1. Psalm 18:46 gbaa bara didaba, David Jehovah akị teeki tọnmọ ma o?

 MỊ AKPỌ mị, ịkịọụ a tọngha yeama—anịghakpọ vurudu paamịnị akpotuama wo ụndụbo dei a paaemi. Anịa, Jehovah ifiebosẹ baratụa wo pịrịmụ bara wo mọ nimi yọmị wo mịẹ pọwẹịmịnị! Bụọdẹ egberitịbị mị, Jehovah kị inyenrinmịnị Ọkpọnanaowei, bá ifiebosẹ baratụa wo pịrị dọụmịnị bara wo mọ tolumọ mị. Jehovah baratụa wo pịrịdẹ ifiesẹ, kọkọ “Jehovah inyenrinmịnị!” bara mị mịẹgaan wo pịrị dẹịn mịnị. (Psalm 18:46. Goo.) David Jehovah inyenrinmịnị bara gbaa siindẹ mị, ómịnị Ọkpọnanaowei kọn “ine Opu- Okuta” kị tịịn mị. Tetuu kị duonị David inyenrinmịnị Ọkpọnanaowei kọn ụndụ kpọ nanagha opu-okuta tọnmọ ma o?

2. David Jehovah akị ‘ine Opu-Okuta’ tịịn yọbị, te ka kị wo tolumọ mịnị a o?

² Bei egberitịbị bị, omịnị Jehovah akị opu-okuta tọnmọ tuu mọ, bá bịsẹ tọnmọ yebị Jehovah gbelemọ yọbị, wo tolumọ wẹrịemi yebo kpọ wo mọ tolumọ mịnị. Wosẹ, Jehovah kị wo Opu-Okuta bara mịẹdịamụ ụwọụama tolumọ mịnị, bá Jehovah opu-okuta bara emi inyenrinbụọbo dimịẹmụ bara kpọ tolumọ mịnị.

TETUU KỊ DUONỊ JEHOVAH OPU-OKUTA A PAAEMI A O?

3. Bible biin ifieama “opu-okuta” tịịn daba akị teeki gbaa mịnị a o? (Bọlọụ foto dii.)

³ Bible Jehovah akị “opu-okuta” tọnmọ yọmị, baratụa wo pịrịwẹrị ebibara zụa Jehovah inyenrinbụọama nimi mịnị. Bible didaba, biin ifieama, Jehovah karịmịnị otubo Jehovah nana wẹrịemi inyenrinbụọbo duonị ụ tokonimịnị ifiebo kị Jehovah kọn Opu-Okuta tọnmọ wẹrịemi. Bọlọụ Jehovah akị Opu-Okuta tọnmọ wẹrịemi Bible yọmị Deuteronomy 32:4 k’emi. Bịsẹ yọmị Hannah gbaa amọ “wo Ọkpọnanaowei bara emi opu-okuta fa.” (1Sam. 2:2) Habakkuk Jehovah kọn “ine Opu-Okuta” tịịn mị. (Hab. 1:12) Psalm 73 gẹẹowei bị “ine adụdụ bọọ emi opu-okuta” ka kị Ọkpọnanaowei tịịn mị. (Ps. 73:26) Jehovah kpọ  bẹtịbị wó angọ kọn opu-okuta tịịn mị. (Isa. 44:8) Wo wẹrị Jehovah akị opu-okuta mọ lei-emi tara inyenrinbụọama ditụa, bá omịnị Jehovah akị “wo Opu-Okuta” mịẹ a paaemi bara kpọ kẹrị ẹrẹtei.—Deut. 32:31.

4. Jehovah tebara ka kị tịbịsọwẹịyọ a paaemi a o? (Psalm 94:22)

⁴ Jehovah kị wo tịbịsọwẹịyọ. Kụrọ-kime paamịnị ifiemị, opu-okuta tịbịsọwẹịyọ a paa kịmị pịrịmịnị. Bịsẹ kpekẹnị bara mị, omịnị kụrọ akpotu a sụọ daba, Jehovah kpọ wo kekeremịnị. (Psalm 94:22 goo.) Jehovah baratụa wo pịrịwẹrị ụ mọ mọ́ naịntimi mịnị, bá wo kekere timi dụụ laa mịnị bara gbaa wẹrịemi. Jehovah mọkpọ gbaa wẹrịemi: Ómịnị wo mịẹ malafamịnị yebosẹ kọnsiin mịnị.—Ezek. 34:​25, 26.

5. Jehovah tebara ka kị opu-okuta bara emi tịbịsọwẹịyọ a paa wo pịrị mịnị a o?

⁵ Tẹẹbịbị mịẹmịnị yọmị anị kẹnị ụwọụ nẹ omịnị Jehovah kọn wo opu-okuta mịẹmịnị ụwọụ. Omịnị tẹẹ daba, “Ọkpọnanaowei duobomịnị dọọ mị” wo adụdụ mọ bá wo ịkịọụ mọ kekere mịnị. Mị dọọ mị Jehovah kị duobomịnị. (Phil. 4:​6, 7) Artem tịịnmịnị bịnaowei mị, wó peibolou duonị á pịrị kẹrị ikoliwarị atụa mị. Kẹnị ụsia police-owei barịị barịị biibịbịama kọn Artem bịị, ụ penimọ bá ụ mịẹ malafa mị. Artem gbaa mị “police-owei mị ị tịịndẹ ifiesẹ, ị mịẹ malafamịnị. . . . Ịmịnị ifiebose tẹẹ Jehovah pịrị mị. Ịmịnị Jehovah kịlịkịlị nimiye, bá dọọ adụdụ akị ị pịrị bara bii mị.” Artem mọkpọ gbaa mị: “Jehovah baratụayọ duonị. . . . Police-owei mị ine esisimọ yọbị ị mịẹ suusụọgha, ịmịnị opu-okuta akị mịẹ wẹrịemi warị-akpakpa toun ka sọwẹị emi bara kị paa mị.”

6. Tetuu kị duonị omịnị ifiebosẹ Jehovah ghọ sẹsẹrẹị a paaemi a o? (Isaiah 26:​3, 4)

⁶ Jehovah wo gbeinmọ kọrọmọgha fa. Dụbaemi okuta benebene zigeigha. Bịsẹ kpekẹnị bara mị, Jehovah ifiebosẹ wo mọ mọ́ emi. Wosẹ eti akị Ọkpọnanaowei a tụa a paaemi, tuubị Jehovah “timi bẹseri bẹseri kị laa mịnị Opu-Okuta.” (Isaiah 26:​3, 4 goo.) Jehovah ifiebosẹ ụndụtimi wó gbaadẹ yebosẹ mịẹbeinmọ mịnị, wo tẹẹbịbịbo naá mịnị, bá wo dọụemi yebo kpọ mịẹ wo pịrị mịnị. Jehovah ụ karịmịnị otubo a barasingha fa, anịduonị, omịnị eti akị Jehovah atụa agbẹị-emi. (2Sam. 22:26) Jehovah benebene wo mịẹmịnị yebo baragha fa, bá ifiebosẹ tarịama akị wo pịrị mịnị.—Heb. 6:10; 11:6.

7. Omịnị Jehovah a sẹsẹrẹị daba teeki paa mịnị a o? (Foto kpọ dii.)

⁷ Omịnị beinmọ beinmọ bara akị Jehovah a sẹsẹrẹị daba, omịnị Jehovah kị wo Opu-Okuta bara kị mịẹdịamịnị. Kụrọ ifieama kị paa kpọ, omịnị Jehovah dọụbara mịẹmịnị yọmị, arereama wo laamịnị bara wo mọ nimi wẹrịemi. (Isa. 48:​17, 18) Jehovah baratụa wo pịrịmịnị bara mị wo mọ ẹrịmịnị yọmị, wo nana wẹrịemi eti mịẹkụrọmọ dẹịnmịnị, bá Jehovah betịbị kị baratụa wo pịrịwẹrị wo laamịnị kụrọ dadiyebo dẹịnmọmụ eti wo mọ nanamịnị. Biin ifieama omịnị baratụa wo pịrịmụ kịmị fa bara iroro daba, Jehovah wo mọ mọ́ emi bara wo mọ ẹrịmịnị. Vladimir gbaa amọ “kịmịotu ị kẹrịkaị wẹrị ifie kị, ịmịnị Ọkpọnanaowei mọ naịndẹịn mị,” Vladimir mọkpọ gbaa mị  “ịmịnị bẹtịbị kị kọọdẹ, bá mịẹmụbara kpọ nimigha ifiemị, ịmịnị eti akị Jehovah atụadẹịn mị.”

8. (a) Tetuu kị duonị Jehovah zigeigha bara wo mọ gbaa a paaemi a o? (b) Ọkpọnanaowei kị wo Opu-Okuta a paaemi yọmị, te arereama kị wo laadẹ a o? (Psalm 62:​6, 7)

⁸ Jehovah zigeigha. Jehovah dụba okuta bara k’emi, benebene zigeigha bá dei kpọ deigha. Jehovah inyenrinbụọbo mọ, bá wó mịẹ dọụmịnị yebo mọ deigha. (Mal. 3:6) Eden fanịbolou mị tịbịkụrọ inyenrinbụọ kị paa kpọ, Jehovah wó mịẹ dọụmịnị ye deigha. Fịrịmọpaaowei Paul gẹẹ mị, Jehovah “wó angọ pigha fa.” (2Tim. 2:13) Paul gbaamịnị barasẹ, paaye paaye, Jehovah wó inyenrinbụọ, mịẹ dọụmịnị ye, bá wó yemịẹmịnị bara deigha fa. Jehovah deigha duonị, wosẹ eti kọn Jehovah atụa wẹrịemi. Akpotu paa daba, Jehovah wo zụọ mịnị, bá Jehovah kikoromọdẹ yebosẹ paabeinmụ bara wo mọ nimi wẹrịemi.—Psalm 62:​6, 7 goo.

9. Tatyana paamọ yebị te ka kị ị́ tolumọ ma o?

⁹ Omịnị ifiebosẹ Jehovah inyenrinbụọbo mọ bá wó mịẹ dọụmịnị yebo mọ kẹrị iroro daba, baratụa wo pịrịwẹrị Jehovah akị wo Opu-Okuta mịẹ mịnị. Bịsẹbara mịẹ daba, dadiyeama kị wo laa kpọ omịnị benebene zigeigha fa. (Ps. 16:8) Anị bịnaraụ Tatyana paamọ bara mị. Ánị peibolou duonị, daabụọ-otu ámịnị ba warị duo paakụmọ oloko tụa á pịrị mị. Tatyana gbaa mị “Ịmịnị bo bẹtịbị kị kọọ mị,” ámịnị mọkpọ gbaa mị. “Bọlọụ ifiemị kụrọ ị pịrị mị. Ịmịnị ifiebosẹ pọwẹịgha.” Anịa, ámịnị ánị inetimi tuu laamụ yọmị, Jehovah mọ wó mịẹ dọụmịnị yebo mọ gbele-emi bara kẹrị iroro mị, bịsẹ yọkị waị ánị peibolou mịẹkụrọmọ mị. Á gbaa mị: “Jehovah dọụye mịẹmịnị yọkị duonị bei yebo ị paamọmịnị bara ị mọ nimi yọmị baratụa ị pịrịwẹrị ine angọ bẹtịbị kẹrị irorogha.”

10. Omịnị teeki mịẹwẹrị Jehovah wo Opu-Okuta a paa mịnị a o?

¹⁰ Mị bọlọụ mị, kụrọ inyenrinbụọama wo paamọ mịnị, anịduonị bịsẹ ifie laa daba omịnị kụrọ eti akị Jehovah a tụamụ yọmị dọụ kụrọmọ mịnị. Paaye paaye, Jehovah baratụa wo pịrịwẹrị wo peibolou kẹrị kụrọmọ timi tuu laamịnị eti wo mọ nana wẹrịemi. Bei kị wo nana wẹrịemi eti mịẹkụrọmọ dẹịnmụ ifiebị. Omịnị tebara ka kị wo eti mịẹkụrọmọ dẹịn mịnị a o? Bible goo angọ pịrị, bá mị tịẹkiri kpọ Jehovah Iseriotubo paamọmịnị yebo gẹẹ wẹrịemi funbo kpọ goo. Goomịnị ifiemị, Ọkpọnanaowei baratụa wó odubo-otubo pịrịmịnị ifiemị, opu-okuta bara emi inyenrinbụọama mịẹdịa bara lelei angọ pịrị. Bịsẹ yọmị baratụa ị́ pịrịwẹrị Jehovah kọn iné Opu-Okuta mịẹ mịnị.

JEHOVAH MỊẸ OPU-OKUTA MỌ LEI-EMI INYENRINBỤỌBO DIMỊẸ

11. Tetuu kị duonị omịnị Jehovah Opu Okuta bara emi inyenrinbụọbo dimịẹ agbẹị-emi a o? (“ Asịyaịpesiama Bei Mịẹmụye Tọn Angọ Pịrị” ekpedi kpọ dii.)

¹¹ Jehovah kọkọ opu-okuta bara k’emi tuubo wo mọ tolumọdẹ. Wo wẹrị a dimịẹmu bara tolumọ nimi. Omịnị angọtụa a dimịẹ daba, itu kpọ mịẹkụrọmọ mịnị. Gbaamaba Jesus, Simon akị Cephas tịịn mị (zịnị bẹelị a gẹẹ daba “Peter”), ẹrẹ tuu mị “Pẹị Paamọdẹ Okuta Apara.” (John 1:42) Peter itu bọọ emi bịnaotubo kụrọmọ  wẹrị zigeigha peibolou nanamụ bara kị mịẹgaanmịnị. Itu okosu-otubo akị “opu-okuta emi sọwẹịyọ” kị tọnmọ wẹrịemi, ámịnị bịsẹbara ka kị itu kekere mịnị. (Isa. 32:2) Omịnị nimi wẹrịemi bara mị, bịnaotubosẹ Jehovah okuta bara emi inyenrinbụọbo dimịẹ daba biin arereama kị itu laamịnị.—Eph. 5:1.

12. Omịnị te ụwọụama ka kị sọwẹịyọ a paa zịnịotu pịrị a paaemi a o?

¹² Tịbịsọwẹịyọ ka paa. Zụa ifieama, kiri-zigei, vurudu akpotu, anịghakpọ sụụ paa daba, omịnị wo warịbo fini akị wo bịnaotubo tụa kpọ paaemi. Anịa bei “kunumọ ereinmọ” yebo seidẹịn mịnị, anịduonị omịnị baratụa wo bịnaotubo pịrịmụ fomuun-ama nana dẹịnmịnị. (2Tim. 3:1) Omịnị wo bịnaotubo kụrọmọ, tarị mịẹdịa bá tẹmẹanga baratụa-pịrịye kpọ akị á pịrị a paaemi. Omịnị yetolumọyọ laa daba, pọwẹị pọwẹị bara akị bịnaotubo mọ ẹrẹtei, bá zụzụ bara á kule. Anị kpọ kẹnị ụwọụ nẹ akị itu kụrọmọ mịnị ụwọụ. Wo inyenrinmịnị akpọ bị tarị fa, kịmịotu zọzọ penimọ bá zọzọ ụyamọmịnị. Anịduonị wo bịnaotubo yetolumọyọ a bo daba, omịnị á kụrọmọ bá á tarị wẹrịemi bara mịẹdịa.

13. Itu-kosuotu tebara ka kị sọwẹịyọ a paa zịnịotu pịrị a paaemi a o? (Foto kpọ dii.)

¹³ Bụụdọọnye wo bịnaotubo laa daba, Itu-kosuotu sọwẹịyọ a paa bịsẹ bịnaotubo pịrị a paaemi. Vurudu akpotu bá dọọnzụọ gbelemọye paa daba, itu-kosuotubo saramọ mú baratụa-pịrịye mịẹpaamọmịnị. Tẹmẹanga baratụa-pịrịye kpọ mịẹpaamọmịnị. Itu-kosuowei bịnaotubo pei, bọụbọụ inyenrinbụọ nana bá zịnị kịmị gbele emi yebị ụ kpọ gbele emi bara mịẹdịamịnị aba, bịnaotubo malafagha bara mú baratụa-pịrịye akị wó bara bọọ bii a paadẹ. Itu-kosuotu bei inyenrinbụọbo nana daba bịnaotubo itu-kosuotubo á tarị wẹrịemi bara nimi mịnị, bá itu-kosuotubo Bible duo á tolumọ daba, ámịnị pọwẹịtimi kẹrịakị mịnị.—1Thess. 2:​7, 8, 11.

14. Omịnị tebara kị mịẹdẹ kị eti akị tụa agbẹị-emi kịmịama a paa mịnị a o?

 ¹⁴ Eti Akị Tụa Agbẹị-emi Kịmị Ka Paa. Kụrọ ifieama paa daba, zịnịotu eti akị wó atụa kị wo mọ dọụmịnị. (Prov. 17:17) Teeki omịnị mọ mịẹwẹrị kịmịotu eti akị wo atụa mịnị a o? Omịnị pẹlẹgha bara Jehovah karịmịnị otubo nana agbẹị-emi inyenrinbụọbọ nana. Gbaamaba, omịnị ye gbaa kịmị pịrị daba, bịsẹ gbaaye mịẹbeinmọ, bá ifie gbaapẹlẹ daba, saramọ mú yọ laa. (Matt. 5:37) Bá mịẹ ka paaemi ifiesẹ, kịmị baratụa-pịrịye dọụ wẹrịemi aba, omịnị baratụa bịsẹ ụbọ pịrị. Bịsẹyọ kị bụọmọ kpọ itu bolou mị fịrị wo laa daba, pebidá gbaa bara ka kị fịrị wẹnịmịnị kịmị a paa.

15. Itu-kosuotubo eti akị tụa agbẹị-emi kịmịama a paa daba, te arereama kị itu laa mịnị a o?

¹⁵ Itu-kosuotubo eti akị tụa agbẹị-emi inyenrinbụọ nana daba, baratụa itu pịrịmịnị. Tebara a o? Itu-kosuotubo ifiebosẹ mú baratụa bịnaotubo pịrịmịnị aba, bịnaotubo á tịịnmụ yọbị esingha fa, anịduonị ye paa daba bịnaotubo ba kpeke-kpeke bara mịẹgha fa. Itu-kosuotubo ifiebosẹ baratụa bịnaotubo pịrị daba, itu-kosuotubo kọkọ á tarịemi bara bịnaotubo mọ nimi mịnị. Itu-kosuotubo Bible mọ  bá kịlịkịlị odubo-owei mịẹpaamọdẹ funbo kị duo itu tolumọmịnịsẹ, bịnaotubo eti akị ánị tolumọyebo atụa mịnị. Itu-kosuotubo ye gbaa daba, bịsẹ gbaa bara mịẹdẹ ifiesẹ, bịnaotubo eti akị itu-kosuotubo atụa mịnị. Bá bịnaotubo ánị angọ bụụdọọnye gbaa akị itu-kosuotubo pịrị daba, itu-kosuotubo bei egberi gbaa zịnị kịmị pịrịgha ifiesẹ, bịnaotubo eti akị itu-kosuotubo atụa mịnị.

16. Omịnị ifiebosẹ Jehovah dọụbara ka kị yemịẹ daba, te arereama kị mịẹpaamọ mịnị a o?

¹⁶ Zigeikụmọ. Omịnị zigeigha bara Jehovah olokobo diwẹnị bá Bible kị duo iroro tọn angọ pịrịmịnị ifiesẹ, omịnị ebi mịẹdịaye ka paa zịnịotu pịrịmịnị. Omịnị Bible tolumọ wẹrị wo peibolou mịẹ kụrọmịnị ifiesẹ, omịnị gesii bọọ tịẹkụrọ dẹịn mịnị. Omịnị ekpe tolumọyeama mọ bá akpọ otubo ye-iroromịnị bara mọ bụọmọ wo seimọgha fa. (Eph. 4:14; Jas. 1:​6-8) Omịnị sei egberiama naá daba, wo akị Jehovah ghọ nana wẹrịemi peibolou mọ bá Jehovah kikoromọdẹ yebo mọ baratụa wo pịrịwẹrị gbain eti nana mịnị. (Ps. 112:​7, 8) Omịnị baratụa dadiyeama laamịnị kịmịbo kpọ pịrị a paaemi.—1Thess. 3:​2, 3.

17. Itu-kosuotubo tebara ka kị baratụa itu pịrịwẹrị ifiebosẹ Jehovah dọụbara mịẹ mịnị a o?

¹⁷ Itu-kosuotubo, saịn saịn timi, agbẹị bara ka kị yemịẹ, bá ebibara ye iroromịnị kịmịama ka paa. Ámịnị kị baratụa itu bọọ emi bịnaotubo pịrịwẹrị zigeigha peibolou akị Jehovah atụa mịnị. Bá ámịnị “Bible gesii egberibo kẹrị kụrọmọmịnị” duonị, itu mịẹ kụrọmịnị. (Titus 1:9; 1Tim. 3:​1-3) Itu-kosuotubo nana wẹrịemi ebi mịẹdịaye mọ bá ifiebosẹ bịnaotubo kụrọmọmịnị yọ mọ, baratụa bịnaotubo pịrịwẹrị pẹlẹgha bara yetolumọyọ amú, egberigbaayọ amú, bá bẹtịbị Bible tolumọ angọ pịrị mịnị. Bịnaotubo mịẹ suusụọ a paaemi dadiyeama paa daba, itu-kosuotubo á kụrọmọ wẹrị Jehovah ka sẹsẹreimịnị, bá eti akị wó kikoromọdẹ yebo ka tụamịnị.

18. Tetuu kị duonị omịnị Jehovah tokoni bá ifiebosẹ ụ mọ mọ́ naịnkụrọmọ dọụmịnị a o? (“ Ị́ Mịẹ Jehovah Mọ Naịndẹịnmụ Yeama” ekpedi kpọ dii)

¹⁸ Jehovah ebi inyenrinbụọbo wo mọ tolumọ siindẹ. Anịa omịnị kpọ Pẹrẹowei David bara gbaa a paaemi: “Pebidá tokoni Jehovah laa, ine Opu-Okuta mị.” (Ps. 144:1) Wosẹ ifiebosẹ eti akị Jehovah atụa a paaemi. Wosẹ inyenrintimi ụwa kị ụwa kpọ, Jehovah ifiebosẹ baratụa wo pịrịwẹrị ụ karịtimi dụụ laa mịnị bara wo mọ nimi wẹrịemi. Jehovah gbelemọ yọbị, “Ómịnị kị ine Opu-Okuta,” wo mọ gbaa a paaemi.—Ps. 92:​14, 15.