1. Nkia lekwa Davidi katezanesa yo Yave, nze una diasonama muna Nkunga 18:46?

 TUZINGILANGA mu nza ina vo mambu mampasi malenda bwa kuna kinsalukisa yovo e zingu kieto kilenda soba emvimba. Tuvutulanga matondo wau vo tulenda bunda e vuvu muna lusadisu lwa Yave. Muna longi diaviokele, twasungameso vo Yave i Nzambi amoyo ye ntangwa zawonso wakubama kekalanga muna kutusadisa. Vava tutambulanga lusadisu lwandi, tukalanga ye ziku vo “Yave i Nzambi amoyo!” (Tanga Nkunga 18:46.) Kansi, vava kavova e diambu diadi, Davidi wayikila diaka Nzambi vo “Tadi diame.” Ekuma katezanesena Yave wa Nzambi amoyo ye tadi dina vo i lekwa kia kondwa moyo?

2. Nkia mambu tulongoka mu longi diadi?

² Mu longi diadi, tubadika e kuma Yave keyikilwanga vo tadi ye dina tulenda longoka muna nona kiaki. Tulongoka mpe e kuma tulenda kumbadikila vo Tadi dieto. I bosi, tubadika una tulenda tanginina e fu ya Yave ikunkitulanga nze tadi.

EKUMA YAVE KEYIKILWANGA VO TADI?

3. Nkumbu miayingi aweyi e Bibila kisadilanga o mvovo “tadi”? (Tala e foto dia fukwa.)

³ Bibila kisadilanga o mvovo “tadi” se nona muna kutusadisa twabakula yaka fu ya Yave. O mvovo wau umonekanga muna sono ikembelelanga Yave mu kuma kia fu yandi ilembi tezakana. E sono kiantete kina Yave keyikilwanga vo “Tadi” i Nsiku 32:4. Muna sambu kiandi, Ana wavova vo “Ke vena tadi ko difwanane yo Nzambi eto.” (1 Sam. 2:2) Kabakuke wayikila Yave vo “Tadi diame.” (Kab. 1:12) O nsoneki a Nkunga 73 wayikila Yave vo “tadi dia ntim’ame.” (Nku. 73:26) Yandi kibeni  Yave wakiyikila vo tadi. (Yes. 44:8) Yambula twabadika fu tatu ikitulanga Yave nze tadi ye una tulenda kunkitulwila se “Tadi dieto.”—Nsi. 32:31.

4. Aweyi Yave kenena se tininu? (Nkunga 94:22)

⁴ Yave i tininu. Nze una muntu kalenda swekamena muna nduk’a tadi diampwena mu tina tembwa kiangolo, Yave olenda kala mpe se swekameno dieto muna mambu mesianga e zingu kieto mu vonza. (Tanga Nkunga 94:22.) Okutusadisanga mu tatidila e ngwizani eto yo yandi. Okutusianga o nsilu vo ke vena diambu ko dilenda kututwasila e mpasi yakwele mvu. Osianga mpe nsilu vo: Kuna sentu ofokola konso diambu dilenda kututwasila ntelamw’a moyo yovo mpasi.—Yez. 34:25, 26.

5. Aweyi Yave kalenda kadila se Tininu dieto?

⁵ Imosi muna mpila tulenda kitulwila Yave se Tininu dieto i samba kwa yandi. Vava tusambanga, Yave okutuvananga “luvuvamu lwa Nzambi” luna luyingilanga ntima ye ngindu zeto. (Fili. 4:6, 7) Badika nona kia mpangi Artem, ona wasiwa mu pelezo mu kuma kia lukwikilu lwandi. Nkumbu miayingi kafimpwanga kwa mfumu a mapolisia, ona wambangikanga yo kumfusulwisa e nsoni. Mpangi Artem wavova vo: “Yatoma kendalalanga vava mfumu a mapolisia kalwakanga muna kumfimpa. . . . Ntangwa zawonso yasambanga kwa Yave. Yalombanga luvuvamu lwa ntima ye ngangu. E ndekwa kasadilanga mfumu a mapolisia, ke zatwasa nluta ko. . . . Muna lusadisu lwa Yave, yamona nze mono yatelama kuna nima yaka kia matadi.”

6. Ekuma tulenda bundila e vuvu kwa Yave ntangwa zawonso? (Yesaya 26:3, 4)

⁶ Yave nkwa kwikizi ye kalendi kutuyambula ko. Nze tadi diampwena ke dilendi nikuka ko, Yave ntangwa zawonso wakubama kekalanga muna kutusadisa. Tulenda kumbunda e vuvu kadi yandi i “tadi diakwele mvu.” (Tanga Yesaya 26:3, 4.) Yave ntangwa zawonso moyo kekalanga muna lungisa nsilu miandi, wá sambu yeto yo kutuvana konso lusadisu tuvuidi o mfunu. Tulenda mpe bunda vuvu kwa Yave kadi yandi nkwa kwikizi kwa awana bekunsadilanga. (2 Sam. 22:26) Ke singa vilakana ko mana tuvanganga ye ntangwa zawonso okutusenda.—Ayib. 6:10; 11:6.

7. Nkia nluta tuvua avo tubundidi e vuvu kwa Yave? (Tala mpe foto.)

⁷ Tukitulanga Yave se Tadi dieto vava tukumbundanga e vuvu. Tukalanga ye vuvu vo avo tunlemvokele kana nkutu muna ntangw’ampasi, nluta tutambula. (Yes. 48:17, 18) Vava tumonanga vo Yave okutusadisanga, e vuvu kieto mpe muna yandi kikumamanga. Tukalanga ye ziku vo Yave kaka olenda kutusadisa mu zizidila konso mpasi zitulwakidi. Nkumbu miayingi vava tubwilwanga mambu mena vo ke vena muntu ko olenda kutusadisa, tuzayanga wo vo ntangwa zawonso tulenda bunda e vuvu kwa Yave. Mpangi Vladimir wavova vo: “E ntangwa yaviokesa muna pelezo i ntangwa yatoma kumika e ngwizani ame yo Nzambi. Yalongoka bunda e vuvu kwa Yave kadi yandi kaka wafwana kunsadisa mu zindalala.”

8. (a) Ekuma tulenda vovela vo Yave ke sobanga ko? (b) Nkia nluta tuvuanga wau vo Nzambi i Tadi dieto? (Nkunga 62:6, 7)

 ⁸ Yave ke sobanga ko. Nze tadi diampwena, Yave ke nikukanga ko ye ke sobanga ko. E kiwuntu kiandi ye kani diandi ke disobanga ko. (Mal. 3:6) Vava Adami yo Eva bankolamena muna mpatu a Edene, Yave kasoba kani diandi ko mu kuma kia wantu. Nze una kasoneka Paulu wa ntumwa, o Yave “kalendi kuyivakulwila nkalu ko.” (2 Tim. 2:13) Ediadi disongele vo kiakala nkia diambu dibwa, yovo nkia diambu akaka bevanga, Yave kalendi soba fu yandi ko, kani diandi yovo nkanikinu miandi. Wau vo Yave kalendi soba ko, tuzeye wo vo okutusadisa muna ntangw’ampasi yo lungisa e nsilu miandi mu kuma kia kusentu.—Tanga Nkunga 62:6, 7.

9. Nkia diambu olongokele muna nona kia mpangi Tatyana?

⁹ Obadikanga e fu ya Yave ye kani diandi mu kuma kia ntoto yo wantu, dikutusadisa muna kumbunda e vuvu yo kunkitula se Tadi dieto. Dikutusadisa mpe mu kala ye ngindu zasikila vava tuzizidilanga e mpasi. (Nku. 16:8) I diau diavangama kwa mpangi ankento una ye nkumbu Tatyana ona wa siwa mu pelezo mu kuma kia lukwikilu lwandi. Wavova vo: “Yamona kikilu e kinsona. Kuna lubantiku diampasi kikilu diakala. Nkumbu miayingi yakendalalanga.” Kansi vava kamona vo mu kuma kia Yave ye kani diandi kamwenanga e mpasi, walenda zizidila yo vua diaka o nkuma. Wavova vo: “Obakula e kuma diambu diadi diambwila diansadisa mu sungamena vo i zola kwame muna Yave yakadila muna pelezo. Ediadi diansadisa mu yambula sia e sungididi muna mpasi za mono kibeni.”

10. O Yave aweyi kalenda kadila se Tadi dieto tuka owau?

¹⁰ Muna lumbu ikwiza, tuwanana ye mambu mampasi mevava vo twaluta bunda e vuvu kwa Yave ke mu lumbu yavioka ko. E yayi i ntangwa yakumika e vuvu kieto vo Yave okutuvana mawonso tuvua o mfunu muna zindalala. Aweyi tulenda kumikina e vuvu kieto? Muna tanganga tusansu twa Bibila ye tusansu twa Mbangi za Yave mu lumbu yeto. Tufwete vavanga bakula una Nzambi kekadilanga nze tadi kuna kwa selo yandi. Toma badikanga tusansu twatu. O vanga ediadi, dilenda kusadisa mu kitula Yave se Tadi diaku.

TANGININA E FU YA YAVE IKUNKITULANGA NZE TADI

11. Ekuma tuzolele tanginina fu ya Yave ikunkitulanga nze tadi? (Tala mpe babu, “ Makani Balenda Kuyisila Mpangi za Matoko.”)

¹¹ Tumwene e fu ya Yave ikunkitulanga nze tadi oku kwa yeto. Owau yambula twafimpa una tulenda tanginina e fu yandi ikunkitulanga nze tadi. Avo tutomene tanginina e fu ya Yave, tukala twakubama muna kumika mpangi zeto muna nkutakani. Kasikil’owu, Yesu wavana o Simone e nkumbu Kefa (yasekolwa vo “Petelo”), ina ye nsasa vo “Ndambu a Tadi.” (Yoa. 1:42) Ediadi diasonganga vo Petelo okala se nto a lufiaulwisu ye luvuvamu  muna nkutakani. Akuluntu muna nkutakani beyikilwanga vo “viozi kia tadi diampwena.” Ediadi dimonekanga muna mpila betaninanga ampangi muna nkutakani. (Yes. 32:2) Dialudi, mpangi zawonso muna nkutakani bevuanga e nluta vava betangininanga e fu ya Yave ina ikunkitulanga nze tadi.—Efe. 5:1.

12. Yika una tulenda kadila se tininu kwa mpangi zeto.

¹² Kala se tininu. Ezak’e ntangwa tulendanga kala se tininu kwa mpangi zeto vava vebwanga sumbula, mavuanga yovo vita. Ekolo e mpasi zisakanga mu ‘lumbu yayi yambaninu,’ tukalanga ye lau diasadisa muntu yo nkwandi. (2 Tim. 3:1) Tulenda mpe songa o zola yo fiaulwisa mpangi zeto. Imosi muna mpila tulenda wo vangila, i toma mokenanga yau muna Seka dia Kintinu muna siamisa luvuvamu lwa nkutakani. Wantu ayingi o unu akwa ntima miambadi. Ediadi ditoma kendelekanga mpangi zeto yo kubafila mu yindula vo ke vena muntu ko okubazolanga. Muna kuma kiaki, vava mpangi zeto bekalanga muna lukutakanu, tufwete vanganga mawonso tulenda muna kubakasakesa yo songa vo tukubazolanga.

13. O nkuluntu aweyi kalenda kadila se tininu kuna kwa akaka? (Tala mpe foto.)

¹³ Akuluntu balenda kala se tininu muna nkutakani mu kuma kia awana belwakilanga mambu mampasi mena se tembwa kiangolo. Vava vebwanga e sumbula ye yimbevo ya kinsalukisa, akuluntu bevanganga mawonso balenda muna sadisa ampangi. Bevananga mpe lusadisu lwa mwanda kwa mpangi zawonso. Diasazu dikalanga kwa mpangi mu vava lusadisu kwa nkuluntu una vo nkwa ngemba, okuyisianga vana fulu kia akaka yo toma winikinanga. E fu yayi isadisanga akaka mu mona vo zolwa bezolwanga. O nkuluntu osonganga e fu yayi, diasazu dikalanga kwa ampangi mu lemvokela konso longi dia Bibila kekubavana.—1 Tes. 2:7, 8, 11.

14. Aweyi tulenda songela vo twafwana bundwa e vuvu?

 ¹⁴ Songa vo wafwana bundwa e vuvu. Tuzolele vo akaka bavavanga lusadisu lweto, musungula muna ntangw’ampasi. (Nga. 17:17) Aweyi tulenda songela vo twafwana bundwa e vuvu? Tufwete vanganga mawonso muna tanginina e fu ya Yave lumbu yawonso. Kasikil’owu, tufwete vanganga ngolo muna lungisa e nsilu wa lwakanga muna ntangwa yasikidiswa muna konso diambu. (Mat. 5:37) Avo tumwene muntu ovavanga lusadisu, tufwete kunsadisa. Vana ntandu, tufwete vanganga e ngolo muna lungisa yiyekwa yeto mun’owu wa luludiku tutambulanga.

15. Ampangi muna nkutakani, aweyi bevuilanga e nluta vava bemonanga vo balenda bunda akuluntu e vuvu?

¹⁵ Ampangi muna nkutakani, aweyi bevuilanga e nluta vava bemonanga vo balenda bunda akuluntu e vuvu? Vava ampangi bezayanga vo balenda vava lusadisu lwa akuluntu konso ntangwa, dikubasadisanga mu lembi bakama ntelamw’a moyo. Ateleki bemonanga mpe vo zolwa bezolwanga vava bebakulanga vo akuluntu bakubama bekalanga muna kubasadisa.  Ekolo akuluntu besadilanga e Bibila ye nkanda mia ntaudi akwikizi yo lulungalalu muna vana malongi kwa ampangi, ateleki bekubabundanga e vuvu. O lunda e mbumba yo lungisa e nsilu, i kuma kiankaka kifilanga ampangi mu bunda e vuvu kwa akuluntu.

16. Aweyi tuvuilanga e nluta yo sadisa akaka vava tutatidilanga edi diansongi?

¹⁶ Tatidila edi diansongi. Tulenda kala se mbandu ambote kuna kwa akaka avo tutatidilanga edi diansongi yo sadila nkanikinu mia Bibila vava tubakanga e nzengo. Ekolo lukwikilu lweto lukumamanga yo wokesa o zayi, tusikilanga muna ludi. Ke tukalanga akwa lukatikisu ko ngatu tungianiswa kwa malongi maluvunu ye ngindu za wantu a nza. (Efe. 4:14; Yak. 1:6-8) O lukwikilu lweto muna Yave yo bunda e vuvu muna nsilu miandi, dikutusadisanga mu kala wavuvama vava tutambulanga nsangu zambi. (Nku. 112:7, 8) Dikutusadisanga mpe mu sadisa awana bebwilwanga mambu mampasi.—1 Tes. 3:2, 3.

17. Aweyi akuluntu besadisilanga akaka mu kala bavuvama yo kumika lukwikilu lwau muna Yave?

¹⁷ Divavanga vo akuluntu bakala ye fu yambote, alungaladi, ke akwa mvualangani ko ye akwa ntim’anleka. Akuluntu besadisanga akaka mu kala bavuvama yo kumika lukwikilu lwau muna Yave. Bekumikanga mpangi zawonso muna nkutakani ekolo ‘betatidilanga e diambu diakwikizi’ muna malongi mau. (Tito 1:9; 1 Tim. 3:1-3) Muna mbandu au ye salu kiau kia vungula e kambi, akuluntu besadisanga ateleki kimana balungananga muna tukutakanu ntangwa zawonso, basalanga e salu kia umbangi yo kalanga ye longi dia yau kibeni. Vava ampangi bebwilwanga mambu mampasi mekubatwasilanga ntelamw’a moyo, akuluntu bekubasungamesanga o mfunu wa bunda e vuvu kwa Yave ye nsilu miandi.

18. Ekuma tuzolele kembelela Yave yo kumfinama? (Tala mpe babu, “ Mpila ya Finamena Yave.”)

¹⁸ Wau tumene badika e fu yambote ya Yave, tulenda vova nze Davidi wa ntinu ona wavova vo: “Yambula Yave wa Tadi diame kakembelwa.” (Nku. 144:1) Yave ke singa soba ko, okala kaka Nzambi ona tulenda bunda e vuvu. Muna zingu kieto kiawonso, kana nkutu muna kinunu, tukala kaka ye kuma muna vova vo: “Yandi i Tadi diame,” i sia vo, tukala ye vuvu vo ntangwa zawonso Nzambi okwamanana kutusadisa muna kimwanda.—Nku. 92:14, 15.