1. Ne̱ni mambo ma tano̱ ma te̱se̱be̱ o bebokedi ba Yehova o ebwe’a mbu yaboso e?

 PONDA te̱ Yehova a mabolano̱ baboledi bao ebolo, a mapula ná ba bole mo̱ na o̱da. (1 Kor. 14:33) K’eyembilan jemea la Loba le nde ná myango ma bwam mi langwabe̱ o wase ńe̱se̱. (Mat. 24:14) Yehova a bake̱ nde Yesu m’bē̱ ma die̱le̱ y’ebolo. Yesu a bakise̱ pe̱ ná y’ebolo e bolabe̱ na o̱da. O Yerusalem o ebwe’a mbu yaboso, dibo̱to̱ diwo̱ la batudu lena di ta di be̱ne̱ bamuloloma na bome bou, di ta be̱ di no̱ngo̱ bedomsedi bena myemba me̱se̱ mi tano̱ mangame̱n bupe̱. Kana myemba mi tano̱ mi te̱se̱be̱ o bepolo jita, batudu o mwemba te̱ ba ta so̱ ba tombe̱le̱ bonasango na bonańango be bedomsedi. (Bebolo 15:2; 16:4) “Myemba mi ta mi benga jembame̱ o jemea na tondo̱ pe̱ o muso̱ngi” ebanja bonasango na bonańango ba ta ba bupe̱ bediedi ba kusino̱.—Bebolo 16:5.

2. Botea mbu 1919, ne̱ni Yehova a madie̱le̱no̱ na bola pe̱ baboledi bao da la mudī e?

² O nin we̱nge̱ pe̱ Yehova a mabenga die̱le̱ tumba lao na o̱da. Botea o mbu 1919, Yesu e o bolane̱ son a dibo̱to̱ la bome bo̱kisabe̱ o te̱se̱ ebol’a dikalo na bola pe̱ baboledi bao da la mudī o ponda ni te̱nge̱n. a (Lukas 12:42) E me̱ne̱ne̱ ná  bwē ná Yehova e o namse̱ ebol’a di dibo̱to̱.—Yes. 60:22; 65:13, 14.

3-4. (a) Tele̱ye̱ ne̱ni di matombwane̱no̱ ke̱ di mabola mambo na o̱da. (b) Nje di me̱nde̱no̱ kwalea o din jokwa e?

³ Mambo ma si wusa te̱ dangwa na o̱da, di si wusa bola ebolo Yesu a bake̱no̱ biso̱. (Mat. 28:19, 20) Keka te̱ dutea k’eyembilan ná myonda ma dikalo mi s’ababe̱; moto te̱ a wusa nde te̱ dikalo to̱ we̱ni a mapulano̱. Di wusa kumwa te̱ dikalo jita o myonda mō̱, nde di si we̱le̱ bola nika o myonda mipe̱pe̱. Mo̱ we ná wo̱nge̱le̱ o njika mbadi ipe̱pe̱ di matombwane̱no̱ ońolana je o̱da e?

⁴ Ka nje te̱ Yesu a die̱le̱no̱ bokwedi bao na o̱da ponda a tano̱ o wase, nika pe̱ nde eno̱ benga die̱le̱ tumba la Loba we̱nge̱. O din jokwa di me̱nde̱ je̱ne̱ patan Yesu a dīno̱ na ne̱ni bebokedi basu be mabupe̱no̱ ni patan. Di me̱nde̱ pe̱ kwalea ne̱ni jeno̱ ná di lee̱ ná di lakisane̱ bebokedi ba Yehova.

BEBOKEDI BASU BE MABUPE̱ EYEMBILAN A YESU

5. O njika mbadi po̱ di mabupe̱no̱ eyembilan a Yesu e? (Yohane 8:28)

⁵ Yesu oko nje bola na nje kwala ombasan ma Sango ao. Bebokedi ba Yehova be mabupe̱ eyembilan a Yesu na ninka ná be mabolane̱ nde Eyal’a Loba o jongwane̱ biso̱ o bia nje ye bwam na bobe na o die̱le̱ biso̱. (Langa Yohane 8:28; 2 Tim. 3:16, 17) Ponda na ponda te̱ di makusa mome̱le̱ o langa Eyal’a Loba na we̱le̱ pe̱ mo̱ o ebolo. Nje di matombwane̱no̱ ke̱ di mabupe̱ ma malea e?

6. O njika mbadi po̱ ńa tobotobo jokwa la Bibe̱l di mawaneano̱ biso̱ tombwane̱ e?

⁶ Di matombwane̱ jita ponda di mokwano̱ Bibel tongwea na kalat’asu. K’eyembilan je ná di kobisane̱ belēdi ba Bibe̱l na bediedi di makusane̱no̱ bebokedi. Ponda di me̱ne̱no̱ ná bediedi di makusano̱ be se̱medi nde o Betiledi, di mabata lakisane̱ bebokedi ba Yehova.—Rom. 12:2.

7. Njika mwe̱ndi Yesu a tano̱ a langwa e, ne̱ni pe̱ bebokedi ba Yehova be mabupe̱no̱ eyembilan ao e?

⁷ Yesu a lango “myango ma bwam ma Janea la Loba.’’ (Lukas 4:43, 44) Yesu anedi pe̱ bokwedi bao ná ba te̱ dikalo jombwea Janea la Loba. (Lukas 9:1, 2; 10:8, 9) We̱nge̱, be̱se̱ bena be o bebokedi ba Yehova, ba malangwa myango ma Janea e be̱ to̱ we̱ni ba majano̱ na to̱ njika beto̱ti ba be̱nno̱ o bebokedi ba Yehova.

8. Njik’edube di be̱nno̱ e?

⁸ Nika ńe nde biso̱ edube ende̱ne̱ o langwea bape̱pe̱ mbale̱ jombwea Janea la Loba! Seto̱ bato be̱se̱ nde ba be̱n y’edube. K’eyembilan, ponda Yesu a tano̱ o wase, a bangi ná midī ma bobe mi bole mboṅ jombwea mo̱. (Lukas 4:41) O nin we̱nge̱, obiana moto a mano̱ngo̱ dongo o ebol’a dikalo na baboledi ba Yehova, angame̱n be̱ ńai ni dongame̱n o kusa y’edube. Di malee̱ ná di mabwane̱ edube di be̱nno̱ o te̱ dikalo muńe̱nge̱ ke̱ di mabola mboṅ to̱ we̱ni na to̱ njika ponda di be̱nno̱ epolo o bola nika. Kapo̱ ka Yesu, janda lasu le nde ná di bole me̱se̱ na me̱se̱ o te̱ye̱ bato dikalo na jokwe̱le̱ babo̱ mbale̱.—Mat. 13:3, 23; 1 Kor. 3:6.

9. Nje bebokedi ba Yehova be mabolano̱ ná dina la Loba di biane̱ e?

⁹ Yesu a boli ná dina la Loba di biane̱. Ke̱ e o kwalisane̱ Sango ao ńe o mo̱ń o muka, Yesu a kwali ná: “Na bīse̱ babo̱ dina lo̱ngo̱.” (Yohane 17:26) Kapo̱ ka Yesu, bebokedi ba Yehova be mabola nje ye̱se̱ ye o ngud’abu o jongwane̱ bato o bia dina la Loba. La Bible. Traduction du monde nouveau e boli nika tongwea na timbise̱le̱ dina la Loba o wuma te̱ di tano̱ langame̱n be̱. Ni Bibe̱l e tukwabe̱ o mususu to̱ o epasi o buka na 270 ba leme̱.  O Appendice A4 na A5 ya ni Bibe̱l, we ná o bata jokwa ońola nje na ne̱ni dina la Loba di timbisabe̱no̱ o ni Bibe̱l. Appendice C, ńena ni maso̱be̱ o Bibe̱l a jokwa, e mabola mboṅ jita i malee̱ ná dina la Loba langame̱n so̱be̱ o Betiledi ba Grikia 237 ba ngedi.

10. Nje byala ba muto mō̱ nu maje̱ o Myanmar bokwe̱le̱no̱ wa e?

¹⁰ Kapo̱ ka Yesu, ńo̱ng’asu ńe nde ná jongwane̱ bato jita o bia dina la Loba etum te̱ epolo ye̱nne̱no̱. Ponda muto mō̱ ńa 67 ma mbu nu maje̱ o Myanmar a sengino̱ ná Loba a be̱n dina, a kwali na miso̱di o miso̱ ná: “Nged’a boso ni o longe̱ lam neno̱ senga ná dina la Loba ná Yehova. . . . Bińo̱ lokwe̱le̱ mba lambo le mweńa buka mambo me̱se̱.” Ka nje te̱ min myango mi malee̱no̱, bia la dina la Loba le ná di be̱ne̱ ngińa ninde̱ne̱ o longe̱ la ba ba be̱n mulema mi sibi.

BENGA LEE̱ NÁ O LAKISANE̱ BEBOKEDI BASU

11. Ne̱ni batudu beno̱ na ba lee̱ ná ba lakisane̱ bebokedi ba Yehova e? (Ombwa pe̱ duta.)

¹¹ O njika mbadi batudu beno̱ ná ba lee̱ ná ba lakisane̱ bebokedi ba Yehova e? Ba kusi te̱ bediedi, bangame̱n langa mo̱ ná pe̱ńe̱pe̱ńe̱, nde ba po̱ngo̱ pe̱ miwe̱n o we̱le̱ mo̱ o ebolo. K’eyembilan ba si makusa buka te̱ bediedi ba ne̱ni tombise̱ ndongame̱n na kane̱ o mwemba, nde ba makusa pe̱ bediedi ba ne̱ni jombwea mido̱ngi ma Kristo. Batudu bena ba mabupe̱ bediedi ba bebokedi ba mongwane̱ ba bena ba mombweano̱ o be̱ mbaki ná Yehova a to̱ndi babo̱, a mombwea pe̱.

12. (a) Ońola nje jangame̱nno̱ sengane̱ ba ba madie̱le̱ e? (Bonahebe̱r 13:7, 17) (b) Ońola nje jangame̱nno̱ nde jombwa bede̱mo ba bwam ba ba bena ba madie̱le̱ e?

¹² Batudu ba boli te̱ biso̱ bediedi, jangame̱n bupe̱ mo̱ na mulema mwe̱se̱. Di boli te̱ nika, nik’e me̱nde̱ bola ná ba bena ba madie̱le̱ ba bole nika na bo̱bise̱ la ńolo. Bibe̱l e mome̱le̱ biso̱ ná di sengane̱ ba bena ba madie̱le̱, di sibise̱ pe̱ biso̱me̱ne̱ owas’abu. (Langa Bonahebe̱r 13:7, 17.) Ye ná e be̱ ndutu ponda iwo̱ o bola nika. Ońola nje e? Ońolana ba bome ba titi ke̱nge̱nge̱. Nde di tiki te̱ jombwa bede̱mo babu ba bobe o mulopo ma jombwa bede̱mo babu ba bwam, ke̱ di me̱nde̱ nde jongwane̱ basingedi basu. O njika mbadi e? Je ná di si lakisane̱ pe̱ bebokedi ba Loba, nje yena bate̱nge̱ne̱ biso̱ ba mapulano̱. Nje ya tobotobo jeno̱ ná di bola o bwam ba jemba, na banga pe̱ mpoṅ ma basingedi basu e?

O S’ESE̱LE̱ NÁ BANE̱ BA BOLE NÁ O SI LAKISANE̱ PE̱ BEBOKEDI BASU

13. Ne̱ni bate̱nge̱ne̱ Loba ba mawasano̱ londise̱ bebokedi basu mbindo e?

¹³ Bate̱nge̱ne̱ Loba ba mawasa bola ná mambo ma bwam ma bebokedi bao me̱ne̱ne̱ ka mambo ma bobe. K’eyembilan joko o Bibe̱l ná Yehova a mengane̱ baboledi bao ná ba sange o mbad’eyobo, o bedangwedi na o mbad’a mudī. A kwali ná mubole̱ bobe nu si mapule̱ jate̱le̱, angame̱n pangabe̱ o mwemba. ( 1 Kor. 5:11-13; 6:9, 10) Di mabupe̱ pe̱ ni mbenda. Nde jombwea di to̱ti, bate̱nge̱ne̱ biso̱ ba makwala ná di si to̱ndi bato, di makaise̱ babo̱ o mbad’a bobe, na ná di si to̱ndi bato be diwengisan na biso̱.

14. Nja nu macamane̱ mambo ma mpoṅ te̱nge̱ne̱ bebokedi ba Yehova e?

¹⁴ Emba owe̱ni mitakisan mi mawano̱ na mbale̱. Satan Diabolo nde a macamane̱ mpoṅ te̱nge̱ne̱ bebokedi ba Yehova. E nde “sango a lobango.” (Yohane 8:44; Bbot. 3:1-5) Jangame̱n so̱ jengane̱ ná a bolane̱ basingedi basu o camane̱ mpoṅ te̱nge̱ne̱ bebokedi ba Yehova. Nika pe̱ nde e tombino̱ o ebwe’a mbu yaboso.

15. Nje badiedi ba bebasi ba bolane̱no̱ Yesu na bokwedi bao e?

 ¹⁵ O ebwe’a mbu yaboso, to̱ ná Yesu Mun’a Loba a tano̱ ke̱nge̱nge̱, a po̱ngino̱ pe̱ betańsedi jita, Satan a bolane̱ bato o camane̱ myango ma mpoṅ te̱nge̱ne̱ mo̱. K’eyembilan, badiedi ba bebasi ba ta ba langwea bato ná ngińa Yesu a mabolane̱no̱ o panga midī ma bobe e mawa nde na “mwaned’a midī ma bobe.” (Marko 3:22) Ponda Yesu a tano̱ a takisabe̱, badiedi ba bebasi ba bake̱le̱ mo̱ ná e nde ńalobango, nde ba tute̱le̱ pe̱ dimuti o baise̱ ná a bwabe̱. (Mat. 27:20) Ombusa nika, ponda bokwedi ba Kristo ba tano̱ ba langwa myango ma bwam, bate̱nge̱ne̱ babo̱ ba botedi o “pungwa na senje̱le̱ midī ma basibi” ná ban ba takise̱ babo̱. (Bebolo 14:2, 19) Njongo a Betatedi ńa 1 ba Elaṅe̱ 1998 e ta e bola beteledi jombwea kalat’a Bebolo 14:2 ná: “O sumo te̱ ná bate̱nge̱ne̱ Bonayuda ba ta ba banga dikalo labu, ba ta pe̱ ba camane̱ mpoṅ te̱nge̱ne̱ yi kriste̱n, ná bato ba si lambe̱ye̱ babo̱ toi, na ná ba singe̱ pe̱ babo̱.”

16. Nje di s’angame̱nno̱ dimbea ke̱ di sengi mambo ma mpoṅ e?

¹⁶ Satan a dia a mato̱po̱ mpoṅ o nin we̱nge̱. A dia a “malo̱ndo̱ wase ńe̱se̱.” (Bbī. 12:9) O sengi te̱ mambo ma mpoṅ te̱nge̱ne̱ bebokedi ba Yehova to̱ bonasango ba madie̱le̱, o̱nge̱le̱ nje basingedi ba Loba ba bolane̱no̱ Yesu na bokwedi ba ebwe’a mbu yaboso. Yesu a kwali ná bato ba me̱nde̱ takise̱ baboledi ba Yehova na langwa pe̱ mambo ma mpoṅ te̱nge̱ne̱ babo̱. Ye pe̱ nde nje ye o bolane̱ we̱nge̱. (Mat. 5:11, 12) Di si me̱nde̱ dube̱ mambo ma mpoṅ yete̱na di bi nja nu macamane̱ mo̱ na ke̱ di pomane̱ tata biso̱me̱ne̱. Ne̱ni jeno̱ ná di tata biso̱me̱ne̱ e?

17. Ne̱ni jeno̱ ná di samba ndutu jeno̱ ná di be̱ne̱ ke̱ di sengi mambo ma mpoṅ e? (2 Timoteo 1:13) (Ombwa pe̱ edinge̱le̱ “ Nje bola jombwea mibia ma mpoṅ.”)

 ¹⁷ Banga mibia ma mpoṅ. Ńamuloloma Paulo a boli bediedi be ná bwē jangame̱nno̱ bupe̱ ke̱ di sengi mibia ma mpoṅ. Ome̱le̱ Timoteo ná ‘aneye dongo la bato ná . . . ba s’ombwea minia’ na ná ba ‘bange minia ma mbamba.’ (1 Tim. 1:3, 4; 4:7) To̱ná muna nusadi eno̱ ná a po̱ndo̱ lambo o wase na mo̱ a we̱le̱ mo̱ o mudumbu, mutul’a moto a titi ná a bola nika to̱ buńa ebanja a bi ná nik’e me̱nde̱ takise̱ ja lao la bwam. Biso̱ pe̱ di mabanga mibia ma mpoṅ ebanja di bi nja nu macamane̱ mo̱. Di matingame̱ o “byala be te̱nge̱n” ba mbale̱.—Langa 2 Timoteo 1:13.

18. Ne̱ni jeno̱ ná di lee̱ ná di lakisane̱ bebokedi ba Yehova e?

¹⁸ Di kwaledi nde buka te̱ mbadi ilalo oteten a yine̱ ye̱se̱ i malee̱ ne̱ni bebokedi ba Loba be membilane̱no̱ Yesu. O jokwa lo̱ngo̱ la Bibe̱l, maka mbadi ipe̱pe̱ bebokedi basu be mabupe̱no̱ eyembilan a Yesu. Ongwane̱ bato bape̱pe̱ o mwemba mo̱ngo̱ o bata lakisane̱ bebokedi basu. Benga lee̱ ná o lakisane̱ bebokedi basu tongwea na bolea Yehova na jemea, na tingame̱ pe̱ na bebokedi bao a mabolane̱no̱ o londe̱ jemea lao. (Mye. 37:28) Di benge so̱ lee̱le̱ masoma masu ońola edube ende̱ne̱ di be̱nno̱ o bolea Yehova mwemba na bato ba to̱ndi mo̱ na be pe̱ mo̱ ba jemea.