1. Ukulingana na Amalumbo 18:​46, uzye e Davidi wakolinye e Yehova ku cani?

 TUKAKWIKALA munsi muno intazi zikakwiza ukwasowa nu kwenecela swinya zino zingalenga ni vintu ukupiluka mu wumi. Nomba tukakwivwa icete nkaninye, amuno twawa ne Yehova uwakutwavwa. Mu cipande cino cafumileko, twasambilizile ukuti e Yehova we Leza wa wumi swinya wayipekanya ukutwavwa. Nga cakuti watwavwa, cikalenga atusuwila ukuti “e Leza amumi!” (Wazyani Amalumbo 18:46.) Lelo e Davidi walile walanda ukuti e Yehova we Leza mumi, wizile alanda nu kuti “aciliwe cane.” Amulandu ci wuno wakolanizizye e Yehova e Leza wa wumi kwiliwe lino asa lya wumi?

2. Avyani vino twandi tusambilile mwe co-o icipande?

² Mwe co-o icipande, twandi tusambilile pe cino calenga e Yehova ukuwa aciliwe na pe vino lyo-o izwi likatusambilizya pe weliwe. Swinya twandi tulande na pe vino tuzipizile ukucita pa kuleka awe aciliwe citu. Na mukulecelezya twandi tulande pe vino tungasambililako ku miwele ya kwe Yehova.

CINO CALENGA E YEHOVA AWE ACILIWE

3. Amawaliko ci yamwi yano yalanda ukuti e Yehova “aciliwe”? (Lolani ni cikope pa nkupo.)

³ E Baibolo yawomvya izwi lya kuti “iciliwe” pa kutwavwa ukumanya imiwele yimwi yino Yehova wawa nayo. Mu malyasi amavule aya mu Baibolo, wawomvya izwi lya kuti iciliwe pakulumbanya Yehova pa miwele yakwe. Iwaliko lyakutalicila lino lyalanda ukuti e Yehova “aciliwe,” Amasundo 32:4. Swinya pano e Hana wapepanga walanzile ukuti “kutawa iciliwe cino cakolana ne Leza witu.” (1 Sam. 2:2) Ne e Habakuku wisile e Yehova ukuti “ciliwe cane.” (Haba. 1:12) E kalemba Wilumbo 73 nawe wamwisile ukuti “aciliwe ca mwezo wane.” (Amalu. 73:26) Cinji acakuti, ne Yehova nye umweneco wayisile ukuti aciliwe. (Ayize. 44:8)  Lekani nomba tusambilile pa miwele yitatu yino yikalanjizya ukuti e Yehova aciliwe, na vino tungacita pa kuleka awe “aciliwe citu.”—Amasu. 32:31.

4. Uzye e Yehova wawa wuli ica kuvwamamo? (Amalumbo 94:22)

⁴ E Yehova aca kuvwamamo. Ndi wulyanye vino umuntu angavwama mu ciliwe pano kuli icimuza icikulu, avino e Yehova akatucinjilila pano tukupita mu ntazi iziwome. (Wazyani Amalumbo 94:22.) Akacinjilila wuciwuza witu na weliwe nu kutwavwa ukusinincizya ukuti vino vikalenga twacula pe yo-o impindi vitalitwalilila. Swinya watulaya ukuti alifumyapo vyonsinye vino vikalenga twacula nanti ukusakamikwa.—Ezek. 34:​25, 26.

5. Anzila ci yino tungalenga e Yehova ukuwa ngati aciliwe citu icakuvwamamo?

⁵ Inzila yonga yino tungalenga e Yehova ukuwa Acakuvwamamo citu, akupitila mukupepa kwe weliwe. Nga cakuti twapepa, e Yehova akatupa “umutende wakwe” wuno wukacinjilila umwezo na melenganyo yitu. (Flpi. 4:​6, 7) Lekani tulande pa mwanawitu Artem, wino wamunyefile pa mulandu na vino wazumilamo. Pano walinji mu cifungo, wino wamulondanga wamukolowozyanga amawuzyo imiku imivule, swinya wamucuzyanga nu kumutinya nkaninye. Umwanawitu Artem watili, “Nivwanga uwuwi nkaninye nga watalika ukunkolowozya. . . . Swinya napepanga lyonsinye kwe Yehova ukuti ampe amano nu mutende wamumelenganyo. Asa mulandu ni nzila izilekane lekane zino wawomvyanga pakunkolowozya, vino walondanga vitawomvile. . . . E Yehova wanjavwizye icakuti nayivwanga ngati mvwamile mu ciliwe.”

6. Acani cino cingalenga tutwalilile ukusuwila Yehova? (Ayizeya 26:​3, 4)

⁶ E Yehova awa cisinka swinya atalitela atusye. Ndi wulyanye vino iliwe lisifuma pano lyawa, avino ne Yehova atalitela alekepo ukutusakamala. Twamusuwila, amuno “aciliwe ca muyayaya.” (Wazyani Ayizeya 26:​3, 4.) Swinya lyonsinye akaficilisya vino watulaya, ukwivwa amapepo yitu nga nu kutwavwa. Cinji acakuti tungamusuwila, amuno awa cisinka kwe wano wakamuwombela. (2 Sam. 22:26) Atalitela ayiwilile vino tukamucitila, swinya alitulambula.—Hebe. 6:10; 11:6

7. Avyani vino vilifumamo nga cakuti tweyamila pe Yehova? (Lolani ni cikope.)

⁷ Inzila yinji yino tukalanjizizyamo ukuti tukulonda e Yehova ukuwa aciliwe citu, akupitila mu kweyamila sana pe weliwe. Twasuwila ukuti nga tukumwivwila na pano ivintu vitazile, tukazanamo ivizima. (Ayize. 48:​17, 18) Nga cakuti twalola vino Yehova akutwavwa, cikalenga atumusuwila sana. Swinya cikalenga atusinincizya ukuti angatwavwa ukusipicizya intazi izili zyonsinye zino tungawa nazyo. Ne nga twapita muntazi yino pasi umuntu uwili wensinye wino angatwavwa, apano tukakwiza mukulola ukuti tungasuwila e Yehova. Umwanawitu Vladimir walanzile ukuti, “Pano nalinji mu cifungo, wuciwuza wane ne Yehova wawomezileko. Nizile intalika ukumusuwila sana, amuno nalinji nenganye swinya ntakweti amaka yakufumyapo intazi yino nakweti.”

8. (a) Amulandu ci wuno tungalandila ukuti e Yehova asipiluka? (b) Avizima ci vino tukazanamo mwe wo-o vino wawa aciliwe citu? (Amalumbo 62:​6, 7)

 ⁸ E Yehova asipiluka piluka. Wawa ngati aciliwe icikulu cino cisisyembuka nanti ngati amwamba. Asipiluka mwe vino wawa nanti ukupilula ukulonda kwakwe. (Mala. 3:6) Pano e Adamu ne Eva wamupondocezile, atapilusile mwe vino akalonda ukucitila awantu. Umutumwa Paulo walemvile ukuti e Yehova “atanga ayiwipe umwenecho.” (2 Tim. 2:13) Co-o cikusula mukuti, asa mulandu na vino vingacitika nanti vino awantu wangacita, e Yehova atalitela apilule imiwele yakwe, ukulonda kwakwe nanti amasundo yakwe. Wo-o vino asipiluka, twamanya ukuti wandi awatwavwa pano tukupita mu ntazi, swinya alificilisya na vino watulaya ku nkolelo.—Wazyani Amalumbo 62:​6, 7.

9. Avyani vino mukusambililako kwe vino vyaciticizile e Tatyana?

⁹ Inzila yinji yino yingatwavwa ukusuwila sana e Yehova nu kuleka awe aciliwe citu, akupitila mukwelenganya sana pa miwele yakwe na pe vino akalonda ukucitila awantu munsi. Ukucita wo-o kulitwavwa ukutwalilila ukuteka umwezo nu kuwa awa cisinka pano tukupita mu ntazi. (Amalu. 16:8) Wonye avino calinji kwe nkazi Tatyana wino wamunyepezile pa ng’anda pa mulandu na vino wazumilamo. Walanzile ukuti, “Nawanga nenganye. Pa kutalika cambomezile nkaninye swinya nayivwanga uwuwi.” Lelo pano watalisile ukwelenganya pe Yehova na pe vino akalonda ukucitila awantu munsi, wizile alola umulandu wuno cacindamizile ukuti asipicizye intazi yino walinji nayo. Na co-o calenzile ateke umwezo nu kuwa na maka naswinya ayakutwalilila ukuwa ni cisinka. Walanzile nu kuti: “Pano nilusile ukuti napitanga mwe vyonsinye vyo-o pa mulandu ne Yehova, nizile indeka ukuwika amano pa vya palwane.”

10. Tungalenga wuli e Yehova ukuwa aciliwe citu pe yo-o impindi?

¹⁰ Pe yo-o impindi, apano twandi twalondekwa sana ukweyamila pe Yehova pakuti tusipicizye intazi. Fwandi cikulondekwa ukuwomya isuwilo litu ilyakuti e Yehova aliwatupa vino viliwalondekwa pakuti tutwalilile ukusipicizya ni cisinka. Tungacita wuli pakuti tuwomye isuwilo litu? Twawazya amalyasi ya mu Baibolo na vino awanawitu na wankazi awa mwe ya-a amanda wasimika. Pano tukuwazya, twalola vino Yehova walanjizizye imiwele yakwe yino yawa ngati aciliwe pa kuwavwa. Swinya twakwelenganya sana pe ya-a amalyasi. Ukucita wo-o, kulitwavwa ukuleka Yehova awe aciliwe citu.

MWAKOLANYA IMIWELE YA KWE YEHOVA

11. Amulandu ci wuno tuzipizile twakolanya imiwele ya kwe Yehova? (Lolani na kambokosi kakuti “ Vino Awanawitu Awacitici Wangacita.”)

¹¹ Tusambilizile pa miwele yino yikalanjizya ukuti e Yehova wawa ngati aciliwe. Nomba pe yo-o impindi, lekani tulole vino tungakolanya yo-o imiwele yakwe. Nga cakuti tukwelezya na maka ukukolanya imiwele yakwe, twandi twawomya awanawitu na wankazi mwi wungwe. Ku cakulolelako, e Yesu wapile e Simoni izina lyakuti  Kefasi (lino wapiliwula ukuti “Peter”), swinya lino likasula mukuti “iliwe.” (Yoha. 1:42) Cino Yesu walandangapo acakuti, e Peter walinji nu kuwasansamusya awa mwi wungwe nu kuwawomya. Wa eluda wawalondolola ukuti wawa “ngati acisawu ca ciliwe icikulu.”[NWT] Ya-a amazwi yakalanjilila vino wa eluda wakacinjilila awa mwi wungwe. (Ayize. 32:2) Lelo swensinye tungawomelezyanya nga cakuti tukukolanya imiwele ya kwe Yehova.—Efes. 5:1.

12. Anzila ci zimwi zino mungalanjizizyamo ukuti mwe cakuvwamamo kwe wanji?

¹² Wani icakuvwamamo ku wanawitu na wankazi. Mpindi zimwi awanawitu na wankazi wangawa ni ntazi ponga ngati akusya amang’anda yawo pa mulandu wa nkondo nanti intazivye zinji. Ivya musango wo-o nga vyacitika, tungavwa wa-a awanawitu na wankazi ukupitila mu kuwasenda ukuti twakwikala nawo pa mang’anda yitu. Pano ivintu vyandi vyaya vikuwipilako “mumanda yakupelelechezya” apano twandi twalondekwa sana ukwavwa awanawitu na wankazi. (2 Tim. 3:1) Tungawavwa lwa ku muwili na lwa ku muzimu. Inzila yonga yino tungacitilamo wo-o, akuwapocelela pano wakwiza mu kulongana nu kuwasansamusya, amuno tukalonda wayivwa ukuti twawakunda swinya tungawawomelezya. Awantu mwe ya-a amanda watawa ni cikuku, na co-o cikalenga wamwi wasakamikwa nu kulola ngati watawakunda. Fwandi awanawitu na wankazi nga wiza mu kulongana, tuzipizile ukwelezya na maka ukulenga wayivwa ukuti wakundikwa swinya awacinjililwe.

13. Uzye wa eluda wangawa wuli icakuvwamamo kwe wanji? (Lolani ni cikope.)

¹³ Wa eluda wangawa ngati icakuvwamamo ku wa mwi wungwe wano wawa ni ntazi zino zyawa ngati acimuza. Nga cakuti kwacitika uwusanso nanti nga kwacitika vimwi mu kupumincizya, wa eluda wasilema na kwisote ukulola inzila zino wangaya wawavwilemo. Swinya  wakatungulula nu kuwomelezya ukuwomvya amawaliko. Nga cakuti e eluda wawa ni cikuku, watontelela swinya akawikako amano pano wumwi akulondolola, cikapepucila awanawitu na wankazi ukuya mukulenga uwavwilizyo kwe weliwe. Imiwele ya musango wo-o, yikalenga awanawitu na wankazi wayivwa ukuti wacinjililwa. Co-o cikalenga cawapepucila ukukonka vino wa eluda wawanena ukufuma mu Baibolo.—1 Tes. 2:​7, 8, 11.

14. Tungacita wuli pakuti wanji watusuwile?

¹⁴ Wani awasuwilwe. Tukalonda wanji watusuwile ukuti tungawavwa pano wakupita mu ntazi. (Imilu. 17:17) Nomba tungacita wuli pakuti wanji watusuwile? Tuzipizile twakwelezya na maka ukukolanya imiwele yino Yehova wawa nayo, ponga ngati akuficilisya vino twalaya nu kukonka impindi. (Mat. 5:37) Swinya tungakwavwako wanji mwe vino wakulondekwa. Cinji acakuti, tuzipizile twawomba imilimo yino watupa mwi wungwe ukulingana ni vyakukonka vino watunena.

15. Acani cino cikacitika mwi wungwe nga cakuti wa eluda awasuwilwe?

¹⁵ Acani cino cikacitika mwi wungwe nga cakuti wa eluda awasuwilwe? Awanawitu na wankazi  cikawapepucila ukulenga uwavwilizyo kwe woliwo, amuno lyo wamanyile ukuti wa eluda wangawavwa impindi iyili yonsinye. Swinya wakawizya wakayivwa ukuti wasakamalwa, nga wamanya ukuti wa eluda wakayikundila ukuwavwa. Cinji acakuti, wakawasuwila nkaninye nga watakunenavye awanawitu na wankazi vino wakwelenganya, lelo wakuwavwa ukuwomvya e Baibolo na mabuku yano umuzya wa cisinka watupekanizizya. Asa vyo-o vitupu, wakawasuwila nkaninye nga cakuti wakusunga inkama swinya wakucita na vino wakulanda.

16. Avizima ci vino swensinye tulizanamo nga tukucita vino Yehova akalola ukuti avizima?

¹⁶ Lyonsinye mwacita vino Yehova akalola ukuti avizima. Tungawa swe cakulolelako icizima kwe wanji nga cakuti tukwivwila Yehova nu kupingulapo pa vintu ukulingana ni visinka vya masundo ya mu Baibolo. Nga tukuwazya Baibolo, nu kuwomya isuwilo litu mwe Yehova, tuliwa awa cisinka swinya tuliwakonka na masundo yakwe. Cinji acakuti ukucita wo-o, kulitwavwa ukumanya ivisambilizyo vya wufi ni myelenganizizye yino yapusana na vino Yehova akakwelenganya. (Efes. 4:14; Jemu. 1:​6-8) Asa vyo-o vitupu, tulitwalilila ukusuwila sana e Yehova na malayo yakwe asa mulandu nu kuti twapocelela amalyasi amawipe. (Amalu. 112:​7, 8) Swinya cililenga twakwavwako na wano wakupita mu ntazi.—1 Tes. 3:​2, 3.

17. Uzye wa eluda wakakwavwa wuli awa mwi wungwe?

¹⁷ E Baibolo yikalanda ukuti wa eluda wazipizile ukuwa awamiwele imizima, wano wakakwelenganya icete, wano watawa ni cimvulunganya swinya wano wasikwimilila pa cintu conga. Wa-a wonsi wakakwavwa awa mwi wungwe ukuteka imyezo nu kuwomya isuwilo lyawo mwe Yehova ukupitila mukuwa awawome “nisambilizyo lyakusimichila.” (Tait. 1:9; 1 Tim. 3:​1-3) Wo-o vino wa eluda wawa na vino wakacita ivipempu vya wucemi, cikalenga wakawizya wazanwa lyonsinye mu kulongana, mu mulimo wakuwizya nu kuwa ni sambililo lya pa lwawo. Nga cakuti awanawitu na wankazi wawa ni ntazi, wa eluda wakawawomelezya ukusuwila sana e Yehova nu kuwika amano pa malayo yakwe.

18. Acani cino cizipizile ukulenga twavwambisya ukulumbanya Yehova nu kupalamila kwe weliwe? (Lolani na kambokosi kakuti “ Vino Tungacita pa Kupalamila Sana kwe Yehova.”)

¹⁸ Wo-o vino twasambilila pa miwele ya kwe Yehova iyakuzungusya, tungalanda ndi vino Imfumu Davidi yalanzile ukuti: “Ilumbulwe Imfumu e Leza, iciliwe cane.” (Amalu. 144:1) E Yehova we Leza wino tungasuwila impindi iyili yonsinye. Nanti tukotenye, twasuwila ukuti e Yehova alitwavwa ukupalamila kwe weliwe, swinya tungalanda ukuti: “Aciliwe cane.”—Amalu. 92:​14, 15.