1. Éé ní ea náa vaá èé láá kọọ̀ è di mm̀ tṍó ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe ẽ́?

 È DI mm̀ kà tṍó ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe! Bé e dee gé téní naa, níà bé e kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea di mm̀ Kpá Káí gé ḿḿ-má naa ẽ́. Dì belí nu dòòmà bá, è monì bé e “méné boo gù” nè “méné deè kpọ̀lọ̀-kpọ̀lọ̀” gé bé boo kpóó bẹlbẹ̀l bàlà boo naa. (Dán. 11:40) È monì nàgé bé e lé kpẹ̀a ea kil ló Boǹ Méné Bàrì e gé kọ́í ni íná gã́bug ketõ̀ò ea di boo kunukẽ̀í naa, vaá gã́bug gãà nen a sa gè fã̀ Jìhóvà (Àìz. 60:22; Máát. 24:14) Vaá è ólò ié gã́bug nú ea é agẹló bẹẹ gbaa ló kilma ló Jìhóvà “boo tṍó” ea bọ́ló​—Máát. 24:​45-47.

2. Éé ní e agàlà boo é, vaá éé ní ea bọ́ló kọ é nyimá ẽ́?

² Jìhóvà dì ea gé nveè bá nèi kọ é kpáá palàge dã́ ból ló gbò nú ea dú bíi ea é nááá dì deèsĩ́. (Pró. 4:18; Dán. 2:28) Èé láá agala boo kọọ̀ besĩ́ pọ̀b kpo tã̀àgã̀ kálá dààà togó, èé nyímá gbò nú ea dú bíi kọ é nyimá kọbé è láá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo vaá emá gbò nú ea é nááá tṍóá. Náa kal ló béè vó, à bọ́ló kọ é nyimá kọọ̀ à íe sìgà nú ea é nááá dì deèsĩ́ e née nyímà. Mm̀ nakà togó belí, èé ló bel boo nú ea náa vaá è nyaaná bá ló bẹẹ dã̀ból ló nu ea kil ló sìgà nú ea é nááá dì deèsĩ́. Tṍóá, è gbóó ló bel boo  sìgà nú e nyímà ea kil ló dì deèsĩ́ nè bé e bẹẹ Tẹ̀ ea di káála é lábví láb naa.

NÚ E NÉE NYÍMÀ

3. Éé ní e beè kọ́ kilma ló tṍó e Jìhóvà náa é ne nà deè gbò nen kọ bàá gbaaáí ló é, vaá éé ní ea beè naa è kọ́ vó é?

³ Tṍó ea kil nvéeá, e beè kọọ̀ tṍó e pọ̀b kpo tã̀àgã̀ é daaà togó, gbò nen náa é íe na nèà deè ge fã̀ Jìhóvà vaá fùl zelí bá Àmágidòn. E beè kọ́ vó boo béè kọ e beè dã́ ból ló kọọ̀ nú ea beè naaá tṍó Tù Múúá doà bá nú ea é dú sĩ́. Dì belí nu dòòmà bá, e beè tuumá kọọ̀ bé e tọ́ọ̀ nen náa beè láá bàna mm̀ faà Nóà tṍó e Jìhóvà beè kùb nù tọọ̀ faàa naaá, níà bé e tọ́ọ̀ nen náa é íe na nèà deè ge fã̀ Jìhóvà tṍó e pọ̀b kpo tã̀àgã̀ é daaà togó naa ẽ́.​—Máát. 24:​37-39.

4. Kátogóí, é kọ è ẹbvì kọọ̀ nú ea beè naaá tṍó Tù Múúá doà bá nú ea é nááá dì deèsĩ́? Baatẽ́.

⁴ É kọọ̀ à bọ́ló kọ é tuumá kọọ̀ nú ea beè naaá tṍó Tù Múúá doà bá nú ea é nááá dì deèsĩ́? Ẽ́èe. Ló éé? Boo béè kọọ̀ Kpá Káí náa aa deè kọ́ vó. a Jíízọ̀s beè tú nú ea beè “naaá deè Nóàa” doolé ló nú ea é nááá tṍó ea é dú, sõò náa beè kọọ̀ Tù Múúá doà bá nú ea é nááá dì deèsĩ́, e gbõ̀ònà nú ea beè naaá tṍóá é nááá ló gbò nen; vaá náa beè kọ nagé kọọ̀ ge kùb nù tọọ̀ faàa íe nú ea tõó dọ̀. Sõò níí náa tõó dọ̀ kọọ̀ née é láá nó nu lọl ló Tù Múú ea beè naaá deè Nóàa.

5. (a) Éé ní e Nóà beè naa besĩ́ Tù Múúá à kalá dààà togó é? (Híbrù 11:7; 1 Pítà 3:20) (b) Mósĩ́ deè ní e bẹẹ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a deè nieí bélí ní e Nóà géè kọ̀ẹ?

 ⁵ Tṍó e Nóà dã́ ã̀àne ea aa gã́ Jìhóvà, a beè zogè kọ à íèè zìgà tení dú ló gè ká faà. (Bugi Híbrù 11:7; 1 Pítà 3:20.) Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, gbò e bà dã́ lé kpẹ̀a ea kil ló Boǹ Méné Bàrì é íè ge tú nú e bà dã́ siimá tóm. (Tóm 3:​17-20) Pítà beè kọọ̀ Nóà “géè vee kọ gbò nen á naa nú ea lelà.” (2 Pít. 2:5) Sõò, dì belí bé e beè kọ́ mm̀ togó bel e ã́àa nòa naa, née nyímà beè Nóà beè kọ́ kpẹ̀a nè dénè gbò e ba beè di boo kunukẽ̀í besĩ́ Tù Múúá à kálá dààà togó. Deè nieí, è dì e gé piiga boo gè kọ́ kpẹ̀a nè dénè gbò e bà di bàlà booí, vaá è gé tú bẹ̀à sã́ bùlà naamá vó. Sõò, kọ̀láá bé e piigà naa, née é láá kọ́ kpẹ̀a nè dénè nen besĩ́ kùbmà kálá bã ló bàlà booí. Ló éé?

6-7. Éé ní ea náa vaá è kọọ̀ née é láá kọ́ lé kpẹ̀aí nè kọ̀láá nen besĩ́ kùbmà kálá bã ló bàlà booí é? Baatẽ́.

⁶ Bugi togó boo nú e Jíízọ̀s beè kọ̀ kilma ló bẹẹ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. A beè gbẹẹ́ sĩ́ kọ bàé vee lé kpẹ̀a ea kil ló Boǹ Méné Bàrì “nvee dénè ketõ̀ò ea di bàlà booí naa ní e dénè nen é dã́.” (Máát. 24:14) Nakà kọ́ọ̀ bùlà Bàrìí dì ea gé ḿḿ-má kátogóí èlmà tṍó ea kil nvéeá. Baa émí bẹẹ gbò kpá nvee mm̀ nú ea sígá ló 1,000 dém bel, vaá bẹẹ website ea dú jw.org, a náa kọọ̀ gã́bug nen ea di bàlà booí á dã́ lé kpẹ̀aí.

⁷ Sõò Jíízọ̀s beè gbẹẹ́ sĩ́ kọ́ nè pá a gbò nyòòne nvée kọọ̀, bà náa é kọ́ kpẹ̀a imá “dénè bon,” àbèè ge kọ́ nè kọ̀láá nen, besĩ́ à kálá duè. (Máát. 10:23; 25:​31-33) Bel e Jíízọ̀s beè lòa é ḿḿ-má nágé mm̀ beélè deeí. Deè nieí, gã́bug gãà gbò nen di kĩée e bà kub bẹẹ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. Gbá ló vó, gã́bug gbò pá nvín ólò mea buù dee. È ólò pììgà bé e bẹẹ kpóó sim tùlà naa gè kọ́ kpẹ̀a nè “gbò e bà íe kele-kele mèà, vaá aa kele-kele gã, vaá ló kele-kele dém bel.” (Kùùà 14:6) Sõò, kà-kà bel ea dì dú kọọ̀ née é láá kọ́ lé kpẹ̀aí nè kọ̀láá nen besĩ́ kùbmà kálá bã ló bàlà booí.

8. Mókà bíb ní eé láá bĩiná kilma ló bé e Jìhóvà é béélá bel ló gbò nen naá dì deèsĩ́ ẽ́? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

⁸ Vóà naa, èé láá bĩiná bẹẹ bá kọọ̀: Èé kọ́ vàẹ kilma ló gbò e bà náa beè ié nèà deè ge dã́ lé kpẹ̀aí besĩ́ pọ̀b kpo tã̀àgã̀ à kalá dààà togó é? Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà nè a Sã́áná ea beè íbá ló kọ á beelá bel é béélá va bel ló é? (Jọ́ọ̀n 5:​19, 22, 27; Tóm 17:31) Dọ̀ Kpá Káí e togó bel e gé nóí dẹẹa boo kọ́ọ̀ Jìhóvà “náa gbĩ́ kọ tọ́ọ̀ nen á ié kyọ̀àsĩ́.” Tãa vó, à gbĩ́ kọọ̀ “dénè nen á ọgá ló ba pọ́lọ́.” (2 Pít. 3:9; 1 Tím. 2:4) À dú kà-kà kọọ̀ e nyímá gbò nuí, sõò, Jìhóvà gáà kọ bé ea é béélá bel ló gbò e bà náa beè ié nèà deè ge dã́ lé kpẹ̀aí naa. Mm̀ kà-kà, náa dú bíi kọọ̀ Jìhóvà é íè ge kọ́ gbò nú ea ni náa nè gbò nú ea é náa nèi.

9. Éé ní e Jìhóvà kọ́ nèi mm̀ Kpá Káí é?

⁹ Tení dú ló Kpá Káí, Jìhóvà a kọ́ sìgà nú ea é náa nèi. Dì belí nu dòòmà bá, Kpá Káí kọ́ọ̀ Jìhóvà é beè kẽee “gbò pọ́lọ́” lọl kemà ú, naamá gbò e bà náa beè ié nèà deè ge dã́ lé kpẹ̀aí vaá ọgá ló ba pọ́lọ́. (Tóm 24:15; Lúùk 23:​42, 43) Níá é náa kọ é bĩiná dõona kà gbò bíb ea dú bíi.

10. Mókà gbò bíb ní eé láá bĩiná ẽ́?

¹⁰ É kọọ̀ kọ̀láá gbò e bà ú tṍó pọ̀b kpo tã̀àgã̀ náa é íe ból dẽesĩ́ gè kẽ̀èà aa kemà  ú? Kpá Káí náa kọ é dã́ ból ló kọọ̀ kọ̀láá gbò e bà bé uú boo Jìhóvà nè pá a gbò bé vaá Jìhóvà à kyọ̀ va sĩ́ tṍó Àmágidòn náa é kẽeà aa kemà ú. (2 Tẹ̀s. 1:​6-10) Vaá èé kọ́ vàẹ kilma ló gbò e bà ú tṍó pọ̀b kpo tã̀àgã̀ boo béè áná, zọ̀ kpáló, búùló zọ̀ nyòònà, àbèè kọọ̀ dõona nèn fẹ́ va ẹ́? (Ẹ̀klì. 9:11; Zèk. 14:13) É kọọ̀ sìgà gbòí é dí zẹ̀ẹ̀ “gbò pọ́lọ́” e bàé kẽeà aa kemà ú mm̀ ãa bàlà booá? Née nyímà.

NÚ E NYÍMÀ

11. Dẹ̀ẹ̀a boo éé ní e Bàrì é béélá bel ló gbò nen tṍó Àmágidòn ẽ?

¹¹ È nyímà gã́bug nú ea é nááá dì deèsĩ́. Dì belí nu dòòmà bá, è nyímà kọọ̀ tṍó Àmágidòn, Bàrì é béélá bel ló gbò nen dẹ̀ẹ̀a boo bá e ba beè sẹ̀ẹ̀mà pá vígà Kráìst. (Máát. 25:40) Gbò e bàé béélá va bel ló dì belí gbò naanà ból é dú gbò e ba beè nvèè sãa kúm Kráìst nè gbò e Bàrì beè tṍ nóo ból. È nyímà nàgé kọọ̀ sìgà gbò e Bàrì beè tṍ nóo ból é dí boo kunukẽ̀í tṍó e pọ̀b kpo tã̀àgã̀ é daaà togó, vaá bàé kil káála besĩ́ bé Àmágidòn kálá beá. Begè deè tṍó e pá vígà Kráìst di-dí boo kunukẽ̀í, àé válí kọọ̀ gbò e bà íe lé bùlà á nvèè va sãa kúm bií ló tóm e bà gé sí. (Máát. 25:​31, 32; Kùùà 12:17) Éé ní ea náa gbò belí à dú bíi é?

12-13. Sìgà gbò é láá labví láb naa vàẹ tṍó e bà mon kyọ̀àsĩ́ ea dọ́ boo “Gbele Bábilọ̀n” ẽ? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹² Bã̀àna tṍó e pọ̀b kpo tã̀àgã̀ ni daamà togó, àé láá dú kọọ̀ sìgà gbò e ba beè mòn kyọ̀àsĩ́ ea dọ́ boo “Gbele Bábilọ̀n” é kẽea boo nú e Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà beè kọ́ gã́bug gbáá ea kil nvéeá kilma ló kyọ̀àsĩ́á. É kọọ̀ sìgà gbò e bà mon nú ea náááí é ọ́gá?​—Kùùà 17:5; Èzí. 33:33.

¹³ Be à nááá naa vó, àé belí íb nú ea beè naaá ló pá Íjèpt mm̀ deè Mózìsa. Kẽ̀èa boo kọọ̀ “gã́bug nen” beè gbaaá ló pá Ízràẹ̀l aa Íjèpt. Sìgà gbòí beè dààmà togó gè ié zìgà tṍó e bà mon kọọ̀ Òb  Kà Kpọ̀té e Mózìs beè ló bel kilma lóá nááá. (Ẹ́xọ. 12:38) Beè íb nú ea bélí vó nááá tṍó e ba ni kyọsĩ́ Gbele Bábilọ̀n lọ̀l, é kọọ̀ nyíéi é biilà kọọ̀ gbò nen kpáá dù gé zọ̀i fã̀ Bàrì pọ́ì ńkem̀ tṍó besĩ́ kùbmà à kálá bã ló bàlà booí? Ẽ́èe! È gbĩ́ gè belí bẹẹ Tẹ̀ ea di káála ea dú “Bàrì ea íe sàn nyíe nè tóè sàn, à ólò ọọ́ mm̀ ge bã̀ súng vaá bọọ mm̀ ge ié vulè ea kyãa mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè kà-kà bel.” b​—Ẹ́xọ. 34:6.

14-15. É kọọ̀ ge ié dùm e bè náa tá dẹẹa boo kĩée e nen tõo àbèè kĩée ea ú gbẹá? Baatẽ́. (Psalm 33:​4, 5)

¹⁴ Sìgà tṍó è ólò dã́ tṍó e nen gé kọ́ọ̀, “Àé dú lé beè nen ea dṹùnàm ú besĩ́ pọ̀b kpo tã̀àgã̀ kálá dààà togó kọbé à kẽeà aa kemà ú.” Ge kọ bà íe lé bùlà kilma ló ba dúà ló ní ea náa vaá bà kọ́ vóé. Sõò ge kọọ̀ nen é íe dùm e bè náa tá náa dẹẹa boo tṍó ea ú. Jìhóvà dú Neǹ Bèèla ea gbõoma vaá à ólò nè béèlàfùl ea dú lé. (Bugi Psalm 33:​4, 5.) Èé láá agala boo kọọ̀ “Nen Ea É Béélá Bel ló zivekà boo kunukẽ̀í” é náa nú ea lelà.​—Jén. 18:25.

¹⁵ À dú nágé lé gè nyimá kọọ̀ ge ié dùm e bè náa tá náa dẹẹa boo kĩée nen tõo. Jìhóvà náa é dõgẽ beelá bel ló gbò nen naamá “kà ból” boo béè kọọ̀ bà náa beè ié nèà deè ge tõó kĩée e bà dã́ lé kpẹ̀a ea kil ló Boǹ Méné Bàrì. (Máát. 25:46) Nen Ea É Béélá Bel ló zivekà boo  kunukẽ̀í ea dú neǹ lé lab dògò ólò ẹ̀b nú ea kil ló íb gbò e bà dì belí vó èlmà bé e beele ólò ẹ̀b nú ea kil vá ló naa. Née nyímà bé e Jìhóvà é sẹlẹ bá ló nu naa tṍó pọ̀b kpo tã̀àgã̀. Be à sẹlẹ sìgà gbò e bà dì belí vó é íe nèà deè ge nó nú ea kil ló Jìhóvà, iée zìgà m, vaá nvèèe sãa kúm tṍó ea é náa kọọ̀ a bée á di káí kèsĩ́ dénè dó.​—Èzí. 38:16.

16. Éé ní e nyímà ea kil ló Jìhóvà ẹ? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁶ Tení dú ló gbò nú e ni nó lọl mm̀ Kpá Káí, è nyímà kọọ̀ Jìhóvà nveè ka ló dùm. A beè nèi a Sã́áná kọ á úí boo kọbé è íe ẹ̀b dẽesĩ́ gè tõó dùm dọ̀ dè-dè. (Jọ́ọ̀n 3:16) Vaá dénè bẹ̀ì moǹ bé e Jìhóvà íe tóè sàn kìlmàí ló naa. (Àìz. 49:15) À nyímá béè buù bẹ̀ì. Kàsĩ́ à palàge nyimái ló naa ní e be è ú, àé láá kẽéi lọl kemà ú boo béè kọ à nyímá kọ̀láá kà nú ea kilíí ló nè bé e ólò bugi togó naa! (Máát. 10:​29-31) Mm̀ kà-kà, à ié gã́bug nú ea náa vaá è àgala boo kọọ̀ bẹẹ Tẹ̀ ea di káála ea íe vulè é béélá bel ló buù nen boo bá ea bọ́ló, boo béè kọọ̀ à nyímá nu, ié sàn nyíe, vaá dú neǹ lé lab dògò.​—Jém̀z 2:13.

17. Éé ní eé ló bel boo mm̀ togó bel ea bẽene níí ẽ́?

¹⁷ Nakà ãa dã̀ból ló nuí náa kọ é mòn bé ea dú bíi kọ é kpáá tú bẹẹ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a kolmá nu naa. Éé ní ea náa è kọ́ vóé? Vaá éé ní ea ólò naa kọ é kilsĩ́ gè kọ́ kpẹ̀a lee é? Èé áálá gbò bíbví mm̀ togó bel ea bẽene níí.