Skip to content

Skip to table of contents

CIIN-BWAAL CYA KULONG CYA 19

MUSAMBW A 22 Bukalenge bukadi bukokesha! Mbimpe bulue!

I biny bitudy bamanyik habitaatal mushind wiikal Yehow mwa kulumbulwiish baat mu kalung kakeeh oomw?

I biny bitudy bamanyik habitaatal mushind wiikal Yehow mwa kulumbulwiish baat mu kalung kakeeh oomw?

“Yehow . . . kiishoh bend mukat bwa muut ning waakaabumw abutuk.”2 PY. 3:9.

BWAAL BUTAM

Twiikalaay batwiishiibw ney hiikal Yehow mwa kwiiy kulumbulwiish baat mu kalung kakeeh oomw, wiiyiiy kulong cidy ciwaakan.

1. Bwabiny tudy mwa kuleeb ney tudy mu biisang bikeekemesh?

 TUDY mu biisang bikeekemesh! Diifuk dyoos, eedy tutaatal mudy may ma buprofet ma mu Bibl mend makumban. Cileejel, tudy batal mudy “muloh a kuluul” ni “muloh a kucyaash” balwiishangan bafwiil bwa kukookesh bulab. (Dan. 11:40) Tudy batal mudyobw badiil baat musah mulengel a Bukaleng bwa Mawej mu mushind ukeekemesh ni mudy baat miliyo ni miloyo basungul bwa kukadil Yehow mudimw. (Ye. 60:22; Mat. 24:14) Ni tuheehet byaakudy bivul bya mu spirit “ha diib.”—Mat. 24:45-47.

2. I biny bitudy mwa kwiikal bajaadik, ni bikaam tumanyik biny?

2 Yehow utuutungunuk ni kwiitwambulwiish bwa kutookesh ngumvwiil iitut wa myand ya buseeb yiikal mwa kulongek mu kalung kakeeh oomw. (Tus. 4:18; Dan. 2:28) Twiikalaay bajaadik ney iikal ciisang cya mal miimiin citang, twiiyiiy kumanyik cyoos citukaakaam kumanyik bwiitut kutaatameen ni lulamat ni bwiitut kushaal mu kaacyumw mu ciisang cya makab aacy. Ki bikaam tumanyik ney kudy myand yitudy katuy bamanyik habitaatal mafuk maciiyiiy. Mu ciin-bwaal eecy, twiiyiiy kutal cya kuuhal bwabiny tudy balongolol myand yitwaakady tuleeb habitaatal yimw myand yitam eey. Cikwaabw twiiyiiy kutal yimw ya ku myand yitudy bamanyik habitaatal mafuk maciiyiiy ni mushind wiikal Taat iitut a mu diiwul mwa kwiiy kwiiyilong.

BITUDY KATUY BAMANYIK

3. I biny bitwaakady tuleeb habitaatal ciisang ciikal baat kabaciy ni mushind a kwiitabij Yehow ni bwabiny tuleebel naak?

3 Ha kal twaakady tuleeb ney, hady mal miimiin matang, baat kabakwiiyoh bend kuhet dyaakaleng dya kwiitabij Yehow ni kuhanduk ku Harmakedon. Tuleebel naak bwaal twaakady tulang ney myand yoos yaakady yilongek ha ciisang cya mvul a muvumby yaakady yileej myand yiikal mwa kwiiy kulongek mu mafuk maciiyiiy. Cileejel, twaakady tulang ney, teng bu mwaakady muut ning waakaabumw kay mwa kutweel mu bwaat kuunyim kwa Yehow muman kukang ku cibel, nook muut ning waakaabumw kaakwiiyoh bend kwiitabij Yehow ni kuhanduk hady mal miimiin matang.—Mat. 24:37-39.

4. Bwabiny katwiish mwa kuleeb ney myand yaakady yilongek ha ciisang cya Noweh, yendend ni kukumban leeloow? Umvwiij.

4 I bikumban bwiitut kuleeb ney bwaal boos bwaakady bulongek mu ciisang cya mvul a muvumby buleeleejok bwaal kaahand bwiiyiiy kulongek mu mafuk maciiyiiy eeny? Waakweeh. Bwabiny? Bwaal kakwiishoh bend verseh wa mu Bibl uleeleeb naak. a Yeez ufwaanyikijil “ciisang cya Noweh” ni ciisang cya kwiiyok kwindiy. Ki kaakady muleeb ney myand yoos yaakady yilongek ha ciisang cya Noweh, yiiyiiy kukumban yoos mu mafuk maciiyiiy. Bu mudy kukang cibel cya bwaat. Biineeby kabiish byumvwiij ney kakwiish malongweesh matudy mwa kuhetel ku mwiisamb a Noweh ni mvul a muvumby.

5. a) Bilondeshel Biin Ebreh 11:7 ni 1 Pyeel 3:20, i biny byaakady Noweh mulong kuuhal kwa mvul a muvumby? b) I kumvwangan kaay kudy hakacy ha mudimw a bukaajady ulongel Noweh ni utuloolong leeloow?

5 Umvwiil Noweh musah waakady Mawej mumudimush nend, uleejel mwaakadyey ni diitabij haakadyey mwiibak bwaat. (Bal Biin Ebreh 11:7; 1 Pyeel 3:20.) Bya mushind aakaabumw, baat bumvumvw musah mulengel a Bukaleng bwa Mawej bikaam baleej diitabij dyaababw hakukooyel ku myand yidyobw balong. (Yil. 3:17-20) Pyeel ubiikeen Noweh ney: “mulongweesh a myand yiwaakan.” (2 Py. 2:5, NWT) Teng mutulongel mu ciin-bwaal cishaal, katwiish bamanyik ning Noweh ulongel kampany bwa kudiil baat boos ba ha bulab butuutul musah kuuhal kwa mvul a muvumby kutohey. Leeloow twiikaakashishomw byeet bwa kudiil baat ba ha bulab butuutul musah ni cisumy. Ki ning tut balong bicy, katwaakumanoh bwa kudiil baat boos ba ha bulab butuutul musah kuuhal kwa bulekel kwiiyobw. Bwabiny?

6-7. Bwabiny tudy mwa kuleeb ney katwaakumanoh bwa kudiil baat boos ba ha bulab butuutul musah kuuhal kwa bulekel kwiiyobw? Umvwiij.

6 Tukontononaay cyaakady Yeez muleeb bwa mudimw a bukaajady. Uleebel kal ney mwiin musah mulengel a Bukaleng oow, biiyiiy kumudiil “baat ba ha bulab butuutul bwa baat boos bamumanyik.” (Mat. 24:14) May ma buprofet aam mendend ni kukumban leeloow kuhitok ni kuuhal. Tudiidiil baat musah a Bukaleng mu bileebel bihit ha 1 000, ni baat bavul ba ha bulab butuutul bady mwa kumanyik musah mulengel a Bukaleng oow kudyambulwiish dya sit iitut a jw.org.

7 Yeez wambiil biiyij bindiy ney kabaakady mwa kwiiy ‘kuseesakany bibunj byoos’ eecy kudiil baat boos musah, kuuhal kwa kwiiyey. (Mat. 10:23; 25:31-33) May ma Yeez aam, miiyiiy makumban mu ciisang ciitut eecy. Kudy baat miliyo yivul bady bashikatil leeloow ha byaab bitudy katuy mwa kudiil baat musah biilekelel. Cikwaabw, ku munit woos oow baleelel baan kaam yivul. Tuloolong mwiitut moos bwa kudiil “baat ba ha bulab butuutul, ba bis byoos ni ba bileebel byoos” musah mulengel. (Yis. 14:6) Ki cya kumanyik cidy ney, katwaakumanoh bend bwa kudiil muut woos wa ha bulab butuutul musah kuuhal kwa bulekel kwiiyebw.

8. I majooj kaay matudy mwa kwiiyihanguj habitaatal kulumbulwiish kwa Yehow kwa mafuk maciiyiiy? (Tal cikwaabw bifwaatul.)

8 Tudy mwa kwiiyihanguj habitaatal myand yitudy biisambil eey ney: I biny biikal mwa kulongekel aab bady kabay bahet dyaakatook dya kumvw musah mulengel kuuhal kwa mal miimiin kutangem? Yehow ni Mwaan indiy udyey mwaakish mudimw wa kulumbulwiish biiyiiy kuhit naabw bicy? (Jah 5:19, 22, 27; Yil. 17:31) Verseh wa ciin-bwaal eecy uleeleeb ney Yehow “kiishoh bend mukat bwa muut ning waakaabumw abutuk.” Ki, i mukat bwa “baat boos bafik ku kulek kulong myand yibiih.” (2 Py. 3:9; 1 Tim. 2:4) I bwiin kuleeb ney Yehow kiish mwanj kwiitwambil mwiikaley mwa kulumbulwiish baat bady kabay banj kumvw musah mulengel. Cyaabiin, kabiish bikaam teng bwa iitwambil byoos biloolongey eecy biikaley mwa kulong.

I mushind kaay wiikal Yehow mwa kuhit ni aab bady kabay bahet mushind a kumvw musah mulengel kuuhal kwa mal miimiin kutangem? (Tal cikos cya 8) c


9. I biny bidy Yehow mwiituleej mu Bibl?

9 Mu diiy dindiy Yehow i mwiituleejomw yimw myand yikaley mwa kwiiy kulong. Cileejel, Bibl wiitwambambil ney Yehow wiiyiiy kusangul “baat bakiish bawaakan” baakady kabay bahet mushind a kumvw musah mulengel ni kushiitulul biikadil byaababw. (Yil. 24:​15, NWT; Luuk 23:​42, 43) Biineeby bijuujul majooj makwaabw ma buseeb.

10. I majooj kaay makwaabw majuujuk?

10 Baat biiyiiy kufw mu ciisang cya mal miimiin, biiyiiy kubutukok buyiil kabay ni kutakamin kwa kusanguk eeny? Bibl uleeleeb hatook ney baat balwiilwiish Yehow biikaley mwa kwiiy kubutul ni bilwiil bindiy mu diivit dya Harmakedon kabakwiiyoh bend kusanguk. (2 Tes. 1:6-10) Ki bikaakaal bicy bwa bakwaabw, cileejel, aab biikal mwa kufw bwa mabenj, bwa bunun, bwa buuhund eecy biibazuh kudy baat bakwaabw mu ciisang cya mal miimiin? (Mul. 9:11; Zak. 14:13) Bamw ba ku baat aab biiyiiy kwiikalok mukacy mwa “baat bakiish bawaakan” biikalobw mwa kusangul mu bulongolody buhyaabuhy eeny? Katwiish bamanyik.

BITUDY BAMANYIK

11. Kulumbulwiish kwa baat ku Harmakedon kwiikaakal kwimanyin ha biny?

11 Tudy bamanyik myand yivul habitaatal myand yitam yikal mwa kulongek kuuhal ook. Cileejel, tudy bamanyik ney ku Harmakedon biiyiiy kulumbulwiish baat bilondeshel myand yaakadyobw balongel baan baabw ni Krist. (Mat. 25:40) Aab biikal bu mikook i aab baakady bambulwiish bashing diisaby ni Krist. Tudy bamanyik cikwaabw ney baan baabw ni Krist bakwaabw biiyiiy kwiikal teng ha bulab aah kuunyim kwa mal miimiin maman kutang ni biiyiiy kuy mu diiwul kalung kakeeh kuuhal kwa diivit dya Harmakedon kutangedy. Hacidy baan baabw ni Krist ha bulab aah, kudy mushind a baat ba micim yilengel kwiiy kuhetobw mushind a kwiibat nyam ku mikon ni mudimw uloolongobw. (Mat. 25:31, 32; Yis. 12:17) Bwabiny myand eey yidy ni buseeb?

12-13. I biny biikal bamw mwa kulong iikalobw batal mudyobw babutul “Babiloon Mutam”? (Tal cikwaabw bifwaatul.)

12 Ning kuunyim kwa mal miimiin maman kutang, kwiikaakal mushind, wa bamw biikal batal mwiikalobw babutul “Babiloon Mutam” kwiiyobw kuvuluk ney Baatemw ba Yehow baleebel bikasakan bwa myand eey. Bamw baat biikal mwa kutal myand eey, biiyiiyok kushiitulul micim yaababw eeny?—Yis. 17:5; Ez. 33:33.

13 Biby bilongek nook, biiyiiy kwiikal teng mwaakadyeby bilongek mu Ejipit mu ciisang cya Moyiz. Vuluk ney “baat bavul ba bifuk bikwaabw” bayiilobw ni biin Izaleel. Bamw ba ku baat aab batangil misang yikwaabw kwiitabij Yehow hatadilobw mwaakady bihuh dikumy byaakady Moyiz mwiibambil bilongek. (Cim. 12:38) Bwaal bwa nook bub bulongek kuunyim kwa kubutuk kwa Babilon Mutam, twiiyiiy kukooyelok mu mikon bwa baat biikal mwa kwiitulamat kalung kakeeh kuuhal kwa bulekel kwiiyobw eeny? Waakweeh! Tudy bakat kwiikal, bu Taat iitut ha mu diiwul, “ufwiifwiilangan lus, udy micim yimwiit mund bwa mal mamoomon baat, wa ciineng mu kumvw kwa cinj, udy mulamacil ku kulong kwa myand yilengel.” bCim. 34:6.

Bamw baat biikal mwa kutal kubutuk kwa “Babiloon Mutam” biiyiiy kuvuluk ney Baatemw ba Yehow baakady baman kuleeb kal bwa myand eey (Tal cikos cya 12-13) d


14-15. Bilondeshel Musambw 33:4, 5, muut udy mwa kuhetok buumy bwa mwendelel bwa ciisang cidyey mufw eecy bwa cyaab cidyey mushikacil eeny? Umvwiij.

14 Misang yikwaabw biin-kweet bady mwa kuleeb bwa biin mu bisak byaababw bady kabay biin Krist ney: “bab bafw kuuhal kwa mal miimiin kutangem, bikaakal bilengel bwa bab bwaal bikaakal ni kutakamin kwa kwiiy kusanguk.” Cya biin-biin, baleeleeb nook ni meej malengel. Ki muut kiish uhet buumy bwa mwendelel bwa diib difwaafwey. Yehow i Zuj muwaakan ni wangangat teng mahangadik malengel. (Bal Misambw 33:4, 5.) Twiikalaay bajaadik ney: “Zuj a bulab butuutul” wiiyiiy kulong teng cidy ciwaakan.—Kbwa. 18:25.

15 I bikumban bwiitut kuleeb cikwaabw ney, muut kiish uhet buumy bwa mwendelel bwa cyaab cydyey mushikacil. Kabiish mwa kulongek bwa Yehow kubikaney baat miliyo yivul bady bashikacil mu bibunj mudyobw kabay ni mushind a kumvw musah a Bukaleng ney: “mbuj”. (Mat. 25:46) Zuj muwaakan a bulab butuutul utaatacil baat aab bikasakan kuhitok ni baatut. Katwiish bamanyik mwiikal Yehow mwa kulong myand mu ciisang cya mal miimiin. Misang yikwaabw bamw ba ku baat aab biiyiiy kuhet mushind a kulong myand habitaatal Yehow, kumwiitabij ni kushaal bamulamat iikaley mwimanyikish mudyey mujilang kuuhal kwa bis byoos.—Ez. 38:16.

Kuunyim kwa mal miimiin maman kutang, . . . bamw baat biikal mwa kutal myand eey bady mwa kushiitululok micim yaababw eeny?

16. I biny bitubalong habitaatal Yehow? (Tal cikwaabw cifwaatul.)

16 Kuhicil ku kulong kwiitut kwa Bibl, tudy biiy kumanyik mudy Yehow wangat baat ni buseeb. Utwaadil buumy bwa mwaan Indiy bwa muut woos kuhetey mushind a kuhet buumy bwa mwendelel. (Jah 3:16) Tut boos tudy bumvw mudy Yehow mwiitukat bikasakan. (Ye. 49:15) I mumanyik muut woos waakutudy mu diijin dindiy. I mwiitumanyik bilengel menmen, ning tut bafw udy mwa kwiitusangul bwaal I mumanyik myand yoos yitutaatal ni meej moos matwaakady naam! (Mat. 10:29-31) Cyaabiin, tudy ni tubingil tulengel twiitusaasak bwa kwiikal bajaadik ney, Taat iitut a mu diiwul udy lukat wiiyiiy kulumbulwiiish muut woos mu mushind muwaakan bwaal udy ni meej, buwaakan ni lus.—Jak 2:13.

Twiikalaay bajaadik ney, Yehow wiiyiiy kulumbulwiish muut woos mu mushind muwaakan ni lus luvul (Tal cikos cya 16)


17. I biny bitwiiyiiy kwiisambil mu ciin bwaal ciloolond?

17 Myand yidyobw batookesh eey, yiloolong bwiitut kudiil baat musah lwang-lwang kuhitok ni kuuhal. Bwabiny tuleeleeb naak? I biny bitusaasak bwiitut kutungunuk ni kudiil baat musah mulengel ni cisumy? Twiiyiiy kwaalabul majooj aam mu ciin-bwaal ciloolond.

MUSAMBW A 76 Mmunyi muutu umvua?

a Bwa kumanyik bwabiny mashintuluk aam i malongek, tal ciin bwaal cya neey “Mbienzeke nunku bualu wewe udi muanyishe” mu Cibumb cya Muteetekel cya dya 15/3/2015 diib. 7-11 mu Tshiluba.

b Kuunyim kwa Babiloon Mutam muman kubutuk, biin mudimw boos ba Yehow biiyiiy kwiibateet ciisang ciikal Kok wa ku Makok mwa kwiibalwiish. Baat boos biikal mwa kulamat baat ba Mawej kuunyim kwa Babiloon Mutam muman kubutuk, biiyiiy byaabw kwiibateet.

c DYUMVWIIJ DYA BIFWAATUL: Myand yisat yileeleej bwabiny baat bakwaabw kabakuhetoh mushind a kumvw musah mulengel utudiidiil baat ha bulab butuutul: 1) Mwaan-mukaj i mushikacil ha cyaab cidy citendelel cimuteek mu buuhund, 2) biin maluw i bashikacil ha cyaab cidy biin myand ya politik balekesh kudiilangan musah mulengel ni hiikal buuhund ni 3) mwaan mulum i mushikacil ha cyaab cidy cikasakan bwa kufikoh.

d DYUMVWIIJ DYA CIFWAATUL: Sand mwaan-mukaj ulekeel myand ya biin-biin uvuuvuluk byaakadyey mulong habitaatal kubutuk kwa “Babiloon Mutam.” Waalaalabul micim ni wangat dihangadik dya kuhingomw kudy Yehow ni kudy balel bindiy biin Krist. Hady myand ya nook yilongek, tukaakaam kufwaanok Taat iitut a mu diiwul udy ni lus luvul ni wiiteek ha cyaab cya baat bakwaabw ni bikaam tusangal hady mulong a bibiih uhingomw kudy Yehow.