Xuiya kampa tlen onka ijtik

Xuiya kampa tlen kipiya

TLAMACHTIJLI 22

TLAKUIKAJLI 127 Ken noneki ninochiuas

Kenon uelis kuajli nemonkisaskej ijkuak nennovios yeskej

Kenon uelis kuajli nemonkisaskej ijkuak nennovios yeskej

“Yej nemokualtsinka noneki kisas ipan nemoyojlo. […] In yejua ueyi kijtosneki” (1 PED. 3:4).

TLAJTOS ITECH:

Tlenon uelis kichiuaskej akin yopeujkej ken novios niman ijkon kuajli onkisaskej, niman kenon tokniuan uelis kinpaleuiskej.

1, 2. ¿Kenon onomachilijkej sekimej tokniuan ijkuak noixmatstoyaj iuan imixnamik?

 IJKUAK yakaj kipiya inovio noso inovia, melak yolpaki. Tla tejua itikpiya monovio noso monovia, ¿xmelak ika tikuelitaskia nochi kuajli makisati? Miyekej tokniuan akin novios katkaj kuajli yokisatoj. Se tokniuj siuatl akin chanti Etiopía niman itoka Tiina a kijtoua: “Melak niyolpakiya ijkuak noueuentsin niman nejua tinovios katkaj. Titlajtouayaj itech tlen nonekiya tikchiuaskej, san ika, noijki touetskitiayaj. Melak kualtsin pampa oniknexti akin melak nechtlasojtla ijkon ken nejua niktlasojtla”.

2 Tokniuj Alessio, akin chanti Países Bajos, kijtoua: “Melak niyolpakiya ijkuak nikixmatstoya nosiuauj ijkuak tinovios katkaj. San ika, noijki otikixnamijkej tlen ouijtika”. Ipan yejuin tlamachtijli, tomachtiskej tlen ueliskia kixnamikiskej akin yopeujkej ken novios niman kenon Biblia uelis kinpaleuis kuajli makisatij. Noijki tikitaskej kenon tokniuan akin nemij ipan tlanechikojli uelis kinpaleuiskej.

TLEKA SE TELPOCHTLI NIMAN SE ICHPOCHTLI NOCHIUAJ NOVIOS

3. ¿Tleka se telpochtli niman se ichpochtli nochiuaj novios? (Proverbios 20:25).

3 Melak kualtsin ijkuak se ichpochtli niman se telpochtli peuaj ken novios. Yejuamej nochiuaj novios para noixmatiskej niman ijkon uelis kitaskej tla nonamiktiskej noso xnonamiktiskej. San ika, yejuin xsan noneki kauilmatiskej, pampa ijkuak nonamiktiskej, kijtoskej ixpan toTajtsin ika nochipa notlasojtlaskej niman notlakaitaskej. Kuakon, melak noneki kuajli makinemilikan (xpoua Proverbios 20:25). San ika, tla okinemilijkej xnonamiktiskej, ¿kijtosneki ika xkuajli okisatoj ken novios? Ka, xyejon kijtosneki. Yejuamej kema okinpaleui ika novios katkaj pampa ouel onoixmatkej niman ijkon okitakej tlenon kichiuaskej.

4. ¿Tleka noneki kuajli matikmatstokan tleka se telpochtli niman se ichpochtli nochiuaj novios?

4 Kuakon, se telpochtli niman se ichpochtli nochiuaj novios para noixmatiskej niman ijkon kitaskej tla nonamiktiskej. Niman yejuin melak noneki makimatstokan akin xinonamiktiaj. ¿Tleka? Pampa yejon kinpaleuis maka san iuan akinon kistinemiskej tla xkinekij iuan nonamiktiskej. San ika, yejuin xsan noneki kimatstoskej akin xinonamiktiaj, yejuin noneki nochimej makimatstokan. ¿Tleka? Pampa sekimej kinemiliaj ika ijkuak tikpiyas monovio noso monovia, kipiya para iuan timonamiktis. Tokniuj Melissa, akin chanti Estados Unidos, kijtoua: “Ijkuak se telpochtli niman se ichpochtli nochiuaj novios, tokniuan kichiaj manonamiktikan. Ika yejon, sekimej xnoyolchikauaj tlamiskej ken novios maski yokitakej ika xnasikamatij. Niman oksekimej tokniuan xkinekij kipiyaskej novio noso novia pampa xkinekij ijkin inpan manochiua”.

KUAJLI XMOIXMATIKAN

5, 6. ¿Tlenon noneki nenkimatiskej ijkuak ninemiskej ken novios? (1 Pedro 3:4).

5 ¿Kenon uelis tikmatis tla timonamiktis iuan monovio noso monovia? Tla kuajli tikixmati. Achto nimochiuaskiaj novios, tejua itlaj otikuelitili. San ika, aman noneki más kuajli tikitas tlen kualtsin kipiya ipan iyojlo (xpoua 1 Pedro 3:4). Xkita tla kuajli nouika iuan Jehová, kenon yejua niman kenon tlanemilia. Tla más yotikixmat uelis ijkin timotlajtoltis: “¿Se kuajli teueuentsin yes noso se kuajli tesiuauj yes? ¿Uelis iuan ninemis?” (Prov. 31:​26, 27, 30; Efes. 5:33; 1 Tim. 5:8). “¿Uelis totlasojtlaskej niman totlajpiyaskej ken noneki? ¿Uelis nikxikos?” (Rom. 3:23). b Xkilnamiki: xnoneki tiktejtemos yakaj akin ijkon ken tejua, yej noneki tiktejtemos akin uelis iuan timasikamatis maski nentlamantikej.

6 Noijki noneki iuan xtlajto itech okseki tlemach achto más kalakis ipan moyojlo niman más tiktlasojtlas. ¿Tlenon nenkinekij nenkichiuaskej ika tlayekapan? ¿Nenkipiyaj se kokolistli? ¿Nenkiteuikiliaj tomintsin? ¿Nemopan yopanoka itlaj tlen melak xkuajli tlen hasta aman kijtlakoua ken nemomachiliaj, ken nentlanemiliaj niman ken nenkichiuaj? Yejuin xkijtosneki ika noneki nochi tikijlijtiuetsis ijkuak kemach nenpeuaskej ken novios (uelis tikitas Juan 16:12). Tla ok xtikneki titlajtos itech seki tlemach, xkijli. San ika, kuajli xmatsto ika nonekis nentlajtoskej itech yejuin para uelis nenkijtoskej tla nemonamiktiskej noso ka. Kuakon, xkita kemanon uelis nentlajtoskej itech yejuin.

7. ¿Tlenon uelis kichiuaskej akin novios para más kuajli noixmatiskej? (Xkita recuadro “ Tla monovio noso monovia uejka chanti”; noijki xkimita tlaixkopinaltin).

7 ¿Tlenon mechpaleuis kuajli xmoixmatikan? Tla nemonojnotsaj niman tla nenkijtouaj tlen nenkimachiliaj. Noijki tla nemotlajtlatoltiaj tlen nenkimatisnekij niman tla kuajli nemokakij (Prov. 20:5; Sant. 1:19). Uelis nemonojnotsaskej ijkuak san sekan nentlakuaskej, ijkuak nemonpaxaloskej niman ijkuak nemontenojnotsaskej. Noijki uelis más nemoixmatiskej ijkuak ninemiskej imiuan nemoamigos niman nemofamilia. Noijki uelis nenkichiuaskej okseki tlemach para ijkon uelis nenkitaskej kenon nenkiminotsaj oksekimej niman tlenon nenkichiuaj. Tokniuj Albert, akin chanti Países Bajos, techijlia ika yejua ijkon okichiuj ijkuak Alicia inovia katka. Yejua kijtoua: “Pampa tiknekiyaj kuajli toixmatiskej, tikitayaj tlenon ueliskia san sekan tikchiuaskej. Kemantika san sekan titlakualchiuayaj noso san sekan titlachipauayaj. Yejon otechpaleui matikitakan tlenon ueli tikchiuaj niman tlenon xmás ueli tikchiuaj”.

Novios uelis kichiuaskej miyek tlemach para nonojnotsaskej, niman yejon kinpaleuis más kuajli manoixmatikan. (Xkimita párrafos 7 niman 8).


8. ¿Kenon kinpaleuiya novios ijkuak san sekan nomachtiaj?

8 Tla san sekan nemomachtiaj Biblia, mechpaleuis más xmoixmatikan. Noijki mechpaleuis xmomatstiakan, pampa tla nemonamiktiaj, nonekis nemomachtiskej ken familia niman ijkon Jehová mechpaleuis (Ecl. 4:12). Ika yejon, melak kuajli tla desde aman nenkixelouaj tiempo para nemomachtiskej. Yejuin xkijtosneki tla novio iuelis kiyekanas inovia pampa yejuamej ok xinochiuaj familia. San ika, tla peuaj san sekan nomachtiaj, uelis kitaskej kenon nouikaj iuan Jehová. Max niman isiuauj Laysa, akin chantij Estados Unidos, kijtouaj ika melak okinpaleui pampa san sekan nomachtiayaj. Max kijtoua: “Ijkuak otochiujkej novios, nimantsin opeuj tomachtiaj toamatlajkuiloluan kampa tlajtouaj itech novios, itech namiktilistli niman itech familia. Pampa ijkon otikchiujkej, otechpaleui matitlajtokan itech seki tlemach tlen nonekiya tikmatiskej”.

OKSEKI TLEN NONEKI NENKIMATISKEJ NIMAN NENKICHIUASKEJ

9. ¿Akinomej noneki kimijliskej novios ika inoixmatstokej, niman tleka noneki ijkon makichiuakan?

9 ¿Akinomej nenkimijliskej ika inennovios? Yejon san nemejuamej nenkijtoskej. Tla kemach yonenpeujkej ken novios, kanaj xmiyekej nenkinekiskej nenkimijliskej pampa xnenkinekij melak mamechtlajtlatoltikan niman mamexchiualtikan xmonamiktijtiuetsikan (Prov. 17:27). San ika, tla xakaj nenkijliaj pampa xnenkinekij makimatikan ika nennovios, uelis san nemiyantinemiskej niman yejon uelis kichiuas maka kuajli xkisatij. Ika yejon, melak kuajli yeskia tla nenkimijliaj sekimej akin uelis mechpaleuiskej. Uelis nenkimijliskej sekimej nemochanejkauan, sekimej nemoamigos akin chikauak kipiyaj intlaneltok noso sekimej tokniuan tlayekankej (Prov. 15:22).

10. ¿Tlenon uelis kinpaleuis novios machipaujkanemikan? (Proverbios 22:3).

10 ¿Tlenon mechpaleuis xchipaujkanemikan? Ijkuak más nemoixmatstiaskej, más peuas nemouelitaskej. San ika, xnenkinekiskiaj nenkichiuaskej itlaj tlen makiyolkoko Jehová (1 Cor. 6:18). Ika yejon, maka san nemejuamej xnemikan, maka miyek xkonikan alcohol niman maka xteneuakan auilnemilistli (Efes. 5:3). Pampa tla ijkin nenkichiuaj, uelis kichiuas xnekikan xauilnemikan niman más ouijtika yes nenchipaujkanemiskej ixpan Jehová. Kuakon, nochipa xtlajtokan itech tlenon uelis mechpaleuis xtlakamatikan Jehová (xpoua Proverbios 22:3). Dawit niman Almaz, akin chantij Etiopía, ijkin kijtouaj: “Nochipa tinemiyaj imiuan toamigos noso tonpaxalouayaj kampa tojlan. Xkeman san tejuamej tokauayaj ipan se kajli noso ipan se carro. Yejon otechpaleui maka matiknekikan tikchiuaskej tlen xkuajli”.

11. ¿Tlenon noneki kimatstoskej novios ijkuak kinemiliskej tla noititiskej ika notlasojtlaj?

11 Tla inenuejkaujtokej ken novios, kanaj más nenkinekiskej nemoititiskej ika nemotlasojtlaj (Cant. 1:2; 2:6). San ika, tla peua melak timonamiktisneki, xok kuajli titlanemilis niman xok tikmatis tla yemelak tikneki monovio noso monovia. Noijki, tla san nemoititijtokej ika nemotlasojtlaj, kanaj xok uelis nemoteltiskej niman nenkichiuaskej se ueyi tlajtlakojli (Prov. 6:27). Ika yejon, ijkuak nemochiuaskej novios, nimantsin xkijtokan tlenon xnenkichiuaskej para uelis nochipa nenkitlakamatiskej tlen kijtoua Biblia (1 Tes. 4:​3-7). c Xmotlajtoltikan: “¿Kampa tichantij kuajli kitaj ika novios manoititikan ika notlasojtlaj? ¿Peua tikileuiyaj tlen xkuajli ijkuak toititiaj ika totlasojtlaj?”.

12. ¿Tlenon noneki kimatstoskej novios ijkuak kipiyaskej tlauejli?

12 ¿Tlenon uelis nenkichiuaskej tla kemantika nenkipiyaj tlauejli? ¿Kijtosneki ika xkuajli nemontlamiskej? Ka, xyejon kijtosneki pampa nochimej akin kipiyaj imixnamik kemantika nokualaniaj. Se siuatl niman se tlakatl akin nonamiktiaj san uelis kuajli nemiskej tla san sekan nopaleuiyaj para nasikamatiskej. Kuakon, tla aman ika nennovios kuajli nenkinyektlaliaj nemotlaueluan niman nemasikamatij, kijtosneki ika ijkuak nemonamiktiskej noijki ijkon nenkichiuaskej. Kuakon xmotlajtoltikan: “Ijkuak tikpiyaj tlauejli, ¿kuajli tonotsaj niman totlakaitaj? ¿Tikseliaj ijkuak topopolouaj niman tokojtiliaj topatlaskej? ¿Tiknektokej tikchiuaskej itlaj maski xmás tikuelitaj? ¿Tiknektokej tikteijliskej matechtlapopoluikan? ¿Tiknektokej titetlapopoluiskej?” (Efes. 4:​31, 32). San ika, tla san nochipa nemokualanijtokej ijkuak nennovios, maka xnemilikan ika ijkuak nemonamiktiskej, xok nemokualaniskej. Tla tikita ika xtimasikamati iuan monovio noso monovia, más kuajli yes para nenomemej tla nentlamij ken novios. d

13. ¿Tlenon noneki kimatstoskej akin noixmatstokej para kijtoskej kech uejkauiskej ken novios?

13 ¿Kech noneki nenuejkauiskej ken novios? Ijkuak yakaj nimantsin itlaj kichiujtikisa, xkuajli onkisa (Prov. 21:5). Kuakon, melak kuajli tla timochia niman ijkon kuajli tikixmatis akin iuan timoixmatstok. San ika, noijki maka melak xuejkaui pampa Biblia kijtoua: “Ijkuak sen tlakatl kicha kiselis itlaj niman xueli kiselia, sanoyej najmana” (Prov. 13:12). Noijki, tla melak nenuejkauij ken novios, tlen nenkimachiliaj uelis kichiuas xauilnemikan (1 Cor. 7:9). Maka san xnemilijto kech tiuejkauis iuan monovio noso monovia, yej más kuajli tla ijkin timotlajtoltia: “¿Tlenon más noneki nikmatis itech nonovio noso nonovia para ijkon uelis niktlapejpenis tlen nikchiuas?”.

¿KENON TOKNIUAN UELIS KINPALEUISKEJ AKIN NOVIOS?

14. ¿Kenon uelis tikinpaleuiskej akin novios? (Noijki xkita tlaixkopinajli).

14 Tla tikimixmatij sekimej akin novios, ¿kenon uelis tikinpaleuiskej? Kanaj uelis tikimijliskej touan mapaxalotij, touan matlakuatij noso mayakan tochan niman ijkon san sekan tikueyichiuaskej Jehová ken familia (Rom. 12:13). Tla ijkon tikchiuaj, yejuamej uelis más kuajli noixmatiskej. Niman tla yejuamej kinekij nonojnotsaskej, san ika, xkinekij san yejuamej nemiskej, uelis tikimijliskej mayakan tochan noso uelis kanaj tikinuikaskej (Gál. 6:10). Alicia, akin otikteneujkej ipan párrafo 7, kijtoua: “Albert niman nejua melak tiktlasojkamatiyaj ijkuak sekimej tokniuan techijliayaj ika ueliskia tiaskiaj inchan ijkuak tiknekiskiaj tonojnotsaskej para ijkon xsan tejuamej tinemiskiaj”. Niman tla sekimej novios mitsijliaj tla uelis tikinuikas kampa yaskej, xkinuika pampa ijkon tikinpaleuis. Ijkuak tikinuikatinemis, xkinkauili san yejuamej manonojnotsakan tla kinekij, san ika, kuajli xkita maka san yejuamej tikinkauas (Filip. 2:4).

Tla tikimixmatij sekimej tokniuan akin novios, matikitakan kenon uelis tikinpaleuiskej. (Xkimita párrafos 14 niman 15).


15. ¿Kenon noijki uelis tikinpaleuiskej akin novios? (Proverbios 12:18).

15 Noijki uelis tikinpaleuiskej akin novios tla kuajli tiknemiliaj tlen tikimijliskej. Kemantika nonekis toteltiskej niman xtlaj tikijtoskej (xpoua Proverbios 12:18). Ijkuak tikmatij ika sekimej inovios, tikuelitaskiaj nochimej tikimijliskej, san ika, kanaj novios kuelitaskiaj yejuamej kiteijliskej. Maka itlaj matikijtojtinemikan intechkopa niman maka matikintejteneuakan (Prov. 20:19; Rom. 14:10; 1 Tes. 4:11). Maka itlaj xkijto noso maka itlaj xkintlajtolti tlen ueliskia kichiuas makinemilikan ika inoneki nonamiktiskej. Se tokniuj akin itoka Elise niman iueuentsin, ijkin kijtouaj: “Ijkuak techtlajtoltiayaj kemanon tonamiktiskiaj, melak tipinauiyaj pampa tejuamej ok xititlajtouayaj itech yejon”.

16. ¿Tlenon uelis tikchiuaskej tla tiktekakiliaj ika sekimej novios otlankej?

16 Tla sekimej novios tlamij, maka matitetlajtlajtoltinemikan tleka otlankej nion maka yakaj matiktlajtlakoltikan (1 Ped. 4:15). Se tokniuj akin itoka Lea kijtoua: “Melak onechyolkoko ijkuak oniktekakili ika nechtejtenejtinemiyaj pampa yonitlanka iuan nonovio”. Ijkon ken yotikitakej, ijkuak sekimej novios tlamij, xkijtosneki tla xkuajli okisatoj. Matikilnamikikan ika yejuamej onochiujkej novios para más noixmatiskej niman ijkon kitaskej tla nonamiktiskej noso xnonamiktiskej. San ika, ijkuak tlamij ken novios, melak noyolkokouaj niman sekimej san inselti nomachiliaj, kuakon, matikitakan kenon uelis tikinpaleuiskej (Prov. 17:17).

17. ¿Tlenon noneki ok kichiujtoskej akin novios?

17 Ijkon ken yotikitakej, melak kualtsin ijkuak sekimej kistinemij ken novios, san ika, noijki uelis miyek kixnamikiskej. Jessica kijtoua: “Ijkuak tinovios katkaj, otokojtilijkej tikxeloskej tiempo para san sekan tinemiskej, niman yejon melak otechpaleui”. Tla tikpiya monovio noso monovia, más xmokojtili kuajli xkixmati. Yejon kichiuas ika nenomemej xtlapejpenikan tlen más kuajli.

TLAKUIKAJLI 49 Matikyolpaktijtokan Jehová

a Seki tokayomej yonopatlakej.

c Ijkuak yakaj kimajmatokilia ikouj yakaj noso imaxak, kijtosneki ika iauilnentika niman tlayekankej noneki kinmelajkatlaliskej niman kinchiuiliskej se comité judicial. Tla yakaj techichiualmajmatoka noso yakaj kichichiualmajmatokaj noso tla tlajtouaj itech auilnemilistli ipan mensaje noso ipan teléfono, tlayekankej noneki kitaskej tlenon okichiujkej niman ijkon uelis kijtoskej tla nonekis kinmelajkatlaliskej niman kinchiuiliskej se comité judicial.

d Uelis okseki tikitas ipan tlamachtijli “Preguntas de los lectores” itech La Atalaya del 15 de agosto de 1999.