Pular para conteúdo

Pular para sumário

MWAHA WOOSOMIYA 18

NCIPO 1 Makhalelo a Yehova

Munkhuluvele ‘suwiisi o ntuninyani motheene’ khanle nakiriri!

Munkhuluvele ‘suwiisi o ntuninyani motheene’ khanle nakiriri!

“Suwiisi o ntuninyani motheene khanhala upanka itthu yosariya?”UPHA. 18:25.

ITTHU INHALEEHU WIITTHUCA

Ninaahala wiiweeha unakiriri ni unasariya wa Yehova unthoonyeraaya wunwelelihiya waatthu ahipankile citthu cosariya.

1. Isiyani Yehova yamwiitthucihilyaawe Aparahaamu?

 NIHUKU nimoca, Aparahaamu ahomuulumana Yehova ni uyo waari mwaha wahaaliyanlyaawe. Nlayikha nimoca nahomwiirela wiira Nluku anhala ukwanyulaca isittatti yo Sotoma ni Komora. Aparahaamu ahokhala niiwasiwasi. Uyo ahokoha co: “Khweeliini, nyuuva nnaahala waamalamaliha atthu ahinwiiwelelani wamoca naale anwiiwelelani? . . . Khanhala upanka itthu yomaana suwiisi o ntuninyani motheene?” Avilelakoono, Yehova ahomwiitthuciha Aparahaamu itthu yofayita ni innilipiha otheene cihu. Uyo ahomwiitthuciha wiira Nluku khaahala waamalamaliha ale ammwiiwelela.—Upha. 18:23, 33.

2. Nincuwela cani wiira ihukhumu ca Yehova cikhanle cosariya ni cokiriri?

2 Manannani ninhaleehu ukupali wiira ihukhumu ca Yehova cikhanle cosariya ni cokiriri? Kontha ninaacuwela wiira “Yehova nawoona mirima” caatthu. (1 Sam. 16:7) Khweeliini, Yehova naacuwela “moopuwelelo aapinaatamu otheene.” (1 Mam. 8:39; 1 Ikor. 28:9) Iyo ikhanle ikhweeli yootikiniha. Mananna Yehova cinaahukhumwaawe apinaatamu ikwaha cikhwaawe hiiva pooti uhicuwelela. Apostulu Paulu ahooluma amwaacaka Yehova, eeraka co: “Khaavo nokhitiri ucuwela ihukhumu cawe!”—Aroo. 11:33.

3-4. Ukati nkiina nineekohaka isiyani ni isiyani inhaleehu woona nhina ula mwahoola? (Joau 5:28, 29)

3 Hataa nicuwelaka wiira Yehova naapanka citthu comaana, hiiva pooti ukhalana makoho toko Aparahaamu yaarinaawe. Pooti wiikoha co: ‘Atthu yaahukhumwiye u Sotoma ni u Komora ahaana nweherero noorwaa wunwelelihiya? Niireke atthu akhwaawe o nnyo isittattinnyo anhala urwaa wunwelelihiya wamoca naatthu “yaheettenle” isariya anoolumiya nhina Miteko 24:15?

4 Mphiyaaruni, waahokumiheriya mwaha waataphulenle sana-saana wunwelelihiya waatthu “wiira akhale nuukumi” ni wunwelelihiya “wiira ahukhumwiye.” a (Nsome Joau 5:28, 29. b) Citthu ciitthucileehu cihoniiriha upanka marukunuso anhala woopeliya mwaha nhina ula mwahoola ni mwaha unttharanana. Nhina ihukhumu cosariya ca Yehova, woopacera, ninaahala woopela mwaha citthu cihincuweleehu ni, woottharanana, citthu cincuweleehu.

CITTHU CIHINCUWELEEHU

5. Isiyani ilivuru cihu caahimyaaya khalayi ciwaacaka atthu o Sotoma ni o Komora?

5 Ilivuru cihu caahimya wiira atthu ampanka citthu cootakhala toko apoovu o Sotoma ni o Komora okhalayi, khanhala wunwelelihiya. Masi, usomiya waya sana-saana uyo mwahooyo ni nlattu wookaviheriya ninnepa wowaarya wa Yehova, unawoonannya wiira khaninlamuliya uhimyeeha wiira ayo atthwaayo khanhala wunwelelihiya. Kontha isiyani?

6. Nhimye matakihero aatthu yaahukhumwinye ni Yehova. Isiyani hiiva nihincuweleehu?

6 Cihaavo citthu cinci hiiva ninlamuliyeehu wuupuwela. Wootakihera, muupuwele ikwaha tthaaru atthu yahaamwiiwelenle Yehova yaahukhumwiyaaya. Ikwaha yoopacera: atthu yaakhwile ukati woocara maaci menci mmahuku wa Nowee. Ikwaha yonayeeli: atthu olapo 7 co Kanaa Yehova yaarumilyaawe wiira yiivakaciye. Ikwaha yooneeraru: anaatoropa 185.000 o Asiiriya yiivakaciye uhiyu mmoca ninlayikha na Yehova. (Upha. 7:23; Deut. 7:1-3; Isai. 37:36, 37) Niireke wiira pooti wanhimyeeheehu wiira ayo atthwaayo khanhala wunweleliha-tho? Mena. Ibiibiliya khinhimyeeha. Masi kontha isiyani nineereehu commo?

7. Isiyani hiiva nihincuweleehu yaatthu yaatankanyinye ukati wa Nowee ni u Kanaa? (Nwehe ilatarato yo wakaapani.)

7 Ikwaha cootthaaru conneehu, hiiva khanincuwela manannani Yehova canhukhumwilyaawe khula ntthu. Ni khanincuwela wakhala wiira ale yeevakaciye yahokhalana ukati woncuwela Yehova ni urukunusa mirima caya. Ihantisi yo mbiibiliyani inuuluma ucara womaaci ukati wa Nowee, inaahimya wiira Nowee “aholalyeera isariya.” (2 Pet. 2:5) Masi iyo ihantisiiyo khinhimya wiira ukati Nowee waatekaawe ikalawa, aanonlalyeera khula ntthu. Mananna mamocaaru, pooti wanalattanineehu naatthu ootakhala nrima yaakhala u Kanaa. Hiiva khanincuwela wakhala wiira atthu otheene o Kanaa yahokhalana ukati woncuwela Yehova ni uttharuwa nlattu wotampi caya.

Nowe namucaawe yatekaka ikalawa. Hiiva khanincuwela wakhala wiira Nowe anonlalyeera nimananna otthonkomannyaaca wokhula ntthu aakhala iyo ilapweeyo uhinaaya uwa ucara womaaci (Nwehe iparaagarafu 7)


8. Isiyani hiiva nihincuweleehu yaatthu o Sotoma ni o Komora?

8 Vano, atthu yaakhala isittatti yo Sotoma ni yo Komora? Nlopwana mmoca osariya eehaniya Looti aakhala iriyari wo ayo atthwaayo. Niireke wiira Looti ahokhitiri unlalyeera khula ntthu aakhala iyo isittattiiyo? Mena. Khweeliini, ayo atthwaayo yaari ootakhala nrima. Masi niireke wiira ayo atthwaayo yancuwela itthu yooreera ni yoonanara? Unkhala toko mena. Muupuwele ikhurupu yaalopwana o ile isittattiile yaapheela waarupana aletto a Looti. Ibiibiliya inhimya wiira nhina iyo ikhurupu yaalopwaneeyo, yahaavo “amirawo ni ciicammo atthu owuuluvala.” (Upha. 19:4; 2 Pet. 2:7) Masi, niireke wiira Nlukwiihu noothunku, Yehova, holakela wiira ayo atthwaayo ahunwelelihiye? Yehova ahomwiirela Aparahaamu wiira iyo isittattiiyo khayaariwo alopwana oophiyaka 10 yaamwiiwelela. (Upha. 18:32) Atthu encyaayo khayamwiwelenle Yehova, phimaana uyo ahaana isariya yowatankanya. Masi, niireke pooti wanhimyeeheehu wiira khaavo nanka ntthu o Sotoma awula o Komora nohala wunwelelihiya nkhayi ni “ale yaheettenle” isariya? Mena! Hi khaninhimyeeha iyo itthwiiyo.

9. Isiyani hiiva nihincuweleehu nhina itthu inhala ummwiirannyeela Salomau?

9 Ibiibiliya ciicammo inaahimya ihantisi caatthu yaari anasariya, masi wahoolo yaahiile ukhala anasariya. Ntakihero nimoca khanle mwene Salomau. Uyo aanancuwela sana-saana Yehova ni ancuwela wiira Yehova amphwanela uswaleliya. Phimaana, Yehova ahoncaaliha venci. Masi nuuwakatyaaya, Salomau ahancera waaswalela anluku akhwaawe. Phimaana, Yehova ahoviruwa nlattu wo ayo matampyaayo ni matampi a Salomau yahaawanela masakha apoovu myaakha cinci. Khweeliini, Ibiibiliya inaahimya wiira Salomau ukhwa wawe, ahovithiya isittatti ya Davidi nkhayi ni mwene Davidi. (1 Mam. 11:5-9, 43; 2 Mam. 23:13) Masi, niireke ayo moolumwaayo, anthoonyera wiira Salomau naahala wunwelelihiya? Ibiibiliya kinhimya. Atthunaka atthu akhwaawe pooti wuupuwela wiira Salomau naahala wunwelelihiya, kontha Ibiibiliya ineera wiira “ntthu khwile holeveleliya itampi cawe.” (Aroo. 6:7) Iyo ikhanle ikhweeli, masi iyo khinthoonyera wiira atthu otheene akhwile anaahala wunwelelihiya. Kontha khunakhala wiira khula ntthu khwile haana niweherero nowunwelelihiya ni nookhala upeephoni. Wunwelelihiya ikhanle itthuvo ya Apaapeehu oofenta, Yehova. Ni Yehova phinlakela tipani nohalaawe unvaha iyo itthuvweeyo wiira ntthuuyo akhalane iparakha yonwaswalela mpaka. (Jó 14:13, 14; Joau 6:44) Niireke Salomau naahala wunwelelihiya? Yehova paahi phincuwela waakhula nno nikohonno. Hiiva khanincuwela. Itthu incuweleehu ukhalaka wiira Yehova nopanka citthu cotheene niisariya.

CITTHU CINCUWELEEHU

10. Niireke Yehova unancivela waatankanya atthu? (Ezekiyeli 33:11) (Nwehe ciicammo ilatarato.)

10 Nsome Ezekiyeli 33:11. c Yehova naahimya mananna cineecoonaawe alakelaka unhukhumu ntthu. Apostolu Paulu ahantikha moolumo khampa porofeeta Ezekiyeli antikhilyaawe. Uyo enre: “Yehova . . khampheela umoona hataa ntthu atankanyinyaka.” (2 Pet. 3:9) Ala moolumwaala anaanimaliha venci. Hi ninaacuwela wiira Yehova khanontankanya hataa ntthu woohisariya. Hiiva nincuwela iyo kontha uyo khanhiya woonihera ikiriri.

Wunwelelihiya waatthu yahaamwiiwelela Yehova, atthu otheene anaahala waakhela iparakha yowiitthuca myaha ca Yehova (Nwehe iparaagarafu 10)


11. Taapani anhala uhunwelelihiya, ni nincuwela cani iyo?

11 Isiyani hiiva nincuweleehu nhina atthu ahinhala wunwelelihiya? Ibiibiliya inwuuluma atthu vakaani ahinhala wunwelelihiya. d Wootakihera, Yesu ahoonihera sana-saana wiira Yuda Iskariyote khahala wunwelelihiya. (Mark. 14:21; nwehe ciicammo Joau 17:12 ni niwehero nhina Bíblia de Estudo.) Yuda ancuwela sana-saana wiira aanontthekela Yehova ni mwanaawe, Yesu Kristu. (Nwehe Mark. 3:29 ni niwehero no mwaha.) Yesu ciicammo aheerela ahooleli ottiini wiira khayaarina niweherero nowunwelelihiya. (Mat. 23:33; nwehe Joau 19:11 ni niwehero nhina Bíblia de Estudo nineera “nlopwana.”) Uhiya commo, apostolu Paulu ahaahimerya wiira anamavaanyiha ohittharuwa khanhala wunwelelihiya.—Mabere. 6:4-8; 10:29.

12. Isiyani hiiva nincuweleehu nhina unakiriri wa Yehova? Nvahe ntakihero.

12 Vano, isiyani hiiva incuweleehu nhina unakiriri wa Yehova? Manannani Yehova nooniheraawe wiira uyo “khampheela umoona ntthu atankanyinyaka”? Moone mananna Yehova aawoonenlyaawe ikiriri atthu yaavanre itampi cuulupale. Wootakihera, mwene Davidi aheetta uluva ni ahomwiiva ntthu. Masi uyo ahottharuwa. Phimaana, Yehova ahomoonela ikiriri ni ahonlevelela. (2 Sam. 12:1-13) Mwene Manaseesi ahopanka citthu cootakhala cinene. Masi waanookhalaru commo, Yehova ahomoona Manaseesi wiira ahottharuwa ninrimaawe wotheene. Phimaana, Yehova ahonlevelela. (2 Ikor. 33:9-16) Ayo matakiherwaayo, anaanuupusera wiira Yehova nawoonihera unakiriri, wakhalaka wiira ntthuuyo nawoonihera uttharuwa. Yehova naahala uwunweleliha hataa ale avanre itampi cuulupale, masi athoonyenre uttharuwa.

13. a) Kontha isiyani Yehova awonihenryaawe ikiriri atthu o Niinive? b) Isiyani Yesu yoolumilyaawe awaacaka atthu o Niinive?

13 Hi ninaacuwela ciicammo wiira Yehova ahowoonela ikiriri atthu o Niinive. Ni ahomwiirela Jonas co: “Kinaacuwela citthu cootakhala cimpankaaya.” Ukati waattharuwilyaaya itampi caya, Yehova ahaalevelela. Yehova ciicammo ahomoonela ikiriri Jonas. Ukati waarusiyaawe cinene, Yehova ahomuupusera wiira atthu o Niinive khayaacuwela “itthu yooreera ni yootakhala” (Jonas 1:1, 2; 3:10; 4:9-11) Uvira waya myaakha cinci, Yesu ahovarela nteko nno ntakiheronno wiira eetthucihe unasariya ni unakiriri wa Yehova. Yesu enre wiira atthu o Niinive yaattharuwile ‘anaahala wunwelelihiya.’—Mat. 12:41.

14. Manannani atthu o Niinive cinhalaaya wunwelelihiya “wiira ahukhumwinye”?

14 Manannani atthu o Niinive anhalaaya wunwelelihiya? Yesu aheetthuciha wiira ahaavo atthu anhala wunwelelihiya wiira “ahukhumwiye.” (Joau 5:29) Uyo aaca itthu inhala wiirannya ukati wo myaakha 1.000 unhalaawe ulamulela. Uyo ukatyooyo phinhalaaya wiirannya “wunwelelihiya waatthu ookhwa yeettenle isariya ni ale yaheettenle.” (Mite. 24:15) Ale yaheettenle isariya anhala wunwelelihiya wiira “ahukhumwiye.” Nwo uhukhumwiyanwo maanaaya wiira Yehova ni Yesu anaahala waaweheeha ayo atthwaayo wakhala wiira anaahala wiiwelela awula weettela citthu cinhalaaya wiitthuca. Uyo ukatyuuyo, onwelelihiyaka ntthu aakhala u Niinive ni uyo akhottaka unswalela Yehova, uyo ntthuuyo naahala uhaleela iparakha yookhalana ukumi woohimala ni Yehova khanhala unhiya akhalaka mpaka. (Isai. 65:20) Masi atthu otheene anhala ulakela unswalela Yehova, anaahala ukhalana iparakha yookhala mpaka!—Dan. 12:2.

15. a) Kontha isiyani hiiva khaninlamuliya uhimyeeha wiira atthu yaatankanyinye u Sotoma ni u Komora khanhala wunwelelihiya? b) Yuda 7 intaphulela isiyani? (Nwehe ikwaaturu “ Isiyani Yuda yaapheelaawe uhimya?”)

15 Yesu enre wiira “nihuku nohukhumu” ninhala ukhala nihuku nomaana para atthu o Sotoma ni o Komora, uvikana para atthu yeewile ni yaakhottile ihapari comaana caalalyeeraawe. (Mat. 10:14, 15; 11:23, 24; Luka 10:12) Isiyani Yesu yaapheelaawe uhimya? Niireke wiira aapanka nlattanihero paahi awula ahimya ikhweeli? Unkhala toko wiira nne khanaari nlattanihero. Hi nihoona wiira ukati Yesu waawuulumilyaawe atthu o Niinive, eeraka wiira anaahala wunwelelihiya, uyo aahimya ikhweeli ni khanaari nlattanihero. Phimaana, unawoonannya wiira “nihuku nohukhumu” Yesu noolumilyaawe awaacaka atthu o Niinive phi nihuku nimocaaru noolumilyaawe awaacaka atthu o Sotoma ni Komora. Ciicammo, unaareera wuupuwela wiira nhina ikhurupu yaatthu anhala wunwelelihiya wiira “ahukhumwiye,” anaahala ukhala atthu “apankale citthu cootakhala.” (Joau 5:29) Atthu o Sotoma ni Komora yahovara itampi cuulupale khampa atthu o Niinive. Masi atthu o Niinive yahokhalana ukati wowoonihera uttharuwa. Vano atthu o Sotoma ni o Komora khayaakhalanle ukati wowoonihera uttharuwa. Phimaana, pooti ukhalaka wiira ahaavo atthu o Sotoma ni Komora anhala wunwelelihiya ni hiiva ninaahala ukhalana nteko wo waakavihera uncuwela Yehova ni Yesu!

16. Manannani Yehova cinhalaawe ulakela taapani anhala wunwelelihiya? (Jeremiya 17:10)

16 Nsome Jeremiya 17:10. e Ila iveeruswiila inaahimyeeha itthu nincuweleehu: Yehova ‘naacuwela nrimeehu ni naacuwela citthu cinoopuweleehu.’ Khweeliini, ukati Yehova nohalaawe ulakela tipani nohalaawe umunweleliha, uyo naahala ‘untthuvela khula ntthu nimananna ceettaawe ni aweheraka miteko caavaraawe’ ntthuuyo. Yehova khanhala umunweleliha ntthu uhinomphwanela wunwelelihiya, masi ciicammo uyo khanhala uhiya woonihera ikiriri. Phimaana, hi khaninhala uhimyeeha wiira fulano khanhala wunwelelihiya, kaahiki ukhale wiira Ibiibiliya inawoonihera sana-saana iyo itthwiiyo!

SUWIISI O NTUNINYANI MOTHEENE NAAHALA UPANKA ITTHU YOMAANA

17. Isiyani inhala uwiiranyeela ale akhwile?

17 Ukhuma ukati Sotwani, Atamu ni Hawa anrukunuwenlyaaya Yehova, atthu enci ahokhwa. Ukhwa khweeliini ukhanle “nwanani” ni uhaacisa atthu enci! (1 Akor. 15:26) Isiyani inhala uwiiranyeela atthu otheene akhwile? Atthu ari nhina ikhurupu yankaani yo makristau oothanliya 144.000 yakhwaaka, anawunwelelihiya wiira arwee yakhalane ukumi wiirimu woohiweherera-tho ukhwa. (Apoka. 14:1) Masi atthu encyaayo, alopwana ni athiyana yoonihenre unvaresesa Yehova, anaahala wunwelelihiya ni anaahala ukhala watuninyani mpaka yaahihiyerereke umwiiwelela Yehova ukati wo myaakha 1.000 nohalaawe ulamulela Yesu. (Dan. 12:13; Mabere. 12:1) Uyo ukatyuuyo, ale “yaheettenle” isariya—maanaaya wiira ale ahikhalanle mananna onswalenla Yehova ni “apankale citthu cootakhala”—anaahala waakhela iparakha yoorukunusa mirima caya ni unswalela Yehova. (Luka 23:42, 43) Masi, ahaavo atthu apankile citthu cootakhala cinene ni alakenle imweeni uhimwiiwelela Yehova. Ayo atthwaayo Yehova holakela uhiwunweleliha.—Luka 12:4, 5.

18-19. a) Isiyani inlamuliyeehu ukupali nhina mananna Yehova cinhalaawe waahukhumu atthu akhwile? (Isaiya 55:8, 9) b) Isiyani inhaleehu woona mwaha unttharelana?

18 Niireke pooti wankhuluveleehu wiira ukati wotheene Yehova nawaahukhumu atthu niisariya? Iyee! Khalayi Aparahaamu aanaacuwela wiira Yehova, “Suwiisi o ntuninyani motheene,” khanle oohipahuwa, oocuwelaca ni nakiriri. Ciicammo, Yehova honlakihera mwanaawe ni honvahacera waahukhumu atthu otheene. (Joau 5:22) Yehova ni Yesu anaacuwela khula ntthu mananna cinoopuwelaawe ni cineecoonaawe. (Mat. 9:4) Phimaana, ukati wonhukhumu ntthu, ayo ananhukhumu niisariya!

19 Mwaamini wiira ukati wotheene citthu Yehova cinlakelaawe upanka cinkhala comaana. Hiiva apinaatamu khaninkhitiri unhukhumu ntthu. Yehova paahi phinkhitiri! (Nsome Isaiya 55:8, 9. f) Phimaana, nihaana nikhuluvelaka cinene wiira Yehova ni Yesu phinlamuliya waahukhumu atthu otheene. Yesu khanle Mwene notakiha makhalelo a Athumwaane khampa uhipahuwa, unasariya ni unakiriri. (Isai. 11:3, 4) Vano nhina mananna Nluku nohalaawe waahukhumu atthu ukati wo masakha moolupale, isiyani hiiva nihincuweleehu? Ni isiyani hiiva nincuweleehu? Mwaha unttharelana unaarwaa waakhula ala makohwaala.

NCIPO 57 Naalaleeryeke Atthu Otheene

b Joau 5:28 Ihuutikhiniheni ila, kontha unaahala uphiya ukati unhalaaya wiiwa ncu nawe otheene ari mmahiyeni 29 ni anaahala ukhuma, ale apankale citthu comaana, wiira akhale nuukumi, ale apankale citthu cootakhala wiira ahukhumwiye.

c Ezekiyeli 33:11 Waahimerye co: “Khampa miiva kinkhalaaka”, aneera Apwiiya Akhulupale Yehova, “khunkicivela umoona ntthu ootakhala nrima akhwaaka, masi unkicivela umoona arukunusaka makhalelwaawe wiira oopwe. Nrukunuse, nrukunuse mirima cinyu cootakhala. Oo, atthu o Isarayeli, nnohala ukhwelani?”

d Mwapheela usoma mwaha ummuuluma Atamu, Hawa ni Kayi, nwehe irevista Owehaweha, 1 yo Janeiro, 2013, ipaagina 12, niwehero.

e Jeremiya 17:10 Miiva, Yehova, kinawoona itthu iri wanrimani, Kinaacuwela moopuwelelo akhula ntthu Wiira kintthuvele khula ntthu nimananna cineettaawe Keettiheraka miteko cinvaraawe.

f Isaiya 55:8 Kontha moopuwelelwaaka khanakhala moopuwelelweenyu, ni iphiro cinyu khacinakhala iphiro caka,” neera Yehova. 9 Kontha, khampa irimu cuunuwalyaaya uvikana itthaya, iphiro caka ciicammo cikhanle cuulupale uvikana iphiro cinyu, ni moopuwelwaaka moolupale uvikana moopuwelweenyu.