21-زەرتتەۋ ماقالاسى
107-ٵن ٴسۇيۋدىڭ كەمەلدى ۇلگىسى
ومىرلىك جاردى قالاي ىزدەگەن دۇرىس؟
«جاقسى ايەلدى كىم تابا الار؟ ول مارجاننان دا باعالى بولار» (ناق. س. 31:10).
نەگىزگى وي
لايىقتى جار تابۋعا قاتىستى جانە نەكە قۇرعىسى كەلەتىندەردى ٴبىز قالاي قولداي الاتىنىمىزعا قاتىستى كيەلى كىتاپ پرينسيپتەرىن قاراستىرامىز.
1، 2. ا) كەزدەسۋدى باستاماس بۇرىن، سالتباستى ٴماسىحشى قانداي جايتتاردى ەسكەرۋ كەرەك؟ ٵ) بىرەۋمەن كەزدەسۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟ («ٴسوز ٴمانىن» قاراڭىز.)
ٴسىز نەكە قۇرعىڭىز كەلە مە؟ باقىتتى بولۋ ٷشىن نەكە قۇرۋ شارت ەمەس. سوعان قاراماستان، جاس نە جاسى ۇلكەن بولسىن، سالتباستى باۋىرلاستاردىڭ كوبىسى نەكە قۇرعىسى كەلەدى. بىرەۋمەن كەزدەسۋدى باستاماس بۇرىن، ٴسىز ٶز-ٶزىڭىزدى اسىراي الاتىن جانە رۋحاني جاعىنان دا، ەموسيالىق جاعىنان دا تولىسقان ادام بولۋىڭىز كەرەك a (قور. 1-ح. 7:36). سوندا عانا نەكەڭىز باقىتتى بولا الادى.
2 الايدا لايىقتى جار ىزدەپ تابۋ وڭاي بولا بەرمەيدى (ناق. س. 31:10). ٴتىپتى ۇناتىپ، جاقىن تانىعىڭ كەلەتىن ادام تابىلىپ تۇرعاننىڭ وزىندە، وعان بارىپ، سەزىمىڭدى ايتۋ وڭاي ەمەس. بۇل ماقالادا ٴبىز بولاشاق جار ىزدەۋگە قاتىستى جانە ۇناتقان اداممەن كەزدەسۋدى b قالاي باستاۋعا قاتىستى كەڭەستەردى قاراستىرامىز. سونداي-اق قاۋىمدا باۋىرلاستار نەكە قۇرعىسى كەلەتىن سالتباستى باۋىرلاستاردى قالاي قولداي الاتىنىن كورەمىز.
لايىقتى جاردى قالاي ىزدەسەڭىز بولادى؟
3. ومىرلىك جار ىزدەگەندە سالتباستى ٴماسىحشى قانداي جايتتاردى ەسكەرۋ كەرەك؟
3 ەگەر وتباسىن قۇرۋدى ويلاپ جۇرسەڭىز، بىرەۋمەن كەزدەسۋدى باستاماس بۇرىن وزىڭىزگە قانداي ادام كەرەگىن جاقسى ٴبىلىپ الىڭىز. ايتپەسە وزىڭىزگە ساي كەلەتىن ادامدى بايقاماي قالاسىز نەمەسە ساي كەلمەيتىن اداممەن كەزدەسە باستايسىز. ارينە، تاڭداعان ادامىڭىز شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن بولۋ كەرەك (قور. 1-ح. 7:39). ٴبىراق بۇل شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن كەز كەلگەن ادام سىزگە لايىقتى جار بولادى دەگەن ٴسوز ەمەس. سوندىقتان بىلاي دەپ ويلانىپ كورىڭىز: «مەنىڭ ومىردەگى ماقساتتارىم قانداي؟ بولاشاق جارىمنىڭ بويىندا ەڭ الدىمەن قانداي قاسيەتتەر بولۋ كەرەك؟ تالاپتارىم تىم جوعارى ەمەس پە؟»
4. كەيبىرەۋلەر نە جايلى دۇعا ەتەدى؟
4 ومىرلىك جار ىزدەپ جۇرگەن بولساڭىز، ەحوباعا بۇل جايلى دۇعا ەتىپ جۇرگەن شىعارسىز (ٴفىلىپ. 4:6). ارينە، ەحوبا ومىرلىك جار تاۋىپ بەرەمىن دەپ ەشكىمگە ۋادە ەتپەگەن. ٴبىراق وعان ٴبىزدىڭ قاجەتتىلىكتەرىمىز بەن سەزىمدەرىمىز ٴبارىبىر ەمەس. ول ٴسىزدى جار ىزدەپ جۇرگەن ۋاقىتتا كومەكسىز قالدىرمايدى. سوندىقتان سەزىمدەرىڭىز بەن قالاۋلارىڭىز جايلى ٵرى قاراي دا دۇعا ەتە بەرىڭىز (ٴزاب. 62:8). ودان شىدامدىلىق پەن دانالىق سۇراڭىز (جاق. 1:5). قۇراما شتاتتاردا تۇراتىن دجون c ەسىمدى سالتباستى ەر باۋىرلاس نە جايىندا دۇعا ەتەتىنىن ايتىپ بەردى. «مەن ەحوباعا بولاشاق جارىمنىڭ بويىنان قانداي قاسيەتتەردى كورگىم كەلەتىنى جايلى ايتامىن. سونداي ادامدى كەزدەستىرۋدىڭ مۇمكىندىكتەرى تۋسا ەكەن، ٶزىم دە جاقسى كۇيەۋ بولۋعا قاجەتتى قاسيەتتەردى دامىتايىنشى دەپ سۇرايمىن»،— دەيدى ول. ال شري-لانكادا تۇراتىن تانيا ەسىمدى قىز باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «ەحوباعا دۇعا ەتكەندە، ىزدەپ جۇرگەن ادامىمدى جولىقتىرعانشا ساعان ادال بولىپ قالايىن، قۋانىشىمنان ايىرىلمايىن دەپ سۇرايمىن». ٴتىپتى ٶز ادامىڭىزدى بىردەن كەزدەستىرمەي جاتساڭىز، ەحوبا ٴسىزدىڭ تاندىك جانە ەموسيالىق قاجەتتىلىكتەرىڭىزدى قامدايتىنىنا سەنىمدى بولىڭىز (ٴزاب. 55:22).
5. ەحوبانى جاقسى كورەتىن ادامدى كەزدەستىرۋ ٷشىن سالتباستى باۋىرلاس نە ىستەي الادى؟ (قورىنتتىقتارعا 1-حات 15:58) (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
5 كيەلى كىتاپ ٴبىزدى «يەمىزدىڭ ىسىندە ارقاشان كوپ ەڭبەكتەنۋگە» شاقىرادى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 15:58 وقىڭىز). ەحوبانىڭ ىسىنەن قولىڭىز بوساماسا جانە ٵرتۇرلى باۋىرلاستارمەن ارالاسساڭىز، جىگەر الىپ قانا قويماي، ٶزىڭىز سياقتى ەحوباعا جانقيارلىقپەن قىزمەت ەتىپ جۇرگەن سالتباستى باۋىرلاستارمەن تانىسۋعا مۇمكىندىك بولادى. سونداي-اق قىزمەتتە بار جاقسىڭىزدى بەرىپ، ەحوبانى قۋانتقانىڭىز ٴسىزدى شىن باقىتقا بولەيدى.
ەحوبانىڭ ىسىنەن قولىڭىز بوساماسا جانە ٵرتۇرلى باۋىرلاستارمەن ارالاسساڭىز، نەكە قۇرۋدى ويلاپ جۇرگەن باۋىرلاستارمەن تانىسۋىڭىز مۇمكىن (5-ابزاستى قاراڭىز)
6. ومىرلىك جار ىزدەپ جۇرگەن باۋىرلاستار نەنى ۇمىتپاۋ كەرەك؟
6 ٴبىراق اباي بولاتىن ٴبىر جايت بار: نەنىڭ ماڭىزدىراق ەكەنىن ۇمىتىپ، بار ويىڭىز جار ىزدەۋ بولىپ كەتپەسىن (ٴفىلىپ. 1:10). باقىتتى بولۋىڭىز نەكە قۇرعان-قۇرماعانىڭىزعا ەمەس، ەحوبامەن قارىم-قاتىناسىڭىزعا بايلانىستى (مات. 5:3). سالتباستى كەزىڭىزدە ەركىندىگىڭىز كوبىرەك بولعاندىقتان، قىزمەت اياسىن كەڭەيتە الاتىن شىعارسىز (قور. 1-ح. 7:32، 33). سوندىقتان ۋاقىتىڭىزدى مەيلىنشە ٴتيىمدى پايدالانىڭىز. قىرىققا تاياعان شاعىندا تۇرمىس قۇرعان قۇراما شتاتتارداعى دجەسسيكا ەسىمدى باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «مەنىڭ قىزمەتتەن قولىم بوسامايتىن، سونىڭ ارقاسىندا تۇرمىسقا شىققىم كەلسە دە، قۋانىشىمنان ايىرىلمادىم».
اسىقپاي باقىلاپ كورىڭىز
7. نەگە ٴسوز ايتپاس بۇرىن، ادامدى اسىقپاي باقىلاپ كورگەن ماڭىزدى؟ (ناقىل سوزدەر 13:16)
7 وزىڭىزگە لايىقتى بولادى-اۋ دەگەن ادامدى جولىقتىرساڭىز، نە ىستەيسىز؟ بىردەن ول ادامعا سەزىمدەرىڭىز جايلى ايتاسىز با؟ كيەلى كىتاپتا ايتىلعانداي، دانا ادام ارەكەت ەتپەس بۇرىن، ٴمان-جايدى ٴبىلىپ الادى (ناقىل سوزدەر 13:16 وقىڭىز). سوندىقتان ادامعا ٴسوز ايتپاس بۇرىن ونى سىرتتاي باقىلاپ كورگەنىڭىز دانالىق بولار ەدى. نيدەرلاندتا تۇراتىن ەشۆين بىلاي دەيدى: «سەزىم قالاي تەز پايدا بولسا، ٴدال سولاي تەز باسىلىپ قالۋى مۇمكىن. وسىنداي ۋاقىتشا سەزىمنىڭ جەتەگىندە كەتىپ، بىرەۋمەن كەزدەسۋدى باستاپ قويماس ٷشىن، ادامدى اسىقپاي باقىلاپ كورگەن دۇرىس». باقىلاپ كورۋدىڭ تاعى ٴبىر پايداسى، ادام سىزگە ساي كەلمەيتىنىن ٴتۇسىنۋىڭىز مۇمكىن.
8. ادامدى قالاي سىرتتاي باقىلاساڭىز بولادى؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
8 ادامدى قالاي سىرتتاي باقىلاساڭىز بولادى؟ قاۋىم كەزدەسۋلەرىندە نە وتىرىستاردا ونىڭ رۋحاني كۇيىنە، مىنەزىنە جانە ٴجۇرىس-تۇرىسىنا نازار اۋدارىڭىز. ونىڭ دوستارى كىم؟ ٴجيى نە تۋرالى ايتادى؟ (لۇقا 6:45). ماقساتتارى سىزدىكىنە ۇقساي ما؟ سونى بايقاپ كورىڭىز. ونى جاقسى بىلەتىن قاۋىم اقساقالدارىنان، تولىسقان باۋىرلاستاردان ول جايلى سۇراستىرىپ كورسەڭىز بولادى (ناق. س. 20:18). ونىڭ قاسيەتتەرى قانداي؟ باسقالار ونى قانداي ادام دەپ بىلەدى؟ سونى سۇراپ الىڭىز (رۋت 2:11). ٴبىراق باقىلاپ جۇرگەندە، ادامدى ىڭعايسىز جاعدايعا قالدىرۋدان ساق بولىڭىز. ونىڭ سەزىمدەرى مەن جەكە ٶمىرىن قۇرمەتتەڭىز، ياعني اينالشىقتاپ قاسىنان شىقپاي قويماڭىز جانە ول جايلى تاپتىشتەپ سۇراي بەرگەنىڭىز دە ورىنسىز بولادى.
سەزىمىڭىزدى بىلدىرمەس بۇرىن، ادامدى ٴبىرشاما ۋاقىت سىرتتاي باقىلاپ كورىڭىز (7، 8-ابزاستاردى قاراڭىز)
9. ادامعا بارىپ، سەزىمىڭىزدى بىلدىرمەس بۇرىن نە نارسەگە سەنىمدى بولۋىڭىز كەرەك؟
9 ادامعا بارىپ، سەزىمىڭىز جايلى ايتپاس بۇرىن، ونى قانشا ۋاقىت باقىلاۋىڭىز قاجەت؟ ەگەر تەز ارادا ايتساڭىز، ول ٴسىزدى ويلانباي ارەكەت ەتەتىن ادام دەپ ويلاۋى مۇمكىن (ناق. س. 29:20). ال ەگەر كەرىسىنشە، ۇزاق ٴجۇرىپ الساڭىز، ول ٴسىزدى ەكىويلى، شەشىم قابىلداي المايتىن ادام دەپ ويلاۋى مۇمكىن، اسىرەسە وعان دەگەن سەزىمىڭىز بار ەكەنىن بايقاپ جۇرسە (ۋاع. 11:4). مىنانى ۇمىتپاڭىز: ادامعا سەزىم ٴبىلدىرۋ ٷشىن وعان ۇيلەنەتىنىمە ناقتى سەنىمدى بولۋىم كەرەك دەپ ويلاماڭىز. ٴبىراق ٶزىڭىز نەكە قۇرۋعا دايىن ەكەنىڭىزگە جانە ول ادام سىزگە شامامەن ساي كەلەتىنىنە سەنىمدى بولۋىڭىز قاجەت.
10. بىرەۋدىڭ سىزگە سەزىمى بار ەكەنىن بايقاساڭىز، ٴبىراق ٴسىزدىڭ وعان سەزىمىڭىز جوق بولسا، نە ىستەۋىڭىز كەرەك؟
10 ال ەگەر بىرەۋدىڭ سىزگە سەزىمى بار ەكەنىن بايقاساڭىز، نە ىستەگەن دۇرىس؟ ٴسىزدىڭ ول ادامعا دەگەن سەزىمىڭىز جوق بولسا، بۇنى ٸس-ارەكەتىڭىزبەن انىق كورسەتىڭىز. سەزىمىڭىز جوق بولا تۇرا، ونى ۇمىتتەندىرىپ قويعانىڭىز مەيىرىمدىلىككە جاتپاس ەدى (قور. 1-ح. 10:24؛ ەفەس. 4:25).
11. ەگەر سىزگە ەكى جاستى تانىستىرۋ نە ۇيلەندىرۋ تاپسىرىلسا، قانداي جايتتاردى ەسكەرگەن دۇرىس؟
11 كەيبىر ەلدەردە اتا-اناسى نە تۋىسقانى جاستارعا جاردى وزدەرى تاڭداپ، وزدەرى ۇيلەندىرەدى. ال وزگە ەلدەردە لايىق بولادى-اۋ دەگەن جاردى دوستارى نە تۋىستارى تاۋىپ بەرەدى، ٴبىراق دوستاسۋ-دوستاسپاۋدى جاستار وزدەرى شەشەدى. ەگەر ەكى جاستى تانىستىرۋ نە ۇيلەندىرۋ سىزگە تاپسىرىلىپ جاتسا، ەكى تاراپتىڭ دا قاجەتتىلىكتەرى مەن تالاپتارىن ەسكەرىڭىز. لايىقتى بولادى-اۋ دەگەن ادامدى تاپساڭىز، ونىڭ مىنەزىن، قاسيەتتەرىن، ەڭ باستىسى، رۋحاني كۇيىن جاقسى ٴبىلىپ الىڭىز. ادامنىڭ ەحوبامەن قارىم-قاتىناسى ونىڭ اقشاسىنان، بىلىمىنەن، ونىڭ قانداي وتباسىنان شىققانىنان اناعۇرلىم ماڭىزدى. ٴبىراق ۇمىتپاڭىز، سالتباستى ەر باۋىرلاس پەن قىز باۋىرلاس نەكە قۇرا ما، جوق پا — ونى وزدەرى شەشۋ كەرەك (عال. 6:5).
كەزدەسۋدى قالاي باستاساڭىز بولادى؟
12. بىرەۋمەن كەزدەسكىڭىز كەلسە، بۇنى وعان قالاي ايتساڭىز بولادى؟
12 بىرەۋمەن كەزدەسكىڭىز كەلسە، وعان سەزىمىڭىزدى قالاي بىلدىرسەڭىز بولادى؟ d كوپشىلىك ورىندارىندا جەكە كورىسىپ نە تەلەفونمەن حابارلاسىپ ايتساڭىز بولادى. ەڭ باستىسى، ويىڭىزدى انىق جەتكىزىڭىز (قور. 1-ح. 14:9). قاجەت بولسا، ادامعا ويلانۋعا ۋاقىت بەرىڭىز (ناق. س. 15:28). ال ەگەر ادام سىزدە ويى جوق ەكەنىن ايتسا، شەشىمىن قۇرمەتتەڭىز.
13. بىرەۋ سىزگە سەزىمىن ٴبىلدىرىپ كەلسە، نە ىستەگەنىڭىز ٴجون؟ (قولوستىقتارعا 4:6)
13 ال ەگەر بىرەۋ كەلىپ، سىزگە سەزىمىن بىلدىرسە شە؟ بىرەۋگە ٴسوز ايتۋ ۇلكەن باتىلدىقتى تالاپ ەتەدى. سوندىقتان ول ادامعا مەيىرىم مەن قۇرمەت تانىتىڭىز (قولوستىقتارعا 4:6 وقىڭىز). ەگەر ويلانۋعا ۋاقىت قاجەت بولسا، سونى ايتىڭىز. الايدا جاۋابىڭىزدى تەز ارادا ايتۋعا تىرىسىڭىز (ناق. س. 13:12). ال ەگەر ول اداممەن كەزدەسۋدى قالاماساڭىز، ونى جۇمساقتىقپەن ٵرى انىق جەتكىزىڭىز. اۆسترياداعى حانس ەسىمدى ەر باۋىرلاس ٴبىر قىز باۋىرلاس سەزىمىن بىلدىرگەندە نە ىستەگەنىن ايتىپ بىلاي دەدى: «مەن ٶز جاۋابىمدى وعان ىلتيپاتپەن، ٴبىراق انىق جەتكىزدىم. تەككە ۇمىتتەنىپ قالماسىن دەپ جاۋابىمدى بىردەن ايتتىم. ويىم وزگەردى دەپ ويلاپ قالماس ٷشىن، كەيىن دە نە ايتىپ، نە قوياتىنىما مۇقيات بولدىم». ال ەگەر اداممەن كەزدەسۋگە دايىن بولساڭىز، دوستاسىپ جۇرگەندە نە ىستەپ، نە ىستەمەيسىزدەر، كىمگە ايتىپ، كىمگە ايتپايسىزدار دەگەن سياقتى جايتتاردى تالقىلاپ الىڭىز. مادەنيەتكە نە باسقا دا جايتتارعا بايلانىستى ونىڭ تالاپتارى مەن قالاۋلارى سىزدىكىنەن وزگەشە بولىپ شىعۋى مۇمكىن.
سالتباستى باۋىرلاستاردى قالاي قولداي الامىز؟
14. سالتباستى باۋىرلاستاردى سوزىمىزبەن قالاي قولداي الامىز؟
14 نەكە قۇرعىسى كەلەتىن سالتباستى باۋىرلاستاردى قالاي قولداساق بولادى؟ ونىڭ ٴبىر جولى — نە ايتاتىنىمىزعا مۇقيات بولۋ (ەفەس. 4:29). بىلاي دەپ ويلانىپ كورەيىك: «نەكە قۇرعىسى كەلەتىن باۋىرلاسقا ٴتيىسىپ، قالجىڭدايمىن با؟ ەر باۋىرلاس پەن قىز باۋىرلاستىڭ سويلەسىپ تۇرعانىن كورسەم، بىردەن ارالارىندا بىردەڭە بار دەپ ويلايمىن با؟» (ٴتىم. 1-ح. 5:13). ٴبىز سوزىمىزبەن سالتباستى باۋىرلاستاردى بىردەڭەدەن قۇر قالىپ ٴجۇر، ولار باسقالاردان تومەن دەگەن ويعا قالدىرماۋىمىز كەرەك. جوعارىدا ايتىلعان حانس باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «كەيبىر ەر باۋىرلاستار ماعان «نەگە ۇيلەنبەيسىڭ؟ جاسىڭ بولسا، ٶتىپ بارا جاتىر» دەپ قويمايدى». سالتباستى باۋىرلاستارىمىزعا وسىنداي سوزدەر ايتساق، ولاردى باعالاماعانداي بولامىز. ونىڭ ۇستىنە، نەكە قۇرعىسى كەلىپ جۇرگەن باۋىرلاستارعا قىسىم جاساپ قويامىز. ودانشا ولاردى ماقتاۋدىڭ مۇمكىندىگىن ىزدەپ جۇرگەنىمىز ٴجون ەمەس پە؟! (سال. 1-ح. 5:11).
15. ا) ريمدىكتەرگە 15:2 گە ساي، بىرەۋگە جار تاڭداۋعا كومەكتەسپەس بۇرىن نەنى ەسكەرۋىمىز كەرەك؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.) ٵ) بەينەروليكتەن قانداي ماڭىزدى ويلاردى ٴتۇيىپ الدىڭىز؟
15 ەگەر قانداي دا ٴبىر قىز باۋىرلاس پەن ەر باۋىرلاس ٴبىر-بىرىنە ساي كەلەتىندەي كورىنسە، نە ىستەيسىز؟ كيەلى كىتاپ ٴبىزدى وزگەلەردىڭ سەزىمىن ەسكەرۋگە شاقىرادى (ريمدىكتەرگە 15:2 وقىڭىز). كوپ سالتباستى باۋىرلاستار وزدەرىن بىرەۋمەن تانىستىرعانىن قالاماۋى مۇمكىن جانە ٴبىز ولاردىڭ بۇل قالاۋلارىن قۇرمەتتەۋىمىز كەرەك (سال. 2-ح. 3:11). ارينە، كەيبىرەۋلەر بۇنداي كومەككە ريزا بولۋى مۇمكىن. ٴبىراق وزدەرى سۇراماسا، ومىرلەرىنە ارالاسىپ، بىرەۋمەن تانىستىرىپ جۇرۋدەن اۋلاق بولۋىمىز كەرەك e (ناق. س. 3:27). كەيبىر سالتباستى باۋىرلاستار بىرەۋلەردىڭ كومەگىمەن تانىسۋدى قالاعانمەن، اداممەن جەكە كورىسىپ تانىسقىسى كەلمەۋى مۇمكىن. «مۇنداي باۋىرلاستاردى ۇلكەن وتىرىستارعا شاقىرۋعا بولادى. سول جەردە ولار ٴبىر-بىرىمەن تانىسىپ، ٵرى قاراي نە ىستەيتىندەرىن وزدەرى شەشە الادى»،— دەيدى گەرمانيادا تۇراتىن ليديا ەسىمدى سالتباستى باۋىرلاس.
ۇلكەن وتىرىستار سالتباستى باۋىرلاستاردىڭ ٴبىر-بىرىمەن تانىسۋىنا جاعداي جاسايدى (15-ابزاستى قاراڭىز)
16. سالتباستى باۋىرلاستار نەنى ەستە ۇستاۋ كەرەك؟
16 سالتباستى بولايىق، نەكە قۇرعان بولايىق، ٴبارىمىز دە باقىتتى ٵرى ٴماندى ٶمىر كەشە الامىز (ٴزاب. 128:1). ەگەر نەكە قۇرعىڭىز كەلسە، ٴبىراق لايىقتى ادامدى ٵلى تاپپاعان بولساڭىز، بار نازارىڭىز ەحوباعا قىزمەت ەتۋدە بولسىن. «نەگىزى، جۇماقتا جارىڭىزبەن وتكىزەتىن ۋاقىتپەن سالىستىرعاندا، قازىرگى سالتباستى بولىپ جۇرگەن ۋاقىت قىپ-قىسقا عوي. سوندىقتان قازىرگى ۋاقىتتى باعالاپ، ونى بارىنشا ٴتيىمدى پايدالانىڭىز»،— دەيدى ماكاودا تۇراتىن سين يي باۋىرلاس. ال ۇناتاتىن ادامىن جولىقتىرىپ، كەزدەسىپ جۇرگەندەر جايلى نە دەيمىز؟ ولار بۇل كەزەڭنىڭ پايداسىن كورىپ، دۇرىس شەشىم قابىلداۋ ٷشىن نە ىستەي الاتىندارىن كەلەسى ماقالادا قاراستىرامىز.
137-ٵن ەحوباعا ادال ايەلدەر
a كەزدەسۋگە دايىن نە دايىن ەمەس ەكەنىڭىزدى ٴتۇسىنۋ ٷشىن jw.org تور بەكەتىندەگى «تانىسۋ مەن كەزدەسۋ. 1-ٴبولىم: بىرەۋمەن كەزدەسۋگە دايىنمىن با؟» دەگەن ماقالانى قاراڭىز.
b ٴسوز ٴمانى: وسى جانە كەلەسى ماقالاداعى «كەزدەسۋ» دەگەن ٴسوز قىز بەن جىگىتتىڭ ٴبىر-ٴبىرىن جاقسىراق تانىپ، ٴبىر-بىرىنە ساي كەلەتىن-كەلمەيتىنىن انىقتاۋ ٷشىن ارالاساتىن كەزەڭىنە نۇسقايدى. كەزدەسۋ كەزەڭى قىز بەن جىگىت سەزىمدەرى جايلى ٴبىر-بىرىنە انىق ايتقان كەزدە باستالادى جانە بۇل كەزەڭ ولار ۇيلەنۋدى نە ايىرىلىسۋدى شەشكەنگە دەيىن جالعاسادى.
c كەيبىر ەسىمدەر وزگەرتىلگەن.
d كەي مادەنيەتتەردە كوبىنەسە ەر باۋىرلاس قىز باۋىرلاسقا ٴسوز ايتىپ، كەزدەسۋدى ۇسىنادى. الايدا قىز باۋىرلاستىڭ دا ٴبىرىنشى بولىپ ۇسىنىس جاساعانىندا تۇرعان ەشتەڭە جوق (رۋت 3:1—13). كوبىرەك ٴبىلۋ ٷشىن، 2004-جىلعى «ويانىڭدار!» جۋرنالىنىڭ 22-قازانىنداعى سانىنان «ۆوپروسى مولودەجي: كاك منە راسسكازات ەمۋ و سۆويح چۋۆستۆاح؟» (حانزۇشا) دەگەن ماقالانى قاراڭىز.
e jw.org تور بەكەتىنەن «سەنىم جولىنداعى جەڭىمپاز كۇرەسكەرلەر. سالتباستى باۋىرلاستار» دەگەن ۆيدەونى كورىڭىز.
