1. Harnak an tong ko nain amah biak peng awkah Jehovah miphun pawl kha zeinihdah a bawmh hna?

 BAIBAL nih “harnak caan” ah kan nung tiah a ti. (2 Tim. 3:1) Hi vawlei ṭhalo ah mi kip nih an tonmi harnak hna kan ton leng ah Jehovah miphun pawl cu ralchanhnak le hremnak hna zong kan tong. Cu bantuk harnak lak ah Jehovah biak peng ding in zeinihdah a kan bawmh? A biapi bikmi a ruang pakhat cu Jehovah nih a kan bawmh ca le anih cu “a nungmi Pathian” a si ti kan hngalh caah a si.—Jer. 10:10; 2 Tim. 1:12.

2. Jehovah kong he aa tlaiin kan hngalhmi zeinihdah thazaang a kan ngeihter?

² Jehovah nih kan tonmi harnak paoh kha a hmuh i bawmh a kan duh zungzal. (2 Chan. 16:9; Salm 23:4) Pathian nih kan zawn a kan ruah i kanmah bawmh awkah timhcia in a um zungzal ti kha kan i cinken ahcun kan tonmi zei bantuk harnak paoh inkhawh awkah thazaang kan ngei lai. Mah cu a hmaan ti kha Siangpahrang David nih a tonmi kong in i ruah hna u sih.

3. David nih “BAWIPA cu a nungmi Pathian a si” a ti tikah zeidah a chim duhmi a si?

³ David nih Jehovah kha a hngalh i aa bochan. Siangpahrang Saul le midang nih thah ding in an i zuam lioah David nih bawmhnak hmuh awkah Jehovah sinah thla a cam. (Salm 18:6) Pathian nih a thlacamnak a leh i a khamh hnuah David nih hitin a ti: “BAWIPA cu a nungmi Pathian a si.” (Salm 18:46) David nih zeidah a chim duhmi a si? Cherhchanhmi cauk pakhat nih Jehovah cu “a salle a bawm zungzal dingmi a hmaanmi Pathian a si” ti a zumh kha David nih a langhtermi  a si tiah a ti. David nih a Pathian cu a nungmi a si ti kha amah pumpak hmuhtonnak in a hngalh. Mah nih amah biak peng awk le thangṭhat peng awkah David kha thazaang a ngeihter.—Salm 18:28, 29, 49.

4. Jehovah kha a nungmi Pathian in hmuhnak in zeitindah ṭhathnemhnak kan hmuh khawh?

⁴ Jehovah cu a nungmi Pathian a si ti zumhnak nih lungtho tein amah biak awkah a kan bawmh khawh. Cun kan tonmi harnak inkhawh awkah thazaang a kan ngeihter khawh i fakpi in a rianṭuan awk zong ah a kan forh khawh. Jehovah he i naih peng awk zong ah bia kan khiah khawh lai.

A Nungmi Pathian Nih Thazaang Aan Pek Lai

5. Harnak kan ton tikah zeinihdah zumhnak a kan ngeihter khawh? (Filipi 4:13)

⁵ Jehovah cu a nungmi Pathian a si i a kan bawmh khawh zungzal ti kha kan i cinken ahcun kan tonmi harnak paoh a hme a si ah, a ngan a si ah kan inkhawh lai. Pathian caah a har tukmi buaibainak timi a um lo caah kan tonmi zei bantuk harnak paoh a kan bawmh khawh. Anih cu Lianngan Bik a si, cucaah inkhawhnak thazaang a kan pek khawh. (Filipi 2:13 rel.) Mah nih harnak kan ton tikah zumhnak a kan ngeihter. A hmemi harnak kan ton tikah a kan bawmhmi kan hmuhmi nih a nganmi harnak kan ton tik zong ah a kan bawmh lai ti kha a kan zumhter.

6. A ngakchiat lio i zei a hmuhtonnak nih dah David kha Jehovah a zumhnak a fehter chin?

⁶ Jehovah a zumhnak a fehter chinmi David hmuhtonnak pahnih kong kha ruathmanh u. David a ngakchiat lio i tuu a khalh lioah vom le chiandeih nih a pa tuu pawl kha an seh hna. Mah thil sining pahnih ah David nih saram pawl kha a dawi hna i tuu kha a khamh hna. Asinain David nih amah thazaang in ka tuah khawhmi a si tiah a ruat lo. Cutin tuah khawh awkah Jehovah nih thazaang a ka pek ti kha a hngalh. (1 Sam. 17:34-37) David nih mah a hmuhtonnak kha zeitik hmanh ah a philh lo. Mah kong a ruahnak thawng in a nungmi Pathian nih hmailei zong ah a ka bawmh lai ti kha a zumh.

7. David nih zei cung ah dah lungthin a pek, mah nih Goliath doh awkah zeitindah a bawmh?

⁷ Kumhra fai a hung si tikah David cu Israel ralkap riahbuk ah a kal. Goliath timi Filistin mipa, mi nganpi nih ‘Israel ralkap kha a zuam’ hna caah ralkap pawl an thin a phan ngaingaimi kha a hmuh. (1 Sam. 17:10, 11) A pum a nganmi le a chimmi bia cung ah lungthin an pek caah ralkap pawl cu ṭihnak in an khat. (1 Sam. 17:24, 25) Asinain David nih cun mah cung ah lungthin a pe lo. Goliath nih Israel ralkap pawl a nihsawhmi hna cu “Pathian nung ralkapbu” a nihsawhmi a si ti kha a hngalh. (1 Sam. 17:26) David nih Jehovah kong kha a ruah. Tuu a cawngh lioah a rak bawmh bantuk in mah thil sining zong ah Pathian nih a ka bawmh lai ti kha a zumh. Pathian nih a ka bawmh lai ti kha a zumh caah Goliath kha a doh i a tei.—1 Sam. 17:45-51.

8. Harnak kan ton tikah Jehovah nih a kan bawmh lai timi kan zumhnak kha zeitindah kan fehter khawh? (Hmanthlak zong zoh.)

⁸ A nungmi Pathian cu kanmah bawmh awkah timhcia tein a um ti kha kan i cinken ahcun kan tonmi harnak hna kha kan tei khawh ve lai. (Salm 118:6) Jehovah nih hlanah a rak kan tuahpiakmi thil kong kan ruah ṭhan ahcun Jehovah nih a kan bawmh lai timi kan zumhnak a fek lai. Jehovah nih amah a biami pawl a rak khamh hna ning kong aan theihtermi Baibal kong kha rel. (Isa. 37:17, 33-37) Cun atu kan chan ah Jehovah nih unau pawl zeitindah a bawmh hna timi kong a langhtermi kha kan website jw.org ah  rel asiloah zoh. Mah leng ah Jehovah nih aan tuahpiakmi kong hna zong kha ruat ṭhan. Vom asiloah chiandeih ral in khamh ti bantuk khuaruahhar thil pakhatkhat kha Jehovah nih ka caah a ka tuahpiak lo tiah na ruah khawh men. A taktak ti ahcun Jehovah nih na nunnak ah thil tampi a rak in tuahpiak. Jehovah nih a hawi si ding in aan hnuh. (Johan 6:44) Atu tiang amah na biak khawhmi cu Pathian bawmhnak thawng lawng in a si. Cucaah na thlacamnak aan lehmi, na herh lio caan te ah a rak in bawmhmi le a harmi thil sining ah a rak in zohkhenhmi kong kha i cinken ṭhan awkah Jehovah sinah hal. Mah bantuk kong hna ruah ṭhannak nih Jehovah nih aan bawmh peng lai timi na zumhnak kha a fehter lai.

9. Harnak hna kan ton tikah zeidah kan philh lo awk a si? (Phungthlukbia 27:11)

⁹ Jehovah kha a nungmi pakhat in hmuhnak nih kan tonmi harnak hna kha a hmaan ning tein a kan hmuhter lai. Zeitindah? Kan tonmi harnak hna cu Jehovah le Satan kar ah a cangmi a biapimi buaibainak in kan hun hmuh. Khuachia nih harnak kan ton ahcun Jehovah kha an kaltak ko lai tiah a ti. (Job 1:10, 11; Phungthlukbia 27:11 rel.) Asinain harnak kan ton hmanh ah Jehovah cung ah zumhfek tein kan um ahcun amah kan dawt ti le Khuachia cu lih a chimmi a si ti kha kan langhtermi a si. Cozah ralchanhnak, chawlehnak harnak, phungchim rianṭuannak ah a ṭhatlonaklei in lehrulhnak asiloah a dang harnak hna na tong maw? Cutin a si ahcun na tonmi thil sining nih Jehovah lunglawmhternak caanṭha aan pek ti kha philhhlah. Cun Jehovah nih na inkhawh lo leng tiang in hneksaknak aan tonter lai lo ti zong philhhlah. (1 Kor. 10:13) Inkhawhnak thazaang aan pek lai.

A Nungmi Pathian Nih Laksawng Aan Pek Lai

10. A nungmi Pathian nih amah a biami hna caah zeidah a tuah lai?

¹⁰ Jehovah nih amah a biami hna kha laksawng a pek zungzal hna. (Heb. 11:6) Atu  ah daihnak le lungsinak a kan pek i hmailei ah zungzal nunnak a kan pek lai. Jehovah nih laksawng pek a kan duh i pek khawhnak ṭhawnnak zong a ngei ti kha kan zumh. Cutin zumhnak nih hlanlio Pathian salle bantuk in kan biaknak ah rian i tamter peng ding in a kan forh. Timote zong nih cutin a rak tuah.—Heb. 6:10-12.

11. Timote nih Khrihfabu rian kha zeicah fakpi in a ṭuan? (1 Timote 4:10)

¹¹ Kuatkhat Timote 4:10 rel. Pathian nih laksawng a ka pek lai ti kha Timote nih a zumh. Cucaah Jehovah le midang caah fakpi in rian a ṭuan. Zei ti lam in dah? Lamkaltu Paul nih phungchim rianṭuannak le Khrihfabu ah cawnpiaktu ṭha si ding in tha a pek. Cun upa an si ah, ngakchia an si ah zumtukhat unau pawl caah zohchunhawk ṭha si ding zong in a chimh. A harmi rian cheukhat zong pek a si i mah ah a herhmi hna hlangfang tein le dawtnak he ruahnak cheuh aa tel. (1 Tim. 4:11-16; 2 Tim. 4:1-5) A caan ah a tuahmi kha midang nih an hmuh lo asiloah an sunsak lo hmanh ah Jehovah nih laksawng a ka pek lai ti kha Timote nih a zumh.—Rom 2:6, 7.

12. Khrihfa upa pawl nih Khrihfabu rian kha zeicah fakpi in an ṭuan? (Hmanthlak zong zoh.)

¹² Tuchan ah Khrihfa upa pawl zong nih an ṭuanmi rian kha Jehovah nih a hmuh i a sunsak ti kha an zumh khawh ve. Tuukhal lennak, cawnpiaknak, phungchimnak leng ah Khrihfa upa tampi cu biakinn saknak le leiser ral a tongmi hna bawmhnak rian zong ah an i tel. Cheukhat cu Mizaw Lennak Phu asiloah Mizaw Zohkhenhtu Phu Kawmiṭi hna ah rian an ṭuan. Khrihfa upa hna nih Khrihfabu cu minung ta si loin Jehovah ta a si ti kha an hngalh. Cucaah an rian kha lungthin dihlak in an ṭuan i an tuahmi thil ah Pathian nih laksawng a kan pek lai ti kha tling tein an zumh.—Kol. 3:23, 24.

13. A caah kan tuahmi thil kong he aa tlaiin Jehovah nih zeitindah a ruah?

 ¹³ Kan dihlak in Khrihfa upa kan si kho lo. Asinain kan dihlak in Jehovah kan pek khawhmi thil cheukhat a um. Kan si khawh chung in a rian kan ṭuanmi kha Jehovah nih a duh tuk. Tampi kan pek khawh lo hmanh ah vawleicung pumpi rianṭuannak caah thawhlawm kan pekmi kha a hmuh. Cun kan ning a zak ko nain a phi pek awkah kan kut kan thlirmi le kan thin a kan huntermi hna kan ngaihthiammi hna kha a duh tuk. Tuah na duh tluk in ka tuah kho lo tiah na ruah hmanh ah na tuah khawhmi kha Jehovah nih a sunsak ti kha zum. Cutin na tuahmi kha a duh i laksawng aan pek lai.—Luka 21:1-4.

A Nungmi Pathian He Naih Tein Um Peng

14. Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak ngeih pengnak nih a cung ah zumhfek tein um awkah zeitindah a kan bawmh khawh? (Hmanthlak zong zoh.)

¹⁴ Jehovah cu kan caah a um taktakmi a si ahcun a cung ah zumhfek tein um awkah kan i fawih deuh lai. Josef caah cutin a rak si. Nupa sualnak tuah kha fakpi in a al. Pathian cu a caah a um taktakmi a si i a ngaihchiatter kha a duh lo. (Gen. 39:9) Kannih zong Jehovah cu kan caah a um taktakmi a si nakhnga thlacamnak le Baibal hlathlainak caah a caan kan pek a hau. Mah nih kan i pehtlaihnak kha a fehter lai. Josef bantuk in Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak kan ngeih ahcun a ngaih a chiatter dingmi zei thil hmanh tuah kan duh lai lo.—Jeim 4:8.

15. Israel mi hna thetse ram i an um lioah a cangmi thil in zeidah kan cawn khawh? (Hebru 3:12)

¹⁵ Jehovah cu a nungmi Pathian a si ti a philhmi hna cu Pathian he fawi tein an i hlat kho. Israel mi hna thetse ram i an um lioah zeidah a rak cang ti kha ruathmanh. Jehovah cu a um taktakmi a si ti kha an hngalh ko nain kan herhmi thil a kan pe lai maw timi kong ah lunghrinnak an hun ngei. Hitin biahalnak an tuah: “BAWIPA hi kanmah lei ah a ṭang maw, ṭang lo dah?” (Ex. 17:2, 7) Cucaah Pathian kha an hun ralchanh. A ṭhalomi an nunning  kha i zohchunh kan duh lai lo ti cu a fiang ko.—Hebru 3:12 rel.

16. Kan zumhnak kha zeinihdah a hneksak khawh?

¹⁶ Vawlei nih Jehovah he naih tein um peng awkah a harter. Mi tampi nih Pathian a um timi ruahnak kha an zum lo. Pathian halmi zei ah a rel lomi hna cu a ṭhami nunnak a ngeimi an lo. Mah tin a simi kha kan hmuh tikah kan zumhnak cu hneksak a si kho. Pathian a um ti cu kan zumh ko nain a kan bawm lai maw timi cung ah lunghrinnak kan hun ngei kho men. Salm 73 a ṭialtu pa zong nih caan khat chung cu cutin a rak ruah ve. A pawngkam ah a ummi hna nih Pathian nawlbia zei ah an rel lo nain nuam tein an nunmi kha a hmuh. Cucaah Pathian rian a ṭuanmi cu a phu hnga maw tiah lunghrinnak a hun ngei.—Salm 73:11-13.

17. Jehovah he i naih peng awkah zeinihdah a kan bawmh lai?

¹⁷ Salm caṭialtu pa kha a ruahnak i remh awkah zeinihdah a bawmh? Jehovah aa bochan lomi hna cung ah zeidah a cang lai timi kong a ruahmi nih a bawmh. (Salm 73:18, 19, 27) Pathian rianṭuannak in hmuhmi ṭhathnemhnak kong zong a ruah. (Salm 73:24) Kannih zong Jehovah nih a rak kan pekmi thluachuah kong kha kan ruah khawh ve. Jehovah kan biak lo ahcun kan nunnak cu zeidah a lawh lai timi kong zong kan ruah khawh. Jehovah rianṭuan cu kan caah zeicah a ṭhat timi kong kha kan i cinken ahcun mah nih a cung ah zumhfek tein um awkah a kan bawmh lai. Cun Salm caṭialtu pa bantuk in hitin kan chim khawh ve lai: “Kei ca tu ahcun Pathian pawng um cu a va nuam hringhran dah.”—Salm 73:28.

18. Hmailei ah kan ton dingmi kha zeicah kan ṭih a herh lo?

¹⁸ “Pathian nung le Pathian taktak a simi sal” kan si caah hi ni hmanung bik caan chung ah zei bantuk zuamcawhnak paoh kha kan inkhawh. (1 Thes. 1:9) Kan Pathian cu a um taktakmi le amah a biami hna a bawmtu Pathian a si. Hlanlio ah a salle sinah a um bantuk in tuchan zong ah kan sinah a um ve. A rauhhlan ah vawleicung ah a um bal lomi harnak nganpi a tlung cang lai. Asinain kanmah lawng kan si lo. Jehovah cu kan sinah a um lai. (Isa. 41:10) Cucaah kan dihlak in “kan ralṭha u si law, “Bawipa cu a ka bawmtu a si, zeihmanh ka ṭih lai lo’” tiah ti hna u sih.—Heb. 13:5, 6.