1. Extëm jyënaˈanyë Salmos 18:​46, ¿tii David mëët ojts tˈijxkijpxyë Jyobaa?

 MÄ JATUˈUKPË artikulo ojts nnijäˈäwëm ko Jyobaa yëˈën ja Diosë juukypyë ets xëmë xypyudëkëyäˈänëm. Kujkëp ja ääw jot ko mbäädë Jyobaa nˈamdoˈowëmë naybyudëkë, pes tyam nwinguwäˈkëmë amay jotmay mëdiˈibë mbäät ajotkumonë dyajtëgatsyë jukyˈäjtën. Tëgok tëgok xypyudëjkëm, niˈigyë nmëbëjkëm ko Jyobaa jukyˈäjtp extëm jyënanyë David mä Salmo 18:46 (käjpx). Ok, ta David jyënany ko yëˈë Jyobaa kyaatsˈäjtypy. ¿Tiko jyënany ko Jyobaa, ja Diosë juukypyë dyuˈunëty extëm tuˈugë tsäägaats mëdiˈibë kyaj jyuugyëty?

2. ¿Ti nimaytyäˈägäˈänëm mä yäˈädë artikulo?

² Mä yäˈädë artikulo nimaytyäˈägäˈänëm tiko Biiblyë tˈijxkijpxyë Jyobaa mët tuˈugë tsäägaats ets ti xytyukniˈˈijxëm. Nˈixäˈänëm nanduˈun wiˈix mbäädë Jyobaa ndukjotkujkˈäjtëm extëm tuˈugë tsäägaats, ets ok, ta nimaytyäˈägäˈänëm wiˈix mbäät ëtsäjtëm nˈijtëm extëm tuˈugë tsäägaats.

¿TIKO NJËNÄˈÄNËM KO JYOBAA DYUˈUNËTY EXTËM TUˈUGË TSÄÄGAATS?

3. ¿Mäjatyë Biiblyë dyajtunyë yäˈädë ayuk “tsäägaats”? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky).

³ Mä Biiblyë yaˈijxkijpxyë Jyobaa extëm tuˈugë tsäägaats parë mbäät njaygyujkëm wiˈix yëˈë xyˈijxˈijt xykyuentëˈäjtëm. Ko ja Diosmëduumbëty tmaytyaktë wiˈixë Jyobaa yˈijxˈijt kyuentëˈäjtëdë, ta jyënandë ko duˈun extëm tuˈugë “tsäägaats”. Mä Deuteronomio 32:4 jap tim jawyiin tmaytyaky ko Jyobaa yëˈë tuˈugë “Tsäägaats”. Ko Ana nyuˈkxtaky ta jyënany ko kyaj mä duˈumbë tsäägaats extëmë Dios (1 Sam. 2:2). Habacuc ojts ttijˈyë Jyobaa “ja ntsäägaatsëts” (Hab. 1:12). Ets ja mëdiˈibë jyaayë Salmo 73 ojts jyënany  “ja tsäägaats mëdiˈibë ijtp mätsë njot ngorasoon” (Sal. 73:26). Jyobaa ojts nanduˈun këˈëm nyaytyijˈyëty extëm tuˈugë tsäägaats (Is. 44:8). Min nˈokˈijxëm tëgëk pëky tiko yˈity extëm tuˈugë tsäägaats ets wiˈix mbäät ndukjotkujkˈäjtëm (Deut. 32:31).

4. ¿Wiˈixë Jyobaa xykyuwäˈänëm? (Salmo 94:22).

⁴ Jyobaa xykyuwäˈänëm. Ko myinyë mëk pojtuu, mbäät ndëjkëm mä tuˈugë äänk o nˈawäˈkëm tuˈugë tsäägaats, nanduˈun jyaty ko nbatëmë amay jotmayë mëjwiin kajaabë, mbäät nˈaˈoˈkëmë Jyobaa (käjpxë Salmo 94:22). Jyobaa yëˈë xykyuwäˈänëm ets ja ayoˈon mëdiˈibë tyam nbatëm kyaj jeky yˈitäˈäny. Të twandaˈaky ko dyajjëjptëgoyaˈany ja amay jotmay ets tijaty kyaj xyajjotkujkˈäjtëm (Ezeq. 34:​25, 26).

5. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë Jyobaa xykyuwäˈänëm?

⁵ Ko Jyobaa nmënuˈkxtakëm, duˈun ja tuk pëky xykyuwäˈänëm, pes xymyoˈoyëm ja yˈagujkˈäjt jyotkujkˈäjtën mëdiˈibë kyuwaampy ja jot winmäˈäny (Filip. 4:​6, 7). Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajtyë Artiom, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë yajtsuum. Yëˈë kanäkˈok nyimiinë ja polisiyë mëdiˈibë yajtëëw yajtudakë tijaty, tyuunë axëëk ets yˈatsëˈk yˈajäˈäwë. Artiom jyënaˈany: “Koogoots xyajtëëwdë tijaty, mëkëts njantsy tsyëˈkë. Xëmëts nmënuˈkxtakyë Jyobaa parëts xymyoˈoyët ja jotkujkˈäjtënë ets ja jot winmäˈäny. Per oyëts duˈun njäjty, jotkujkëts nnayjyäˈäwë, duˈunëts njäˈäwë Jyobaa extëm tuˈugë mëj potsy mëdiˈibëts xykyuwäämp”.

6. ¿Tiko mbäät xëmë ndukjotkujkˈäjtëmë Jyobaa? (Isaías 26:​3, 4).

⁶ Jyobaa kyaj xymyastutëm. Tuˈugë tsäägaats kyaj mbäät mä nyëjkxy, xëmë yˈity mä ja lyugäär. Nanduˈunë Jyobaa, xëmë xypyudëkëyäˈänëm, mbäät ndukjotkujkˈäjtëm mët ko yëˈë tuˈugë tsäägaats mëdiˈibë xëmë ijtp (käjpxë Isaías 26:​3, 4). Yëˈë tuˈugë Dios mëdiˈibë ninäˈä kyaˈoogäˈäny ets yaˈˈadëwaampy ja wyandakën. Myëdoowˈitaampy ko nmëgäjpxëm ets xypyudëkëyäˈänëm ko nyajtëgoyˈäjtëm ja naybyudëkë. Ndukjotkujkˈäjtëm nanduˈunë Jyobaa mët ko yëˈë kyaj tmastuˈuty pënaty mëduunëp (2 Sam. 22:26). Yëˈë kyaj tjäˈäytyëgoyaˈany tijaty ndukmëduˈunëm ets xëmë xykyunuˈkxäˈänëm (Eb. 6:10; 11:6).

7. ¿Wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko ndukˈijxpajtëmë Jyobaa? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁷ Parë Jyobaa xykyuwäˈänëm extëm tuˈugë tsäägaats, tsojkëp ndukˈijxpajtëm amumduˈukjot ets nmëmëdoˈowëm axtë mä xytsyiptakxëm (Is. 48:​17, 18). Tëgok tëgok nˈijxëm wiˈixë Jyobaa xypyudëjkëm, ta niˈigyë ndukjotkujkˈäjtëm. Ets nëjkxëp nwinguwäˈkëm oy ti jotmay myinët mët ko nnijäˈäwëm ko xypyudëkëyäˈänëm. Taaˈäjtpë jotmay mä näˈäty kyaj mbäät pën xypyudëjkëm, perë Jyobaa xëmë xypyudëkëyäˈänëm. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Vladímir jyënaˈany: “Jats niˈigyë Jyobaa nmëwingoony kojëts nyajtsuumy, mët ko wäˈäts naytyuˈugëts nyajpaty ets kyajts mbäät tii nduuny”.

8. a) ¿Tiko njënäˈänëm ko Jyobaa ninäˈä kyatëgatsy? b) ¿Wiˈix ndukjotkujkˈäjtëm ko Jyobaa xykyuwäˈänëm extëm tuˈugë tsäägaats? (Salmo 62:​6, 7).

 ⁸ Jyobaa kyaj tyëgatsy. Tuˈugë kopk o tuˈugë tsäägaats kyaj pën mbäät dyajˈyuˈkxy, nanduˈunë yˈity tijatyë Jyobaa të ttuknibëjktäägë ets wiˈix jyaˈayˈaty ninäˈä kyatëgatsy (Mal. 3:6). Ko Adán mëdë Eva kyamëdoowdë yëˈë kyaj ojts dyajtëgatsyë tijaty nety tyunaampy, duˈun extëmë apostëlë Pablo jyënaˈany ko Dios nyitënaapy ja yˈayuk (2 Tim. 2:13). Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko oy ti tyun jyatëdët ets oy tii pën ttunët, Jyobaa ninäˈä kyatëgatsäˈäny, ets ninäˈä tkayajtëgatsäˈäny tijaty të ttuknibëjktäägë ets tijaty nyiˈanaˈamëp. Ko duˈun nnijäˈäwëm, ta niˈigyë nmëbëjkëm ko Jyobaa xëmë xypyudëkëyäˈänëm oy ti amay jotmay nbatëm ets ko kyuytyunandaapy tijaty të xytyukwandakëm (käjpxë Salmo 62:​6, 7).

9. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëmë Tatiana jyajty?

⁹ Ja tuk pëky mëdiˈibë mbäät xypyudëjkëm parë nmëbëjkëm ko Jyobaa mbäät xykyuwäˈänëm extëm tuˈugë tsäägaats, yëˈë ko nyaˈijtëm wyinmäˈänyoty pënën yëˈë ets tii të ttuknibëjktäägë parë ëtsäjtëm ets parë yäˈädë naxwinyëdë. Yëˈë nanduˈun xypyudëkëyäˈänëm parë nwinguwäˈkëmë amay jotmayë mëjwiin kajaabë mä kyaj nekynyijäˈäwëm ti nduˈunëm (Sal. 16:8). Duˈun jyajtyë Tatiana, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë yajtsuum ko tmëdunyë Jyobaa. Duˈun tnimaytyaˈaky: “Wäˈäts naytyuˈugëts nyajpaty, ets mon tukëts nˈoknayjyäˈäwë. Per mëdiˈibëts xypyudëjkë parëts kyaj nëgoo ojts nmëmay nmëdäjy wiˈixëts nˈokˈitët, yëˈë kojëts njamyejtsy ko päätyëts të nyajtsumy mët kotsë Jyobaa ntsoky ets kots nduny ti tsyojkypy”. Extëm nˈijxëm, mëdiˈibë Tatiana pudëjkë parë tmëmadakyë yäˈädë jotmay ets jatëgok tpëjkyë jot mëjääw, yëˈë ko twinmääy ko yëˈë netyë Jyobaa kyuˈayoˈowëp ets ko ttuny tii yëˈë tsyojkypy.

10. ¿Ti mbäät xytyuny parë desde tyamë Jyobaa xyˈixët extëm tuˈugë mëj tsäägaats?

¹⁰ Tim tsojk myinäˈäny ja ayoˈonë mas mëkpë ets jaan niˈigyë tsyokäˈänyëty ndukˈijxpajtëmë Jyobaa. Pääty, ¿ti mbäät nduˈunëm tyam parë nˈijtëm seguurë ko Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm? Ko ngäjpxëm mä Biiblyë wiˈix näägë Diosmëduumbë pyudëjkëdë Jyobaa ets mä yajnimaytyäˈäktë wiˈix tyam nanduˈunë nmëguˈukˈäjtëm yajpudëkëdë. Ko ngäjpxëm ets nbawinmäˈäyëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nˈijxëmë Jyobaa extëm tuˈugë mëj tsäägaats.

NˈOKNIˈˈIJXTUTËMË JYOBAA

11. ¿Tiko yˈoyëty niˈˈijxtutëmë Jyobaa? (Ix nanduˈunë rekuäädrë mä jyënaˈany “ Wiˈix mbäädë yaˈayˈënäˈk tpëjktäˈäktë wyinmäˈäny”).

¹¹ Të nˈijxëm ko Jyobaa duˈun extëm tuˈugë tsäägaats, minë net nˈokˈijxëm wiˈix mbäät ëtsäjtëm nanduˈun nˈijtëm. Ko nduˈunëm ja mëjääw parë duˈun nˈijtëm, ta niˈigyë nbudëkëyäˈänëm ja nmëguˈukˈäjtëm.  Extëm nˈokpëjktakëm, Jesus tˈanmääy ja Simón: “Mij mxëëˈatëp Sefës (diˈibë yˈandijpy Peedrë)” ets nyikejy tuk pedasë tsäägaats (Fwank 1:42). Ko duˈun yaˈˈanmääyë Pedro, yëˈë nety yˈandijpy ko pyudëkëyaampy ja myëguˈuktëjk ets ko jyotkujkmoˈoyaampy. Biiblyë jyënaˈany ko mëjjäˈäytyëjk nanduˈun yajpäättë extëm tuˈugë mëj tsäägaats ko tkuentëˈattë ja myëguˈuktëjk (Is. 32:2). Per niˈamukë ëtsäjtëm, mbäät niˈˈijxtutëmë Jyobaa ets nˈijtëm extëm tuˈugë tsäägaats ko nnaymyëjääwmoˈoyëm nixim niyam (Éfes. 5:1).

12. ¿Wixaty mbäät nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm mä dyajnaxtë amay jotmay?

¹² Nˈokkuwäˈänëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Pën jam tpäättë jotmay extëm ko yˈayoˈonbëjktaˈaky tijaty, ko jäˈäy nyaynyibëdëˈëgëdë, o ko tsip tyunyëty, mbäät nˈawäˈänëm ja jëën tëjk parë nyajjäjtakëm. Mä kyugëxëyanë yäˈädë jukyˈäjtënë niˈigyë nˈayoˈonbäädäˈänëm, pääty niˈigyë tsyokäˈänyëty ets nnaybyudëjkëm nixim niyam (2 Tim. 3:1). Ja tuk pëky wiˈix mbäät nbudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm, yëˈë ko ntsojkëm ets njotkujkmoˈoyëm. Extëm nˈokpëjktakëm, mbäät tsuj yajxon nˈagëˈë nˈaxäjëm ko nayˈijx nnaybyatëm mä reunyonk, duˈuntsoo mbäät agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm niˈamukë. Tyam ja naxwinyëdë jäˈäy kyaj dyaˈixëdë tsojkënë ets axëëk ttundë jyëëky myëguˈuk, pääty ko ja nmëguˈukˈäjtëm myindët reunyonk nyajnayjyawëyäˈänëm oy ets agujk jotkujk.

13. ¿Wiˈix mbäät ja mëjjäˈäytyëjk tpudëkëdë ja myëguˈuktëjk? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹³ Pënaty tuundëp mëjjäˈäy mbäät tpudëkëdë ja myëguˈuktëjk mä meerë dyajnaxtë ja amay jotmay. Extëm ko yˈayoˈonbëjktaˈaky tijaty o ko pën pyäˈämbety mëjtaˈaky netyë tpudëkëdë ets tjotkujkmoˈoytyë nanduˈun mëdë Biiblyë. Ko mëjjäˈäytyëjk jyaˈayˈattë ajëëky amëguˈuk, tpaˈˈayowdë myëguˈuktëjk  ets tmëdoowˈittë wiˈix myëtmaytyäˈägëdë, mbäät kyaj tsyiptakxëdë ja myëguˈuktëjk ets yˈamdowëdët ja naybyudëkë. Ko duˈun jyaˈayˈattët, ta ja nmëguˈukˈäjtëm tjawëyäˈändë ko yajtsojktëp ets tkupëkäˈändë tsuj yajxon ja käjpxwijënë mëdiˈibë yajmooytyëp (1 Tes. 2:​7, 8, 11).

14. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nyajtukjotkujkˈäjtëm?

¹⁴ Ko nyajtukjotkujkˈäjtëm. Ko ja nmëguˈukˈäjtëm dyajnaxtët ja amay jotmay, ntsojkëm ets jyënäˈändët ko mbäät nbudëjkëm (Prov. 17:17). ¿Ti mbäät nduˈunëm parë ja nmëguˈukˈäjtëm tmëbëktët ko njantsy pyudëkëyäˈänëm? Mbäät nduˈunëmë mëjääw ets niˈˈijxtutëmë Jyobaa, extëm ko nguytyuˈunëm ja nˈayukˈäjtëm ko njäjtëm ti oorë të nwëˈëmëm (Mat. 5:37). Mbäät nanduˈun nnayˈawäˈänëm ko pën dyajtëgoyˈatët ja naybyudëkë ets pën të nyajtuknipëjkëm tuˈugë tuunk, nˈoktuˈunëm extëm të nyaˈˈanmäˈäyëm.

15. ¿Wiˈix pyudëkëdë ja nmëguˈukˈäjtëm ko ja mëjjäˈäytyëjk yajtukjotkujkˈattë?

¹⁵ Ko ja mëjjäˈäytyëjk yajtukjotkujkˈattë, mëjwiin kajaa pyudëkëdë ja nmëguˈukˈäjtëm. Extëm nˈokpëjktakëm, ko ja nmëguˈukˈäjtëm mbäät tmëgäjpxtë ja mëjjäˈäytyëjk näˈä ttimyˈyajtëgoyˈattë, ta jotkujk nyayjyawëdë ets kyaj nëgoo ti ttimymyëmay ttimymyëdäjtë. Ko ja mëjjäˈäytyëjk  tpudëkëdë ja myëguˈuktëjk, ta tjawëdë ko yajtsojktëp. Ets ko dyaktë ja ëwij käjpxwijënë mëdë Biiblyë, ta niˈigyë yajtukjotkujkˈattë mët ko kyaj ja kyëˈëm winmäˈäny dyajtundë. Nan yajtukjotkujkˈäjttëp ko kyaj tmaytyaknaxtë ja jotmay ets ko tkuytyundë ja yˈayuk.

16. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko mëk ndënäˈäyëm, ets wiˈix nanduˈun nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm?

¹⁶ Nˈoktënäˈäyëm mëk. Pën nmëmëdoˈowëmë Jyobaa ets pën nduˈunëm tijaty extëmë Biiblyë tniˈanaˈamë, ta nmoˈoyäˈänëmë oybyë ijxpajtënë ja nmëguˈukˈäjtëm. Ko nˈëxpëjkëm ja Diosë yˈayuk ets nyajkëktëjkëm ja mëbëjkën, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë ninäˈä ngamastutëm ja tëyˈäjtën. Xypyudëkëyäˈänëm nanduˈun parë kyaj nwinmäˈäyëm extëmë naxwinyëdë jäˈäy wyinmaytyë ets kyaj nmëbëjkëm tijaty tukniˈˈijxëdëp (Éfes. 4:14; Sant. 1:​6-8). Ko nanduˈun nmëbëjkëmë Jyobaa ets tijaty të twandaˈaky, xypyudëkëyäˈänëm parë amëk jotmëk nwinguwäˈkëm ko tii jotmay nyajtukˈawäˈänëm (Sal. 112:​7, 8). Ets mbäät nanduˈun nbudëjkëm pënaty wyinguwäˈkëdëp ja amay jotmay (1 Tes. 3:​2, 3).

17. ¿Wiˈix ja mëjjäˈäytyëjk tpudëkëdë ja myëguˈuktëjk parë mëk yˈittët?

¹⁷ Pënaty tuundëp mëjjäˈäy, oy ko nyaywyinguwits nyayˈaguwitsëdët, yˈëyjyaygyuk kyajpxyjyaygyukëdët, dyajnigëxëˈëktët ko tapë jyot wyinmäˈäny ets yajxon tijaty ttundët (Titʉ 1:9; 1 Tim. 3:​1-3). Ko mëjjäˈäytyëjk dyaktë oybyë ijxpajtënë ets tkuˈix tkugäjpxëdë ja myëguˈuktëjk, ta tpudëkëdë parë kyaj tyëgoyˈattët reunyonk, nyëjkxtët xëmë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë ets yˈëxpëktët. Pyudëjkëdëp nanduˈun parë ttukˈijxpattëdë Jyobaa ets tjamyatstët tijaty wyandakypy ko twinguwäˈägëdë ja amay jotmay mëdiˈibë yajkëjx yajtujkëdëp.

18. ¿Tiko nmëjkumayäˈänëmë Jyobaa ets nmëwingonäˈänëm mas niˈigyë? (Ixë rekuäädrë  Wiˈix mbäät nmëwingoˈonëmë Jyobaa).

¹⁸ Ja rey David jyënany: “Waˈan dyajmëjkumayë Jyobaa, ja mëdiˈibëts ngaatsˈäjtypy”. Ëtsäjtëm nanduˈun njënäˈänäˈänëm ko të nnijäˈäwëm tiko duˈunë Jyobaa yajtijy (Sal. 144:1). Jyobaa yëˈë tuˈugë Dios mëdiˈibë mbäät xëmë ndukjotkujkˈäjtëm, ets xëmë xypyudëkëyäˈänëm nuˈun ja xëëw jukyˈäjtënë parë ninäˈä ngamastutëm. Pääty mbäät njënäˈänëm amumduˈukjot: “Yëˈëjëts ngaatsˈäjtypy” (Sal. 92:​14, 15).