CILONGESA 14
MWASO 56 Zema Busunga
‘Lifwiteni Kukola ku Sipilitu’
“Tulifwiteni kukola ku sipilitu.”—HEBE 6:1.
BILI MUNO MU CILONGESA
Tulilongesa mwakasinganyekela muka-Kristu wa kukola ku sipilitu, mwakalingila byuma mu kulitombola na cizango ca Njambi nomu mwakangwilamo byakulinga.
1. Bika byatonda Yehova ngwendi tulinge?
MUNALUME na munakazi baje bali mu bulo bakabwahelela manene nga munabo nasemuka. Oloni nameme bisemi bazema munabo, kubasa kushaka ngwabo atwaleleleho lika kupwa mbututu. Nga munabo kakolo, banasa kulishoshomwena manene. Mu ngila imolika, Yehova akabwahelela nga tushangumuka kulilongesa byendi, oloni kesi kushaka ngwendi twimanene bene oho. (1 Kori 3:1) Ngeci, ashaka ngwendi tupwe baka-Kristu “ba kukola.”—1 Kori 14:20.
2. Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?
2 Kupwa muka-Kristu wa kukola kulumbununa bika? Twasa kupwa bati baka-Kristu ba kukola? Kulilongesa byuma bya kuloba bili mu Mbimbiliya kutukwasa bati tupwe baka-Kristu ba kukola? Mwafwa bika kutwapandele kusinganyeka ngwetu tunakolo laja ku sipilitu, co byahi bikwabo bitunapande kulinga? Muno mu cilongesa tuwana bikumbululo ku bihula ebi.
KUPWA MUKA-KRISTU WA KUKOLA KULUMBUNUNA BIKA?
3. Kupwa muka-Kristu wa kukola kulumbununa bika?
3 Mu Mbimbiliya, lijwi lya Cigriki libananungulula ngwabo “kukola” linasa lalo kulumbununa “kuhya,” “kulumbunuka,” nambe kupwa wa “mutunu.” a (1 Kori 2:6) Ngwe mwa mbututu mwakatwalelelaho kukola kweta na ha bukulunu, netu tunapande kutwalelelaho kukanyamesa busamba bwetu na Yehova. Nga tulinga ngoco, co tupwa baka-Kristu ba kukola ku sipilitu. Nameme twakolo ku sipilitu, tunapande kutwalelelaho kulilongesa bya Njambi. (1 Timo 4:15) Tubaboshe, ipwe tu banike tunapande kupwa baka-Kristu ba kukola ku sipilitu. Oloni twasa kuzibuka bati ngwetu tunakolo ku sipilitu?
4. Mwasa kuzibuka bati muka-Kristu wa kukola?
4 Muka-Kristu wa kukola ku sipilitu napu munu uje akakabangeya binangulo bya Njambi byoshe, kesi kulinga lika byuma byashaka ikeye. Oloni mwafwa ya kujeneka kulumbunuka, alimbenjako bene mu byuma bimo. Nameme ngoco, ha litangwa na litangwa akalingi mwoshe mwasela kusinganyeka na kulinga byuma mu kulitombola na cizango ca Yehova. Nazala bunu bwabuha, co akeseka mwoshe mwasela kusinganyeka ngwe mwakasinganyekela Yehova. (Efeso 4:22-24) Nalilongesa kwangula mwamubwa byakulinga ha kupangesa mashiko na binangulo bya Yehova, co kesi kutonda mukana wa mashiko amwesa byanapande kulinga simbu yoshe. Akapanga na nzili mangana ashulisilile byuma byanayongola kulinga.—1 Kori 9:26, 27.
5. Bika byasa kulingiwa kuli muka-Kristu wa kujeneka kukola? (Efeso 4:14, 15)
5 Muka-Kristu wa kujeneka kukola ku sipilitu asa kungumuka bwasi na bilongesa bya “makuli a banu “na linyanyamena lije lyungumuna.” Co asa kungumuka lalo na mizimbu, lingwabo na biñanda bya makuli bya ha intaneti nambe kutolilila kuli baka-kutengulukila. b (Tandeni Efeso 4:14, 15.) Nasa kuzibila bakwabo cipululu, kunena bijokojoko na kulubala bwasi. Co kakangi nasa kulinga byuma byabibi nga naliwana na ceseko.—1 Kori 3:3.
6. Mwafwa bika twasa kwesekesa munu ali na kukola ku sipilitu ku mwanike uje ali na kukola ku mubila? (Taleni na cikupulo.)
6 Ngwe mutunasimutwiya hakulibanga, Bisoneka binesekesa kukola ku sipilitu ku kukola kwa munu kwa ku mubila. Mwanike kazibuka byuma byabingi, ngeci kukatondeka mukulunu uje amunyungilila na kumutwamenena. Cakumwenako, cisemi wa munakazi nasa kuleka munendi wa mumbanda uje acili mwanike kumukwata ku liboko nga bajomboka tapalo. Omwo ou munendi akola, ou cisemi nasa kumutabesa kujomboka tapalo likalyendi, oloni amwanukisa ngwendi nga alinga ngoco napande kwaka mbunge ku bimota bije bili na kwita. Uje mwanike mwapwa mukulunu, alilongesa ikeye babenya mwakujenjukila ku bukalu bwa cifweci. Ngwe mwa banike mubakatondela bukwasi bwa bakulunu mangana bajenjuke ku bukalu, baka-Kristu ba kujeneka kukola ku sipilitu nabo kakangi bakatondo bukwasi bwa baka-Kristu ba kukola ku sipilitu mangana keti kukale byuma bitsiya busamba bwabo na Yehova na kwangula mwamubwa byakulinga. Oloni baka-Kristu ba kukola ku sipilitu mubakangula byakulinga, bakapangesa binangulo bya mu Mbimbiliya mangana bananguke cizango ca Yehova, co bakakabangeya byuma bibanalilongesa.
Baka-Kristu baje kubakolele ku sipilitu banapande kulilongesa kupangesa binangulo bya mu Mbimbiliya mangana bangule mwamubwa byuma (Taleni paragirafu 6)
7. Kuma baka-Kristu ba kukola ku sipilitu nabo bakatondo bukwasi bwa bakwabo ndi?
7 Kuma oku kulumbununa ngwabo muka-Kristu wa kukola ku sipilitu kesi kutonda bukwasi bwa bakwabo ndi? Embwe. Baka-Kristu ba kukola nabo bakalombo bukwasi simbu imo. Munu uje acili na kukola ku sipilitu nasa kutonda ngwendi bakwabo bamuleke byakulinga nambe kumwangwila byuma byanapande kulyangwila. Oloni muka-Kristu wa kukola ku sipilitu akalombo mana na kulilongesa ku byuma bibanaliwana nabyo bakwabo, oku azibuka ngwendi Yehova atonda ngwendi ‘alyambatele citele cendi babenya.’—Gala 6:5.
8. Baka-Kristu ba kukola ku sipilitu banasa kuliseza mu bingila muka?
8 Ngwe omwo banu ba kukola kubesi kumoneka mu ngila ya kulifwa ku mubila, baka-Kristu ba kukola ku sipilitu nabo banasa kuliseza mubamweselamo bifwa bya kufwa ngwe mana, kusimpa, kwana na mema ku mbunge. Kutundaho, nga baka-Kristu babali ba kukola ku sipilitu bashaka kulinga byuma bya kulifwa, basa kubilinga mu bingila bya kuliseza, oloni byuma byoshe bibalinga bilitombola na Bisoneka. Ebi bikebyo bikalingiwa nga muka-Kristu napande kwangula byuma bimo kwesekesa na citakutaku cendi. Kunanguka ebi byuma kukalingisa baka-Kristu bajeneke kulisompa nga banangula byuma bya kuliseza. Co bakaka mbunge ku byuma bije bibakwasa kutwalelelaho kulikwatasana. —Loma 14:10; 1 Kori 1:10.
BIKA BITUNAPANDE KULINGA MANGANA TUPWE BAKA-KRISTU BA KUKOLA?
9. Kuma kukola ku sipilitu kwasa kulizila lika ndi? Lumbununeni.
9 Munu asa kukola ku mubila mu kwita lika kwa simbu, oloni wahi asa kupwa muka-Kristu wa kukola kwa kujeneka kulingako bimo. Cakumwenako, bandolome na bandokazi ba mu Korinte batambwile muzimbu waubwa, babambwitikile, batambwile sipilitu ya kujela na kuwana bukwasi ku binangulo byabanene kapositolo Paulu. (Bili 18:8-11) Oloni munima ya myaka kutunda hababambwitikilile, bwingi bwabo te kanda bacikole ku sipilitu. (1 Kori 3:2) Tunapande kulinga bika mangana ebi byuma keti bilingiwe kuli yetu?
10. Bika bitunapande kulinga mangana tukole ku sipilitu? (Juda 20)
10 Nga tushaka kukola ku sipilitu, yetu babenya tunapande kwangula kulinga ngoco. Baje ‘bazema kujeneka mana,’ na kushaka kukala ngoco bene kubasa kukola ku sipilitu. (Prov 1:22) Kutushaka kupwa ngwe banu baje banakolo, oloni simbu yoshe bakashaka ngwabo bisemi babo babangwile byakulinga. Tushaka kupanga na nzili mangana tutwaleleleho kukanyamesa busamba bwetu na Yehova yetu babenya. (Tandeni Juda 20.) Nga mucili na kupanga na nzili mangana mukole ku sipilitu, lombeni Yehova amyane “lishungu na nzili ya kulinga byuma.”—Filp 2:13.
11. Bukwasi muka bwali na kutwana Yehova mangana tukole ku sipilitu? (Efeso 4:11-13)
11 Yehova kashaka ngwendi tukole ku sipilitu kwa likalyetu. Natwana tunyungi na balongesi mu cikungulukilo baje bali na kutukwasa “kukola” ku sipilitu na kukanyamesa busamba bwetu na Yehova mangana twase “kweta ha seteko ya citalamo ca kushula ceteleho Kristu.” (Tandeni Efeso 4:11-13.) Yehova natwana lalo sipilitu yendi ya kujela mangana atukwase kukala na “bisinganyeka bya Kristu.” (1 Kori 2:14-16) Kutundaho, Njambi wahwimininine banu basoneke mikanda iwana ya Muzimbu Waubwa mangana atumwese mwakele na kusinganyekela Yesu, mwakele na kwendekela nomu mwakele na kulingila byuma mwakele hano hasi. Nga mutembwinina mwakele na kusinganyekelamo Yesu nomu mwakele na kulingila byuma, mwasa kushulisilila cilengo ceni ca kupwa muka-Kristu wa kukola ku sipilitu.
MUBYASA KUTUKWASELA BYAKULYA BYA KU SIPILITU BYA KUKOLA
12. “Bilongesa bya mashangumukilo bya Kristu” byapwa bika?
12 Nga tushaka kupwa baka-Kristu ba kukola ku sipilitu, kuli bikwabo lalo bitunapande kulilongesa, keti lika “bilongesa bya mashangumukilo bya Kristu.” Ebi bilongesa bya mashangumukilo binambateselela bilongesa bya kufwa ngwe kutenguluka, kukala na likulahelo, cimbwitiko na kusanguka. (Hebe 6:1, 2) Ebi binapu bimo bya bilongesa bibakulahela baka-Kristu boshe. Mukemwo kapositolo Pita wendekele ebi byuma mwambulwilile ku mbunga ha Pentekosti. (Bili 2:32-35, 38) Tunapande kukulahela ebi bilongesa nga tushaka kupwa bandongesi ba Kristu. Cakumwenako, Paulu wamwesele ngwendi woshe kakulahela kusanguka kwa batsi, keti muka-Kristu. (1 Kori 15:12-14) Nameme ngoco, kuli bikwabo lalo bitunapande kulilongesa.
13. Bika bitunapande kulinga nga tushaka kuwana bukwasi ku byakulya bya kukola bibanendeka ku mukanda wa Bahebelu 5:14? (Taleni na cikupulo.)
13 Byakulya bya kukola bya ku sipilitu binambateselela mashiko a Yehova na binangulo byendi bije bitukwasa kuzibisisa biyongola byendi, co byaliseze na bilongesa bya mashangumukilo. Tunapande kulilongesa Mbimbiliya, kusinganyekesesa ha byuma bitunalilongesa na kulinga mwoshe mutwasela kubipangesa. Nga tulinga ngoco, co twangula byuma bije bizibisa Yehova kubwaha. c—Tandeni Bahebelu 5:14.
Byakulya bya kukola bya ku sipilitu bikatulongesa mwakwangwila byuma bije bizibisa Yehova kubwaha (Taleni paragirafu 13) d
14. Paulu wakwasele bati baka-Korinte bapwe baka-Kristu ba kukola?
14 Baka-Kristu ba kujeneka kukola ku sipilitu kukabakaluwila kwangula mwamubwa byakulinga nga kukwesi lishiko lyendeka ha byuma mpundu bibanapande kulinga. Nga kukwesi lishiko lya mu Mbimbiliya lyendeka ha byuma bimo, bamo bakalizibi ngwabo basa kulinga byuma byoshe bibashaka. Bamo bakatondo ngwabo kukale lishiko lyendeka ha byuma bimo nameme kukutondeka kulinga ngoco. Cakumwenako, cisholoka ngwe baka-Kristu bakele mu Korinte balombele Paulu ngwabo abaleke indi bapandele kulya byakulya bibanene banu ku tumponya. Kutubakana kubaleka byakulinga, Paulu wabamwesele ngwendi umo na umo wabo wakele na ‘nzili ya kulyangwila,’ kwesekesa na citakutaku cendi. Wendekele ha binangulo bimo bya mu Mbimbiliya bije byasele kubakwasa kwangula byuma bije bibalingisa bajeneke kuliziba kukala na mulonga nambe kutanwisa bakwabo. (1 Kori 8:4, 7-9) Ngeci, Paulu wakwasele baka-Korinte bapangese Bisoneka omwo bangula byakulinga, kutubakana kukulahela lika ngwabo bakwabo babangwile byakulinga nambe kutonda lishiko ha cuma na cuma.
15. Paulu wakwasele bati baka-Kristu ba baHebelu bakole ku sipilitu?
15 Kuli byuma bikwabo bya seho bitulilongesa ku byuma byasonekelele Paulu baka-Kristu ba baHebelu. Bamo becelele kukola ku sipilitu, co kwapwile ngwe ‘belukile lalo ku kutonda mabele, keti byakulya bya kukola.’ (Hebe 5:12) Kubatwaleleleleho kutambula byuma byabiha byakele na kubalongesa Yehova. (Prov 4:18) Cakumwenako, baJuda babangi bacikele na kushaka kukabangeya Lishiko lya Mosesa nameme kwetile myaka ya kweta ku 30 kutunda halyecelelele kupanga eli Lishiko mwafwa ya mulambu wa Kristu. (Loma 10:4; Tito 1:10) Mu myaka 30 yetile, baka-Kristu bapandele kuzibisisa ngwabo kubapandele kukabangeya eli Lishiko! Co mu mukanda wabasonekelele, Paulu washakele kubakwasa kuzibisisa byuma bya kuloba byakele na kubaleka. Ou mukanda wabakwasele kumona ngwabo ngila yaiha yabwahesele Yehova ya kumulemeselamo kwitila muli Yesu yapwile yakama kutubakana yakeleko. Co lalo wabakwasele bapwe ba kusimpa na kutwalelelaho kwambulula nameme bakwabo baJuda bakele na kubalwisa.—Hebe 10:19-23.
KETI MULIKULAHELE MANENE
16. Tunapande kukola ku sipilitu na kulinga bika?
16 Tunapande kulinga mwoshe mutwasela kupwa baka-Kristu ba kukola na kutwalelelaho kulinga ngoco. Ngeci, kutwapandele kusinganyeka ngwetu tunapu laja baka-Kristu ba kukola na kujeneka kulingako bimo mangana busamba bwetu na Yehova butwaleleleho kukanyama. (1 Kori 10:12) Tunapande ‘kutwalelelaho kulyeseka’ mangana tumone indi tuli na kutwalelelaho kukola ku sipilitu.—2 Kori 13:5.
17. Mukanda wasonekelele Paulu baka-Kolose umwesa bati seho ya kutwalelelaho kupwa baka-Kristu ba kukola?
17 Mu mukanda wasonekelele baka-Kolose, Paulu wendekele lalo seho ya kutwalelelaho kupwa baka-Kristu ba kukola. Nameme bapwile laja baka-Kristu ba kukola, Paulu wabanangwile ngwendi bapandele kupwa ba kunyanyama mangana keti bongumuke na bisinganyeka bya kaye. (Kolo 2:6-10) Co Epafrasi uje wazibukile mwamubwa bakele omu mu cikungulukilo walombelele kushwa kumo mangana ‘kumamaneselelo bemane mbe,’ nambe kukola. (Kolo 4:12) Bika bitulilongesako? Paulu na Epafrasi bazibisisile ngwabo tunapande kupanga na nzili nga tushaka kupwa baka-Kristu ba kukola, co lalo tutonda bukwasi bwa Njambi. Bashakele ngwabo baka-Kolose batwaleleleho kupwa baka-Kristu ba kukola nameme bakele na kuliwana na bukalu bwa kuliseza-seza.
18. Bika byasa kulingiwa kuli muka-Kristu wa kukola ku sipilitu? (Taleni na cikupulo.)
18 Paulu wanangwile baka-Kristu ba baHebelu ngwendi busamba bwa Njambi na muka-Kristu wa kukola bwasa kutsa. Muka-Kristu nasa kukaluwisa mbunge yendi na kujeneka kutenguluka, co oku kwasa kulingisa Njambi ajeneke kumukonekela. Oloni omu keti mukemwo mubafwililile baHebelu. (Hebe 6:4-9) Batico nga muka-Kristu nazeye nambe nga banamutundisa mu cikungulukilo, oloni mu kwita kwa simbu atenguluka? Nga owo muka-Kristu alikehesa na kutenguluka, co kapu munu yendekele Paulu uje kasa kupwa kabusamba ka Yehova lalo. Oloni nga munu nelukila kuli Yehova, napande kutambula bukwasi bwakana. (Ezeki 34:15, 16) Bakulunu banasa kubwahesa ngwabo alilongese na ndolome nambe ndokazi wa kukola ku sipilitu uje nasa kumukwasa kupangela lalo Yehova mwamubwa.
Yehova akakwasa baje bakashaka lalo kumupangela mwamubwa (Taleni paragirafu 18)
19. Cilengo muka citunapande kulyakela?
19 Nga muli na kulifwita kupwa muka-Kristu wa kukola, mwasa kushulisilila cilengo ceni. Twaleleleniho kulilongesa biñanda bya kuloba bili mu Mbimbiliya na kulinga mwoshe mumwasela kusinganyeka ngwe mwakasinganyekela Yehova. Nga munapu muka-Kristu wa kukola, twaleleleniho kulinga mwamubwa.
MWASA KUKUMBULULA BATI?
-
Kupwa muka-Kristu wa kukola kulumbununa bika?
-
Twasa kupwa bati baka-Kristu ba kukola?
-
Mwafwa bika kutwapandele kulikulahela manene?
MWASO 65 Tukoleni ku Sipilitu!
a Nameme mu Bisoneka bya Cihebelu kubapangesele endekesi ya “kukola” nambe “kujeneka kukola,” oloni endekesi imo ili omu mu Bisoneka inasa kulumbununa byuma bya kulifwa. Cakumwenako, ku mukanda wa Provebia banendekako bya munu wa kujeneka mana uje acili mwanike na bya muka-mana uje napu muka-kuzibisisa.—Prov 1:4, 5.
b Yeni ha mutamba wa Biñanda bya Kuliseza-seza ha jw.org na ha JW Library.® Co yeni ha “Biñanda Bikwabo” na kutala ñanda ya mutwe wa “Protect Yourself From Misinformation.”
c Taleni mutwe wa “Byuma Bimwasa Kutanda” muno mu Kaposhi ka Kukengela.
d KULUMBUNUNA BIKUPULO: Ndolome ali na kupangesa binangulo byanalilongesa mu Lijwi lya Njambi omwo angula byuma bya kulizima nabyo buli.
