Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 21

NYIMBO NA. 107 Tizitsanzira Chikondi cha Mulungu

Ko mungagumane tani munzanu wabwino wolowolana naye?

Ko mungagumane tani munzanu wabwino wolowolana naye?

‘Ko mbani angagumane nkazi wa makhalidwe yabwino? Ni wabwino maninge kuposha minyala ya korali.’MIY. 31:10.

CHOLINGA

Kuona mpfundo zinango za m’Baibolo zomwe zingathandize munthu kugumana munzake wabwino wolowolana naye na momwe anango mumpingu angathandizire omwe alirini pa banja kugumana munzawo wabwino.

1-2. (a) Ko nchani chomwe Akhrisitu omwe alirini pa banja achadekana kuganizira akanati kuyamba chibwenzi? (b) Ko nchani chomwe chinkuphatanidziwa pa “chibwenzi”? (Onani mbali yakuti: “Fagani mozama.”)

 KO IMWEPO munkuganiza volowola panango kulowodwa? Ni shuwadi kukondwa kwa munthu kuthembalini kukhala pa banja panango ne. Olo viri tene Akhrisitu azinji omwe alirini pa banja alumbwana olo wachikulire achafuna kugumana munzawo wabwino. Pomwe imwepo mukanati mwayamba chibwenzi, muchadekana kukonzekera mwauzimu, m’maganizo na mwakuthupi. a (1 Akor. 7:36) Imwepo mukakonzekera bwinobwino mudzakhale na banja yabwino.

2 Koma chaivo ni vakuti, ni nthawelini zose pomwe vikhala vosashupa kugumana munzanu. (Miy. 31:10) Podiya muchigumana munthu yemwe munkufuna kumudziwa bwinobwino, nthawe zinango vikhala voshupa kuti muyambe chibwenzi. b Mupfunziro mweino, tione chomwe chingathandize Akhrisitu omwe alirini pa banja kugumana munthu wabwino nkukhala naye pa chibwenzi. Tione pomwe momwe anango mumpingu angathandizire wale omwe ankufuna kulowola panango kulowodwa.

MOMWE MUNGAGUMANIRE MUNZANU YEMWE MUNGAKHALE NAYE PA BANJA

3. Ko nchani chomwe Akhrisitu omwe alirini pa banja achandekana kuganizira pomwe ankufaga munzawo wakuti alowolane naye?

3 Peno imwepo munkufuna kulowola, ni vabwino kudziwiratu vomwe munkufuna kwa munzanu muyo mukanati mwayamba chibwenzi. c Ndawa yakuti mungalekerere munthu yemwe panango angakhale mwamuna panango nkazi wabwino kwa imwepo. Panango mungayambe kukhala pa chibwenzi na munthu yemwe angakhalelini mwamuna panango nkazi wabwino. Ni shuwadi kuti munthu yemwe munkufuna kudzalowolana naye ankudekana kukhala munthu wobatizika. (1 Akor. 7:39) Koma vimwevi vinkutanthauzalini kuti munthu aliyese wobatizika adzakhale munthu wabwino kwa imwepo. Manje dzibvunzeni kuti: ‘Ko ninavolinga viponi pa moyo wangu? Ko ni makhalidwe yaponi yabwino maninge yomwe ninkufuna kuti mwamuna panango nkazi wangu adzakhale nayo? Ko vomwe ninkudikhira ni vabwino?’

4. Ko nchani chomwe wanthu anango achakumbira mu mapemphero yawo?

4 Peno imwepo munkufuna kulowola panango kulowodwa, ni vosakayikisa kuti mudayipempherera kale nkhani mweyi. (Afil. 4:6) Ni shuwadi kuti Yahova apolomisalini kuti adzakunyang’anireni munthu. Koma iye achasamalira maganizo yathu ndipo adzatithandize kugumana vomwe tinkufuna. Ndipo iye adzakuthandizeni pa nthawe yomwe mudzakhale munkufaga munzanu. Ndipomwapa pitirizani kumuuza Yahova maganizo yanu na vomwe munkufuna. (Sal. 62:8) Mumbapemphere kuti mukhale odekha na wanzeru. (Yak. 1:5) John, d m’bale munago wosalowola wa ku Estados Unidos, ankufotokoza vomwe iye achaphatanidza mumapemphero yake. Iye adanena kuti: “Nichamuuza Yahova va makhalidwe yomwe ninkufuna kuti munzangu yemwe nidzalowolane naye angakhale nayo. Nichapemphera kuti nigumane njira yomwe ningagumanire munzangu wabwino, ndipo nichapemphera pomwe kwa Yahova kuti anithandize kukulisa makhalidwe yomwe yadzanithandize kukhala mwamuna wabwino.” Tanya, mulongo munango wa ku Sri Lanka, adanena kuti: “Pomwe ninkunyang’ana munzangu, inepano nichapemphera kwa Yahova kuti anithandize kukhala wokhulupirika, wokondwa na wamaganizo yabwino.” Olo kuti muchadekana kupitiriza kudikhira kuti mugumane munzanu, Yahova ankupolomisa kuti adzapitirize kukusamalirani mwakuthupi na m’maganizo.—Sal. 55:22.

5. Ko ni mipata iponi yomwe Akhrisitu omwe alirini pa banja angagumane na munthu yemwe akonda Yahova? (1 Akorinto 15:58) (Onani pomwe foto.)

5 Baibolo ichatilimbikisa kuti nthawe zose ‘timbakhale na vochita vizinji pa basa ya Ambuya.’ (Werengani 1 Akorinto 15:58.) Imwepo mukakhala na vochita vizinji pa basa ya Yahova ndipo nthawe zizinji nkumbakhala pabodzi na abale na alongo, kuingizira pa kundokhala na azishamwali wabwino, mudzakhale na mwayi wodziwana na wanthu anango omwe alirini pa banja omwe anamaganizo ninge yanu yofuna kutumikira Yahova. Ndipo mukambachita vose vomwe mungakwanise kuti mukondwerese Yahova mudzakhale okondwa maninge.

Imwepo mukakhala na vochita vizinji pa basa ya Yahova, kumala nthawe ikulu munkucheza na Akhrisitu osiyanasiyana mudzakwanise kugumana munthu yemwe mungafune kuti mulowolane naye (Onani ndime 5)


6. Ko Akhrisitu osalowola achadekana kukumbukira chani pomwe ankunyang’ana munthu wakuti alowolane naye?

6 Koma khalani osamala. Ayi kubvuma kuti nkhani mweyi ikhale yodekana maninge pa moyo wanu. (Afil. 1:10) Kukhala okondwa kuchathembalini kukhala pa banja panango neye. Koma kuchathemba kukhala pa ushamwali na Yahova. (Mat. 5:3) Pomwe mukanati mwangena pa banja, imwepo mudzakhale na mwayi wochita vizinji pa basa ya Yahova. (1 Akor. 7:32, 33) Manje iphatiseni bwino basa nthawe yanu. Jessica, mulongo munango yemwe achakhala ku Estados Unidos yemwe adalowodwa wakhala pang’ono kukwanisa magole 40 adanena kuti: “Nikanati nalowodwa, inepano nimbakhala na vochita vizinji pakutumikira Yahova, vimwevi vidanithandiza kukhala wokondwa podiya pomwe nenze nikanati nagumana mwanzangu.”

KHALANI NA NTHAWE YOMUDZIWA BWINO

7. Ko ndawa chani ni vabwino kumudziwa munthu bwinobwino mukanati kumuuza kuti munkumufuna? (Miyambo 13:16)

7 Manje ko tani peno mwagumana munthu yemwe ankukuchitisani chidwi? Ko muchadekana kumuuziratu kuti munkumufuna? Baibolo inena kuti munthu wanzeru achaganiza akanati wachita chinthu. (Werengani Miyambo 13:16.) Manje vingakhale vabwino kwa imwepo kumudziwa bwinobwino munthu mukanati mwamuuza vomwe munkufuna. Aschwin, wa ku Holanda adanena kuti: “Maganizo yangabwere ndipo yangachoke pomwe mwakankulumize. Manje mukakhala na nthawe kuti mumudziwe bwinobwino munthu mungayambelini chibwenzi mukanati mwaganizira bwinobwino.” Kuingizira mwapa, pomwe imwepo munkumudziwa bwinobwino munthu muyo vingachitike kuti mungayambe kuona kuti mungabveranelini.

8. Ko munthu yemwe alirini pa banja angamudziwe tani bwinobwino munzake? (Onani pomwe foto.)

8 Ko mungachite chani kuti mumudziwe bwino munthu koma iye ne kuzindikira? Imwepo mungachite vimwevi pa misonkhano ya mpingu panango mukakhala pagulu ya azishamwali. Pa vochitika ninge vimwevi mudzakhale na mwayi wodziwa makhalidwe yake na momwe iye aliri mwauzimu na momwe achachitira vinthu. Manje dzibvunzeni kuti: Ko azishamwali wake ni mbani? Akakhala pabodzi akonda kucheza va chani? (Luka 6:45) Ko volinga vathu ni volingana? Imwepo mungayankhule na akulu wa mumpingu wa munthu muyo panango na Mkhrisitu wokhuma mwauzimu yemwe achamudziwa bwino. (Miy. 20:18) Ndipo mungabvunze wanthu anango va mbiri yake na makhalidwe yake (Rute 2:11) Koma samalani kuti pa nthawe yomwe munkumudziwa bwinobwino ayi kumbandokhala pafupi kuti mudziwiretu vose. Mumbalemekeze maganizo yake na chintsintsi chake.

Mukanati mwamuza munthu kuti munkumufuna, yesesani kudziwa makhalidwe koma iye asazindikire (Onani ndime 7-8)


9. Ko nchani chomwe imwepo muchadekana kutsimikizira mukanati kumuuza munthu kuti munkumufuna?

9 Manje ko mungatenge nthawe itali tani munkumudziwa bwino munthu mukanati kumuuza kuti munkumufuna? Mukamuuziratu mwakankulumize angayambe kuganiza kuti munkuchita vinthu mwaphuma. (Miy. 29:20) Koma mukachebwa pomwe maninge mungakhale ninge munthu yemwe ankudziwalini vomwe ankufuna makamaka peno munthu muyo wazindikira kuti munkumufuna. (Mla. 11:4) Ayi kuyebwa kuti muchadekanalini kukhala na chitsimikizo chakuti mudzamulowole pomwe mukanati mwamuuza, koma muchadekana kutsimikiza kuti munkufunadi kulowola ndipo munthu yemwe mwamugumana ndiyedi yemwe munkufuna.

10. Peno mwazindikira kuti munthu ankukufunani koma imwepo munkumufunalini, ko muchadekana kuchita chani?

10 Manje ko tani peno mwazindikira kuti munthu munango ankukufunani? Peno imwepo munkufunalini, onesani kuti munkumufunalini na vochita vanu. Kungakhalelini kukoma ntima kuchitisa munthu kuganiza kuti pakhale chibwenzi pomwe imwepo mulibe maganizo yochita vimwevi.—1 Akor. 10:24; Aef. 4:25.

11. Peno munkufagira munthu mwamuna panango nkazi wakuti alowolane naye ko muchadekana kuganizira chani?

11 M’madziko yanango, azibereki na wanthu anango wachikulire anaudindo wofagira m’bale wawo munthu yemwe adzalowolane naye. Pomwe m’madera yanango azibale na azishamwali angagumane munthu yemwe angadzakhale mwamuna panango nkazi wabwino na kuyesesa kuti mwamuna muyo na nkazi muyo agumane, adziwane nkuona peno angabverane. Peno mwakumbiriwa na munthu munango kuti munyang’ane nkazi panango mwamuna wakuti adzalowolane naye, muchadekana kukumbukira vofuna va wanthu ose awiri. Olo kuti mwamugumana munthu wabwino muchadekana kuyesesa kudziwa vizinji va umunthu wake, makhalidwe yake ndipo kuposha vose uzimu wa munthu muyo. Kukhala pa ushamwali wolimba na Yahova ni kodekana maninge kuposha kobiri, mapfunziro na udindo. Koma ayi kuyebwa kuti ni mwamuna panango nkazi yemwe angasalule kuti alowolane panango neye.—Agal. 6:5.

KUYAMBA CHIBWENZI

12. Ko mungamuuze tani munthu kuti munkumufuna?

12 Peno munkufuna kukhala pa chibwenzi na munthu munango, ko mungamuuze tani? e Imwepo mungapangane naye kuti mucheze pa malo yowonekera panango pa foni. Fotokozani bwinobwino maganizo yanu. (1 Akor. 14:9) Peno ni vokwanisika mupaseni nthawe kuti akaganizire ndipo adzakudawireni. (Miy. 15:28) Peno munthu ankufunalini, lemekezani maganizo yake.

13. Ko mungachite tani peno munthu wakuuzani kuti ankukufunani? (Akolose 4:6)

13 Manje ko tani peno munthu wakuuzani kuti ankukufunani? Kumbukirani kuti ni chikanga kuti munthu akwanise kukuuza vimwevi. Ndipomwapa, khalani wokoma ntima na waulemu. (Werengani Akolose 4:6.) Peno munkufuna nthawe yakuti muganize peno mungayambe naye chibwenzi, muuzeni. Koma muchadekana kumudawira mwakankulumize. (Miy. 13:12) Peno imwepo munkufunalini muuzeni mobveka bwino, mwaulemu komasoti mokoma ntima. Onani vomwe m’bale munango wa ku Asia dzina yake Hans adanena podawira mulongo munango yemwe adamuuza kuti ankumufuna. Iye adanena kuti: “Inepano nidamuuza chosalula changu mobveka bwino komasoti mwanzeru. Nidachita vimwevi ndawa yakuti nimbafunali kumupasa chidikhiro chosakwanisika. Ndawa ya vimwevi nidayamba kusamala momwe nimbachitira naye vinthu patsogolo pake.” Chinthu chinango peno munkufuna kuyamba chibwenzi na munthu munango, fotokozani va maganizo yanu na momwe munkufunira kuti chibwenzi chanu chidzakhalire. Vomwe munkudikhira vingakhale vosiyana na vomwe munzanu ankuganiza, ndawa yosiyana chikhalidwe na vinthu vinango.

KO ANANGO ANGATHANDIZE TANI ABALE OMWE NI OSALOWOLA?

14. Ko tingathandize tani Akhisitu omwe alirini pa banja na vomwe tichayankhula?

14 Ko tose tingathandize tani omwe alirini pa banja koma ankufuna kulowola panango kulowodwa? Njira ibodzi ni kukhala osamala na vomwe tichayankhula. (Aef. 4:29) Isepano tingadzibvunze kuti: ‘Ko inepano nichaseka wanthu omwe ankufuna kulowola panango kulowodwa? Nikawona m’bale panango mulongo ankucheza, ko nichaganiza kuti iwo ankufunana?’ (1 Tim. 5:13) Kuingizira mwapa tinkufunalini kuti mbeta zimbaganize kuti pali chinthu chophonyeka ndawa yakuti alirini pa banja. Hans yemwe tamutomola kale ule adati: “Abale anango abvunza kuti: ‘Ndawa chani unkulowolalini? Iwepo ndiwelini mwana.’ Vimwevi vichitisa kuti iwo achichimizike kungena m’banja.” Ni vabwino maninge kuti timbapatule nthawe yotembeja Akhrisitu omwe alirini pa m’banja!—1 Ates. 5:11.

15. (a) Mobverana na lemba ya Aroma 15:2, ko tichadekana kuganizira chani tikanati tayamba kumuthandiza munthu kunyang’ana munzake wakuti alowolane naye? (Onani pomwe foto.) (b) Ko ni mbali iponi yomwe imwepo mwakonda mu vidiyo?

15 Manje ko tani peno munkuona kuti m’bale na mulongo achilowolana angakhale banja yokondwa? Baibolo ichanena kuti tichadekana kuganizira vofuna va wanthu anango. (Werengani Aroma 15:2.) Mbeta zizinji zikondwalini wanthu anango akambandokhalira kuwauza va wanthu anango omwe alirinimbo pa banja. Isepano tichadekana kukhala osamala maninge. (2 Ates. 3:11) Pomwe anango achakonda kuthandiziwa, koma tichadekanalini kuchita vimwevi peno alibe kuchita kutikumbira. f (Miy. 3:27) Mbeta zinango zingakonde kudziwisiwa munthu munango koma mosaonekera bwinobwino. Mulongo munango yemwe alirini pa banja dzina yake Lydia, wa ku Alemanha adanena kuti: “Imwepo mungachemere mbale na mulongo omwe ni mbeta pabodzi na abale anango kuti abwere kumuyi kwanu. Ndokonzani njira yakuti wanthu awiri mwawo adziwane koma asiyeni kuti vinango amalizise okha.”

Pa gulu ya abale na alongo, abale na alongo omwe alirini pabanja akhala na mwayi wodziwana bwinobwino (Onani ndime 15)


16. Ko Akhrisitu omwe ni mbeta achadekana kuganizira chani?

16 Tose isepano, omwe tiri pa banja panango mbeta tingakhale na moyo wokondwa komasoti wabwino! (Sal. 128:1) Koma peno imwepo munkufuna kulowola koma mukanati mwagumana munthu kuti mulowolane naye pitirizani kuchita basa yomwe munkuchita yotumikira Yahova. Mulongo munango wa ku Macao dzina yake Sin Yi adanena kuti: “Kulinganiza nthawe yomwe mudzakhale na mwamuna panango nkazi wanu mu Paradaiso, na nthawe yomwe mwakhala muli mbeta ni ing’ono maninge. Iphatiseni bwino basa nthawe mweyi.” Manje ko tani peno mudagumana kale munthu ndipo mwayamba kale chibwenzi? Mu nkhani yomwe inkubwera tidzaone vomwe vingakuthandizeni kuti mukhale na chibwenzi chomwe chingakuthandizeni kusalula vinthu mwanzeru.

NYIMBO NA. 137 Akazi Achikhristu Okhulupirika

a Pakufuna kuthandiza imwepo kuona kuti peno ndimwe wokonzeka kungena m’banja onani nkhani yakuti: Kukhala Pachibwenzi—Mbali Yoyamba—Kodi Ndine Wokonzeka Kukhala Pachibwenzi? pa saiti ya jw.org.

b FAGANI MOZAMA: Mu nkhani mweyi na yomwe inkubwera, chibwenzi, inkutanthauza nthawe yomwe mwamuna na nkazi ankufuna kudziwana bwinobwino kuti aone peno adzalowolanedi. Chibwenzi, chichayamba pomwe mwamuna na nkazi auzana kuti ankufunana. Chibwenzi mwechi chipitiriza mpakana pa nthawe yomwe adzasalule kulowolana panango kumalisa chibwenzi.

c Mu ndime zinkubwera izi tifotokoze va kufaga munthu woyenerera kungena naye m’banja kutanthauza mwamuna. Koma malangizo mwaya yankuphata pomwe basa kwa alongo.

d Madzina yanango yachinjiwa.

e Mu vikhalidwe vinango ni mwamuna yemwe ayenda kukafambira nkazi. Koma olo mulongo angayende pomwe kukafambiara mwamuna. (Rute 3:1-13) Kuti mudziwe vizinji, nyang’anani nkhani yakuti: Achinyamata Akufunsa Kuti . . . Kodi Mnyamata Ndingamuuze Bwanji Kuti Ndikumufuna? mu Galamukani! ya 22 Outubro, 2004.