1. Jé ja volô bebo bisaé be Yéhôva na be ke ôsu a kañe nye akusa bo minjuk ba tôbane mie?

 KALATE Zambe a jô na bia nyiñe—“biyoñe bi ne ayaé a nju’u ya nyiñ.” (2 Tim. 3:1) Ane ô vaa na bebo bisaé be Zambe ba tôbane minjuk bôte bese ba tôbane mie émo Satan ji, ve ba tôbane fe bitibila’a a mewosan amu ba bo Yéhôva ésaé. Jé é ne volô bia na bi ke ôsu a kañe Yéhôva akusa bo minju’u mite mise? Jame da ya beta be mame bi nga yé’é é ne na Yéhôva a ne “vevea Zambe.”—Jér. 10:10; 2 Tim. 1:12.

2. Jé bia yeme a lat a Yéhôva é ne ve bia ngule nyul?

² Yéhôva a ne môte bi ne tabe nye ndi éyoñe bi tele minju’u été, a yen avale njuk ése bia tôbane de, a a jeñe mezene ya volô bia éyoñ ése. (2 Min. 16:9; Bsa. 23:4) Éyoñe bia yene nye ane vevea Zambe, nalé a ne volô bia na bi dañ avale nju’u ése bi ne tôbane de. Bi tame zu yen aval avé Njô bôte David a nga yene na mejô mete me ne été.

3. Jé David a mbe a kômbô’ô jô éyoñ a nga jô na “Yéhôva a vee?”

³ David a mbe a kôme yeme Yéhôva, a mbe fe a too nye ndi. Éyoñe Njô bôte Saül a bôte befe be nga jeñe na ba wôé David, David a nga ye’elane Yéhôva na a volô nye. (Bsa. 18:6) Éyoñe Zambe a nga mane yalane meye’elane me David a nyii nye, David a nga jô na: “Yéhôva a vee!” (Bsa. 18:46) Mejô mete ma kôme liti na David a mbe a yeme’e na Zambe a ne. Kalate éziñ a jô na David a nga kôme liti ndi nlem a mbe a bili na Yéhôva “a ne nya Zambee, nnye ate a volô bebo bisaé bé éyoñ ése.” Ôwé, David a mbe a yeme’e na Zambe wé a yeme mam a mbe a tôbane me a na a mbe  nkômesane ya volô nye, a jam éte é nga ve nye ngule ya bo Yéhôva ésaé a kañe nye.—Bsa. 18:​28, 29, 49.

4. Bibotane bivé bia bi éyoñe bia yene Yéhôva a ne vevea Zambe?

⁴ Éyoñe bia yeme na Yéhôva a ne vevea Zambe, nalé a ne volô bia na bi bo nye ésaé a ayôñ ése. Bia ye kui na bi jibi meve’ele a bia ye ke ôsu a bo nye ésaé a ngul ése. Bia ye fe nyoñe ntyi’ane ya subu Yéhôva bebé.

VEVEA ZAMBE A YE VE WO NGUL

5. Jé é ne volô bia na bi bi ndi nlem éyoñe bia tôbane minjuk? (Bephilippien 4:13)

⁵ Bia ye fe bo ngule ya jibi avale nju’u ése, wu ô ne tyôtyoé nge wu ô ne anen éyoñe bia nyoñ éyoñe ya fase na Yéhôva a vee, a na a ne ngule ya volô bia éyoñ ése. A ne volô bia na bi dañ avale nju’u ése amu teke nju’u éziñ ô ne kate Zambe wongan. A bili ngul ése, nde fe a ne ve bia ngule ya jibi. (Lañe’e Bephilipien 4:13.) Nalé a volô bia na bi bo te ko woñ éyoñe bia tôbane minjuk. Éyoñe bia yen ane Yéhôva a volô bia éyoñe bia tôbane bone minjuk, nalé a ve bia ndi nleme na a ye fe volô bia éyoñe bia ye tôbane beta minjuk.

6. Mame mevé David a nga tôbane me éyoñ a mbe ésoé me nga bo na a tu’a tabe ndi a Yéhôva?

⁶ Bi tame zu yene mame mebaé David a nga tôbane me ényiñe jé me nga bo na a tu’a tabe Yéhôva ndi. Éyoñe David a mbe ésoé mba’ale mintômba, Ours a ngbwengbwem be nga bi mintômba mi ésaé wé. Biyoñe bite bibaé, David a nga leñe betite bete a ayo’o ése a nyii mintômba. Ve David a nji simesane na a nga bo jam éte a ngule jé émien. A mbe a yeme’e na Yéhôva nnye a nga volô nye na a bo mame mete mese. (1 Sam. 17:​34-37) David a nji ke vuane mame mete môs éziñ. Éyoñ a nga bindi me, a nga tu’a tabe ndi na vevea Zambe a ye ve nye ngule melu ma zu.

7. David a nga bem ôsimesane wé be za, a aval avé jam éte é nga volô nye na a ke wosane Goliath?

⁷ Mvuse ya valé, éyoñe David a mbe ésoé, valé a ngenane teke bi mimbu 20, a nga ke vôme bone be Israël be mbe be bo’o bita. Ane a nga koone na bezimbi be mbe be ko mbia woñ amu énbgweme mone philistin ba loone na Goliath é nga zu “biasé minsamba mewosane ya Israël.” (1 Sam. 17:​10, 11) Bezimbi bete be mbe be ko woñ amu be nga beme mise map be nsa’a môte be mbe be loone na Goliath a mam a mbe a jô’ô be. (1 Sam. 17:​24, 25) Ve David nye a mbe a yene’e mam aval afe. A mbe a yeme’e na éyoñe Goliath a mbe a kpwe’ele minsamba mewosane ya Israël, a mbe a taa “minsamba mewosane ya vevea Zambe.” (1 Sam. 17:26) David a mbe a simesa’ane Yéhôva. A mbe fe a too ndi na Zambe a nga volô nye éyoñ a mbe mba’ale mintômba a ye beta volô nye éyoñ éte. Mbôle a mbe a too ndi na Yéhôva a ye volô nye, David a nga ke wosane Goliath a bi medañ!—1 Sam. 17:​45-51.

8. Jé é ne volô bia na bi tu’a tabe ndi a Yéhôva éyoñe bia tôbane minjuk? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁸ Bia fe bi ne jibi minju’u bia tôbane mie a dañe mie nge bia ba’ale ôsimesane wongane na vevea Zambe a ne nkômesane ya volô bia. (Bsa. 118:6) Bi ne tu’a tabe Yéhôva ndi éyoñe bia nyoñ éyoñe ya fase mam a nga bo asu dangane melu mvus. Lañe’e minkañete ya Kalate Zambe mia volô wo na ô yem aval avé Yéhôva a nga nyii bebo bisaé bé. (Ésa. 37:​17, 33-37) Ô ne fe lañe mame méziñe anjeñe mefoé dangan jw.org ma liti aval avé Yéhôva a nga su’u bobejañ a besita  béziñe ya melu ma. Nde fe, simesa’ane biyoñe Yéhôva a nga volô wo. Éko éziñ ô ne yene na Yéhôva a ngenane teke bo wo beta jame bôte be ne kam aval ane e nyii wo mo me ngbwengbwem, nge ke Ours. Ve nya ajôô a ne na, Yéhôva a boya abui mam ényiñe jôé! A nga bañete wo na ô bo mvôé jé. (Jean 6:44) Nde fe, nge ô ngenane benya mejôô été den, a ne amu Yéhôva a su’u wo. Amu jé wo sili ki nye na a volô wo na ô simesane biyoñ a nga yalane meye’elane môé, biyoñ a nga volô wo mbamba éyoñ, a biyoñ a nga su’u wo éyoñ ô mbe ô tele mbia été. Éyoñe wo nyoñ éyoñe ya fase mame mete, nalé a ye volô wo na ô tu’a tabe ndi na Yéhôva a ye ke ôsu a su’u wo.

9. Jé bi nji yiane vuan éyoñe bi tele minju’u été? (Minkana 27:11)

⁹ Éyoñe bia yene Yéhôva ane vevea môt, nalé a ne volô bia na bi kôme yene minjuk miangan avale da yian. Aval avé? Éyoñe bia tôbane minjuk, bia yiane bem ôsimesane wongane jame da dañe mfi. Satan a jô na bia ye lume Yéhôva mvus éyoñe bi tele minju’u été. Ajô te, avale bia bo éyoñe bi tele minju’u été da nambe Yéhôva angôndô ya abui. (Job 1:​10, 11; lañe’e Minkana 27:11.) Ve éyoñe bia dañe minju’u bia tôbane mie, bia liti na bia nye’e Yéhôva a na Satan a ne nlaane minsos. Ye azoé é bili wo? Ye bijôé ya vôm ô too bia wosane bebo bisaé be Yéhôva? Ye bôte wo kañete ba nye’e ki mbamba foé, nge na wo tôbane nju’u ôfe? Nge é ne nalé, te vuane na été jôé ja ve wo fane ya ve Yéhôva nlem avak. Te vuane fe na, Yéhôva a ye ke kañese môs éziñe na ô tôban avale minju’u ô vo’o jibi. (1 Cor. 10:13) A ye ve wo ngule ya jibi.

VEVEA ZAMBE A YE YA’ANE WO

10. Jé vevea Zambe a ye bo asu bebo bisaé bé?

¹⁰ Yéhôva a ya’ane bôte ba kañe nye éyoñ ése. (Héb. 11:6) A ve bia mvo’é, a volô bia na bi yeme va’a a abim bi bili éyoñe ji, a ye fe ve bia ényiñe ya nnôm éto melu ma zu. Bi ne tabe ndi a nleme wongan  ôse na Yéhôva a bili nkômban a ngule ya ya’ane bia. A jam éte da tindi bia na bi ke ôsu a ve ngule jangan ése na bi bo nye ésaé, fo’o ve avale benya bebo bisaé be Zambe be nga bo melu mvus. Nde Timothée a nga bo nalé ntete mimbu ôsu.—Héb. 6:​10-12.

11. Jé é nga tindi Timothée na a saé ngul asu ékôane bekristen? (1 Timothée 4:10)

¹¹ Lañe’e 1 Timothée 4:10. Timothée a nga futi ndi nleme jé be vevea Zambe. Jôme te nje a nga saé ngul asu Yéhôva a asu bôte bevok. Nde jé a nga bo? Nlômane Paul ô nga lebe nye na a ve ngule ya bo ntyetyeñe ñye’ele éyoñ a kañete, a éyoñ a bo minkañete ya mengana bôt ékôane bekristen été. Paul a nga jô fe Timothée na a bo mbamba éve’ela asu bekristene bevok, ba be ne bisoé a ba be ntoo benya bôtô. A be nga ve fe nye bisaé biziñe bi mbe ayaé, aval ane e ve bôte béziñe ngule melep, ve a mbe a yiane bo de a nye’an ôse. (1 Tim. 4:​11-16; 2 Tim. 4:​1-5) Biyoñe biziñe bôte be nji be be yene’e ésaé Timothée a mbe a bo’o nge ve nye akiba amu ésaé éte, ve a mbe a too ndi na Yéhôva a ye ya’ane nye.—Rom. 2:​6, 7.

12. Amu jé bemvendé ba ke ôsu a saé ngul asu ékôane bekristen? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹² Melu ma, bemvendé be ne fe tabe ndi na Yéhôva a yene mbamba ésaé ba bo, a na ésaé éte é ne édima mise mé. Ane ô vaa na be ne beba’ale, beye’ele, a bekañete, abui bemvendé da su’u fe bisaé melôñe bia boban ékôane Yéhôva a ba nyoñe fe ngap ésaé ya su’u bôte be tele minju’u été. Bemvendé bevo’o ki be ne bibu’a ya émo’o ja volô bobejañ a besita ba ke menda mebiañ nge ki (comité de liaison hospitalier). Bemvendé ba nyoñe ngap a avale bisaé éte ba yen ékôane bekristen ane nta’ane mame Yéhôva, sake nta’ane mame mona môt. Ajô te ba saé ngul ékôane bekristen, be too ndi na Zambe a ye ya’ane be asu mbamba ésaé ba bo.—Col. 3:​23, 24.

13. Aval avé Yéhôva a yene ngule bia ve asu na bi bo nye ésaé?

 ¹³ Môt ase a vo’o bo mvendé. Ve bia bese bi bili jôm éziñe bi ne ve Yéhôva. Zambe wongan a ne angôndô ya mevak éyoñe bia ve ngule jangan ése na bi bo nye ésaé. A yen éyoñe bia bo mimvean asu na bi suk ésaé ja bobane si ése, to’o bi nji ve mfañe jôm. Yéhôva a ne angôndô ya mevak éyoñe bia ve ngule ya bete wo a yalan ésulane to’o bi ne awu ôsonô, a ne fe mevak éyoñe bia jamé bôte bevok. Nge wo simesane na wo bo ki Yéhôva ésaé avale wo kômbô, tabe ndi na abim ése ô ne ngule ya bo é ne édima mise mé. A nye’e wo amu abim ésaé wo bo, nde fe a ye ya’ane wo.—Luc 21:​1-4.

SUBU’U VEVEA ZAMBE BEBÉ

14. Amu jé e subu Yéhôva bebé a ne volô bia na bi wulu ba’aba’a a nye? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹⁴ Nge Yéhôva a ne vevee mise mangan, da ye bo tyi’ibi asu dangane na bi wulu ba’aba’a a nye. Nde Joseph a nga bo nalé. A nga bene bo mvite mame ya bisôk. Zambe a mbe vevee mise mé, a a nji be a kômbô’ô Nye ve nlem abé. (Mett. 39:9) Asu na Yéhôva a bo vevee mise mangan, bia yiane nyoñ éyoñe ya ye’elane nye a yé’é Kalate Zambe. Nalé a ye volô na élate bi bili a nye é tu’a bo ngul. Éyoñe bi bili mbamba élat a Yéhôva ane Joseph, bia ye ke jeñe na bi bo jam éziñ é ne ve nye nlem abé.—Jacq. 4:8.

15. Ñye’elan ôvé bi ne nyoñe jam é nga kui bone be Israël éyoñe be mbe nkôte si? (Behébreu 3:12)

¹⁵ Bôte ba vuane na Yéhôva a ne vevea Zambe be ne ji’a lume nye mvus. Bi tame zu yene jam é nga kui bone be Israël éyoñe be mbe nkôte si. Be mbe be yeme’e na Yéhôva a ne, ve be nga taté na ba bi biyebe nlem a simesane na Yéhôva a ye ke jalé miñyiane miap. Be nga kui fe na be sili bebiene na: “Ye Yéhôva a ne be bia, ye momo?” (Nkôl. 17:​2, 7) Mvuse ya valé, be nga bo Zambe éngana’a. Teke bisô na bi nji kômbô vu mbia éve’ela wop.—Lañe’e Behébreu 3:12.

16. Jé é ne telé mbunane wongane meve’ele été?

 ¹⁶ Émo ja bo na bi kate subu Yéhôva bebé tyi’ibi. Abui bôte da kañese ki na Zambe a ne. Nde fe da yené ve ane bôte be nji bisi Zambe mbe ba dañe bu’uban ényiñ. Éyoñe bia yene nalé, mbunane wongan ô ne tebe meve’ele été. Akusa bo bi too ndi na Zambe a ne, ve bi ne taté na bia sili biabebiene nge Zambe a ye fo’o volô bia. Môt a nga tili Besam 73 fe a nga sili émien avale nsili te môs éziñ. A mbe a yene’e bôte be mbe be bômane nye be teke bisi metiñe me Zambe, ve be kele’e ôsu a bu’uban ényiñ. Ane a nga taté na a sili émiene nge é ne mfi ya bo Zambe ésaé.—Bsa. 73:​11-13.

17. Jé ja ye volô bia na bi subu Yéhôva bebé?

¹⁷ Jé é nga volô ntili Besam na a tyendé ñyenane mame wé? A nga nyoñ éyoñe ya bindi mame ma kui bôte ba lume Yéhôva mvus. (Bsa. 73:​18, 19, 27) A nga nyoñe fe éyoñe ya fase bibotane môt a bi éyoñ a bo Zambe ésaé. (Bsa. 73:24) Bia fe bi ne nyoñ éyoñe ya fase bibotane bise Yéhôva a veya bia. Bia yiane jeñe na bi ve’e bibotane bite a aval ényiñe jangan é nga ye bo nge bi nji ye bo Yéhôva ésaé. Nalé a ne volô bia na bi ke ôsu a wulu ba’aba’a a nye, a na bi jô ane ntili Besam na: “A ne mvaé mfa’a wome na, me subu bébé be Zambe.”—Bsa. 73:28.

18. Amu jé bi nji yiane ko melu ma zu woñ?

¹⁸ Bi ne dañe minju’u mise bia tôbane mie melu ma su’ulane ma amu bia bo “nya vevea Zambe ésaé ane alo.” (1 Thes. 1:9) Zambe wongan a nyoñe ngap a bia, a a ye ke ôsu a volô bia éyoñ ése. Melu mvus a nga liti na a mbe a bebo bisaé bé, a ne fe a bia melu ma. Ana’ana, bia zu tôban aval étibila’a é ngenane teke tame bobane si nyi éyoñ éziñ. Ve bia ye ke bo étam, Yéhôva a ye tabe a bia. (Ésa. 41:10) Ajô te, “te bia ko woñ, ve bi jô na: ‘Yéhôva a ne mvolô wom; ma ye bo te ko woñ.’”—Héb. 13:​5, 6.