Skip to content

Skip to table of contents

YU DUWOM 21

GOLANG 107 Got Kanka Mambnem Karkar Endel

Bolsindel Alamb Ka Nalmal Kansindel

Bolsindel Alamb Ka Nalmal Kansindel

“Namal amb kawei ende kansi bolsinda? Amb e, topum kerma pase minro pu korol ngonom.”PROV. 31:10.

DUWOM ENAMEN YU KERMA

Baibel kolta yu meim pakerondo, ende bolsinal nepisa alamb, ye mo amb kawei ende kansi bolsinda. Ala kongrikeisena ga meim, yeamb komjil ende, ende bol bolsinal nepisam bar yu ne pakeronam.

1-2. (a) Kristen komjil meim ende bol seno bolsinam nepinjip dal, nawal pende yero mane buro pisam? (b) Ende bol bolsinam nepile “senonam” panimen, yumem nalmal paim? (Kanjip “Yu Mem Ne Audom,” pane paim kanjel.)

 NIM ende bol bolsinal nepisen mo? Bolsim bar erkelde kunum kunum kapil namoram, ba Kristen gal na tuwa, ende bol bolsinam kapisim. Embe pile, nim ende bol seno bolsinal nepin dal, Johova bol senon mem dongal pande, nenem kantawol ka ere, ala bolsindel bar ku kantawol ka endel mal kanjel eri. a (1 Kor. 7:36) Nim embe erin dal, ende bol bolsinambel bar kapil morambel.

2 Ba kunum kunum nim yeamb ka ende bol bolsinal ne endel, amin napanda. (Prov. 31:10) Mo, nim ende kansi olom omukro kanpolto senonal ne endel, amin napanda eri. b Yu duwom pi enamen bar, nawal pende Kristen komjil meim, pakerondo ende bol seno bolsi kapil moram mal omukro kanamen. Ala kongrikeisena angjen ambanjen man, pende bolsinam nepisam bar nalmal pakeronam mal omukro kanamen eri.

BOLSINDEL ALAMB KA ENDE KANSINDEL

3. Kristen komjil ende, ende bol bolsinal nepim dal, nawal pende omukro kanpol tonda?

3 Nim ende bol bolsinal nepin dal, yero olom mambnem aiyem nim ka kanen moma kanpolto senondol. Nim embe narin dal, ende bol bolsinal nepisel alamb mambnem aiyem kapanda ba kanpolnarondol mo, ende mambnem kanapanda alamb bol senondol. Weieri, Kristen ende nol pasikem bol bolsindel. (1 Kor. 7:39) Ba nol pa sikenjip ga porpor, bolsinal kaeri meim ne napisel. Embe pile, nem ki embe pende ngondol: ‘Na kolmei bar nawal si wal kerma pakis? Ende bol, bolsinal ne erind alamb nal mambnem ka ende olom bol panda kanal ne erind mo? Mem kapande, na wal embe mal omukro kanal ne erind mo?’

4. Ga pende yane ne Johova ngom kunum, nawal pende ki sise enjip?

4 Nim ende kansi bolsinal nepin dal, bu tal napaim nim yane ne Johova ngonda ngon. (Fili. 4:6) Weieri Johova nim ye e mo, amb e bol bolsindel pananinda. Ba olom nim nawal ambsik paim, na pisen wal pilkane enem, embe pile nim ende kurkansi bolsinal ne endel bar pakeronda. Kapisen na nal bunuman paim mal anjngo ne olom ngondol. (Sng. 62:8) Kine molo bunuman kangoi karkar enal pane yane nindel. (Jems 1:5) Angjen ye komjil ende kangem c Jon, Yunaitet Stet meim, olom yane dom kunum yu pende nine erim mal, neori kele embe nim: “Na ende bol bolsinal alamb, na kapis mambnem olom bol paim moma, taninde kanal panine erind. Ala yane nind bar erkeli, senonal alamb mambnem aiyem wei paim mal kanal panine erind. Ala wal ende Johova ki si pakeroi, bolsim ye ka ende moral mal kanal panine erind.” Ambanjen ende, kangem Taniya, Sri Lanka meim embe nim: “Na bolsinal ye ka ende kansinal ne erind kunum, Johova ki si pakeroi pilgi dongal pande, bunuman kapande, kapile moral panind.” Ba nim bolsindel ga ka ende wamnam kannasin dal, Johova yu dongal ne nim anjngo tawol ere ambsik paim wal ngonal padom.—Sng. 55:22.

5. Nal kunum Kristen komjil meim, Johova kanka kanim ga ende kansi senonam? (1 Korin 15:58) (Piksa pra kane.)

5 Baibel yu ne kenem dongal ngo, “kunum kunum enem kumbol ngo Ye Kerma konganem puli enam padom.” (1 Korin 15:58 gere.) Nim Johova konganem kumbol ngo ermon dal, pilgi ding angnem ambanem man jeljel bol taprondol, enem ende ende kumbol er dongal mongse nanam, ende nim pisen mal Johova konganem kumbol ngo enam nepisam ga, kansindel eri. Ala nim Johova konganem ene kapisa ne enen bar, nenem kapil morol eri.

Nim Johova konganem kumbol ngo ermon dal, pilgi ding angnem ambanem man jeljel bol taprondol, embe endel bar angnem mo ambanem ende bol, bolsinal nekapisa alamb kansindel eri (Paragrap 5 kane)


6. Kristen komjil meim ende kansinambe bolsinamen nepinjip dal, nawal pende buro pisam?

6 Pilsindel yu ende paim, nim ende kansi bolsinambel nepin dal: Si wal kerma mal pakle, anj dunglom pulikes kel nakurndol. (Fili. 1:10) Nim kawei pilmoral nepin dal, ende bol bolsindel bar erkelde kapil namorol, Johova bol senondol bar kawei pilmorol. (Mat. 5:3) Nim komjil men kunum piriari molo, Baibel yu kunum puli kel neori kerel kaple enem. (1 Kor. 7:​32, 33) Anj dunglom konganem ka endel. Pilgi ding ambanjen ende Yunaitet Stet meim kangem Jesika, olom kongar 30-poro molo ende bol bolsim embe nim, “Na komjil mond pile, Baibel yu anj dunglom pulikes kel neori kend, embe erind na pakerongo ende bol bolsinal bar bunuman puli nakend.”

KUNUM KEL BOLSINDEL ALAMB OMUK MANERONDOL

7. Nalende bol bolsinal nepisel alamb, kunum kele omuk manero kanjel, bunuman ka karkar enen? (Provep 13:16)

7 Nim ende bol bolsindel erkelde kamoral nepin dal, nalendel? Nim wamnam kil bolsinambel kamorambel nepisel mo? Baibel dom, bunuman kapaim alamb yero omukro kane, bulto wal enem. (Provep 13:16 gere.) Embe pile, nim anj dunglom kele kunum kunum olom bol mongse tapnarondol, kongrikeisen maka mo, pilgi ding angnem ambanem man bol taprondol bar olom mambnem pende enda, omukro kanjel eri. Eswing, kulu Nitalend meim embe nim, “Nim wamnam ende kanka kanjel, ba kanka kanen mambnem wamnam porninda eri.” “Embe pile, ende bolsinal nepisel alamb bol anj dunglom kele omuk manerondol.” Kanka kanen bar omukron dal, kakanen mambnem porninda eri. Embe pile, kunum kele omuk maneron dal, bolsindel alamb ka ende kansindel.

8. Yeamb komjil ende bol bolsinam nepisam alamb, nalmal omuk karonam? (Piksa pra kane.)

8 Ende bol bolsinal nepisel alamb, omuk kawei nalmal tondol? Kongrikeisen maka mo Kristen make ende tonam bar, pilgi wal nalmal meim, olom mambnem aiyem nalmal paim kanpolrondol. Olom alamb na bol senonom, kunum kunum nal yu dom? Olom wal pende enal ne mak paksem, nim mak paksen bol ding mal paim mo? (Luk 6:45) Nim olom kongrikeisen elda mo, pilgia dongal meim ga ende, olom nalmal meim kanpolronal ne ki sindel. (Prov. 20:18) E olom mambnem aiyem mo, kangem kapaim moma kanal ne endel. (Rut 2:11) Nim wal embe omukro kanal ne endel kunum, erkei olom kes pilninda kanpolrondol. Ala wal ende olom nalmal pisa, ala nim kanjel kun napanda wal, alamb ende ki si monkel kanal ne nandel.

Ende bol bolsinal nepisen tane penem keral nepin dal, yero olom alamb nalmal omukmanero kanpolrondol (Paragrap 7-8 kane)


9. Ende kakane bolsinambel pane nengonal nepin dal, olom nal mambnem pende nim kakanen nengonal nepisen?

9 Kunum nalnal tuwalto nim olom omukro kane, olom kakanen neori kerel. Nim ende bol senondol kunum kanan napundo, kamkam pu bolsinambel panin dal, nim bunuman ka karkar nare wal omuk kanaronon nepisa. (Prov. 29:20) Ala wal ende paim, nim ende seno kanka kanen kamkam neori nakei kunum kanan kes wopum dal, olom nim wal omuk kanaro wal endel mal kanpol naronon nepisa. (Ekl. 11:4) Pilkane endel, ende kanka kanj bolsinambel panindel bar, kankeli ende nim bu ngonambe embe nandel. Nenem wal omuk karo ende bol bolsinambel, na erkun ermei kapil morambel nepil bolsindel.

10. Ende nim bol seno bolsinambel kapis paninda, ba nenem kanapin dal nalendel?

10 Pilkane eri ende nim kanka kane, seno kanpol tonal nepim dal, nim nalendel? Ba nim olom bol senondol kanapin dal, mambnem pende endel bar tanindel. Nim senonambel paninda bar gend mal ere, olom kanka kanen mal embe erin dal, e mambnem kananen.—1 Kor. 10:24; Efe. 4:25.

11. Kulu pende seim bar, ngang ambel tal bolsinambel bar alamb ende erkun esim, nim erkun erind dal nawal pende buro pisel?

11 Kulu pende seim bar, ngang ambel danjep manjep mo ga pende ngaljep bolsinam mal erkun esim. Ala kulu pende seim bar pemili mo senom ga ende, ngang ambel tal bolsinambel kapaim ne wusngam erkun esim. Ala erkerambe enjel enjel senonambel moma, kanambel ne esim. Nim ende ki si wusngam erkun era ninjip dal, ngang ambel tal bunuman nalmal paim pilkane endel. Enjel bolsinambel bar kamorambel nepin dal, ngang mo ambel mambnem aijel omuk karo kanjel, ba wal kerma wei paim Johova bol kameim moma kanjel. Johova bol kameim mem pase minro wei pu, ku moni, sukul sape, na nganj wal kannonom e ngonom. Embe pile wal kerma wei paim, ngang mo ambel olom ende bol bolsinda moma omukronda.—Gal. 6:5.

PULNOMBOL SENOMBOL

12. Nim ende kanka kane senonal nepin dal, nalmal nengondol?

12 Nim ende bol pulnombol senonal nepin dal, olom kanka kanen nalmal nengondol? d Nim wusngam erkun ere olom bol yu ninal ne endel, e telepon wusngama, mo alamb puli moram bar. Nim bunuman paim mal nepenem wei kerel. (1 Kor. 14:9) Olom nalmal pisem yu wamnam nanim dal, kunum pende ngoi pilpolto ninda. (Prov. 15:28) Ala senonal panindel alamb mapanim dal, olom bunuman paim mal pilngondol.

13. Ende nim kanka kane bolsinambel nepisem tanim dal, nim nalendel? (Kolosi 4:6)

13 Ende nim kanka kanj panim dal, nalendel? Olom kumbol dongal pande wo nim nengonom, embe pile olom pilngo mambnem ka ere yu yem kerel. (Kolosi 4:6 gere.) Nim kunum pende kele, senonambel moma omukro kane ninal nepin dal, neori kerel. Ba kankeli kunum kanan wonapunda, kamkam neori keral ne endel. (Prov. 13:12) Ala nim olom bol kanapin dal, mambnem ka karkar ere, pisen mal kun nepenem kerel. Angjen ende kangem Anj, Austria meim ambanjen ende olom kanka kanj panim kunum, yu nalmal neyem kem kanamen. Olom embe nim: “Na nalmal pinj mambnem ka karkar ere kun neori kend. Na wamnam embe erind nalerim, yu gend ne kere kui enda bar kanapinj. Yu embe nepakle bulto, na wal ende erkelne olom kakanj nepisa, kanpol weirond.” Mo wal ende, olom kanka kanj senonambel nepin dal, nim bunuman paim mal na senonambel kunum nawal kanpoltonal nepisen, neori kerel. Nim mol yaumin won bar, na wal pende erkelde senonon alamb bol, bunuman ding mal napanda.

GA PENDE KRISTEN KOMJIL MEIM NALMAL PAKERONAM?

14. Kenem yu ninamen bar, Kristen komjil meim nalmal pakeronamen?

14 Kenem porpor Kristen komjil meim, ende bol bolsinam nepisam nalmal pakeronamen? Wusngam ende, yu nepake tonamen bar kanpol wei tonamen. (Efe. 4:29) Kenem kenem ki embe ngonamen: ‘Bolsinam ne esim ga, yukul yu nind mo? Ngang ambel gal tal yu ne moramble kanj kunum, ende ende kanka kane yu nimbel nepis mo?’ (1 Tim. 5:13) Ala wal ende paim, kenem erkelpe Kristen komjil meim ende bol bolsinam, kaple nanem ne napisam. Angjen Anj, yero yubol tonjin embe nim: “Angjen man pende embe ninjip, ‘Nalende nim amb nasinen? Nim kongar semin punom.’ Yu embe mal nim erkelde, komjil meim ga kanapisim. Ala erkelde ende bol bolsinamen, wal kerma paim ne bu puli keram.” Ka paim, kenem wusngam ende kansi Kristen komjil meim, yu ne dongal ngonamen!—1 Tes. 5:11.

15. (a) Kolta yu Rom 15:2 a paim, yero omukro kane, ende bolsinda ne enem alamb nalmal pakeronamen? (Piksa pra kane.) (b) Vidio kanbar nawal kerma ende duwom erin?

15 Kenem pilkane erpe angjen mo ambanjen ende, bolsinda bar kapil mora nepinjin dal, nal enamen? Baibel kenem alamb ende bu panda mal pilngoya dom. (Rom 15:2 gere.) Komjil meim ga puli, alamb ende nim ye e mo amb e bol, bolsindel paninam kanapisim, embe pile enjep bunuman paim mal pilngonamen. (2 Tes. 3:11) Ga pende kenem pakeronamen kapisim, ba ende kenem ki si pakeroya naninjip dal, pakenaronamen. e (Prov. 3:27) Ga komjil pende, enjep bol yu kun ninamen kanapisim. Lidiya, ambanjen komjil ende Jemeni meim, embe nim: “Make ende panda bar, angjen ambanjen tal wiro siding kerel. Embe endel bar kolto kere woseding pu, bulto nal yu ende nepisambel enjel bol seim.”

Ga pulikes wo makerom bar kolapis kere, Kristen komjil meim ga tuwal molo, ende ende bol yu nepisim (Paragrap 15 kane)


16. Kristen komjil meim nawal buro pisam?

16 Kenem porpor—komjil mo bolsinjip meim—porpor kapil moramen kaple enem! (Sng. 128:1) Embe pile, nim ende bol bolsinal nepisel, ba bolsindel alamb ende kannasindal, Johova konganem enen bar kapile anjngo endel. Ambanjen ende kulu Makau meim, kangem Sin Ye embe nim: “Komjil kunum apal eri men, ba ende bol bolsi Paradaisa kunum kunum morol mal buro pile. Embe pile, anj dunglom si wal kerma pakle konganem ka endel.” Ba nim bolsindel alamb ka ende kansin, pi senomonjil dal nalendel? Yu duwom bulto enamen bar, nim nalmal ere ende bol bolsinal ne senonon mem erkei, wo kapunda mal omukro kanamen.

GOLANG 137 Kristen Ambanjen Man, Ambra Ka

a Nim ende bol bolsindel erkun ermen moma, kanpol tonal nepin dal, jw.org a pu yu pengem ende, “Dating—Part 1: Am I Ready to Date?” pane paim kanjel.

b KANJIP YU MEM NE AUDOM: Yu duwom pi enamen na bulto enamen bar, yu senonam panimen, yeamb tal bolsinambel nepisambel anj dunglom kele tapro ende ende omukro kanpolto tonambel e pilnimen. Kantri pende ngang ambel tal kunum pende kele, ende ende kanpol tonambel ne esbel deiting panim, mo ende ende kanka kane senombol panim. Ngang ambel tal pulnombol senombol kunum tanimbel, ende ende kanka kanbel, seno molpu bulto bolsimbel mo kelipro sikerambel eri.

c Kangjep wei ma jel.

d Kulu pende alamb mambnem aijep paim, ngang pu ambel meim bar senonambel padom. Ba ambanjen ende pu angjen ende bol senonambel paninda kun paim eri. (Rut 3:​1-13) Yu pende kanal nepin dal, yu pengem, “Young People Ask . . . How Can I Tell Him How I Feel?” pane October 22, 2004 Awake! a paim kanjel.

e Jw.org a pu vidio ende kangem, Successful Fighters for the Faith—Single Christians, pane paim kanjel.