguo Akristiano matarĩ agimaru kĩĩroho kaingĩ mabataraga gũteithĩrĩrio nĩ arĩa agimaru kĩĩroho gwĩthema mogwati ma kĩĩroho, na gũtua matua ma ũũgĩ. Ngũrani na ũguo, rĩrĩa Akristiano agimaru kĩĩroho mabatara gũtua matua, mecũranagia motaaro ma Bibilia nĩguo magĩe na mwĩcirĩrie wa Jehova ũndũ-inĩ mũna na makerutanĩria gwĩka kũringana namo.

7. Hihi Akristiano agimaru kĩĩroho nĩ mabataraga ũteithio wa andũ arĩa angĩ?

⁷ Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ gũtirĩ hĩndĩ Mũkristiano mũgimaru kĩĩroho abataraga ũteithio  kuuma harĩ andũ angĩ? Aca. O na Akristiano agimaru kĩĩroho rĩmwe nĩ mabataraga gũcaria ũteithio. No mũndũ ũtarĩ mũgimaru kĩĩroho no erĩgĩrĩre andũ arĩa angĩ mamwĩre ũrĩa abatiĩ gwĩka kana mamũtuĩre matua marĩa we mwene agĩrĩirũo gwĩtuĩra. Ngũrani na ũguo, Mũkristiano mũgimaru kĩĩroho nĩ ahoyaga ũteithio kuuma kũrĩ andũ marĩ na ũũgĩ na ũmenyeru makĩria, ĩndĩ nĩ ataũkagĩrũo atĩ Jehova erĩgagĩrĩra “[akuue] mũrigo wake mwene.”—Gal. 6:5.

8. Akristiano agimaru kĩĩroho makoragwo marĩ ngũrani na njĩra ta irĩkũ?

⁸ O ta ũrĩa andũ agima matakoragwo mahaanaine, no taguo Akristiano agimaru kĩĩroho matakoragwo na ngumo ihaanaine, ta ũũgĩ, ũmĩrĩru, ũtaana, na tha. Ningĩ rĩrĩa Akristiano erĩ agimaru kĩĩroho macemania na ũndũ ũhaanaine, no matue matua ngũrani ĩndĩ mararingana na motaaro ma Bibilia. Kaingĩ ũndũ ũcio wonekaga maũndũ-inĩ marahutania na thamiri. Kwoguo matituagĩra arĩa angĩ rĩrĩa maatua matua ngũrani na mao. Handũ ha ũguo merutanagĩria gũtũũria thayũ.—Rom. 14:10; 1 Kor. 1:10.

TŨNGĨKA ATĨA NĨGUO TŨTUĨKE AKRISTIANO AGIMARU KĨĨROHO?

9. Hihi kũgimara kĩĩroho nĩ kwĩrehaga o ũguo? Taarĩria.

⁹ O ũrĩa mahinda marahĩtũka, noguo mwana akũraga agatuĩka mũndũ mũgima. No kũgimara kĩĩroho gũtiĩrehaga o ũguo. Kwa ngerekano, Akristiano a Korintho nĩ meetĩkĩrire ũhoro ũrĩa mwega, makĩbatithio, makĩamũkĩra roho mũtheru, na makĩgunĩka kuumana na ũrutani wa mũtũmwo Paulo. (Atũm. 18:8-11) O na kũrĩ ũguo, mĩaka ĩigana ũna thutha wa kũbatithio, aingĩ ao matiagimarĩte kĩĩroho. (1 Kor. 3:2) Hihi tũngĩka atĩa nĩguo tũtigatige gũkũra kĩĩroho?

10. Tũrabatara gwĩka atĩa nĩguo tũgimare kĩĩroho? (Judasi 20)

¹⁰ Nĩguo tũtuĩke agimaru kĩĩroho, no mũhaka twambe tũkũrie wendi wa gwĩka ũguo. Arĩa mendete ‘ũhoro wa kwaga ũmenyeru,’ na makenda gũikara o ũguo ta tũkenge, matikũraga kĩĩroho. (Thim. 1:22) Tũtingĩenda kũhaana ta ciana iria ituĩkaga andũ agima no ikerĩgĩrĩra atĩ aciari a cio nĩ megũthiĩ na mbere gũcituĩra matua. Handũ ha ũguo, twagĩrĩirũo kũigua tũrĩ na ũigĩrĩrĩki wa kwĩrutanĩria ithuĩ ene nĩguo tũkũre kĩĩroho. (Thoma Judasi 20.) Angĩkorũo ndũkinyĩrĩire gũtuĩka Mũkristiano mũgimaru kĩĩroho, hoya Jehova akũhe “wendi o na ũhoti wa gwĩka maũndũ.”—Afil. 2:13.

11. Jehova atũheaga ũteithio ũrĩkũ nĩguo tũgimare kĩĩroho? (Aefeso 4:11-13)

¹¹ Jehova nderĩgagĩrĩra tũtuĩke agimaru kĩĩroho tũtarĩ na ũteithio o wothe. Arĩa matungataga marĩ arĩithi na arutani thĩinĩ wa kĩũngano nĩ makoragwo mehaarĩirie gũtũteithia gũtuĩka ‘andũ agima’ kĩĩroho, na “[gũkinyĩra] gĩthimi kĩa ũgima kĩa ũiyũru wa Kristo.” (Thoma Aefeso 4:11-13.) Ningĩ Jehova nĩ atũheaga roho wake mũtheru nĩguo ũtũteithie kũgĩa na “meciria ma Kristo.” (1 Kor. 2:​14-16) Makĩria ma ũguo, Ngai nĩ aandĩkithirie mabuku marĩa mana ma Injiri nĩguo matũteithie kũmenya mwĩcirĩrie wa Jesu o hamwe na ciugo na ciĩko ciake arĩ gũkũ thĩ. Ũngĩĩgerekania na mwĩcirĩrie wa Jesu na ciĩko ciake, nĩ ũkũhota gũkinyĩra muoroto waku wa gũtuĩka Mũkristiano mũgimaru kĩĩroho.

ŨRĨA IRIO NYŨMŨ CIA KĨĨROHO ITŨTEITHAGIA

12. “Ũrutani wa mũthingi wĩgiĩ Kristo” nĩ ũrĩkũ?

¹² Nĩguo tũtuĩke Akristiano agimaru kĩĩroho, no mũhaka ningĩ tũkorũo “tũhĩtũkĩte  ũrutani wa mũthingi wĩgiĩ Kristo,” na ũguo nĩ kuuga morutani ma mũthingi marĩa Akristiano metĩkĩtie. Morutani macio nĩ hamwe na ũrutani wĩgiĩ kwĩrira, wĩtĩkio, ũbatithio, na kũriũkio kwa arĩa akuũ. (Ahib. 6:​1, 2) Morutani ta macio nĩmo mũthingi wa Gĩkristiano. Na nĩkĩo mũtũmwo Petero aahunjĩirie andũ maũndũ macio hĩndĩ ya Pentekoste. (Atũm. 2:​32-35, 38) No mũhaka twĩtĩkie morutani macio ma mũthingi nĩguo tũtuĩke arutwo a Kristo. Kwa ngerekano, Paulo oonanirie atĩ mũndũ wothe ũreganaga na ũrutani wĩgiĩ kũriũkio kwa arĩa akuũ akoragwo akĩregana na wĩtĩkio wothe wa Gĩkristiano. (1 Kor. 15:​12-14) O na kũrĩ ũguo, tũtiagĩrĩirũo kũiganĩra tu na morutani marĩa tũĩ ma mũthingi.

13. Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩguo tũgunĩke kuumana na irio nyũmũ iria igwetetwo thĩinĩ wa Ahibirania 5:14? (Ningĩ rora mbica.)

¹³ Ngũrani na ũrutani wa mũthingi, irio nyũmũ cia kĩĩroho ikoragwo irĩ mawatho ma Jehova o hamwe na motaaro make marĩa matũteithagia gũtaũkĩrũo nĩ mwĩcirĩrie wake. Nĩguo tũgunĩke kuumana na irio icio, no mũhaka twĩrute Kiugo kĩa Ngai, tũgĩĩcũranie, na tũkorũo twĩhaarĩirie kũhũthĩra maũndũ marĩa tweruta. Tweka ũguo, tũrĩkoragwo tũkĩĩmenyeria gũtua matua marĩa marĩkenagia Jehova. b—Thoma Ahibirania 5:14.

14. Paulo aateithirie Akristiano a Korintho atĩa kũgimara kĩĩroho?

¹⁴ Akristiano matarĩ agimaru kĩĩroho nĩ maritũhagĩrũo gũtua matua rĩrĩa hatarĩ na watho wa Bibilia ũragweta ĩmwe kwa ĩmwe ũrĩa mabatiĩ gwĩka. Rĩrĩa hatarĩ na watho ta ũcio, amwe no maigue marĩ na wĩyathi wa gwĩka ũrĩa wothe mangĩenda. Angĩ nao merĩgagĩrĩra kũheo watho mũna nginya rĩrĩa hatarabatarania watho. Kwa ngerekano, kuonekaga atĩ Akristiano a Korintho nĩ mooragia Paulo kana nĩ metĩkĩrĩtio kũrĩa irio iria ciarutagĩrũo mĩhianano. Handũ ha kũmeera ũrĩa maabatiĩ gwĩka, Paulo aamonirie atĩ o mũndũ aarĩ na ‘kĩhooto gĩa gũthuura’ ũrĩa egwĩka kũringana na thamiri yake. Aagwetire motaaro ma Bibilia marĩa mangĩateithirie o mũndũ gũtua itua rĩkũmũtiga na thamiri theru na atekũhĩnga andũ  arĩa angĩ. (1 Kor. 8:4, 7-9) Kwoguo Paulo aateithagia Akorintho acio gũkũra kĩĩroho, nĩguo mahote kũhũthĩra ũhoti wao wa gwĩciria handũ ha kwĩrĩgagĩrĩra andũ arĩa angĩ mameere ũrĩa mabatiĩ gwĩka, kana gweterera maheo mawatho ma kũrũmĩrĩra.

15. Paulo aateithirie atĩa Akristiano Ahibirania gũthiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho?

¹⁵ Nĩ harĩ ũndũ ũngĩ wa bata tũreruta kuumana na ũrĩa Paulo aandĩkĩire Akristiano Ahibirania. Amwe ao nĩ maatigĩte gũkũra kĩĩroho, o na “nĩ [maatuĩkĩte] rĩngĩ a kũbatara iria no ti irio nyũmũ” cia kĩĩroho. (Ahib. 5:12) Nĩ maaremetwo gũtwaranaga na ũhoro wa ma ũrĩa wathiaga ũkĩguũragio kũgerera kĩũngano. (Thim. 4:18) Kwa ngerekano, Ayahudi aingĩ arĩa maatuĩkĩte etĩkia no maarũmagĩrĩra Watho wa Musa ũrĩa waniinĩtwo ta mĩaka 30 mbere ĩyo, thutha wa Jesu kũruta igongona rĩa ũkũũri. (Rom. 10:4; Tit. 1:10) Hatarĩ nganja, ihinda rĩu rĩa mĩaka 30 rĩarĩ rĩiganu harĩ Akristiano acio Ayahudi gũkorũo magarũrĩire mwĩcirĩrie wao. Ibuku rĩu rĩa Ahibirania nĩ rĩonanagia wega atĩ Paulo aageragia gũteithia Akristiano acio mone bata wa kũrĩa irio nyũmũ cia kĩĩroho. Ũndũ ũcio nĩguo Akristiano acio maabataraga nĩguo mekĩre wĩtĩkio wao hinya harĩ mũbango mwerũ wa ũthathaiya, na magĩe na ũmĩrĩru wa gũthiĩ na mbere kũhunjia o na magĩkararagio nĩ Ayahudi.—Ahib. 10:​19-23.

WĨTHEME KWĨĨTĨKIA MŨNO

16. Makĩria ma gũkinyĩra ũgima wa kĩĩroho-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ tũbatiĩ gwĩka?

¹⁶ Tũtibatiĩ kwĩrutanĩria o gũkinyĩra ũgima wa kĩĩroho tu, ĩndĩ nĩ nginya kũũtũũria. Kwoguo nĩ wega kwĩmenyerera tũtikeĩtĩkie mũno. (1 Kor. 10:12) Twagĩrĩirũo ‘gũikara tũkĩĩgeragia’ nĩguo tũtigĩrĩre atĩ no tũrathiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho.—2 Kor. 13:5.

17. Marũa ma Paulo kũrĩ Akolosai monanagia atĩa bata wa gũtũũria ũgima wa kĩĩroho?

¹⁷ Marũa-inĩ marĩa Paulo aandĩkĩire Akolosai, nĩ aagwetire rĩngĩ bata wa gũtũũria ũgima wa kĩĩroho. O na gũtuĩka nĩ maatuĩkĩte Akristiano agimaru kĩĩroho, Paulo nĩ aameerire memenyerere matikahĩngĩcwo nĩ mwĩcirĩrie wa thĩ. (Kol. 2:​6-10) Na Epafara, ũrĩa hihi woĩ andũ othe wega kĩũngano-inĩ kĩu, hingo ciothe nĩ aamahoyagĩra nĩguo  ‘marigĩrĩrio-inĩ magaakorũo mehandĩte biũ,’ kana magimarĩte kĩĩroho. (Kol. 4:12) Tũreruta atĩa? Paulo na Epafara nĩ maataũkagĩrũo atĩ gũtũũria ũgima wa kĩĩroho nĩ kũbataraga kĩyo kĩa mũndũ we mwene o hamwe na ũteithio wa Jehova. Meendaga Akristiano acio a Kolosai matũũrie ũgima wao wa kĩĩroho nĩguo matũũre marĩ Akristiano agimaru kĩĩroho, o na magĩcemanagia na moritũ.

18. Nĩ atĩa kũngĩthiĩ harĩ Mũkristiano mũgimaru kĩĩroho? (Ningĩ rora mbica.)

¹⁸ Paulo eerire Ahibirania atĩ Mũkristiano mũgimaru kĩĩroho angĩaga kwĩmenyerera no athũkie biũ ũrata wake hamwe na Jehova. Mũkristiano ta ũcio no akorũo omĩtie ngoro ũndũ atangĩhota kwĩrira nĩguo oherũo nĩ Jehova. Ũndũ wa gwĩkĩra ngoro nĩ atĩ Ahibirania acio matiakinyĩte hau. (Ahib. 6:4-9) Ĩ andũ arĩa ũmũthĩ makoragwo matigĩte kũnyitanĩra na kĩũngano, kana makeherio kĩũngano-inĩ no thutha-inĩ makerira? Mangĩĩrira kuuma ngoro, monanagia atĩ matihaana ta andũ acio Paulo aaragia ũhoro wao, arĩa maathũkĩtie biũ ũrata wao na Jehova. O na kũrĩ ũguo, rĩrĩa macokerera Jehova, nĩ mabataraga ũteithio ũrĩa aheanaga. (Ezek. 34:15, 16) Athuri a kĩũngano no mabange Mũkristiano ũrĩ na ũmenyeru ateithĩrĩrie andũ ta acio gũcokereria kĩĩroho.

19. Nĩ muoroto ũrĩkũ ũbatiĩ kwĩigĩra?

¹⁹ No ũkinyĩre muoroto wa kũgimara kĩĩroho angĩkorũo nĩ ũkwĩrutanĩria. Thiĩ na mbere kũrĩa irio nyũmũ cia kĩĩroho na wĩrutanĩrie kũgĩa na mwĩcirĩrie ta wa Jehova. Na angĩkorũo nĩ ũkinyĩire ũgima wa kĩĩroho, wĩrutanĩrie kũũtũũria ihinda-inĩ rĩrĩ nginya tene na tene.