1-2. (a) Mang boch ban’en nsusun e nge lemnag e pi Kristiano ni yad ba muchugbil u m’on ni ngar puruy’naged be’ e mabgol? (b) Mang e be yip’ fan e re n’ey ni “ngan puruy’nag e mabgol”? (Mu guy “Fan Boch e Thin.”)

 GA BAADAG ni ngam un ko mabgol, fa? Yugu aram rogon nrayog ni nge par be’ ndawori mabgol nib felfelan’, machane boor e Kristiano ni yad ba muchugbil ni kab fel’ yangarrad ara kar pilibthirgad ni yad baadag ni ngar pirieged be’ ni ngar leayed. Riyul’ nu m’on ni ngam puruy’nagew be’ e mabgol ma susun e ba chugur e tha’ u thilmew Jehovah, ma kam nang rarogom nib fel’ rogon, ma ka ga manang rogon ni ngam maruwel ko salpiy. a (1 Kor. 7:36) Faanra arrogon, ma dabisiy nra fel’ e mabgol rom.

² Machane gathi gubin ngiyal’ nib mom ni ngam pirieg be’ nib fel’ ni ngam leay. (Prov. 31:10) Ma mus nga nap’an ni kam mada’nag be’ ni ga baadag ni ngkum nang boch ban’en u murung’agen, ma rayog nde mom ni ngam tababgow i puruy’nag e mabgol. b Gad ra weliy ko re article ney e n’en nrayog ni nge ayuweg e pi Kristiano ni yad ba muchugbil ni ngar pirieged be’ ni yad be lemnag  nrayog ni ngar leayed mar tababgad i puruy’nag e mabgol. Ku gad ra weliy rogon nrayog ni nge ayuweg e pi walag e piin yad baadag ni ngar uned ko mabgol.

NGAM PIRIEG BE’ NIB FEL’ NI NGAM LEAY

3. Mang boch ban’en nsusun e nge lemnag reb e Kristiano nib muchugbil u nap’an ni be gay be’ ni nge leay?

³ Faanra ga baadag ni ngam mabgol, ma rib fel’ ni ngam nang e n’en ga be yaliy rok be’ u m’on ni ngam tababgow i puruy’nag e mabgol. Ya ra danga’ ma rayog ni bay be’ nib fel’ ni ngam mabgolgow ma de yag ni ngam nang, fa reb e mu tababgow be’ i puruy’nag e mabgol nde fel’ ni ngam leay. Riyul’ nsusun e ngam leay be’ ni ke un ko taufe. (1 Kor. 7:39) Machane gathi gubin e girdi’ nib taufe nib fel’ ni ngam leay. Ere rayog ni ngam fithem ni nge lungum: ‘Mang e gu be nameg? Mang boch e fel’ngin nug be lemnag nib ga’ fan ni nge yag ngak be’ ni nggu leay? Ba puluw e pi n’en nug be nameg ni ngguy rok be’ ni nggu mabgolgow, fa?’

4. Mang boch ban’en ni ke uneg boch e walag ko meybil rorad?

⁴ Faanra ga baadag ni ngam mabgol, mab mudugil ni kam yibilay murung’agen e re n’ey. (Fil. 4:6) Riyul’ ndawori micheg Jehovah nra pi’ be’ ni ngam leay. Machane ba ga’ fan u wan’ e tin nib t’uf rom nge rogon lanin’um, ma rayog ni nge ayuwegem u nap’an ni ga be gay be’ ni ngam leay. Ere um weliy ngak e pi n’en ga baadag nge rogon lanin’um. (Ps. 62:8) Mu yibilay e gum’an’ nge gonop. (Jas. 1:5) John c nreb e walag ni pumoon u Meriken nib muchugbil e weliy e n’en ma uneg ko meybil rok ni gaar: “Gu ma weliy ngak Jehovah e pi fel’ngin nug baadag ni nge yag ngak be’ ni nggu mabgolgow. Gu ma meybil ni nggu mada’gow be’ nrayog ni nggu mabgolgow. Kug ma yog ngak Jehovah ni nge ayuwegeg ni nggu maruweliy boch e fel’ngin nra ayuwegeg ni nggu mang reb i figirngiy nib manigil.” Tanya nreb e walag nib pin u Sri Lanka e yog ni gaar:  “Nap’an nug be gay be’ nrayog ni nggu leay, ma gu be yog ngak Jehovah ni nge ayuwegeg ni nggu par ni gub yul’yul’, ma gu be sap nga fel’ngin ban’en, ma gub felfelan’.” Mus ni faanra dam pirieg be’ nrayog ni ngam leay nib papey, ma ke micheg Jehovah nra pi’ e tin nib t’uf rom mi i t’ufegem.​—Ps. 55:22.

5. Mingiyal’ e rayog ni nge mada’nag e pi walag ni yad ba muchugbil be’ nib t’uf Jehovah rok? (1 Korinth 15:58) (Kum guy e sasing.)

⁵ Be pi’ e Bible e athamgil ngodad ni ‘ngaud muruwliyed e maruwel rodad ni fan ngak Somol.’ (Mu beeg e 1 Korinth 15:58.) Faanra um rin’ boor ban’en ni fan ko pigpig rom ngak Jehovah ma ga be chag ko pi walag nib thilthil, ma gathi kemus ni yira pi’ e athamgil nga lanin’um ya ku ra mab e kanawo’ ngom ni ngam mada’nag boch e walag ni yad ba muchugbil ni ku yad be tedan’rad ko pigpig rorad ngak Jehovah. Ka ga ra felfelan’ ni bochan e ga be athamgil u rogon nrayog rom ni ngam felfelan’nag Jehovah.

6. Mang e susun ndabi pagtalin e pi Kristiano ni yad ba muchugbil u nap’an ni yad be gay be’ ni ngar leayed?

⁶ Machane yugu dab mu par ni ga be lemnag rogon ni ngam pirieg be’ ni ngam leay. (Fil. 1:​10, NW) Ya bin riyul’ e felfelan’ nra yag ngom e der yan u rogon ko gab mabgol fa danga’, ya be yan u rogon e tha’ u thilmew Jehovah. (Matt. 5:3) Maku reb e ba puf rogom ni ngam yoornag e tayim rom ko machib u nap’an ni gab muchugbil. (1 Kor. 7:​32, 33) Ere aram e ngiyal’ ni ngam maruwel ko tayim rom nib fel’ rogon. Jessica nreb e walag nib pin u Meriken ni un ko mabgol u nap’an ni ke chugur ni nge gaman 40 e duw rok e gaar, “Ug fanay e tayim rog ni fan ko machib ma aram e n’en ni ayuwegeg ni nggu par nib fel’ u wan’ug rogon e par rog ni yugu aram rogon nug baadag ni nggu mabgol.”

MU YALIY RAROGON U LAN BA NGIYAL’

7. Mang fan nib fel’ ni ngam yaliy rarogon be’ u lan ba ngiyal’ u m’on ni ngam weliy lanin’um ngak? (Proverbs 13:16)

⁷ Uw rogon ni faanra bay be’ ni ga be lemnag nib fel’ ni ngam leay? Gur, ba t’uf ni nga mog lanin’um ngak ni ka chingiyal’ nem? Be yog e Bible ni be’ nib gonop e ma guy rogon ni nge yag e tamilangan’ ngak u m’on ni nge rin’ ban’en. (Mu beeg e Proverbs 13:16.) Ere ba fel’ ni ngam yaliy rarogon u lan ba ngiyal’ u m’on ni ngam weliy lanin’um ngak. Aschwin ni be’ nu Netherlands e yog ni gaar: “Ba papey nrayog ni ngam adag be’, ma kub papey nrayog ni ngam dabuy facha’. Ere faan ga ra tay e tayim ni ngam yaliy rarogon be’, ma aram e yugu dab mu pos mi gimew puruy’nag e mabgol.” Maku reb e nap’an ni ga be yaliy rarogon facha’, ma rayog ni ngam nang ni gathi ir e en nib fel’ ni ngam leay.

8. Uw rogon ni nga i yaliy be’ nib muchugbil rarogon be’ nrayog ni nge leay? (Kum guy e sasing.)

⁸ Uw rogon nrayog ni ngam yaliy rarogon be’? Nap’an e muulung ara nap’an ni yibe rin’ boch ban’en u taabang, ma sana ga ra guy boch ban’en u rarogon facha’ ko tirok Got ban’en, mu kum nang boch ban’en u rarogon, nge ngongol rok. Mini’ e fager rok, ma mang e ma weliy murung’agen? (Luke 6:45) Taa ban’en e gimew be nameg, fa? Rayog ni ngam non ko piin piilal ko ulung rok ara yugu boch e walag ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en nri yad manang facha’. (Prov. 20:18) Rayog ni ngam fith murung’agen nge pi fel’ngin. (Ruth 2:11) Nap’an ni ga be yaliy rarogon facha’, mag guy rogon ndab mu k’aring ni nge tamra’ ara magagawon ngom. Mu tayfan rogon laniyan’ ma yugu dab um par ma ga be yan ko gin bay riy.

9. Mang e susun ni ngari mudugil u wan’um u m’on ni ngam non ngak be’ nrayog ni ngam leay?

⁹ Uw n’umngin nap’an nsusun e ngam yaliy rarogon be’ u m’on ni ngam weliy lanin’um ngak? Faanra yugum gur ngam non ngak, ma rayog ni nge lemnag ndamur lem nib fel’ rogon u m’on ni ngam dugliy ban’en. (Prov. 29:20) Ma reb e faanra mu son nge pag nap’an ma rayog ni nge lemnag ni gur be’ nib mo’maw’ ni ngam dugliy ban’en, nib ga’ ni faanra ke nang facha’ ni ga baadag.  (Ekl. 11:4) Dab mu pagtalin nu m’on ni ngam non ngak be’ ma de t’uf ni ngari mudugil u wan’um ni aram e cha’ ni ga ra leay. Machane susun e ngari mudugil u wan’um ni ke bung rogom ni ngam un ko mabgol, ma ga be lemnag ni facha’ e sana ir e ra fel’ ni ngam leay.

10. Mang e susun ni ngam rin’ ni faanra kam nang ni baadagem be’ machane dam adag facha’?

¹⁰ Machane uw rogon ni faanra kam nang ni baadagem be’? Faanra dam adag facha’, mag guy rogon ni ngam tamilangnag ngak u daken e ngongol rom. De fel’ ni ngam k’aring facha’ ni nge lemnag nsana ra m’agan’um ngay ni nge fel’ e thin romew ni faanra gathi aram e n’en ga be lemnag.​—1 Kor. 10:24; Efe. 4:25.

11. Faanra ke yog be’ ngom ni ngam mel’eg be’ ni ngar puruy’nagew e mabgol ara ngar mabgolgow, ma mang e susun ni ngam fal’eg i lemnag?

¹¹ Bay boch e nam ni piin gallabthir riy nge yugu boch e girdi’ ni kar ilalgad e yima lemnag ni yad e ngar mel’eged e en nge leay reb e girdi’ rorad. Ma boch e nam e chon e tabinaw ara pi fager e yad ma gay be’ nrayog ni ngar mabgolgow be’ nib muchugbil, ngemu’ mar yarmiyed ni ngar mada’gow ya nge yag nra nangew ko yow ra m’ag fa danga’. Faanra ke yog be’ ngom ni ngam mel’eg be’ ni ngar puruy’nagew e mabgol ara ngar mabgolgow, ma aram e ngam lemnag e n’en yow baadag nge n’en nib t’uf rorow. Ma nap’an ni ga ra pirieg be’ ni ga be lemnag nra fel’ ni ngar mabgolgow facha’, mag guy rogon ni ngam nang urngin ban’en nrayog ni ngam nang u rarogon, nge pi fel’ngin, ma bin th’abi ga’ fan riy e rarogon ko tirok Got ban’en. Kab ga’ fan ni nge chugur e tha’ u thilin be’ nge Jehovah ko bin ir be’ ni boor e salpiy rok, ara ba tolang e skul rok, ara ba ga’ fan. Machane dab mu pagtalin nra yan i tomur riy ma fa gal walag e yow e ngar dugliyew ko ngar mabgolgow fa danga’.​—Gal. 6:5.

ROGON NI NGAM PURUY’NAGEW E MABGOL

12. Faanra ga ba baadag ni ngam puruy’nagew be’ e mabgol, ma uw rogon ni nga mog ngak?

¹² Faanra ga ba baadag ni ngam puruy’nagew be’ e mabgol, ma uw rogon ni nga mog ngak? d Rayog ni ngam yarmiy ni ngam nonow u bang ni yira guymew riy ara u telefon. Mu weliy lanin’um ngak nib fel’ rogon. (1 Kor. 14:9) Faanra ba t’uf mag pi’ ba ngiyal’ ngak ni nge lemnag e n’en nge yog ngom. (Prov. 15:28) Ma faanra ke yog nde m’agan’ ngay ni ngam puruy’nagew e mabgol, mag tayfan e n’en ke dugliy.

13. Mang e rayog ni ngam rin’ ni faanra ke yog be’ ni baadagem? (Kolose 4:6)

 ¹³ Uw rogon ni faanra ke yog be’ ni baadagem? Dabisiy ni kari athamgil ni nge yib i non ngom, ere mu dag e sumunguy nge tayfan ngak. (Mu beeg e Kolose 4:6.) Faanra ba t’uf ba ngiyal’ ni ngam lemnag ko ra m’agan’um ngay ni ngam puruy’nagew e mabgol fa danga’, ma gog ngak. Machane mu guy rogon ni ngam fulweg e thin ngak u payngin nrayog. (Prov. 13:12) Faanra damur lemnag ni ngam puruy’nagew facha’ e mabgol, ma gog ngak u fithik’ e sumunguy mu kum weliy ngak nib tamilang. Mu tay fanam i yan u rogon ni weliy Hans nreb e walag ni pumoon u Austria laniyan’ ngak reb e walag nib pin u nap’an ni yib i non ngak. I yog ni gaar: “Gu weliy ngak e n’en kug dugliy u fithik’ e sumunguy, machane gu weliy u reb e kanawo’ nib tamilang. Gu rin’ e re n’ey nib papey ya dabug ni nge lemnag nsana ra ba ngiyal’ me m’agan’ug ngay ni nggu puruy’nagew e mabgol. Ku aram fan nu tomuren ni buch e re n’ey, ma gu ma kol ayuw u rogon e thin nge ngongol rog ngak.” Machane faanra ba m’agan’um ngay ni ngam puruy’nagew facha’ e mabgol, mi gimew weliy lanin’mew ngomew nge n’en gimew baadag ni ngam rin’ew. Rayog nra bigimew ma rogon e n’en baadag ni ngam rin’ew ni be yan u rogon e yalen ko nam romew ara yugu boch ban’en.

UW ROGON NRAYOG NI NGAN PI’ E ATHAMGIL NGAK E PI KRISTIANO NI YAD BA MUCHUGBIL?

14. Uw rogon nrayog ni ngad pied e athamgil nga laniyan’ e pi Kristiano ni yad ba muchugbil?

¹⁴ Uw rogon nrayog ni ngad pied e athamgil nga laniyan’ e pi Kristiano ni yad ba muchugbil ni yad baadag ni ngar mabgolgad? Reb e kanawo’ e aram e ngad kol ayuwgad ko n’en gad ma yog. (Efe. 4:29) Ere rayog ni ngad fithed gadad ni lungudad: ‘Gu ma k’ak’aring e piin yad baadag ni ngar mabgolgad, fa? Nap’an nug ra guy reb e walag ni pumoon nge ppin ni yow ba muchugbil ni yow be non, ma gu ma lemnag ni yow baadagew yow, fa?’ (1 Tim. 5:13) Maku reb e susun e dab da k’aringed e pi Kristiano ni yad ba muchugbil ni ngar lemnaged ni bay ban’en nib buch rorad ni bochan e dawor ra uned ko mabgol. Hans ni faan kan weliy murung’agen e yog ni gaar: “Ma gaar boch e walag ni pumoon ngog, ‘Mang fan ndab mu un ko mabgol? Chiney e gathi ka gab bitir.’ Mit ney e thin e ma k’aring e piin muchugbil ni ngar lemnaged nde ga’ farad u wan’uy miki k’aringrad ni ngar lemnaged nthingar ra uned ko mabgol.” Ere kab fel’ ni ngad gayed boch e kanawo’ nrayog ni nga dogned riy fel’ngin e tin be rin’ e pi Kristiano ni yad ba muchugbil!​—1 Thess. 5:11.

15. (a) Mang e susun ni ngad lemnaged u m’on ni ngad ayuweged be’ ni nge pirieg be’ ni nge leay nrogon nib puluw ko fare kenggin e motochiyel ni bay ko Roma 15:2? (Kum guy e sasing.) (b) Mang boch ban’en nib ga’ fan ni kam fil ko re video ney?

 ¹⁵ Uw rogon ni faanra bay l’agruw e walag ni gad be lemnag ni yow ra m’ag ni ngar mabgolgow? Be yog e Bible ni ngaud lemnaged laniyan’ yugu boch e girdi’. (Mu beeg e Roma 15:2.) Boor e piin yad ba muchugbil ndubrad ni ngan fek be’ ni yibe lemnag nrayog ni ngar mabgolgad ni ngar mada’gad, ma susun e ngad ted fan rogon lanin’rad. (2 Thess. 3:11) Ma boch i yad e sana yad baadag ni ngan ayuwegrad, machane susun e dab da rin’ed ban’en ndawor rogned ngodad. e (Prov. 3:27) Ma boch i yad e yad baadag ni ngar mada’gad be’ nrayog ni ngar mabgolgad u yugu boch e kanawo’. Lydia nreb e walag nib pin nib muchugbil u Chiyamen e yog ni gaar: “Rayog ni ngam uneg fa gal walag nga fithik’ yugu boch e walag. Kemus ni ngam bing e kanawo’ ngorow ni ngar mada’gow, mag pagrow ni nge mang yow e ngar dugliyew e n’en yow baadag ni ngar rin’ew.”

16. Mang e susun ndabi pagtalin e pi Kristiano ni yad ba muchugbil?

¹⁶ Gad gubin nrayog ni ngad pared ni gad ba felfelan’ ndemtrug ko gad ba muchugbil ara kad mabgolgad! (Ps. 128:1) Ere faanra ga baadag ni ngam un ko mabgol machane dawor mu pirieg be’, mag ulul ni ngam tiyan’um ko pigpig rom ngak Jehovah. Sin Yi nreb e walag nib pin u Macao e yog ni gaar: “Rib ngoch nap’an e ngiyal’ ni ga ra par ni gab muchugbil ni faanra ngan taarebrogonnag nga n’umngin nap’an ni gimew ra par e en mabgol rom u taabang u Paradis. Mu felfelan’ ko ngiyal’ ni gab muchugbil mag maruwel ko tayim rom nib fel’ rogon.” Machane uw rogon ni faanra kam pirieg be’ ma kam tababgow i puruy’nag e mabgol? Bin migid e article e gad ra weliy riy rogon nrayog ni ngam dugliyew boch ban’en nib fel’ rogon.