1. Aiseā e mafai ai ona faapea atu o loo tatou ola i se vaitaimi mataʻina?

 O LOO tatou ola i se vaitaimi mataʻina. Ua tatou vaaia le faataunuuga o valoaga o le Tusi Paia i aso nei. O se faaaʻoaʻoga, ua tatou mātauina le “tupu o le itu i mātū” ma le “tupu o le itu i saute” o loo finau po o ai e pulea le lalolagi. (Tani. 11:​40, fpl.) Ua oo atu nei le galuega talaʻi i se mamao e leʻi oo muamua i ai, ma e faitau miliona i latou ua tali lelei mai. (Isa. 60:22; Mata. 24:14) Ua tatou maua foʻi le anoanoaʻi o meaʻai faaleagaga “i le taimi tatau.”—Mata. 24:​45-47.

2. O le ā ua tatou mautinoa i ai, ae o le ā e tatau ona tatou amanaʻia?

² O loo faaauau ona fesoasoani mai Ieova, ina ia tatou malamalama lelei i mea tāua ua toeitiiti ona tutupu lea. (Faata. 4:18; Tani. 2:28) E mafai ona tatou mautinoa, e amata ane le puapuaga tele, ua tatou iloa mea uma e tatou te manaʻomia ina ia tumau ai ma le faamaoni, ma faaauau ona malolosi faaleagaga i lenā vaitaimi faigatā. Peitaʻi e tatau ona tatou amanaʻia, e iai nisi o mea e tatou te lē iloa e faatatau i mea ua toeitiiti tutupu i le lumanaʻi. I lenei mataupu, o le a talanoaina muamua māfuaaga ua toe iloiloina ai mea na tatou manatu o le a tutupu i le lumanaʻi. O le a talanoaina ai foʻi nisi o mea ua tatou iloa e faatatau i le lumanaʻi, ma le auala o le a gaoioi ai lo tatou Tamā i le lagi.

 O MEA E TATOU TE LĒ ILOA

3. O le ā lo tatou malamalamaga sa iai i le taimi e faamuta ai e Ieova le avanoa e faasaoina ai isi, ma aiseā na tatou manatu ai faapena?

³ I le taimi muamua, na tatou manatu ai pe a amata le puapuaga tele, e lē toe maua e se tagata lē talitonu le avanoa e aʻoaʻo ai e faatatau iā Ieova ma faasaoina mai iā Amaketo. Na māfua ona tatou manatu faapena, ona o lo tatou malamalamaga i le tala e faatatau i le Lolo e faapea, ua faaata mai ai se mea o le a tupu i le lumanaʻi. O se faataʻitaʻiga, na tatou manatu e pei ona tapuni e Ieova le faitotoʻa o le vaa a o leʻi amata le Lolo, e faapena foʻi ona ia “tapuni le faitotoʻa” i se uiga faafaatusa pe a amata le puapuaga tele, pe lē toe faatagaina se tasi mai i le lalolagi a Satani ina ia faasaoina.—Mata. 24:​37-39.

4. Pe e tatau ona tatou manatu o le tala i le Lolo, ua faaata mai ai se mea o le a tupu i le lumanaʻi? Ia faamatala.

⁴ Pe e tatau ona tatou manatu o le tala i le Lolo, ua faaata mai ai se mea o le a tupu i le lumanaʻi? E leai. Aiseā? Talu ai e leai se faamaoniga faale-Tusi Paia e lagolagoina ai lenā manatu. a Na faatusa e Iesu “aso o Noa” i le taimi o lona faatasi mai. Ae e leʻi fetalai o ia e iai ni mea e faaata mai ai le Lolo, o tagata taʻitoʻatasi, ma mea na tutupu. E leʻi faapea mai foʻi o ia, e iai se mea mataʻina na faaata mai ai le tapunia o le faitotoʻa o le vaa. Peitaʻi, e lē faapea ai e leai ni lesona aogā e tatou te aʻoaʻoina mai i le tala iā Noa ma le Lolo.

5. (a) O ā mea na faia e Noa a o leʻi oo mai le Lolo? (Eperu 11:7; 1 Peteru 3:20) (e) E tusa ai ma le galuega talaʻi, e faapefea ona tutusa o tatou tulaga ma aso o Noa?

 ⁵ Ina ua faalogo Noa i le feʻau lapataʻi mai iā Ieova, na ia faamaonia lona faatuatua e ala i le fausia o le vaa. (Faitau le Eperu 11:7; 1 Peteru 3:20.) I se tulaga talitutusa, e tatau ona gaoioi tagata e ōgatusa ma mea e latou te faalogo i ai, e faatatau i le tala lelei o le Malo o le Atua. (Galu. 3:​17-20) Na taʻua e Peteru Noa “o lē e talaʻi le amiotonu.” (2 Pete. 2:5) Peitaʻi, e pei ona talanoaina i le mataupu ua mavae, e lē o taʻua i le Tusi Paia na mafai e Noa ona talaʻi atu i tagata uma o le lalolagi a o leʻi oo mai le Lolo. I aso nei, o loo tatou faia foʻi se sao maelega e faaoo atu le feʻau o le tala lelei i tagata uma o le lalolagi. Ae e ui i a tatou taumafaiga, e lē mafai ona oo atu le tala lelei i tagata uma, a o leʻi oo mai le iʻuga. Aiseā?

6-7. Aiseā e tatou te manatu ai e lē mafai ona faaoo atu le tala lelei i tagata uma a o leʻi oo mai le iʻuga? Ia faamatala.

⁶ Seʻi mātau le fetalaiga a Iesu e faatatau i le mamao o le a oo i ai le galuega talaʻi. Na ia valoia o le a talaʻia le tala lelei “i le lalolagi atoa e fai ma molimau i atunuu uma.” (Mata. 24:14) Ua sili atu le auala ua faataunuuina ai lenā valoaga i aso nei, nai lo o se isi lava taimi. E silia ma le 1,000 gagana ua maua ai le feʻau o le Malo, ma ua mafai ona iloa e le toʻatele lenā feʻau e ala i le Upega tafaʻilagi o le jw.org.

⁷ Peitaʻi na fetalai foʻi Iesu i ona soo, “e lē soo aai” iā i latou pe mafai ona talaʻi atu foʻi i tagata uma, a o leʻi afio mai o ia. (Mata. 10:23; 25:​31-33) Ua faataunuuina foʻi i aso nei le fetalaiga lenā a Iesu. E faitau miliona tagata i aso nei o loo nonofo i vaipanoa o loo matuā faasāsā ai le galuega talaʻi. E lē gata i lea, e faitau selau pepe e fananau i minute taʻitasi. E tatou te faia le mea sili e faaoo atu ai le tala lelei i “atunuu uma, ma ituaiga uma, ma gagana uma.” (Faaa. 14:6) Peitaʻi, o le mea moni, e lē mafai ona tatou faaoo atu le tala lelei i tagata taʻitoʻatasi uma, a o leʻi oo mai le iʻuga.

8. O le ā le fesili ua tulaʻi mai e faatatau i le auala o le a faamasinoina ai e Ieova tagata i le lumanaʻi? (Tagaʻi foʻi i ata.)

⁸ O lea, ua tulaʻi mai ai se fesili: O le ā le auala o le a faamasinoina ai e Ieova aemaise lona Alo o lē ua ia tofia e faia le faamasinoga, i latou e leʻi maua le avanoa e faalogo ai i le tala lelei a o leʻi gāpā le puapuaga tele? (Ioa. 5:​19, 22, 27; Galu. 17:31) E pei ona taʻua i le mau autū o lenei suʻesuʻega, “e lē finagalo [Ieova] e faaumatia se tasi.” Nai lo o lea, e finagalo o ia ina “ia oo uma lava [tagata] i le salamō.” (2 Pete. 3:9; 1 Timo. 2:4) E ui i lea, e leʻi oo i le taimi e na te faailoa mai ai le auala o le a ia faamasinoina ai i latou e leʻi maua le avanoa e faalogo ai i le tala lelei. O le mea moni, e lē manaʻomia ona faailoa mai e Ieova iā i tatou mea ua ia faia ma mea o le a ia faia.

9. O le ā ua faailoa mai e Ieova i le Tusi Paia?

⁹ Ua faailoa mai e Ieova i lana Afioga nisi o mea o le a ia faia. O se faataʻitaʻiga, o le a ia faatutūina mai “tagata amiolētonu,” o ē e leʻi maua le avanoa e talia ai le tala lelei ma suia o latou ala. (Galu. 24:15; Luka 23:​42, 43) O lea, ua lāgā ai nisi fesili tāua.

10. O ā isi fesili ua tulaʻi mai?

¹⁰ Po o le a faaumatia e faavavau i latou uma e maliliu a o faagasolo vala taʻitasi o le puapuaga tele, e aunoa ma se faamoemoe e toetutū mai? Ua taʻua manino i le Tusi Paia, o le a faaumatia e Ieova ma ana ʻau iā Amaketo, i latou uma e tetee ma le loto i ai iā te ia, ma e lē faatutūina i latou. (2 Tesa. 1:​6-10) Ae e faapefea  i latou e maliliu i le taimi o le puapuaga tele ona o maʻi ma le tino matua, se faalavelave faafuaseʻi, pe fasiotia e se isi tagata? (Fai. 9:11; Saka. 14:13) Pe e aofia nisi o i latou na i “tagata amiolētonu,” o ē o le a faatutūina mai i le lalolagi fou? E tatou te lē iloa.

O MEA UA TATOU ILOA

11. O le ā e faavae ai le faamasinoga o tagata?

¹¹ E tele mea ua tatou iloa o le a tutupu i le lumanaʻi. O se faataʻitaʻiga, ua tatou iloa o le a faamasinoina e Iesu tagata o ni mamoe po o ni ʻoti, i le auala na latou feutagaʻi ai ma ona uso. (Mata. 25:40) O ē o le a faamasinoina o ni mamoe, o i latou na sa lagolagoina le ʻaufaauuina ma Keriso. Ua tatou iloa foʻi, o le a iai pea i le lalolagi nisi o uso o Keriso pe a mavae le amataga o le puapuaga tele, ma o le a aveina aʻe i latou i le lagi a o toeitiiti amata le taua o Amaketo. A o iai pea uso o Keriso i le lalolagi, e ono maua e tagata lotofaamaoni le avanoa e lagolagoina ai i latou ma le galuega o loo latou faia. (Mata. 25:​31, 32; Faaa. 12:17) Aiseā e matuā tāua ai na manatu?

12-13. O le ā le auala e ono tali mai ai nisi pe a latou vaaia le faaumatiaga o “Papelonia le Aai Tele”? (Tagaʻi foʻi i ata.)

¹² I le mavae ai o le amataga o le puapuaga tele, o le a vaaia ai e nisi le faaumatiaga o “Papelonia le Aai Tele,” ma atonu o le a latou toe manatua ai ua leva ona talaʻia e Molimau a Ieova o le a tupu lenā mea. Po o le a suia loto o nisi o i latou o le a vāai i na mea o le a tutupu ma aufaatasi ma tagata o Ieova?—Faaa. 17:5; Eseki. 33:33.

¹³ Pe afai e tupu lenā mea, o le a taitutusa ma le mea na tupu i Aikupito i aso o Mose. Ia manatua, e ʻtoʻatele isi tagata’ na ō faatasi ma le nuu o Isaraelu ina ua latou ō ese mai i Aikupito. (Eso. 12:38) O nisi o i latou na amata ona faaalia le faatuatua, ina ua vaaia le faataunuuina o Mala e Sefulu lea na lapataʻia ai i latou e Mose. Pe afai e tupu se mea faapena i le mavae ai o le faaumatiaga o Papelonia le Aai Tele, pe e tatou te lagona le lē fiafia ona ua faafuaseʻi ona suia loto o tagata a o leʻi oo mai le iʻuga? E leai. E tatou te naunau e faaatagia atu uiga o lo tatou Tamā o Ieova, “o le  Atua e alofa mutimutivale ma tigā alofa, e telegese lona toʻasā ae e tele lona alofa faamaoni.” b—Eso. 34:6.

14-15. Pe e faalagolago le mauaina e se tasi o le ola e faavavau i le taimi e maliu ai po o le atunuu e nofo ai? Ia faamatala. (Salamo 33:​4, 5)

¹⁴ E iai taimi e faapea mai ai se tasi e faatatau i se tauaiga lē talitonu ua maliu, “O le mea sili ua mālōlō o ia a o leʻi amata le puapuaga tele, ina ia maua sona faamoemoe e toetū mai ai.” E lē taumatea o ni faanaunauga lelei e faia ai e se tasi na faamatalaga. Peitaʻi, e lē faalagolago le mauaina e se tasi o le ola e faavavau i le taimi e maliu ai. O Ieova o le Faamasino lelei atoatoa, ma e tonu ma amiotonu faamasinoga e na te faia. (Faitau le Salamo 33:​4, 5.) O lea, e mafai ona tatou mautinoa, o le a faia e “le Faamasino o le lalolagi uma” le mea ua tonu.—Kene. 18:25.

¹⁵ E talafeagai foʻi ona tatou manatu, e lē faalagolago le mauaina e se tasi o le ola e faavavau i le atunuu e nofo ai. O le a lē faamasinoina e Ieova le faitau miliona o tagata o ni “ʻoti,” ona e faapea o loo latou nonofo i atunuu e lē maua le avanoa e aʻoaʻoina ai e faatatau i le feʻau o le Malo. (Mata. 25:46) E mautinoa e matuā manatu mamafa le Faamasino amiotonu o le lalolagi uma i na tagata taʻitoʻatasi. E tatou te lē iloa le auala o le a faatonutonu ai e Ieova mea e tutupu, a o faagasolo le puapuaga tele. Atonu o le a iai nisi e maua le avanoa e aʻoaʻoina ai e faatatau iā  Ieova, faaalia le faatuatua iā te ia, ma lagolagoina lana itu pe a ia faasilisilia o ia lava i le lalolagi atoa.—Eseki. 38:16.

16. O le ā ua tatou iloa e faatatau iā Ieova? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁶ E tusa ai ma mea ua tatou aʻoaʻoina mai i le Tusi Paia, ua tatou iloa ai le matuā tāua o le ola o le tagata iā Ieova. Na ia foaʻi mai lona Alo ina ia tatou maua le faamoemoe o le ola e faavavau. (Ioa. 3:16) Ua tatou tofo uma i le alofa faapelepele o Ieova. (Isa. 49:15) Ua ia silafia lelei i tatou taʻitoʻatasi. O lea, e tusa lava pe e tatou te maliliu, e mafai e Ieova ona faatūina mai tagata taʻitoʻatasi, e aofia ai o latou uiga, manatunatuga, ma mea na tutupu i o latou olaga. (Mata. 10:​29-31) E tatou te mautinoa, o le a faia e lo tatou Tamā alofa le faamasinoga o tagata taʻitoʻatasi i se auala e saʻo atoatoa, tonu, ma alofa mutimutivale.—Iako. 2:13.

17. O le ā o le a talanoaina i le mataupu o loo sosoo mai?

¹⁷ O fetuunaʻiga i malamalamaga sa tatou talanoaina, ua atili ai ona faanatinati la tatou galuega talaʻi nai lo o se isi lava taimi. Aiseā? O le ā e uunaʻia ai i tatou e talaʻia le tala lelei e lē aunoa? O le a taliina nei fesili i le mataupu o loo sosoo mai.