TJONÏK 23
BʼIX 28 ¿Achkë nkʼatzin nqaʼän rchë nq·ok rachiʼil Jehová?
Kan jun nüm spanïk ri nqskʼïx rma Jehová rchë nq·ok pa rachoch
«Ri wachoch xtjeʼ kikʼë ryeʼ; rïn xkinok kiDios» (EZEQ. 37:27).
RI XTQATZʼËT
Re tjonïk reʼ xtqrtoʼ rchë xtqaloqʼoqʼej más chë yoj kʼo pa rachoch Jehová chqä rchë xtqʼax más chqawäch achkë rbʼanik nqrchajij ryä chpan rachoch.
1, 2. ¿Achkë jun nüm spanïk nuyaʼ Jehová chqë?
WE NKʼUTÜX chawä achkë riʼ Jehová chawäch rït, rkʼë jbʼaʼ xtaʼij: «Ryä wamigo, Ntat chqä nDios». O rkʼë jbʼaʼ kʼo chik nkʼaj ri xtaʼij chrij ryä. Ye kʼa ¿xtaʼij komä «yë ryä ri nkʼulü wchë pa rachoch»?
2 Ri qʼatöy tzij David xuʼij chë rachbʼilanïk Jehová kikʼë rsamajelaʼ achiʼel jbʼaʼ rachbʼilanïk jun winäq kikʼë rwlaʼ (rinvitados). Ryä xkʼutuj ya reʼ: «Nimaläj Jehová, ¿achkë winäq nkowin ntok pan awachoch? ¿Achkë komä nkowin njeʼ pa rwiʼ ri loqʼoläj ajyuʼ?» (Sal. 15:1). Re tzij reʼ, ri xetzʼibʼäx rkʼë rtoʼik Dios, nkikʼüt chqawäch chë röj nqkowin nq·ok pa rachoch Jehová, ntel chë tzij, nqkowin nq·ok ramigos ryä. ¡Ya riʼ kan jun nüm spanïk!
JEHOVÁ NRAJOʼ CHË RÖJ NQ·OK PA RACHOCH
3. ¿Achkë riʼ ri naʼäy xok pa rachoch Jehová, y achkë xkinaʼ che kaʼiʼ?
3 Pa naʼäy, Jehová xa ryonïl wä kʼo, ye kʼa taq xuʼän Rkʼajol, ryä xyaʼ qʼij che rä rchë xok pa rachoch. ¡Kantzij na wä chë Jehová kan kiʼ rkʼuʼx xkʼül apü! Le Biblia nuʼij chë ryä kan «kiʼ rkʼuʼx» xnaʼ rma Rkʼajol, y Rkʼajol ronojel mul kiʼ rkʼuʼx xuʼän rma kʼo rkʼë ryä (Prov. 8:30).
4. ¿Achkë xyaʼ qʼij Jehová chkë rchë xeʼok pa rachoch?
4 Jun tiempo chrij riʼ, Jehová xeruʼän ri ángeles y xyaʼ chqä qʼij chkë rchë xeʼok pa rachoch. Le Biblia nuʼij «ralkʼwal Dios» chkë, chqä nuʼij chë kan kiʼ kikʼuʼx xkinaʼ rma ye kʼo rkʼë Jehová (Job 38:7; Dan. 7:10). Jehová kan pa ciento chë jnaʼ xa xuʼ xkowin xok kamigos ri ye kʼo rkʼë ryä chlaʼ chkaj. Ye kʼa chrij riʼ, xeruʼän ri winäq chqä xyaʼ qʼij chkë jojun chkë ryeʼ rchë xeʼok pa rachoch, achiʼel Enoc, Noé, Abrahán chqä Job. Chkijujnal ryeʼ xbʼix chkij chë ye ramigos Dios o chë achiʼel ta jnan xebʼiyïn rkʼë ryä (Gén. 5:24; 6:9; Job 29:4; Is. 41:8).
5. ¿Achkë nukʼüt qa chqawäch ri profecía kʼo chpan Ezequiel 37:26, 27?
5 Chpan jontir ri jnaʼ ri ye qʼaxnäq pä, Jehová yerskʼin ramigos rchë yeʼok pa rachoch. Nqaʼij riʼ rma ri nuʼij chpan ri profecía ri nqïl chpan Ezequiel 37:26, 27 (taskʼij rwäch). Re profecía reʼ nukʼüt chqawäch chë Dios nrajoʼ chë rsamajelaʼ yeʼok ramigos ryä. Jehová xuʼij chë xtuʼän «jun chʼobʼoj kikʼë ryeʼ rchë jnan xtuʼän kiwäch». Ya riʼ xtbʼetzʼaqät taq ri qachʼalal ri yechaʼon rchë yebʼä chkaj chqä ri xtkïl kikʼaslemal chwäch Rwachʼlew «xa jun molaj xtkiʼän» chqä jnan xtuʼän kiwäch chpan rachoch Jehová (Juan 10:16). Re profecía reʼ najin ntzʼaqät pa qaqʼij komä.
XA BʼA AKUCHÏ YOJ KʼO WÄ, JEHOVÁ NQRCHAJIJ
6. ¿Ajän (jampeʼ) nq·ok pa rachoch Jehová, y akuchï kʼo wä ri jay riʼ?
6 Ojer qa, jun jay ri bʼanon rkʼë tzyäq nkʼatzin wä rchë ri winäq yexlan chpan chqä rchë nkitoʼ kiʼ chwäch tiw o jöbʼ. Taq jun winäq nbʼan wä invitar chrachoch jun chik, ryä rtaman wä chë kan ütz rkʼulik xtbʼan. Ke riʼ chqä nbʼanatäj qkʼë röj. Röj achiʼel ta xq·ok pa rachoch Jehová taq xqajäch qakʼaslemal che rä ryä (Sal. 61:4). Chriʼ nyaʼöx jontir ri nkʼatzin chqë rchë kuw nuʼän qakʼuqbʼäl kʼuʼx chqä kiʼ qakʼuʼx nqakʼwaj qiʼ kikʼë nkʼaj chik ramigos Jehová ri yerskʼin pa rachoch. Ye kʼa ¿akuchï komä kʼo wä re jay reʼ? Ma xa xuʼ ta pa jun tinamït kʼo wä, re jay reʼ kʼo xa bʼa akuchï ye kʼo rsamajelaʼ Jehová ri nkinmaj rtzij ryä. Kan ya riʼ kitzʼeton jontir qachʼalal ri ye bʼenäq jukʼan chik tinamït, rkʼë jbʼaʼ rchë xebʼä pa jun asamblea especial, y xkitamaj kiwäch nkʼaj chik qachʼalal ri achiʼel ta ye kʼo pa rachoch Dios (Apoc. 21:3).
7. ¿Achkë rma nqkowin nqaʼij chë rsamajelaʼ Jehová ri ye kamnäq äl kʼa ye kʼo na pa rachoch ryä? (Tatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).
7 ¿Y achkë nqaʼij chkij rsamajelaʼ Jehová ri ye kamnäq äl chqä xkinmaj rtzij ryä? ¿Kʼa ye kʼo na ryeʼ pa rachoch Jehová? Jaʼ, kʼa ye kʼo na. Nqaʼij riʼ rma le Biblia nuʼij chë ryeʼ ye kʼäs pa rjolon Jehová. Jesús xuʼij reʼ: «Taq xbʼix chë xkekʼastäj na pä ri kamnaqiʼ, Moisés xtzjon chrij riʼ taq xjeʼ chwäch ri koʼöl cheʼ ri xbʼrö pa qʼaqʼ, taq xuʼij chë Jehová ya riʼ ‹rDios Abrahán, rDios Isaac chqä rDios Jacob›. Ryä ma kiDios ta ri kamnaqiʼ, xa kan kiDios ri ye kʼäs, rma chwäch ryä achiʼel ta kʼa ye kʼäs na» (Luc. 20:37, 38).
Nqkowin nqaʼij chë rsamajelaʼ Dios ri ye kamnäq äl kʼa ye kʼo na pa rachoch Jehová. (Tatzʼetaʼ ri peraj 7).
RI UTZIL NQÏL CHQÄ RI NKʼATZIN NQAʼÄN
8. ¿Achkë utzil nqïl rma yoj kʼo pa rachoch Jehová?
8 Achiʼel jun jay ri bʼanon rkʼë tzyäq nkʼatzin rchë jun winäq nuxlan chpan chqä rchë nutoʼ riʼ chwäch tiw o jöbʼ, ri rachoch Jehová nqrtoʼ chwäch xa bʼa achkë ri nutzʼlaʼ qachbʼilanïk rkʼë ryä chqä nuʼän chë kʼo ütz nqayoʼej apü. Taq nqjeʼ naqaj che rä Jehová, Satanás majun ta achkë xtkowin xtuʼän chqë ri ma ta nqïl rsolik (Sal. 31:23; 1 Juan 3:8). Y chwäch ri kʼakʼakʼ Rwachʼlew, Jehová xkerchajij ramigos chwäch xa bʼa achkë ri xtbʼanö chë xtchaʼ chiʼ kachbʼilanïk rkʼë ryä chqä chwäch ri kamïk (Apoc. 21:4).
9. ¿Achkë nkʼatzin nkiʼän ri ye kʼo pa rachoch Jehová?
9 ¡Kan jun nüm spanïk nuyaʼ Jehová chqë rma nuyaʼ qʼij chqë rchë nqjeʼ pa rachoch ri akuchï nqkowin ronojel mul jnan nuʼän qawäch rkʼë ryä! Ye kʼa ¿achkë nkʼatzin nqaʼän we nqajoʼ na nqjeʼ chriʼ? We jun winäq nqr·än invitar chrachoch, röj nqajoʼ nqatamaj achkë nrajoʼ ryä rchë nqaʼän. Rkʼë jbʼaʼ ryä nrajoʼ chë röj nqesaj qaxajabʼ rchë nq·ok apü, y röj ma xtqakʼewaj ta xtqaʼän riʼ. Ke riʼ chqä ri yoj kʼo pa rachoch Jehová. Röj nqajoʼ nqatamaj achkë nrajoʼ ryä rchë nqaʼän rchë ronojel mul xtqjeʼ pa rachoch. Rma kowan nqajoʼ ryä, nqaʼän jontir ri kʼo pa qaqʼaʼ rchë nqaʼän ri nqä chwäch (Col. 1:10). Kantzij na wä chë Jehová ya riʼ qamigo, ye kʼa yë ryä qaDios chqä Qatat, y rma riʼ taqäl chrij ma nqaqasaj ta rqʼij (Sal. 25:14). Rma riʼ kʼo chë majun bʼëy nqamestaj ta achkë riʼ ryä. Ri nqaxiʼij qiʼ chwäch Jehová xtqrtoʼ rchë ma xtqaʼän ta ri ma nqä ta chwäch ryä chqä rchë xtqaqasaj qiʼ chwäch qaDios (Miq. 6:8).
JNAN RNAʼOJ XUʼÄN KIKʼË JONTIR CHWÄCH RI TZʼIRAN ILEW
10, 11. ¿Achkë tzʼetbʼäl nukʼüt chë Jehová kan jnan rnaʼoj nuʼän kikʼë jontir rsamajelaʼ?
10 Jehová kan jnan yertzʼët jontir ri ye kʼo pa rachoch (Rom. 2:11). Nqaʼij riʼ rma rnaʼoj xuʼän kikʼë ri israelitas taq xejeʼ chwäch ri tzʼiran ilew Sinaí.
11 Taq Jehová xresaj äl rtinamit chpan ri tinamït Egipto, ryä xerchaʼ jojun sacerdotes rchë xesamäj pa tabernáculo. Chqä xyaʼ jojun samaj chkë ri levitas ri rkʼwan riʼ rkʼë ri loqʼoläj jay riʼ. ¿Más ütz komä xechajïx ri xesamäj pa tabernáculo o ri xejeʼ naqaj chë chriʼ chkiwäch ri nkʼaj chik? Manä, Jehová jnan rbʼanik xerchajij jontir.
12. ¿Achkë rbʼanik xkʼüt Jehová chë jnan rnaʼoj xuʼän kikʼë jontir ri israelitas chwäch ri tzʼiran ilew? (Éxodo 40:38; keʼatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).
12 Jontir ri tinamït Israel yekowin wä yeʼok ramigos Jehová tapeʼ xa bʼa achkë samaj kʼo pa kiqʼaʼ o xa bʼa akuchï ye kʼo wä, näj o naqaj che rä ri tabernáculo. Jehová xuʼän chë jontir ryeʼ xekowin xkitzuʼ ri sutzʼ chqä ri qʼaqʼ ri yejeʼ wä pa rwiʼ ri tabernáculo (taskʼij rwäch Éxodo 40:38). Taq ri sutzʼ riʼ nbʼä wä äl jukʼan chik, jontir —yajün ri kʼa näj ye kʼo wä che rä ri tabernáculo— yekowin wä nkitzuʼ ya riʼ, rchë ke riʼ nkimöl ri achkë kʼo kikʼë, nkikʼöl äl kachoch ri kibʼanon rkʼë tzyäq y jnan yebʼä äl kikʼë ri nkʼaj chik israelitas (Núm. 9:15-23). Chqä, jontir yekowin wä nkikʼoxaj taq yexpüx ri kaʼiʼ trompetas rchë nyaʼöx rtzjol chë nkʼatzin yebʼä äl (Núm. 10:2). Rkʼë ya riʼ xqʼalajin chë ma xa xuʼ ta ri xejeʼ naqaj che rä ri tabernáculo ye ramigos Jehová, jontir ri ye kʼo wä chpan rtinamit ryä yekowin wä yeʼok pa rachoch chqä nkʼwäx kibʼey y yechajïx rma ryä. Ke riʼ chqä nbʼanatäj komä, xa bʼa akuchï na kʼo wä qachoch, Jehová nqrajoʼ chqä nqrchajij.
Ri akuchï xjeʼ wä ri tabernáculo pa kiqʼij qa ri israelitas nukʼüt chë Jehová kan jnan rnaʼoj xuʼän kikʼë jontir. (Tatzʼetaʼ ri peraj 12).
JEHOVÁ NUKʼÜT PA QAQʼIJ KOMÄ CHË JNAN RNAʼOJ NUʼÄN KIKʼË JONTIR
13. ¿Achkë rbʼanik nukʼüt Jehová pa qaqʼij komä chë jnan rnaʼoj nuʼän kikʼë jontir rsamajelaʼ?
13 Ye kʼo jojun qachʼalal ye kʼo naqaj che rä ri central mundial kichë ri testigos de Jehová o ye kʼo naqaj che rä jun sucursal. Ye kʼo chik jojun yesamäj chkipan ri jay riʼ. Ryeʼ yekowin yetoʼon kikʼë ri samaj yebʼan chriʼ chqä nkikʼwaj kiʼ kikʼë qachʼalal ri yekʼwan bʼey chwäch rtinamit Jehová. Ye kʼo chik jojun qachʼalal ye ukʼwäy bʼey rchë circuito o kiksan kikʼaslemal rchë nkiʼän rsamaj Jehová. Ye kʼa jbʼaʼ ma jontir qachʼalal ma kilon ta ri utzil riʼ. We ya riʼ nbʼanatäj awkʼë rït, tayaʼ chwäch awan chë Jehová yatrajoʼ, nuyaʼ qʼij chawä rchë yatok pa rachoch chqä yaturchajij (1 Ped. 5:7). Dios xtyaʼ chawä rït jontir ri nkʼatzin chawä rchë kuw xtuʼän akʼuqbʼäl kʼuʼx, xtkʼwaj abʼey chqä xkaturchajij, achiʼel nuʼän kikʼë jontir rsamajelaʼ.
14. ¿Achkë chik jun rbʼanik nukʼüt Jehová chë jnan rnaʼoj nuʼän kikʼë jontir?
14 Jun chik rbʼanik nukʼüt Jehová chë jnan rnaʼoj nuʼän kikʼë jontir ri yerkʼül pa rachoch, ya riʼ nukanuj rbʼanik rchë Rchʼaʼäl napon kikʼë ri winäq chwäch jontir Rwachʼlew. Le Biblia xtzʼibʼäx pa oxiʼ chʼaʼäl: hebreo, arameo chqä griego. ¿Más komä jnan rbʼanon kiwäch rkʼë Jehová ri winäq ri yekowin nkiskʼij le Biblia chkipan ri chʼaʼäl riʼ chkiwäch ri nkʼaj chik? Manä, ma ke riʼ ta (Mat. 11:25).
15. Tatzjoj chik jun rbʼanik nukʼüt Jehová chë jnan rnaʼoj nuʼän kikʼë jontir (keʼatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).
15 Ma yë ta qestudios o ri jaruʼ qataman chkij ri chʼaʼäl xeksäx rchë xtzʼibʼäx le Biblia nbʼanö chë Jehová ütz nqrtzʼët. Ryä ma xa xuʼ ta nuyaʼ kinaʼoj ri winäq ri kʼo kʼïy kitaman, ryä chkë jontir nuyaʼ wä tapeʼ kʼo kestudios o majun ta. Le Biblia kan pa mil chë chʼaʼäl qʼaxan wä, rma riʼ ri winäq ri ye kʼo chpan jontir tinamït yekowin nkiskʼij ri naʼoj ye kʼo chpan chqä nkitamaj achkë rbʼanik yekowin yeʼok ramigos Dios (2 Tim. 3:16, 17).
Le Biblia kan pa mil chë chʼaʼäl qʼaxan wä; ya riʼ nukʼüt chë Jehová kan jnan rnaʼoj nuʼän kikʼë jontir winäq. (Tatzʼetaʼ ri peraj 15).
RONOJEL MUL QJEʼ PA RACHOCH JEHOVÁ
16. ¿Achkë winäq yerkʼül Jehová pa rachoch? (Hechos 10:34, 35).
16 ¡Kan jun nüm spanïk chqawäch röj ri nqjeʼ pa rachoch Jehová! Ryä kan ütz rnaʼoj nuʼän qkʼë, nqrajoʼ chqä kan ütz qakʼulik nuʼän. Ryä jontir nqrkʼül pa rachoch tapeʼ xa bʼa achkë na qatinamit, qajatzul, qestudios o qajnaʼ. Ryä xa xuʼ nrajoʼ chë ri yeʼok pa rachoch nkismajij rpixaʼ (taskʼij rwäch Hechos 10:34, 35).
17. ¿Achkë xtqatzʼët chpan ri jun chik tjonïk?
17 Chpan Salmo 15:1, David xeruʼän re kʼutunïk reʼ: «Nimaläj Jehová, ¿achkë winäq nkowin ntok pan awachoch? ¿Achkë komä nkowin njeʼ pa rwiʼ ri loqʼoläj ajyuʼ?». Y chrij riʼ, rkʼë rtoʼik Jehová, xerqʼalajsaj ri kʼutunïk riʼ. Chpan ri jun chik tjonïk xtqatzʼët achkë nkʼatzin nqaʼän rchë ronojel mul xtqjeʼ pa rachoch Jehová.
BʼIX 32 ¡Tatoʼ Ruqʼatbʼäl Tzij Dios!
