Pular para conteúdo

Pular para sumário

MWAHA WOOSOMIYA 22

NCIPO 127 Mweettelo Aka Okhaleke Woowi Sai?

Munttitthimihe Yehova ukati unviriheenyu ncuwelanaka nhinathelana

Munttitthimihe Yehova ukati unviriheenyu ncuwelanaka nhinathelana

“Ntthu ooreera wanrimani . . . haana ifayita cinene.”1 PET. 3:4.

ITTHU INHALEEHU WIITTHUCA

Ninaahala woona isiyani makristau ampheela uthelana inlamuliyaaya upanka wiira ukati unvirihaaya yacuwelanaka waakavihere ulakela itthu yomaana. Ciicammo, ninaahala woona manannani mayamunna o wanlokoni cinlamuliyaaya waakavihera.

1-2. Mayamunna ni mayanuunu akiina anoonela cani ukati waakhanlyaaya yacuwelanaka ahinaaya uthelana?

 UKATI atthu eeli unvirihaaya yacuwelanaka ahinaaya uthelana pooti waatteeliha nrima cinene. Nuunu mmoca nokhala u Etiópia neehaniya Teresa a heera: “Ukati mi naawannyaka waacuwelaneehu nihinaaya uthelana, waari ukati waatteeliyeehu nrima cinene. Hi naanoopaka mwaha nuulumaka citthu cofayita, masi ciicammo naanaateehana cinene. Mi wahokitteela nrima cinene ucuwela wiira kahomphwanya nlopwana aakifenta ni mi ciicammo anfentaaka.”

2 Masi munna Alessio nokhala u Holanda enre co: “Mi wahokicivela cinene waacuwela saana amwaaraka nihinaaya uthelanaca, masi ukati waacuwelaneehu nahokhalana marikariko.” Nhina ula mwahoola, ninaahala woona marikariko ankhalanaaya ale ampheela uthelana ukati anviraaya yacuwelanaka ni ninaahala woona ikano co mbiibiliyani cinhala waakavihera unttitthimiha Yehova uyo ukatyuuyo. Ciicammo, ninaahala woona mananna mayamunna o wanlokoni cinlamuliyaaya waakavihera.

NLATTUNI NNOLAMULIYEENYU UCUWELANA NHINATHELANA?

3. Nlattuni atthu eeli unlamuliyaaya ucuwelana ahinathelana? (Miruku 20:25)

3 Khweeliini, ukati nnocuwelaneenyu nhinaaya uthelana ukhanle ukati wootteeliha nrima. Masi ucuwelana nhinathelana ikhanle itthu yuulupale cinene. Nihuku ninhaleenyu uthelanaca, nyuuva nnaalapha uhoolo wa Yehova wiira nnaahala ufentana ni uhisimana ukati wotheene unhaleenyu ukhala nuukumi. Ni khweeliini, nhinaaya ulapha awula ukhuluveliha iyo itthwiiyo, nhaana mpacaka wuupuwela ratta. (Nsome Miruku 20:25. b) Phimaana, ale ampheela uthelana ahaana yapacaka ucuwelana wiira alakele itthu yomaana. Ukati nkiina, ayo pooti ulakela uthelana. Masi ikwaha cikiina, ayo pooti ulakela uhithelana. Ni yalakelaka uhithelana khunakhala wiira ukati uvirihilyaaya yoopaka mwaha ni yacuwelanaka khuwaakhumenle saana. Hataa yalakelaka uhithelana, ukati ukhanlyaaya yacuwelanaka uhaakhumela saana, kontha ayo ahokhitiri ulakela itthu yomaana.

4. Kontha isiyani unaareera ucuwela nlattuni atthu eeli unlamuliyaaya ucuwelana ahinathelana?

4 Unaareera ucuwela nlattuni atthu eeli unlamuliyaaya ucuwelana ahinathelana. Kontha isiyani? Kontha ntthu khanhala upacera umoopana mwaha ntthu ooniheraka uciveliya nuuyo hipheelaka unthela awula utheliya nuuyo. Kahi paahi atthu oohithela, masi otheene cihu nihaana nicuwelaka nlattuni nthiyana ni nlopwana anlamuliyaaya uviriha ukati yacuwelanaka ahinaaya uthelanaca. Wootakihera, akiina anoopuwela wiira atthu eeli yanceraka woopa mwaha wiira acuwelane, ahaana yathelanacaka ni khanlamuliya uhiyana wiira amwaavye ntthu nkiina. Masi iyo inanna yo wuupuweleeyo pooti waawaanela masakha makristau ahinaaya uthela. Manannani? Nrokorihu mmoca neehaniya Melissa nokhala u Estados Unidos heera: “Ale ancuwelana wiira athelane anaakhanyererihiya cinene uthelana, mpaka ahaavo anoova uhiyana, hataa yoonaka wiira ntthuuyo kahi phi nthiyana awula nlopwana yampheelaaya. Ni ahaavo unaarika wancera umoopana mwaha ntthu wiira ancuwele ni wahoolo anthele. Kontha ayo anawoova ukhanyererihiya unthela ntthuuyo, hataa yoonaka wiira kahi phi ntthu ampheelaaya.”

UCUWELANA SANA-SAANA

5-6. Ukati woocuwelana, isiyani ale ampheela uthelana inlamuliyaaya utotha ucuwela? (1 Peturu 3:4)

5 Isiyani inhala wuukaviherani ulakela uthelanaca nintthu awula mena? Unhala ukhala ucuwelana saana. Atthunaka nyuuva mwancuwela makhalelwaawe uyo ntthuuyo nhinaaya wancera umoopana mwaha wiira muncuwele saana. Masi nna co, nyuuva nhaana iparakha yoocuwela nrimaawe. (Nsome 1 Peturu 3:4. c) Ukati nnoviriheenyu ncuwelanaka, nyuuva pooti ukhitiri ucuwela mananna ciryaaya upatthannyaawe ni Yehova, makhalelwaawe ni mananna cinoopuwelaawe. Nuuwakatyaaya, nyuuva nnaahala ukhitiri waakhula ala makohwaala: ‘Kiireke ula ntthuula naahala ukhala ntheli awula nthiyana omaana watthokoni?’ (Miru. 31:26, 27, 30; Efesu 5:33; 1 Tim. 5:8) ‘Miiva kinaahala ukhitiri unfenta ni unwacera ni uyo ciicammo naahala ukhitiri ukifenta ni ukiwacera? Ninaahala ukhitiri ulevelelana nakoseranaka?’ d (Aroo. 3:23) Khula nihuku ninvira, nyuuva nnaahala utepa ucuwelana. Itthu yuulupale khunakhala wiira nyuuva nhaana nlattanacaka, masi ukhanle ukupali wiilemaleliha uvirikana winyu ni ukhakhala mwiiwananaka, hataa nvirikanaka vakaani.

6 Citthuni-tho cikiina cinlamuliyeenyu uweheeha ukati nnocuwelaneenyu nhinathelana? Ukati umpacereenyu uncuwela uyo ntthuuyo, nhinatepa umweesa wanrimani winyu, unarera umoopana myaha cofayita cinene, toko citthu uyo cinoopuwelaawe upanka uhoolo, wakhalaka wiira ihaavo iretta irinaawe ntthuuyo, wakhala wiira naavara nteko awula wakhalaka wiira cihaavo citthu coohinamaana caamwiirannyenle khalayi? Cihaavo citthu ntthuuyo cihinlamuliyaawe uhimwa wiipaceroni nnacuwelanne phiyaaru. (Nwehe ciicammo Joau 16:12.) Moonaka wiira khunaphiya ukati woopheela waakhula ayo makohwaayo, munhimerye wohinkhuwakhuwa nkhunaninyuuyo. Masi nhaana ncuwelaka wiira nkhunaninyuuyo naahala upheela ucuwela waakhuliya wo ayo makohwaayo wiira ankavihere ulakela upanka itthu yomaana. Wahoolo, unaahala uphiya ukati unlamuliyeenyu unhimerya citthu cotheenennyo wohinvithavitha.

7. Ale ancuwelana anhala ukhitiri cani ucuwelana sana-saana? (Nwehe ciicammo ikwaaturu ineera “ Ucuwelana nintthu ri uttayi.”) (Nwehe ciicammo ilatarato.)

7 Isiyani inhala wuukaviherani uncuweleeha ntthuuyo? Inanna imoca yoncuweleeha ukhanle unkoha ntthuuyo ni unviriyana saana ukati unoolumacaawe. (Miru. 20:5; Tiya. 1:19) Phimaana, pooti nyuuva wanlakeleenyu upanka citthu nkhayi wiira nkhalane ukati woopheela woopaca mwaha, pooti ulya nkhayi awula uvira mwettakacaka nkhayi ni ulalyeera nkhayi. Nyuuva ciicammo pooti woonelelaka citthu cikhwaawe mwavirihaka ukati mwinci nwopanaka mwaha asipatthannyaawe ni asimucyaawe ntthuuyo. Mmananihe utthenkaca nteko unhala uwiirihani ooyeeli ukhala nipuro nimoca wiira moone mananna cinkhalaawe, citthu cimpankaawe akhalaka nipuro nicanre atthu ovirikana. Moone itthu Andrew, nookhala u Holanda, yamananihilyaawe upanka ukati wancuwelaawe Alicia: “Hiiva naahothanla uvara miteko nkhayi wiira nicuwelane saana. Ukati mwinci naapanka citthu cankaani toko waapyaaca nkhayi ni uvara miteko cikiina co wapuwani nkhayi. Ukati waapankeehu nnyo citthunnyo, nankhitiri woona makhalelo omaana khula ntthu yaarinaawe ni citthu cikiina cinvonyihaawe.”

Wiira ncuwelane saana, nhaana upanka citthu cinhala wuuvahani ukati wiira moopace mwaha ooyeeli (Nwehe iparaagarafu 7 ni 8)


8. Ifayitani ale ancuwelana inhalaaya uphwanya yasomaka Ibiibiliya nkhayi?

8 Nyuuva ciicammo nnaahala ukhitiri ucuwelana saana mwasomaka Ibiibiliya nkhayi. Mwathelanaka, nhaana nrwaaka waavyavya nihuku wiira mpanke uswali waamuci. Nluku haana ukhala nipuro noopacera watthokoni winyu. (Ekles. 4:12) Phimaana, yaahala ukhala itthu yomaana upacera usoma nenna co ukati nnocuwelaneenyu. Ninaacuwela wiira ucuwelana khunakhala umuci. Kontha munnooyo khanaaya ukhala nhooleli otthoko, ukhala wiira khannaaya uthelana. Uhookhalaru commo, mwasomakavale nkhayi woohihiyerera, nnaahala ucuwela mananna ciryaaya upatthannyaawe khula ntthu ni Yehova. Max ni Laysa, ankhala u Estados Unidos ahoonelela ifayita ikhwaawe. Munna Max heera: “Ikhumelo ukati naapacereehu ucuwelana, hiiva nansomaka ilivuru cihu cooluma myaha toko ukati atthu eeli uncuwelaana ahinaaya uthelana, uthelanaca ni umuci. Usoma nnyo ilivurunnyo uhonikavihera woopela mwaha citthu canirikarika wuuluma.”

CITTHU COOPHEELA UWACERA

9. Isiyani ale ancuwelana inlamuliyaaya wuupuwela ukati woolakela tipani nohalaaya unhimerya wiira anaacuwelana?

9 Phaapani nyuuva nnolamuliyeenyu waahimerya wiira nnaacuwelana nintthu? Iyo phi nyuuva ooyeeli nnolamuliya ulakela. Wuupaceroni, atthunaka nyuuva nnalakela waahimerya atthu vakaani paahi. (Miru. 17:27) Upanka iyo unaahala wuukaviherani unyema ukohakohiya, ulolovihiya awula ukhanyererihiya wiira nthelanace. Masi wakhalaka wiira khanonhimerya hataa ntthu, nyuuva nnaahala umananiha umaalana iyo itthwiiyo nlattu wowoova wiira atthu akhwaawe acuwele ni upanka commo unawoopiha. Phimaana, nnaawonihera ucuwelaca mwaahimeryaka ale nnooneenyu wiira anaahala wuukaviherani ni wuuvahani ikano comaana. (Miru. 15:22) Wootakihera, nyuuva pooti waahimerya amuciinyu, asipatthaniinyu ookhomaala nhina mminepani ni mahumu.

10. Isiyani ale ancuwelana inlamuliyaaya upanka wiira ahipanke itthu yootakhala ukati unvirihaaya yacuwelanaka? (Miruku 22:3)

10 Manannani ookhalana makhalelo anhala uncivela Yehova ukati unviriheenyu ncuwelanaka? Nuuwakatyaaya, ucivelana winyu unaahala ulipa. Manannani nyuuva nnohaleenyu unyema upanka citthu caahala unriipiha nrima Yehova? (1 Akor. 6:18) Nhoopele mwaha citthu coosece, nhikhale atthu eeli paahi nipuro nowiipithya ni nhihapaliye. (Efesu 5:3) Mwapankaka nnya citthunnya, upheela winyu urupihana unaahala utepaca ni unaahala urika wiivaraca wiira nhipanke itthu yonrusa Yehova. Vano, nnoonela cani ikwaha cinci woopela mwaha mananna oohisimana ooyeeli cinyu ni mananna onhisimu Yehova? (Nsome Miruku 22:3. e) Nwehe itthu yankavihenre Kaleb ni Alma ankhala u Etiópia. Ayoca aneera: “Hiiva navirihaka ukati nkhayi nipuro naarivo atthu akiina awula ninari nkhayi naasipatthaniihu. Hiiva khanaakhala veekheehu nkaaroni awula wapuwani. Ayo manannaayo, hi nahokhitiri unyema citthu cowoopiha.”

11. Isiyani ale ancuwelana inlamuliyaaya wuupuwela ukati woolakela mananna cinhalaaya wooniherana ufentana waya?

11 Ukati nnoniheraneenyu ucivelana, nifento ninyu pooti utepa winciva. Atthunaka nyuuva nnaalakela wooniherana ucivelana nimananna womaana. Masi, ucivelana winyu watepaka winciva, pooti ukhala woorika wuupuwela ni ulakela upanka citthu comaana. (Nci. 1:2; 2:6) Ayo mananna ocivelanaayo pooti uwiirihani nyuuva wiiliyaala ni upanka itthu yaahala unriipiha nrima Yehova. (Miru. 6:27) Vano, ukati ucuwelaneenyu moopele mwaha mipika nyuuva cinhaleenyu wiihelela cinvarihana ni mattharelelo o mbiibiliyani. f (1 Atesal. 4:3-7) Nyuuva pooti woopela mwaha ala makohwaala: ‘Atthwaayo anhala woonela cani mananna anthoonyeraneehu ucivelana? Isiyani hiiva impankeehu inniiriha ukhalelana usece?’

12. Isiyani ale ancuwelana inlamuliyaaya wuupuwela nhina mananna ommaliha nanrokottole ukati uncuwelanaaya?

12 Manannani ommaliha nanrokottole ni uhiiwanana? Ukati nkhwaawe nyuuva pooti uhiiwanana. Niireke iyo maanaaya wiira nyuuva khannolehanaca saana? Mena. Kontha itthoko cotheene cihaana masankiho. Ikacamentu yoolipa impankiya naatthu eeli anttitthimihana ni ampiserana nrima, wiira khula ntthu ancivelihe nkhunanawe. Mananna nyuuva nnokhitirinyu ummaliha nanrokottole nenna co, unathoonyera mananna cinhalaaya ukhala uthelanaca winyu. Mwiikohe co: Niireke ninaakhitiri woopela mwaha citthu noniiheranaka ihisima ni mananna omalelya? Niireke hiiva ninaarumelela covonnya cihu ni ninawiikurumica upanka itthu inkhitiriihu wiira nihituruwele-tho upanka? Niireke hiiva ninawiikurumica uvilela, ulepela uleveleliya ni ulevelela?’ (Efesu 4:31, 32) Masi, wakhala wiira nyuuva nnaavanyihana awula nnaanyakulihana ukati nnocuwelaneenyu, unawoonannya wiira ukati nnohaleenyu uthelanaca khannohala wiiwanana. Phimaana, wakhala wiira ntthu mmocooyo nawoonanela wiira ula khanakhala nlopwana awula nthiyana noohala ukikavihera mukumini waka, itthu yooreera upanka ooyeeli cinyu ukhanle weemesera ni uhiyana. g

13. Isiyani inhala waakavihera ale ancuwelana ulakela ukatini unhalaaya uviriha yacuwelanaka?

13 Ucuwelana winyu uhaana uvirihaka myaakha mikavi? Nalakelaka upanka citthunnyo nimananna owaakuvyaca kacineetta saana. (Miru. 21:5) Vano, nhaana uviriha ukati mwinci wiira ncuwelane. Masi, ciicammo, khannolamuliya uviriha ukati mwinci cinene ncuwelanaka. Kontha Ibiibiliya ineera: “Uweherera venci unawereeha nrima.” (Miru. 13:12) Uhiya commo, mwavirihaka ukati mwinci nnari nkhayi unaahala wuurikelani unyema upanka urupihana woohiloka. (1 Akor. 7:9) Uhiya uweheeha ukati nvirihileenyu ncuwelanaka, mweemele ni muupuwele: ‘Isiyani inkihalela-tho wiira kincuwele saana ni kilakele upanka itthu yomaana?’

MAYAMUNNA AKHWAAWE ANHALA WAAKAVIHERA CANI ALE ANCUWELANA WIIRA ATHELANE?

14. Isiyani mayamunna akiina inlamuliyaaya upanka wiira yaakavihere ale ancuwelana? (Nwehe ciicammo ilatarato.)

14 Nyuuva nnancuwela munna ni nuunu ancuwelana wiira athelane? Nnohala waakavihera cani? Itthu yooreera upanka ukhanle waalattula wiira mwaalyane uwannyu, ukati umpankeenyu uswali waamuci awula wiira mpanke itthu ikiina nkhayi naayo. (Aroo. 12:13) Uyo ukatyuuyo, ayo anaahala ucuwelana saana. Hi pooti waaveleela wiira nihaahiye yaturuwaka veekha caya. Nakhalanaka ikaaro, pooti waapakhirya ukati unaaveleeleehu awula pooti waatthunihera woopaca mwaha wapuwani wihu, masi woohaahiya veekha caya paasi hirivo ntthu nkiina owaaweha uttayinttayi. (Akalas. 6:10) Arokorihu Alicia, aromoliye nhina ula mwahoola, nawuupuwela wiira uyo nkhayi ni munna Andrew yahokaviheriya venci ni mayamunna akhwaawe. Uyo heera: “Hi wahonitteela nrima cinene nlattu woowoona mayamunna akhwaawe yeevahereraka wiira anaakhelele mmawannyaya mahumu waapheelakeehu ukumanaca wiira noopace mwaha ooyeeli cihu masi anari atthu oohala uniweha.” Munna ni nuunu ancuwelana wiira athelane yoolepelakani wiira mwaaveleele, nyuuva nnaahala waakavihera cinene mwatthunaka. Ayo unaahala waacivela venci. Masi ratta! Nhaahiye anari ooyeeli caya paahi, masi ciicammo nhaakhalenle wiira mwiiwe citthu cinoolumaaya.—Afili. 2:4.

Vano, wakhalaka wiira anamathelana ancuwela nyuuva nnacuweleenyu, nhaana upanka ile inkhitiriinyu wiira mwaakavihere (Nwehe iparaagarafu 14 ni 15.)


15. Isiyani-tho akiina inlamuliyaaya upanka wiira yaakavihere ale ancuwelana? (Miruku 12:18)

15 Wiira naakavihere ale ancuwelana wiira athelane, cihaavo citthu cinlamuliyeehu wuuluma awula uhuuluma. Ukati nkiina, hiiva pooti unirika wiivaraca wiira nihuulume itthu. (Nsome Miruku 12:18. h) Wootakihera, hi pooti upheelaka waahimerya atthu akhwaawe wiira munna fulano ni nuunu fulano ahancera ucuwelana wiira athelane. Masi, pooti ukhalaka wiira ayova asineennyaaya phimpheela waahimerya atthu iyo itthwiiyo ni khawaahala waacivela wiira atthu ahimeriye nintthu nkiina. Khaninlamuliya uvira naapaka wiira ahaavo yancenre ucuwelana ni khaninlamuliya uwuuluma pusya nlattu wo citthu cinlakelaaya. (Miru. 20:19; Aroo. 14:10; 1 Atesal. 4:11) Ciicammo, khaninlamuliya waakohakoha cinene awula wuuluma citthu cinthoonyera wiira ninawaakhanyereriha uthelana. Arokorihu amoca aneehaniya Elise nkhayi naawannyaya aheera co: “Ahaavo yaanikohaka ipalaanu cihu cokacamentu. Hi khawaanicivela yaanikohaka nnyo citthunnyo, kontha hataa asineeneehu naari nihinoopela mwaha.”

16. Isiyani inlamuliyeehu upanka nacuwelaka wiira ale yaacuwelana aholakela uhithelana?

16 Vano wakhalaka wiira ooyeeli anaalakela uhithelanaca ni uhiya ucuwelana, ninhala waakavihera cani? Khawaahala ureera waakohakoha citthu cihirineehu isariya yoocuwela. Ni khawaahala ureera umananiha umootheriha munnooyo awula nuunuuyo, niiraka wiira ahiyanne nlattu wawawe. (1 Pet. 4:15) Nuunu mmoca neehaniya Lea heera: “Ahaavo yaamananiha ucuwela nlattuni mi nimunna ancuwelaaka naalakenleehu uhithelana. Wahokiriipa nrima ukati waacuwenlyaaka. Toko conneehu nhina ula mwahoola, atthu eeli ancuwelana yalakelaka uhithelana, khunakhala wiira ucuwelana waya khuweettenle saana. Ukati ukhanlyaaya yacuwelanaka uhoweettela saana ni uhaakavihera ulakela itthu yomaana. Hataa ukhalaka commo, ulakela uhithelana khweeliini wahaarika ni, atthunaka, ooyeeli wahaariipa nrima cinene ni yaheecoona ukhala veekha nlattu woohiyana. Phimaana, nihaana nimananihaka waakavihera.—Miru. 17:17.

17. Isiyani ale ancuwelana ihinlamuliyaaya uhiya upanka?

17 Toko conneehu, ukati atthu eeli unkhalaaya yacuwelanaka uhaana marikariko. Masi ciicammo, unkhala ukati wootteeliha nrima cinene. Nrokorihu Jessica heera: “Uhimya ikhweeli: ukati atthu eeli unkhalaaya yacuwelanaka ahinathelana unkhala ukati wo nteko mwinci. Masi phataari wiikurumicileehu uvarela nteko saana uyo ukatyuuyo wiira nicuwelane saana nihinaaya uthelana.” Wakhala wiira nyuuva haavo ntthu noncuweleenyu wiira nthelanace, nhihiye wiikurumica wiira ncuwelane saana nhinaaya uthelanaca. Mwapankaka commo, ukati unviriheenyu ncuwelanaka unaahala wuukaviherani ulakela upanka itthu yomaana.

NCIPO 49 Nimuhakalalihe Yehova

a Macina makhwaawe ahaakakhanihiya.

b Miruku 20:25 Ninkhala ntapha ntthu wowaakuvyaaca wuupuwela co: “Ila itthwiila ikhanle yowaarya!” Vano wahoolo cinene wuupuwela wiira ihaavo yaakhuluvelihilyaawe.

c 1 Peturu 3:4 masi nkhale ntthu ooreera wanrimani ni ureera uhimmala, ni makhalelo oomaala ni omaana, nwo ureeranwo Nluku phinoonelaawe ukhala wofayita cinene.

d Mwapheela woona makoho makhwaawe, nwehe ilivuru Os Jovens Perguntam— Respostas Práticas, Volume 2, ipaag. 39-40.

e Miruku 22:3 Ntthu ankhili oonaka itthu yowoopiha naahuluwa, masi ntthu oohankhili naasicenra ni naattharuwa.

f Unvara-vara ntthu wiinena ikhanle itthu yoonanara ni ntthu nopanka haana wonkomihiya ni mahumu wiira ahukhumwiye. Unvara-vara ntthu mapele, wuuluma citthu cosece ntelefooneni awula mwinternetini ni hataa uveleeliherana ilatarato cimmoonihera ntthuuyo woohiwara ikuwo ciicammo cikhanle citthu cinhala uwehaceriya ni ntthuuyo pooti wonkomihiya nimahumu wiira ahukhumwiye.

g Mwapheelaka ucuwela-tho nhina upakanelana, nwehe mwaha Perguntas dos Leitores”, nhina irevista A Sentinela 15 yo Agosto yo 1999.

h Miruku 12:18 Moolumo oohuupuweliya ratta ankhala toko uhoma wokatana, masi moolumo aatthu oocuwelaca anaavoniha.