1. Davhida u fanisa Yehovha na yini hilaha Pisalema 18:46 yi vulaka hakona?

 HI HANYA emisaveni leyi mitlhontlho leyi nga languteriwangiki yi nga cincaka vutomi bya hina hi ku copeta ka tihlo. Swa tsakisa ku tiva leswaku hi nga titshega hi Yehovha Xikwembu leswaku a hi pfuna! Eka nhlokomhaka leyi hundzeke, hi tsundzuxiwe leswaku Yehovha i Xikwembu lexi hanyaka nileswaku mikarhi hinkwayo u lunghekele ku hi pfuna. Loko a hi seketela, sweswo swa hi tiyisekisa leswaku “Yehovha wa hanya!” (Hlaya Pisalema 18:46.) Hambiswiritano, endzhaku ka loko a vule marito wolawo, Davhida u vitane Xikwembu “Ribye ra mina.” Hikwalahokayini a fanise Yehovha Xikwembu lexi hanyaka ni ribye, nchumu lowu nga hanyiki?

2. Hi ta dyondza yini eka nhlokomhaka leyi?

² Eka nhlokomhaka leyi, hi ta kambisisa leswi endlaka Yehovha a vuriwa ribye ni leswi xigego xexo xi hi dyondzisaka swona hi yena. Hi ta tlhela hi dyondza swivangelo leswi hi endlaka hi n’wi teka tanihi Ribye ra hina. Xo hetelela, hi ta bula hi tindlela leti hi nga tekelelaka vumunhu bya Yehovha hayona.

HIKWALAHOKAYINI YEHOVHA A VURIWA RIBYE?

3. Xana Bibele yi ri tirhisa njhani rito leri nge “ribye”? (Vona lexi nga eka xifunengeto.)

³ Bibele yi fanisa Yehovha ni “ribye” ku hi pfuna ku twisisa byin’wana bya vumunhu byakwe. Mikarhi yo tala loko malandza ya Yehovha ya le Bibeleni ma n’wi dzunisa hikwalaho ka vumunhu byakwe byo hlamarisa, ma n’wi hlamusela tanihi ribye. Deteronoma 32:4 i tsalwa ro sungula laha Yehovha a vitiwaka “Ribye.” Loko Hana a khongela, u vule leswaku “a ku na ribye ro fana ni Xikwembu xa hina.” (1 Sam. 2:2) Habakuku u vitane Yehovha ‘Ribye rakwe.’ (Hab. 1:12) Mutsari wa Pisalema 73 u vitane Xikwembu leswaku i ‘ribye ra mbilu yakwe.’ (Ps. 73:26) Hambi ku ri Yehovha hi byakwe u tivitana ribye. (Esa. 44:8) A hi buleni hi vumunhu byinharhu lebyi endlaka Yehovha a fana ni ribye ni  ndlela leyi hi nga n’wi endlaka “Ribye ra hina” hayona.—Det. 32:31.

4. Yehovha i vutumbelo bya hina hi ndlela yihi? (Pisalema 94:22)

⁴ Yehovha i vutumbelo bya hina. Tanihi leswi ribye lerikulu ri nga ha vaka ndhawu leyi munhu a nga tisirhelelaka eka yona loko ku ri ni xidzedze, hilaha ku fanaka Yehovha wa hi sirhelela eka swiyimo leswi nga xungetaka vutomi bya hina. (Hlaya Pisalema 94:22.) Wa hi pfuna naswona wa hi tiyisekisa leswaku swilo leswi hi xanisaka sweswi a swi nge vi swa hilaha ku nga heriki. Naswona u hi tshembisa leswaku enkarhini lowu taka u ta herisa swilo hinkwaswo leswi hi vangelaka ku vilela kumbe ku xaniseka.—Ezek. 34:​25, 26.

5. Yehovha a nga va Vutumbelo bya hina hi ndlela yihi?

⁵ Ndlela yin’wana leyi hi endlaka Yehovha Vutumbelo bya hina, i ku khongela eka yena. Loko hi khongela, Yehovha u hi nyika “ku rhula ka [yena]” loku rindzaka timbilu ni mianakanyo ya hina. (Filp. 4:​6, 7) Xiya ntokoto wa makwerhu Artem loyi a pfaleriweke ejele hikwalaho ka ripfumelo rakwe. Hi ku phindhaphindha u konanisiwe hi phorisa leri nga ni nsele, leri n’wi sindziseke ni ku tlhela ri n’wi chicha xindzhuti. Artem u te: “Nkarhi na nkarhi a ndzi chuha loko phorisa ri ndzi vitana leswaku ri ta ndzi konanisa. . . . Mikarhi hinkwayo a ndzi khongela eka Yehovha. Ndzi kombele Yehovha a ndzi nyika ku rhula ni vutlhari. Hambiloko ndzi xanisiwa, ndzi tshame ndzi rhurhile. . . . Hi ku pfuniwa hi Yehovha, a swi fana ni loko ndzi sirheleriwe hi khumbi.”

6. Hikwalahokayini hi nga titshegaka hi Yehovha mikarhi hinkwayo? (Esaya 26:​3, 4)

⁶ Yehovha u tshembekile. Ku fana ni ribye leri nga yiki ndhawu, Yehovha u tshama a lunghekele ku hi pfuna. Hi nga n’wi tshemba hikuva i “Ribye ra hilaha ku nga heriki.” (Hlaya Esaya 26:​3, 4.) U ta tshama a ri kona leswaku a hetisisa switshembiso swakwe, a yingisela swikhongelo swa hina ni ku hi seketela loko hi lava ku pfuniwa. Nakambe hi titshega hi Yehovha hikuva u tshembekile eka lava n’wi gandzelaka. (2 Sam. 22:26) A nge pfuki a swi rivarile leswi hi swi endlaka naswona mikarhi hinkwayo u ta hi katekisa.—Hev. 6:10; 11:6.

7. Ku ta endleka yini eka hina loko hi titshega hi Yehovha? (Nakambe vona xifaniso.)

⁷ Hi endla Yehovha Ribye ra hina loko hi titshega hi yena hilaha ku heleleke. A hi kanakani leswaku loko hi n’wi yingisa hambiloko swi tika, hi ta vuyeriwa. (Esa. 48:​17, 18) Loko hi vona ndlela leyi a hi seketelaka hayona, hi ta ya hi n’wi tshemba. Kutani hi ta lunghekela ku langutana ni miringo leyi hi nga kotaka ku yi hlula ntsena hikwalaho ko pfuniwa hi Yehovha. Mikarhi yo tala loko hi ri eswiyin’weni leswi ku nga riki na munhu loyi a nga hi pfunaka, hi kota ku yi vona kahle ndlela leyi Yehovha a tshembekaka hayona. Vladimir u ri: “Ndzi titwe ndzi ri ekusuhi swinene na Yehovha loko ndzi ri ejele. Ndzi dyondze ku tshemba Yehovha swinene hikuva a ndzo va ndzexe naswona a ku nga ri na lexi a ndzi ta xi endla.”

8. (a) Hikwalahokayini hi vula leswaku Yehovha a nga cincacinci? (b) Hi vuyeriwa njhani leswi Xikwembu xi nga Ribye ra hina? (Pisalema 62:​6, 7)

⁸ Yehovha a nga cincacinci. Yehovha u fana ni  ribye lerikulu leri nga cinciki. Vumunhu byakwe a byi cinci naswona xikongomelo xakwe xi tshamisa xisweswo. (Mal. 3:6) Loko vanhu va xandzuka entangeni wa Edeni, Yehovha a nga xi cincanga xikongomelo xakwe hi vanhu. Hilaha muapostola Pawulo a tsaleke hakona, Yehovha “a nge tilandzuli.” (2 Tim. 2:13) Leswi swi vula leswaku hambi ko endleka yini kumbe van’wana va endla yini, Yehovha a nge pfuki a cince vumunhu byakwe, xikongomelo xakwe kumbe milawu yakwe. Leswi Yehovha a nga cinciki, hi nga titshega hi yena leswaku a hi ponisa enkarhini lowu taka ni ku tlhela a hi pfuna loko hi ri emaxangwini.—Hlaya Pisalema 62:​6, 7.

9. U dyondza yini eka ntokoto wa Tatyana?

⁹ Hi endla Yehovha Ribye ra hina loko hi nga rivali leswaku i Xikwembu xa njhani ni ku tshama hi ri karhi hi anakanyisisa hi xikongomelo xakwe. Loko hi endla tano, swi ta hi pfuna leswaku hi tshama hi ri ni ku rhula ni ku tshembeka eka yena loko hi ri emiringweni. (Ps. 16:8) Leswi swi ve tano eka makwerhu waxisati Tatyana, loyi a pfaleriweke endlwini yakwe hikwalaho ka ripfumelo rakwe. U ri: “A ndzi ri n’wamuyexe. Eku sunguleni a swi tika. Mikarhi yo tala a ndzi tshikilelekile.” Hambiswiritano, loko a vona ndlela leyi ndzingo wakwe a wu khumba Yehovha ni xikongomelo xakwe hayona, u kote ku langutana ni ndzingo wolowo ni ku tlhela a kuma matimba. U te: “Ku twisisa leswaku hikwalahokayini ndzi humeleriwa hi swilo leswi, swi ndzi pfune ndzi tsundzuka leswaku ndzi le ka swiyimo sweswo hileswi ndzi rhandzaka Yehovha. Sweswo swi ndzi pfune leswaku ndzi nga ha ehleketi hi mina.”

10. Xana Yehovha a nga va Ribye ra hina hi ndlela yihi sweswi?

¹⁰ Ku nga ri khale, hi ta langutana ni miringo leyi swi nga ta lava hi titshega hi Yehovha swinene. Sweswi i nkarhi wo va ni ripfumelo leri tiyeke ra leswaku Yehovha u ta hi nyika hinkwaswo leswi lavekaka leswaku hi kota ku tiyisela. Hi nga swi endlisa ku yini sweswo? Dyondza hi mitokoto ya malandza ya le Bibeleni ni ya Timbhoni ta manguva lawa. Xiya ndlela leyi Xikwembu xi ma tiyiseke hayona malandza ya xona. Anakanyisisa hi mitokoto yoleyo. Ku endla tano swi ta ku pfuna u teka Yehovha a ri Ribye ra wena.

TEKELELA VUMUNHU BYA YEHOVHA

11. Hikwalahokayini hi lava ku tekelela vumunhu bya Yehovha? (Nakambe vona bokisi leri nge, “ Leswi Vamakwerhu Lava Ha Riki Vantshwa Va Nga Tikarhatelaka Ku Swi Fikelela.”)

¹¹ Hi dyondze hi ndlela leyi Yehovha a swi kombisaka hayona leswaku i ribye. Sweswi a hi kambisiseni ndlela leyi hi nga tekelelaka vumunhu byakwe hayona. Loko hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi tekelela vumunhu bya Yehovha, hi ta kota ku tiyisa vamakwerhu. Hi xikombiso, Yesu u thye Simoni vito ra Khefasi (leri loko ri hundzuluxeriwa ku nga, “Petro”) leri vulaka “Xiphemu Xa Ribye.” (Yoh. 1:42) Yesu u vule leswaku Petro a a ta chavelela van’wana evandlheni ni ku tiyisa ripfumelo ra vona. Vakulu evandlheni va hlamuseriwa tanihi “ndzhuti wa ribye lerikulu.” Sweswo swi kombisa  ndlela leyi va sirhelelaka lava nga evandlheni. (Esa. 32:2) I ntiyiso leswaku vandlha ra vuyeriwa loko vamakwerhu hinkwavo va tekelela vumunhu bya Yehovha.—Efe. 5:1.

12. Hlamusela tindlela leti hi nga vaka vutumbelo eka van’wana hatona.

¹² Vana vutumbelo. Mikarhi yin’wana hi nga va vutumbelo bya vamakwerhu loko ku ri ni timhangu ta ntumbuluko, tinyimpi kumbe hoyihoyi etikweni. Loko swiyimo “emasikwini yo hetelela” swi ya swi nyanya, a swi kanakanisi leswaku hi ta pfulekeriwa hi nkarhi wo pfunana. (2 Tim. 3:1) Hi nga tlhela hi chavelela vamakwerhu ni ku va pfuna va tiyisa ripfumelo. Ndlela yin’wana yo endla sweswo, i ku va endla va titwa va amukelekile eHolweni ya Mfumo ni ku endla leswaku ku va ndhawu leyi vamakwerhu va titwaka va rhandziwa ni ku khutazeka. Hi hanya emisaveni leyi nga riki na rirhandzu, yi nga khathaliki naswona swi tikaka ku hanya eka yona. Kutani loko vamakwerhu va ta etinhlengeletanweni ta vandlha, hi lava ku endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku va titwa va rhandziwa, va phyuphyile ni ku sirheleleka.

13. Vakulu va nga endla yini leswaku va va vutumbelo bya vamakwerhu? (Nakambe vona xifaniso.)

¹³ Vakulu va nga va vutumbelo eka vamakwerhu evandlheni lava langutaneke ni swidzedze swa xiviri ni swo fanekisela. Loko ku ni ri timhangu ni swiyimo swa xihatla swa vutshunguri, vakulu hi vona vo sungula ku hlela leswaku vamakwerhu va pfuniwa. Va tlhela va tirhisa Bibele ku khutaza ni ku nyika vamakwerhu lava weriweke hi swiyimo leswi nkongomiso. Vamakwerhu va titwa va tshunxekile ku tshinelela nkulu loyi a nga ni musa, ntwelavusiwana naswona a tiyimiseleke ku va yingisela. Loko nkulu a ri ni vumunhu byo tano, swi ta pfuna van’wana va titwa va rhandziwa naswona swi ta va olovela ku tirhisa nkongomiso wun’wana ni  wun’wana lowu humaka eBibeleni lowu a nga ta va nyika wona.—1 Tes. 2:​7, 8, 11.

14. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha tshembeka?

¹⁴ Tshembeka. Hi lava leswaku van’wana va titshega hi hina, ngopfungopfu emikarhini yo tika. (Swiv. 17:17) U nga endla yini leswaku van’wana va kota ku ku tshemba? Hi nga tikarhatela ku va ni vumunhu byo fana ni bya Xikwembu, ku fana ni ku hetisisa switshembiso swa hina ni ku tikarhatela ku khoma nkarhi. (Mat. 5:37) Loko hi tiva lava lavaka mpfuno, hi nga va pfuna. Nakambe hi tlhela hi endla swiavelo swa hina hi ku landza swiletelo swa kona.

15. Vandlha ri vuyeriwa njhani loko vakulu va tshembekile?

¹⁵ Vandlha ra vuyeriwa hikwalaho ka vakulu vo tshembeka. Njhani? Vahuweleri va titwa va khomiwe xikatla loko va kota ku tihlanganisa ni vakulu nkarhi wun’wana ni wun’wana, ku fana ni loyi a langutelaka ntlawa wa vona wa nsimu. Vahuweleri va titwa va khathaleriwile loko va tiva leswaku vakulu va lunghekele ku va pfuna. Loko vakulu va tirhisa Bibele ni mikandziyiso leyi humaka eka nandza loko va nyikela ndzayo ematshan’weni yo tirhisa mavonelo ya vona, vamakwerhu va va tshemba. Vamakwerhu  va kuma swivangelo leswi engetelekeke swo tshemba nkulu loyi a nga ni xifuva naswona a hetisisaka switshembiso swakwe.

16. Hi vuyeriwa njhani hina ku katsa ni van’wana loko hi endla leswi Yehovha a nge i swinene?

¹⁶ Mikarhi hinkwayo endla leswi Yehovha a nge i swinene. Hi nga va swikombiso leswinene eka van’wana loko hi namarhela leswinene ni ku endla swiboho leswi sekeriweke eBibeleni. Loko hi dyondza Rito ra Xikwembu ni ku tiyisa ripfumelo ra hina, hi ta tshembeka eka Yehovha ni le ka milawu yakwe. A hi nge hambukisiwi hi ku olova hi tidyondzo ta mavunwa ni ndlela leyi vanhu va misava leyi va ehleketaka hayona. (Efe. 4:14; Yak. 1:​6-8) Ndlela leyi hi tshembaka Yehovha hayona ni switshembiso swakwe swi endla hi tshama hi ri ni ku rhula hambiloko hi byeriwa mahungu yo biha. (Ps. 112:​7, 8) Hi tlhela hi kota ku pfuna lava nga emiringweni.—1 Tes. 3:​2, 3.

17. I yini leswi pfunaka vakulu leswaku va va swikombiso leswinene eka vamakwerhu?

¹⁷ Vakulu va fanele va endla swilo hi ku ringanisela, va ehleketa kahle, va hleleka ni ku anakanyela. Vavanuna lava va pfuna van’wana leswaku va tshama va ri ni ku rhula, va ri ni ripfumelo leri tiyeke eka Yehovha ni ku tiyisa vandlha hi ku “namarhela rito ro tshembeka.” (Tito 1:9; 1 Tim. 3:​1-3) Vakulu va pfuna vahuweleri leswaku va tshama va ri kona etinhlengeletanweni ta vandlha, ensin’wini ni ku endla dyondza ya munhu hi yexe, hi ku va vekela xikombiso niloko va endla maendzo ya vurisi. Loko vamakwerhu va langutana ni swiyimo swo tika, vakulu va nga kota ku endla swo tala hi ku va khutaza leswaku va nga tshiki ku titshega hi Yehovha ni ku ya emahlweni va anakanyisisa hi swikongomelo swakwe.

18. Hikwalahokayini hi lava ku dzunisa Yehovha ni ku tshinela ekusuhi na yena? (Nakambe vona bokisi leri nge, “ Ndlela Yo Tshinela Eka Yehovha.”)

¹⁸ Endzhaku ko kambisisa vumunhu bya Yehovha lebyi hlamarisaka, ku fana na Hosi Davhida hi nga vula hi ku: “A ku dzunisiwe Yehovha, Ribye ra mina.” (Ps. 144:1) Mikarhi hinkwayo hi nga titshega hi Yehovha. Evuton’wini bya hina hinkwabyo hambiloko se hi dyuharile hi ni xivangelo xo vula hi ku: “I Ribye ra mina,” hi tiyiseka leswaku mikarhi hinkwayo u ta hi pfuna hi tshama hi ri ni vuxaka lebyinene na yena.—Ps. 92:​14, 15.