TƆM ÑƲƲ ŊGƲ ÐƖKPƐLƖKƖƔ YƆ 25
HENDU 7 Yehowa kɛnɩ ɖo-ɖoŋ
Tɔzɩ se Yehowa kɛ «Ɛsɔ ɛsadʋ»
«Yehowa wɛ wezuu!»—KEƔ. 18:46.
MBƲ PƖ-YƆƆ PƖWƐƐ SE ŊKA ÑA-LƖMAƔZA YƆ
Ye ɖɩtɔzʋʋ se Ɛsɔ weyi ɖɩsɛɣ yɔ ɛkɛ «Ɛsɔ ɛsadʋ» yɔ, pɩwazɩɣ-ɖʋ siŋŋ.
1. Ɛbɛ sɩɣnɩ Yehowa sɛyaa se powolo pɩ-yɔɔ nɛ pɛsɛɣ-ɩ paa pakatɩɣ kala yɔ?
BIBL yɔɔdʋʋ se ɖɩwɛ «alɩwaatʋ kaɖɛ ñɩndʋ» taa nɛ ‘tɩ-lʋbɩnʋʋ wɛ kaɖɛ.’ (2 Tim. 3:1) Pɩtasɩnɩ kala wena paa weyi ɛkatɩɣ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ lɛ, pakaɖɩɣnɩ Yehowa sɛyaa nɛ panazɩɣ-wɛ ɖɔɖɔ. Ɛbɛ sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɛɣ Yehowa paa ɖɩkatɩɣ kala ana yɔ? Mbʋ pɩsɩɣnɩ-ɖʋ yɔ pɩ-taa nabʋyʋ yɔ: ɖɩkpɛlɩkaa nɛ ɖɩtɩlɩ se Yehowa kɛ «Ɛsɔ ɛsadʋ.»—Yer. 10:10; 2 Tim. 1:12.
2. Ɛbɛ yɔɔ pɔtɔŋ se Yehowa kɛ Ɛsɔ ɛsadʋ?
2 Yehowa naɣ kala wena payɩ ɖɩkatɩɣ yɔ nɛ ɛsɔɔlɩ paa ɛzɩmtaa se ɛsɩnɩ-ɖʋ. (2 Kro. 16:9; Keɣ. 23:4) Ye ɖɩtɔzʋʋ se ɛkɛ Ɛsɔ ɛsadʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ kala wena payɩ ɖɩkatɩɣ yɔ nɛ ɖɩwabɩ-yɛ. Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma tɔm ndʋ tɩlabɩ Wiyaʋ Daviid wezuu caɣʋ taa yɔ.
3. Tɔm ndʋ Daviid caɣaɣ yɔɔdʋʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛtɔm se «Yehowa wɛ wezuu» yɔ?
3 Daviid kaasɩm Yehowa nɛ ɛtaɣ-ɩ liu. Alɩwaatʋ ndʋ Wiyaʋ Sɔɔlɩ nɛ ɛyaa lalaa pañɩnaɣ se pakʋ Daviid yɔ, Daviid tɩmnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɩ. (Keɣ. 18:6) Ɛsɔ cosi Daviid adɩma yɔɔ nɛ ɛya ɛ-ñʋʋ nɛ pɩtɛ lɛ, Daviid yɔɔdɩ se: «Yehowa wɛ wezuu!» (Keɣ. 18:46) Tɔm ndʋ Daviid yɔɔdaa yɔ, tɩtaawɩlɩɣ se eɖiɣzini yem se Ɛsɔ wɛɛ. Takayaɣ nakɛyɛ yɔɔdaa se Daviid tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ se ɛtaɣaɣ Yehowa liu se «ɛkɛ Ɛsɔ ɛsadʋ weyi ɛlʋkɩ ɛ-samaɣ yɔɔ paa ɛzɩmtaa yɔ.» Ɛɛɛ, mbʋ pɩtalɩ Daviid e-wezuu caɣʋ taa yɔ, pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛna se ɛ-Ɛsɔ wɛ wezuu, nɛ piyeba nɛ ɛtɛ ɛ-taa se ewoki pɩ-yɔɔ nɛ ɛsɛɣ Yehowa nɛ ɛsamɩ-ɩ.—Keɣ. 18:28, 29, 49.
4. Ye ɖa-taa ɛtɛma se Yehowa kɛ Ɛsɔ ɛsadʋ yɔ, ɛzɩma pɩwazɩɣ-ɖʋ?
4 Ye ɖa-taa ɛtɛma se Yehowa kɛ Ɛsɔ ɛsadʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩsɛɛ-ɩ nɛ kpekpeka. Ðɩkaɣ wɛnʋʋ ɖoŋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ kala taa, nɛ pɩkaɣ-ɖʋ seɣtuu se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩwɛɛ kpekpeka Yehowa sɛtʋ taa. Pɩkaɣ-ɖʋ seɣtuu ɖɔɖɔ nɛ ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖɩñɔʋnɩ Yehowa kpam.
ƐSƆ ƐSADƲ KAƔ-Ŋ KPAZƲƲ ÐOŊ
5. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ? (Filiipi mba 4:13)
5 Ye ɖɩtɔzʋʋ se Yehowa wɛ wezuu nɛ ɛwɛ ɖɔ-cɔlɔ se ɛsɩnɩ-ɖʋ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ kala tɩŋa taa, paa pɩtɩɩkɛ kala sɔsɔna yaa cikpena yɔ. Kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ, a-taa naɖɩyɛ tɩkɩlɩ Yehowa kaɖɛ. Ɛkɛ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ, nɛ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛha-ɖʋ ɖoŋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ. (Kalɩ Filiipi mba 4:13.) Tɔm tʋnɛ tɩhaɣ-ɖʋ lidaʋ se ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ kala. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ se Yehowa sɩɣnɩ-ɖʋ kala cikpena taa yɔ, piyeki nɛ ɖa-taa tɛ se ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ ɖɔɖɔ kala sɔsɔna taa.
6. Alɩwaatʋ ndʋ Daviid kaakɛ pɩɣa evelaɣ yɔ, ɛbɛ labɩ e-wezuu caɣʋ taa nɛ piyele nɛ ɛtaa Yehowa liu nɛ pɩkɩlɩ?
6 Yele nɛ ɖɩna mbʋ pɩlabɩ Daviid wezuu caɣʋ taa nɛ piyele nɛ ɛtaa Yehowa liu nɛ pɩkɩlɩ yɔ pɩ-taa 2. Alɩwaatʋ ndʋ ɛɛkɛ pɩɣa evelaɣ nɛ eɖiyiɣ heŋ yɔ, kɩyakʋ nakʋyʋ mʋʋzʋʋ nakʋyʋ kɔma nɛ kɩkpa heu nɔɔyʋ ɛ-caa heŋ taa; kɩyakʋ lɛɛkʋ lɛ, kpemtɔɔyaɣ nakɛyɛ kɔɔ ɖɔɖɔ nɛ kakpa heu nɔɔyʋ. Alɩwaatʋ ndʋ pɩlabɩ mbʋ yɔ, Daviid ɖʋ kpɩna ana a-naalɛ a-wayɩ nɛ ɛya heŋ ɛnɩ ɩ-ñʋʋ. Ɛlɛ Daviid tɩmaɣzɩ se ɛ-maɣmaɣ e-ɖoŋ taa ɛpɩzaa nɛ ɛla mbʋ. Ɛɛnawa se Yehowa hanɩ-ɩ ɖoŋ nɛ ɛla mbʋ. (1 Sam. 17:34-37) Daviid tɩsɔɔ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ kpa. Ɛkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɛmaɣzɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ lɛ, pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛ-taa tɛ se Ɛsɔ ɛsadʋ kaɣ-ɩ kpazʋʋ ɖoŋ nɛ ɛsɩndaa.
7. (a) Ɛbɛ yɔɔ Daviid kaakam ɛ-lɩmaɣza? (b) Ɛzɩma tɩyɛ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ eyooni Gooliyaatɩ?
7 Pʋwayɩ, Daviid wobi Izrayɛɛlɩ sɔɔjanaa cɔlɔ, nɛ alɩwaatʋ ndʋ lɛ ɛɛkɛ pɩɣa evelaɣ mbʋ. Ɛtalaa lɛ, ɛna se sɔɔndʋ kaawɛɛ nɛ tɩkpaɣ sɔɔjanaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Filistii mba sɔdʋʋ weyi payaɣ se Gooliyaatɩ yɔ ɛlɩwa nɛ ɛyaɣ ‘Izrayɛɛlɩ sɔɔjanaa se pamaɣzɩ nɛ pana waɖʋ.’ (1 Sam. 17:10, 11) Sɔɔndʋ kpaɣaɣ sɔɔjanaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paakam pa-lɩmaɣza Gooliyaatɩ paɣlɩka yɔɔ nɛ tɔm ndʋ ɛɛwɛɛ nɛ eheyiɣ Izrayɛɛlɩ mba yɔ tɩ-yɔɔ. (1 Sam. 17:24, 25) Ɛlɛ mbʋ pɩ-yɔɔ Daviid ñaakam ɛ-lɩmaɣza yɔ pɩwɛ ndɩ. Daviid kaanawa se alɩwaatʋ ndʋ Gooliyaatɩ kaawɛɛ nɛ ehoŋuu Izrayɛɛlɩ sɔɔjanaa yɔ, «Ɛsɔ ɛsadʋ» ɛwɛɛ nɛ ɛtʋʋ. (1 Sam. 17:26) Daviid kaawɛɛ nɛ ɛmaɣzɩɣ Yehowa yɔɔ. Daviid taa kaatɛma se Ɛsɔ weyi ɛɛsɩnɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ eɖiyaɣ heŋ yɔ, ɛkaɣ-ɩ sɩnʋʋ ɖɔɖɔ wɛtʋ tʋnɛ tɩ-taa. Ɛ-taa kaatɛma se Yehowa Ɛsɔ kaɣ-ɩ sɩnʋʋ, pʋyɔɔ eyoni Gooliyaatɩ nɛ ɛwabɩ-ɩ.—1 Sam. 17:45-51.
8. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kʋñɔmɩŋ yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖa-taa tɛ se Yehowa kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)
8 Ða ɖɔɖɔ, ye ɖɩtɔzʋʋ se Ɛsɔ ɛsadʋ sɔɔlɩ faaa se ɛsɩnɩ-ɖʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ kʋñɔmɩŋ nɛ ɖɩwabɩ-ɩ. (Keɣ. 118:6) Ye ɖɩmaɣzɩ mbʋ Yehowa laba nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtaa-ɩ liu nɛ pɩkɩlɩ. Kalɩ Bibl kɛdɛsɩ nzɩ sɩwɩlɩɣ-ŋ ɛzɩma Yehowa kaayabɩ ɛ-sɛyaa ñʋʋ yɔ. (Iza. 37:17, 33-37) Pɩtasɩ lɛ, kalɩ tɔm ndʋ tɩwɛ jw.org yɔɔ nɛ tɩwɩlɩɣ ɛzɩma Yehowa sɩnɩ ɖo-koobiya ɖa-alɩwaatʋ taa yɔ. Pɩtasɩ ɖɔɖɔ lɛ, tɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ Yehowa kaasɩnɩ-ŋ wɛtʋ natʋyʋ taa yɔ tɩ-yɔɔ. Paa Yehowa ɛtɩla maamaaci lakasɩ sɔsɔsɩ nasɩyɩ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ ɛzɩ ɛsɩnʋʋ Daviid nɛ eyooni mʋʋzʋʋ yaa kpemtɔɔyaɣ yɔ, taanɩɣzɩ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ ɖɩɩpɩtɩɣ yɔ ndʋ yɔ: Yehowa tɛmɩ-ŋ sɩnʋʋ hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa ñe-wezuu caɣʋ taa. Yehowa ya-ŋ se ŋpɩsɩ ɛ-taabalʋ. (Yoh. 6:44) Halɩ nɛ sɔnɔ, ɛnʋ wɛna nɛ ɛsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋwɛɛ toovenim taa. Pʋyɔɔ lɛ, pɔzɩ-ɩ se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ eecosi ña-adɩma yɔɔ yɔ, alɩwaatʋ ndʋ ɛha-ŋ mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩpɔzaɣ-ŋ yɔ yaa alɩwaatʋ ndʋ ɛsɩnɩ-ŋ kaɖɛ wɛtʋ natʋyʋ taa yɔ tɩ-yɔɔ. Ye ŋkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ŋmaɣzɩɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ, pɩkaɣ yebu nɛ ña-taa tɛ siŋŋ se Yehowa kaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ.
Ɛzɩma ɖɩlakɩ kʋñɔmɩŋ alɩwaatʋ taa yɔ, mbʋ yekina nɛ Yehowa taa la leleŋ yaa pɩha-ɩ laŋwɛɛkɩyɛ (Cɔnɩ tayʋʋ 8-9)
9. Lɩmaɣza wena pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛnɩ ɖa-kʋñɔmɩŋ yɔɔ? (Aduwa 27:11)
9 Ye ɖɩkpakɩɣ Yehowa se ɛkɛ Ɛsɔ ɛsadʋ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana ɖa-kʋñɔmɩŋ yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kʋñɔmɩŋ yɔ, pɩcɛyaa se ɖɩka ɖa-lɩmaɣza mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Eleeu yɔɔdaa se ye ɖɩkatɩɣ kala yɔ ɖɩkaɣ yebu Yehowa sɛʋ. Ye mbʋ, ɛzɩma ɖɩlakɩ kʋñɔmɩŋ alɩwaatʋ taa yɔ, mbʋ yekina nɛ Yehowa taa la leleŋ yaa pɩha-ɩ laŋwɛɛkɩyɛ. (Yɔɔb 1:10, 11; kalɩ Aduwa 27:11.) Ye ɖɩɖɔkʋʋ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩsɔɔlɩ Yehowa nɛ ɖɩwɩlɩɣ se Eleeu kɛ cɛtɩyʋ. Pʋtɔma komina wɛɛ nɛ kɩnazɩɣ-ŋ, yaa ŋwɛɛ nɛ ŋlakɩ liidiye kʋñɔŋ, yaa ɛyaa iiwelisiɣni-ŋ tɔm susuu taa, yaa ŋwɛɛ nɛ ŋkatɩɣ kala lɛɛna. Ye pɩkɛ mbʋ yɔ, tɔzɩ se wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ŋwɛɛ yɔ tɩhaɣ-ŋ waɖɛ se ŋla nɛ Yehowa taa la leleŋ. Tɔzɩ ɖɔɖɔ se ɛɛkaɣ yebu nɛ pɩtakɩ-ŋ nɛ pɩcɛzɩ ño-ɖoŋ kamaɣ. (1 Kɔr. 10:13) Ɛkaɣ-ŋ haʋ ɖoŋ nɛ ŋpɩzɩ ŋɖɔkɩ ña-laŋɩyɛ.
ƐSƆ ƐSADƲ KAƔ-Ŋ HƐYƲƲ
10. Ɛbɛ Ɛsɔ ɛsadʋ kaɣ labʋ mba pɛsɛɣ-ɩ yɔ?
10 Paa ɛzɩmtaa lɛ, Yehowa hɛyɩɣ mba pɛsɛɣ-ɩ yɔ. (Ebr. 11:6) Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɛhaɣ-ɖʋ laŋhɛzɩyɛ nɛ eyeki nɛ ɖe-liu sɩkɩ; nɛ cee wayɩ lɛ ɛkaɣ-ɖʋ haʋ wezuu maatɛŋ. Ðɩpɩzɩɣ ɖɩtaa liu nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim se Yehowa sɔɔlaa se ɛhɛyɩ-ɖʋ nɛ ɛwɛnɩ ɖɔɖɔ ɖoŋ se ɛla mbʋ. Ye ɖa-taa ɛtɛmnɩ tɔm ndʋ yɔ, piseɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩwɛɛ kpekpeka ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ taa ɛzɩ caanaʋ taa Ɛsɔ sɛyaa kaalabʋ yɔ. Mbʋ Timootee kaalabɩ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa.—Ebr. 6:10-12.
11. Ɛbɛ kaaseɣti Timootee nɛ ɛla tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka ɛgbɛyɛ taa? (1 Timootee 4:10)
11 Kalɩ 1 Timootee 4:10. Timootee kaata Ɛsɔ ɛsadʋ liu. Pʋyɔɔ ɛɛlabɩ Yehowa tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka, ɛɛsɩnɩ lalaa ɖɔɖɔ kpem. Ɛbɛ ɛlaba? Apostoloo Pɔɔlɩ kaaseɣti-i se ɛɖɛɛnɩ ɛsɩndaa tɔm wɩlʋʋ taa nɛ ɛtɛ ɛkɛ tɔm yɔɔdɩyʋ kɩbanʋ. Eeseɣti-i ɖɔɖɔ se ɛha koobiya kɩɖaʋ kɩbaŋʋ, paa pɩtɩɩkɛ piya evelisi yaa akpadɩyaa yɔ. Nɛ ɛɛɖʋ-ɩ ɖɔɖɔ tʋma wena a-labʋ taawɛɛ kɛlɛʋ yɔ. A-taa naayɛ lɛ se ɛtasɩ nabɛyɛ lɔŋ kpayɩ nɛ sɔɔlɩm. (1 Tim. 4:11-16; 2 Tim. 4:1-5) Timootee taa kaatɛma se paa nabʋyʋ taa koobiya lalaa ɩtaanaɣ tʋma wena ɛlakaɣ yɔ yaa pataawɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ a-yɔɔ yɔ, Yehowa ñakaɣ-ɩ hɛyʋʋ pɩ-yɔɔ.—Roma 2:6, 7.
12. Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ piseɣti ɛzʋtʋyaa nɛ pɛwɛɛ kpekpeka pa-tʋmɩyɛ taa? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)
12 Sɔnɔ ɖɔɖɔ, ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa naɣ tʋma wena palakɩ yɔ nɛ amʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa. Pɩtasɩnɩ koobiya yɔɔ kilimuu, tɔm wɩlʋʋ nɛ tɔm susuu tʋmɩyɛ lɛ, ɛzʋtʋyaa sakɩyɛ ɖʋʋ nesi ɛgbɛyɛ kuduyuŋ maʋ tʋma nɛ pasɩɣna ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ asɛyɩŋ lakɩ yɔ. Lalaa kɛ Kʋdɔndɩnaa yɔɔ kilimiyaa yaa pɛwɛ Ðama nɩnʋʋ nɛ ɖɔkɔtɔnaa kɔɔmiteewaa taa. Ɛzʋtʋyaa mba pahaɣ pa-tɩ faaa nɛ palakɩ tʋma ana yɔ, panawa se Yehowa tɩnɩ ɛgbɛyɛ, pɩtɩkɛ ɛyaa tɩnɩ-ɖɩ. Pʋyɔɔ lɛ, palakɩ pa-tʋmɩyɛ nɛ pa-laŋɩyɛ pilim nɛ pa-taa tɛma kiya se Yehowa kaɣ-wɛ hɛyʋʋ mbʋ payɩ palakɩ yɔ pɩ-yɔɔ.—Kol. 3:23, 24.
Ye ŋlakɩ tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka ɛgbɛyɛ taa yɔ, Ɛsɔ ɛsadʋ kaɣ-ŋ hɛyʋʋ (Cɔnɩ tayʋʋ 12-13)
13. Pana wena ɖɩñakɩ Yehowa sɛtʋ taa yɔ, suwe ɛmaɣzɩɣ a-yɔɔ?
13 Ɛyaa tɩŋa ɩɩpɩzɩɣ nɛ pɛkɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa. Ɛlɛ ɖa-tɩŋa payɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩha Yehowa nabʋyʋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ ɖɩsɛɣ-ɩ yɔ, pɩkɛdɩɣnɩ-ɩ siŋŋ. Ɛnaɣ haɖɛ nɖɩ ɖɩlakɩ se ɖɩɖʋnɩ nesi ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ tʋmɩyɛ yɔ, paa ɖɩɩpɩzɩɣ se ɖɩha nɛ pɩɖɔɔ yɔ. Ɛ-taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩñakɩ pana nɛ ɖɩwa ɖɛ-fɛyɛ nɛ ɖɩkpazɩ nesi nɛ ɖicosi tɔm kediɣzisi taa yɔ, nɛ ɛ-taa lakɩ leleŋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ ɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ ɛlɛ ɖikpeɣ-i faaa yɔ. Paa pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋla sakɩyɛ Yehowa sɛtʋ taa ɛzɩ ŋsɔɔlʋʋ yɔ yɔ, ña-taa ɛtɛ se mbʋ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla yɔ pɩmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa. Ɛsɔɔlɩ-ŋ kpem nɛ ɛkaɣ-ŋ hɛyʋʋ pɩ-yɔɔ.—Luka 21:1-4.
ÑƆTƖNƖ ƐSƆ ƐSADƲ KPAM
14. Ye ɖɩñɔnɩ Yehowa kpam yɔ, ɛzɩma pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩwɛɛ siɣsiɣ ɛ-ɛsɩndaa? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)
14 Ye taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ wɛʋ kɛlɛʋ se ɖɩwɛɛ siɣsiɣ ɛ-ɛsɩndaa. Mbʋ pɩɩlabɩ Yosɛɛfʋ hɔɔlʋʋ taa. Ɛɛtɛm ɛ-taa nɛ ekizi se ɛɛcakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu. Ɛɛnawa se mbʋ ɛlakɩ yɔ pɩ-tɔm cɛyɩ Yehowa ɛsɩndaa nɛ ɛtaasɔɔlɩ se ɛɖʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ. (Kiɖe 39:9) Pɩsa nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩtɩmɩɣnɩ-ɩ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɛ-tɔm. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖa nɛ ɩ ɖa-taabalɩyɛ kaɣ cɛyɩsʋʋ camɩyɛ. Ɛzɩ Yosɛɛfʋ yɔ, ye taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, ɖɩɩkaɣ sɔɔlʋʋ kpa se ɖɩla nabʋyʋ nɛ pɩɖʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ.—Yak. 4:8.
Ye ŋñɔtɩnɩ Ɛsɔ ɛsadʋ kpam yɔ, pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋwɛɛ siɣsiɣ ɛ-ɛsɩndaa (Cɔnɩ tayʋʋ 14-15)
15. Mbʋ pɩɩtalɩ Izrayɛɛlɩ mba kañɩmbusuu taa yɔ, ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? (Ebree mba 3:12)
15 Mba pɔsɔʋ se Yehowa kɛ Ɛsɔ ɛsadʋ yɔ, papɩzɩɣ nɛ poposini-i kɛlɛʋ yem. Na mbʋ pɩɩtalɩ Izrayɛɛlɩ mba alɩwaatʋ ndʋ paawɛ kañɩmbusuu taa yɔ. Paanawa se Yehowa wɛɛ, ɛlɛ papaɣzɩ pɩtʋʋ se ɛzɩ ɛkaɣ cɔnʋʋ pa-kɩcɛyɩm ɖeɖe na. Halɩ pɔpɔzɩ tɔm tʋnɛ: «Yehowa wɛ ɖɛ-hɛkʋ taa yaa ɛfɛyɩ?» (Ejl. 17:2, 7) Pʋwayɩ lɛ pakaɖɩnɩ-ɩ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩmaɣzɩnɩ kɩɖaʋ kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ paahawa yɔ.—Kalɩ Ebree mba 3:12.
16. Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩtakɩ ɖe-tisuu?
16 Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-wɛtʋ yeki nɛ pɩwɛɣ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩñɔɔnɩ Yehowa kpam. Ɛyaa sakɩyɛ iitisiɣ se Ɛsɔ wɛɛ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, mba paaɖɔŋ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ yɔ, pɩwɛ ɛzɩ piɖeɣni-wɛ pe-wezuu caɣʋ taa yɔ nɛ pɩkɩlɩɣ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ mbʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩtakɩ ɖe-tisuu. Paa ɖitisiɣ se Ɛsɔ wɛɛ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpaɣzɩ ɖa-tɩ pɔzʋʋ se ɛzɩ ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ na. Keɣa 73 maɖʋ kaawɛnɩ lɩmaɣza ana ɖɔɖɔ. Ɛnaɣaɣ se pɩɩwɛɛ nɛ piɖeɣni mba pɔcɔ-ɩ nɛ pata nɛ paaɖɔŋ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ yɔ. Piyeba nɛ ɛpaɣzɩ ɛ-tɩ pɔzʋʋ se ye ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛsɛɣ Yehowa yɔ, ɛzɩ pɩwazɩɣ pʋyʋ.—Keɣ. 73:11-13.
17. Ɛbɛ kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩñɔtɩnɩ Yehowa kpam?
17 Ɛbɛ kɔma nɛ pɩsɩnɩ keɣa maɖʋ nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-lɩmaɣza? Ɛmaɣzɩ mbʋ pɩkaɣ talʋʋ mba paataɣ Yehowa liu yɔ pɩ-yɔɔ. (Keɣ. 73:18, 19, 27) Ɛmaɣzɩ ɖɔɖɔ wazasɩ nzɩ ɛyʋ hikiɣ alɩwaatʋ ndʋ ɛsɛɣ Yehowa yɔ sɩ-yɔɔ. (Keɣ. 73:24) Ða ɖɔɖɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ wazasɩ nzɩ payɩ Yehowa kɔnɩ ɖɔ-yɔɔ yɔ sɩ-yɔɔ. Ðɩmaɣzɩ nɛ ɖɩna, ye ɖɩtaasɛɣ Yehowa yɔ ɛzɩma ɖe-wezuu caɣʋ kaawɛɛ? Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa, nɛ ɛzɩ keɣa maɖʋ yɔ, ɖa ɖɔɖɔ ɖɩyɔɔdɩ se: «Ma lɛ, pɩwɛ-m ɖeu se mɔñɔtɩnɩ Ɛsɔ.»—Keɣ. 73:28.
18. Ɛbɛ yɔɔ pɩfɛyɩ se sɔɔndʋ ɛkpa-ɖʋ nɛ mbʋ pɩkaɣ labʋ nɛ ɛsɩndaa yɔ?
18 Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ kala wena payɩ ɖɩkatɩɣ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɩnɛ ɩ-taa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ «Ɛsɔ ɛsadʋ nɛ toovenim tʋ» tʋmɩyɛ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlakɩ. (1 Tes. 1:9) Ðɛ-Ɛsɔ cɔŋnɩ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ paa ɛzɩmtaa. Ɛɛsɩnɩ ɛ-sɛyaa caanaʋ taa nɛ ɛsɩɣnɩ ɖa ɖɔɖɔ sɔnɔ. Pɩkazɩ pazɩ lɛ, ɖɩkaɣ katʋʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ ŋgʋ wiɖiyi kɩtɩlɩtɩ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ yɔ. Ɛlɛ ɖɩɩkaɣ wɛʋ ɖe-ɖeke, Yehowa kaɣ wɛʋ ɖɔ-cɔlɔ. (Iza. 41:10) Tɛtɛ nɛ ɖa-tɩŋa payɩ «ɖɩwɛɛ abalɩtʋ siŋŋ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se: “Yehowa kɛnɩ man-sɩnɩyʋ; sɔɔndʋ ɛɛkaɣ-m kpaʋ.”»—Ebr. 13:5, 6.
HENDU 3 Ðo-ɖoŋ, ɖe-lidaʋ nɛ ɖa-sɩnɩyʋ
