1. Ãinwõt an wal̦o̦k ilo Sam 18:​46, Devid ear keidi Jeova ñan ta?

 JEJ mour ilo juon lal̦ me apañ ko rej wal̦o̦k ilo jidimkij rej kapañ—ak lukkuun ukot—mour ko ad. El̦ap ad kam̦m̦oolol bwe jemaroñ reilo̦k ñan Jeova im kajjitõk bwe en jipañ kõj! Ilo katak eo l̦o̦k, kar kakeememej kõj bwe Jeova ej Anij eo emour im bwe aolep iien epojakin jipañ kõj. Ñe jej bõk jipañ jãne, men in ej kam̦ool ñan kõj bwe “Jeova ej mour.” (Riit Sam 18:46.) Meñe ãindein, ak ãlikin an Devid kar ba naan kein, ear ba bwe Anij ej “aõ Dekã.” Etke ear keidi Jeova, Anij eo emour, ñan juon men ejjab mour—juon dekã?

2. Etke em̦m̦an ñan katak kõn unin an kar Devid ba bwe Jeova ej “aõ Dekã”?

² Ilo katak in, jenaaj kõnono kõn etke Baibõl̦ eo ej ba bwe Jeova ej juon ejm̦aan ak dekã im ta eo naanin kõkkar in ej katakin kõj kõn e. Jenaaj bareinwõt katak kõn ewi wãween jemaroñ watõk E ãinwõt ad Ejm̦aan ak Dekã. Im tokãlik, jenaaj kõnono kõn wãween ko jemaroñ anõke kadkad ko an me rej kaalikkar bwe Jeova ej ãinwõt juon ejm̦aan ak dekã.

UNIN JEOVA EJ JUON EJM̦AAN AK DEKÃ

3. Ewi wãween an Baibõl̦ eo kõjerbale naan ko “ejm̦aan” ak “dekã”? (Lale pija eo.)

³ Baibõl̦ eo ej kõjerbal naan eo “ejm̦aan” ak “dekã” ñan jipañ kõj mel̦el̦e kõn kadkad ko ewõr ippãn Jeova. Ekkã an wal̦o̦k naan kein ilo eoon ko me rej nõbare im ba bwe ej juon Anij me ejjel̦o̦k en̦ ej joñan wõt e. Eoon eo jinointata me ej kwal̦o̦k kõn naanin kõkkar kein ej ilo Duteronomi 32:4. Ilo jar eo an Hanna, ear ba bwe “ejjel̦o̦k ejm̦aan ãinwõt am Anij.”(1 Sa. 2:2) Habakkuk ear ba bwe Jeova ej an “Dekã.” (Hab. 1:12) Ri-jeje eo an Sam 73 ear ba “Anij ej aõ kajoor” ak dekã. (Sam 73:​26, UBS) Jeova make ej ba bwe ej juon ejm̦aan. (Ais. 44:8) Jen etale jilu kadkad ko me rej kaalikkar bwe Jeova ej ãinwõt juon ejm̦aan ak dekã im ewi wãween jemaroñ kõm̦m̦an bwe en Dekã ak “Ejm̦aan eo ad.”—Dut. 32:31.

4. Ewi wãween an Jeova juon jikin kone? (Sam 94:22)

 ⁴ Jeova ej juon jikin kone. Juon dekã killep emaroñ juon jikin ko ñe ewõr juon l̦añ el̦ap. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, Jeova emaroñ kõjparok kõj ñe jej iioon wãween ko me remaroñ likũt mour ko ad ilo kauwõtata. (Riit Sam 94:22.) Ej kõjparok kõj im jipañ bwe jen jab iioon jorrããn ko me remaroñ ko̦kkure kõj ñan indeeo. Ejjab men in wõt ak ej kallim̦ur men in ñan kõj: Enaaj ko̦kkure jabdewõt men me ej ko̦kkure ad aenõm̦m̦an im jokwane.—Ezk. 34:​25, 26.

5. Ewi wãween Jeova emaroñ ad Jikin Kone?

⁵ Juon wãween jemaroñ kõm̦m̦an bwe Jeova en ad Jikin Kone, ej ikijjeen ad jar ñane. Ñe jej jar, Jeova ej letok “aenõm̦m̦an eo jãn Anij” me ej kõjparok bũruod im l̦õmn̦ak ko ad. (Pil. 4:​6, 7) L̦õmn̦ak kõn bwebwenato in an juon jeid im jatid em̦m̦aan etan Artem me kar kalbuuji kõn tõmak eo an. Ke ear pãd ilo kalbuuj, elõñ alen an kar juon bwilijmããn̦ kajitũkini, im ear nana an kõm̦m̦an ñane im ear kajjioñ kaamijake. Ej ba: “Aolep iien bwilijmããn̦ eo ear ba bwe in etal im kõnnaan ippãn, elukkuun kar l̦ap aõ inepata im ikkũm̦kũm̦. . . . Aolep iien iar jar ñan Jeova. Iar jar im kajjitõk bwe en kaenõm̦m̦an bũruõ im letok mãlõtlõt. Men ko bwilijmããn̦ eo ear kõm̦m̦ani ñan kajjioñ rupe tõmak e aõ, ear jab jerbal. Ikijjeen jipañ eo an Jeova, ear ãinwõt ñe iar pãd ilikin juon wõrwõr me ej kõm̦m̦an jãn dekã.”

6. Etke aolep iien jemaroñ atartar ioon Jeova? (Aiseia 26:​3, 4)

⁶ Jeova ej juon eo jemaroñ atartar ioon. Ãinwõt juon dekã me ejjab maroñ em̦m̦akũtkũt, aolep iien Jeova epojakin jipañ kõj. Jemaroñ lõke kõnke ej “juon dekã ñan indeeo.” (Riit Aiseia 26:​3, 4.) Enaaj mour im pãd ñan indeeo. Kõn men in, jemaroñ lõke bwe enaaj pãd ñan kajejjete kallim̦ur ko an, uwaaki jar ko ad, im letok jipañ eo jej aikuji. Jemaroñ bareinwõt lõke Jeova kõnke etiljek ñan ro rej karejar ñane. (2 Sa. 22:26) Ejjãmin mel̦o̦kl̦o̦k men ko jej kõm̦m̦ani, im enaaj kõjeraam̦m̦an kõj.—Hib. 6:10; 11:6.

7. Ta ko jenaaj loi ñe jej atartar ioon Jeova? (Bar lale pija eo.)

⁷ Jemaroñ kõm̦m̦an bwe Jeova en ad Ejm̦aan ak Dekã ñe jej lukkuun atartar ioon. Jej lõke bwe ilo ad pokake e meñe ilo iien ko reppen, jenaaj bõk tokjãn. (Ais. 48:​17, 18) Aolep iien jej lo an Jeova jipañ kõj, el̦apl̦o̦k ad lõke e. Kõn men in, jej jino tõmak bwe Jeova wõt emaroñ jipañ kõj kõn jabdewõt apañ jekdo̦o̦n ewi joñan an pen. Elõñ iien ñe jej iioon wãween ko reppen im ejjel̦o̦k en̦ jemaroñ kajjitõk jipañ jãne, jej kile bwe aolep iien jemaroñ atartar ioon Jeova. Vladimir ej ba: “Tõre eo iar pãd ilo kalbuuj ej iien eo ear epaaktata kõtaan eo aõ ippãn Anij. Iar katak ñan kal̦apl̦o̦k aõ lõke Jeova kõnke iar make iaõ im ear ejjel̦o̦k aõ maroñ ñan ukote wãween eo iar iioone.”

8. (1) Etke jemaroñ ba bwe Jeova ejjab oktak? (2) Ewi wãween ad bõk tokjãn kõnke Anij ej Ejm̦aan ak Dekã eo ad? (Sam 62:​6, 7)

⁸ Jeova ejjab oktak. Ãinwõt juon ejm̦aan ak dekã killep, Jeova epen im eban m̦akũtkũt.  Kadkad ko an im karõk ko an rejjab oktak. (Mal. 3:6) Ke Adam im Iv rar jum̦ae ilo Kallibin Iden, Jeova ear jab ukot karõk eo an. Ãinwõt an rijjilõk Paul kar je, Jeova “ejjab maroñ kõjekdo̦o̦n e make.” (2 Tim. 2:13) Mel̦el̦ein bwe jekdo̦o̦n ta ko rej wal̦o̦k ak ta ko ro jet rej kõm̦m̦ani, Jeova ejjãmin kõm̦m̦an oktak ilo kadkad ko an, karõk ko an, im l̦õmn̦ak ko an ikijjeen ta ko rejim̦we im rebõd. Kõnke Jeova ejjab oktak, jejel̦ã bwe enaaj jipañ kõj ilo iien ko reppen im enaaj kajejjet kallim̦ur eo an kõn ilju im jekl̦aj.—Riit Sam 62:​6, 7.

9. Ta eo kwõj katak jãn Tatyana?

⁹ Jemaroñ kõm̦m̦an bwe Jeova en ad Ejm̦aan ak Dekã ikijjeen ad l̦õmn̦ak wõt kõn kain Anij rot e im kõn karõk ko an. Ñe jej kõm̦m̦ani men kein, jenaaj maroñ ineem̦m̦an wõt im dãpij ad tiljek ñane ilo iien ko jej iioon wãween ko reppen. (Sam 16:8) Eñin kar men eo ear wal̦o̦k ñan juon jeid im jatid kõrã etan Tatyana me ear kalbuuj ilo m̦weo im̦õn kõn wõt tõmak eo an. Ej ba: “Iar make iaõ. Ilo jinoin, ebwe an kar pen im elõñ iien iar lukkuun ebbweer.” Bõtab, ke ear lo bwe wãween eo ear iioone ear ekkejell̦o̦k ippãn Jeova im karõk ko an, ear maroñ kijenmej im bar bõk kajoor. Ej ba: “Aõ kar mel̦el̦e kõn men in ear jipañ eõ ñan keememej bwe ij iioone wãween kein ñan Jeova. Men in ear jipañ eõ ñan jab l̦õmn̦ak wõt kõn ña make.”

10. Ewi wãween Jeova emaroñ ad Ejm̦aan ak Dekã kiiõ?

¹⁰ Ilo raan ko rej pãd im̦aan, jenaaj iioon apañ ko, im enaaj l̦apl̦o̦k ad aikuj atartar ioon Jeova jãn kar m̦okta. Kõn men in, elukkuun aorõk bwe jen kiiõ kal̦apl̦o̦k ad lõke bwe Jeova enaaj letok jabdewõt men jej aikuji ñan dãpij wõt ad tiljek ñane. Ewi wãween jemaroñ kõm̦m̦ane men in? Riiti bwebwenato ko an ro ilo Baibõl̦ im an ro jeid im jatid ilo raan kein. Kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn kadkad ko Anij ej kwal̦o̦ki ñan kaalikkar bwe ej ãinwõt juon ejm̦aan ak dekã ilo an rejetake ri-karejar ro an. Lukkuun kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn bwebwenato kein an rein. Ilo am̦ ãindein, men in enaaj jipañ kwe ñan kõm̦m̦an bwe Jeova en am̦ Ejm̦aan ak Dekã.

ANÕKE KADKAD KO AN JEOVA ME REJ KAALIKKAR BWE EJ ÃINWÕT JUON EJM̦AAN AK DEKÃ

11. Etke jekõn̦aan anõke kadkad ko an Jeova? (Bar lale bo̦o̦k eo etan “ Juon Mejãnkajjik ñan Likao ro Jeid im Jatid.”)

¹¹ Em̦õj ad etale ewi wãween an Jeova ãinwõt juon ejm̦aan ak dekã. Kiiõ jen lale ewi wãween jemaroñ anõke kadkad ko an. Ñe jenaaj kal̦apl̦o̦k ad kate kõj ñan anõke kadkad kein an, jenaaj maroñ kõkajoore ro jeid im jatid. Ñan waanjoñak, Jesus ear lel̦o̦k ñan Saimõn ãt eo Sipas (ukokin ãt in ej “Piter”), im mel̦el̦ein ãt in ej “M̦õttan Juon Dekã.” (Jon 1:42) Men in ear kwal̦o̦k bwe enaaj kar juon eo me enaaj bõktok kaenõm̦m̦an ñan eklejia eo im jipañe bwe en pen. Baibõl̦ ej ba bwe em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej ãinwõt “lorin juon dekã el̦ap.” Naan kein rej kwal̦o̦k bwe rej kõjparoke ro ilo eklejia eo. (Ais. 32:2) Alikkar bwe eklejia ko rej bõk  tokjãn ñe kõj aolep—em̦m̦aan im kõrã ro jim̦or—jej anõke kadkad ko an Jeova.—Eps. 5:1.

12. Kwal̦o̦k wãween ko jemaroñ ãinwõt juon jikin kone ñan ro jet.

¹² Kwõn juon jikin kone. Ewõr iien, jemaroñ lukkuun juon jikin kone ilo ad kõpel̦l̦o̦k m̦õko im̦õd ñan ro jeid im jatid me rej iioon jorrããn jãn l̦añ ko, kowadoñ, im tarin̦ae. Ilo an “raan ko ãliktata” nanal̦o̦k, ejjel̦o̦k pere bwe enaaj lõñl̦o̦k iien ko repel̦l̦o̦k ñan ad jipañ doon. (2 Tim. 3:1) Jemaroñ bareinwõt kaenõm̦m̦an ro jeid im jatid im kwal̦o̦k yokwe ñan er. Juon wãween jemaroñ kõm̦m̦ane men in ej ikijjeen ad lukkuun karwaineneik er ñe rej itok ñan Im̦õn Kweilo̦k eo. Jekõn̦aan bwe eklejia eo en juon jikin rej bõk kõketak ie im rej eñjake ad yokwe er. Jej mour ilo juon lal̦ me armej ro ie enana aer kõm̦m̦an ñan ro jet, im men in emaroñ kabũrom̦õj ro jeid im jatid. Joñan, remaroñ eñjake bwe ejjel̦o̦k rej yokwe er. Kõn men in, ñe rej itok ñan iien kweilo̦k ko, jekõn̦aan kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan kõketak er im kwal̦o̦k ad yokwe er.

13. Ewi wãween an em̦m̦aan ro rej lale eklejia maroñ juon jikin kone ñan ro jet? (Bar lale pija eo.)

¹³ Em̦m̦aan ro rej lale eklejia remaroñ juon jikin kone ñan ro ilo eklejia eo ilo iien ko reppen. Ñe ewõr l̦añ ko rel̦l̦ap ak ñe juon ej del̦o̦ñ ilo aujpitõl̦ ilo idiñ, em̦m̦aan rein rej m̦õkaj im loloodjake aikuj ko aer. Rej bareinwõt lel̦o̦k naanin tõl ko im naanin kõketak ko jãn Baibõl̦. Ro ilo eklejia eo reban ãliklik in kajjitõk jipañ jãn juon em̦m̦aan ej lale eklejia ñe rejel̦ã bwe enaaj kõnono ñan er ilo jouj, roñjake er, im enaaj kate ñan mel̦el̦e wãween aer eñjake. Ñe ewõr ippãn em̦m̦aan ro rej lale eklejia kadkad rot kein, men in enaaj jipañ ro jeid im jatid ñan eñjake aer yokwe er. Tokjãn men in, enaaj pidodo aer l̦oore jabdewõt naanin tõl ko jãn em̦m̦aan ro rej lale eklejia me ej pedped ioon Baibõl̦.—1 Tes. 2:​7, 8, 11.

14. Ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k bwe jej juon eo ro jet remaroñ atartar ioon?

 ¹⁴ Kwõn juon eo ro jet remaroñ atartar ioon. Jekõn̦aan bwe ro jet ren maroñ atartar iood ñe rej aikuj jipañ, el̦aptata ilo iien ko reppen. (JK. 17:17) Ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani bwe ro jet ren maroñ atartar iood? Jemaroñ kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan kwal̦o̦k kadkad ko an Jeova kajjojo raan. Ñan waanjoñak, jemaroñ kajejjet kallim̦ur ko ad im kate kõj bwe jen jab rum̦wij. (Matu 5:37) Im ñe jejel̦ã bwe juon armej ej aikuj jipañ, jemaroñ em̦m̦akũt m̦okta im jipañ er. Bareinwõt, jej kate kõj ñan kajejjet katak ko ak jerbal ko ad ilo eklejia eo ekkar ñan naanin tõl ko jej bũki.

15. Ewi wãween an eklejia eo bok tokjãn ñe remaroñ atartar ioon em̦m̦aan ro rej lale eklejia?

¹⁵ Ewi wãween an eklejia eo bõk tokjãn ñe remaroñ atartar ioon em̦m̦aan ro rej lale eklejia? El̦ap an ro jeid im jatid bõk kaenõm̦m̦an ñe rejel̦ã bwe remaroñ call e em̦m̦aan ro rej lale eklejia jabdewõt iien rej aikuj jipañ, ãinwõt em̦m̦aan eo ej loloodjake kumi in kwal̦o̦k naan eo aer. Ro jeid im jatid rej bar eñjake an em̦m̦aan rein yokwe er ñe rejel̦ã bwe em̦m̦aan ro rem̦õn̦õn̦õ in jipañ er. Ñe em̦m̦aan rein rej kõjerbal  Baibõl̦ eo ak bok ko ad ñan lel̦o̦k naanin kauwe ijello̦kun aer kwal̦o̦k l̦õmn̦ak ko aer make, men in ej kõm̦m̦an an ro jeid im jatid lõke er. Bareinwõt, ro jeid im jatid rej lõke juon em̦m̦aan ej lale eklejia me ejjab kwal̦o̦k ñan ro jet men ko me rej kõtaer wõt im ej kajejjet men ko ej ba bwe enaaj kõm̦m̦ani.

16. Ñe jej kõm̦m̦ani men ko Jeova ej ba rejim̦we, ewi wãween an men in ñan tokjãn eo ad im ñan ro jet?

¹⁶ Aolep iien kõm̦m̦ani men ko Jeova ej ba rejim̦we. Ñe jej pokake Jeova ilo men otemjej im kõm̦m̦ani pepe ko me rej pedped ioon Baibõl̦, jemaroñ likũt juon joñak em̦m̦an ñan ro jet. Ilo ad katak Naanin Anij im kõkajoorl̦o̦k tõmak eo ad, enaaj l̦apl̦o̦k ad tiljek ñan Jeova im kien ko an. Jeban juon eo eruo an l̦õmn̦ak, aolep iien ej oktak ial̦ ko an, ak epidodo an tõmak katak ko reriab im mel̦el̦e ko an lal̦ in. (Eps. 4:14; Jem. 1:​6-8) Kõn ad tõmak Jeova im kallim̦ur ko an, jej ineem̦m̦an wõt ñe jej roñ ennaan ko renana. (Sam 112:​7, 8, UBS) Bareinwõt, ewõr ad maroñ ñan jipañ ro rej iioon wãween ko reppen.—1 Tes. 3:​2, 3.

17. Ewi wãween an em̦m̦aan ro rej lale eklejia kõkajoore eklejia eo?

¹⁷ Em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej aikuj jel̦ã kõm̦m̦an joñan ilo men otemjej, lol̦o̦kjen̦, jim̦we wãween aer mour, im ro me er ri-mel̦el̦e. Em̦m̦aan rein rej jipañ ro jet bwe ren ineem̦m̦an wõt im bwe en kajoor tõmak eo aer ilo Jeova. Rej bareinwõt kõkajoor eklejia eo ikijjeen aer “dãpiji wõt naan ko rem̦ool.” (Tai. 1:9; 1 Tim. 3:​1-3) Ikijjeen joñak ko aer rem̦m̦an im aer jabõte eklejia eo, rej jipañ ro ilo eklejia eo ñan keini aer kweilo̦k, kwal̦o̦k naan, im katak ippãer make. Ñe ro jeid im jatid rej iioon apañ ko me rej kõm̦m̦an aer inepata, em̦m̦aan rein rej kakeememej er ñan atartar wõt ioon Jeova im l̦õmn̦ak wõt kõn kallim̦ur ko an.

18. Etke jekõn̦aan nõbare Jeova im epaakel̦o̦k wõt E? (Bar lale bo̦o̦k eo etan “ Juon Wãween Kwõmaroñ Epaakel̦o̦k Jeova.”)

¹⁸ Ãlikin ad etale kadkad ko raiboojoj an Jeova, jemaroñ ba naan kein ãinwõt kar Kiiñ Devid: “En utiej wõt [ak, bõk nõbar, NW] Jeova, aõ dekã.” (Sam 144:1) Aolep iien jemaroñ lõke im atartar ioon Jeova. Ilo aolepen ad mour, jekdo̦o̦n ñe jenaaj rũttol̦o̦k, jej lõke bwe enaaj wõnm̦aanl̦o̦k wõt im jipañ kõj ñan epaake wõt E. Im jenaaj maroñ ba: “[Jeova ej] aõ dekã.”—Sam 92:​14, 15.