1-2. Isẹhoa nela Jehova re nin ene ga ọle?

 ỌRIA ha nọọn uwẹ họla Jehova khin rẹji uwẹ, be uwẹ ha taman ọlẹn yẹ? Uwẹ sabọ rẹ taman ọlẹn ghe, ‘Aba, Ọmọẹ, bi Osẹ ọle khin rẹji uwẹ.’ Elin ovan ebhebhe yẹ wo ribhọ nin uwẹ ha rẹ sabọ tẹmhọn Jehova. Sokpan, uwẹ dẹ be sabọ yọle ghe, inian Jehova diabe ọria nọn nyan uwa nọn tie uwẹ vae bhi uwa nọnsọle?

² Devid nin Ojie da re ikolu nin Jehova bi ẹbho ne ga ọle ko mhọnlẹn rẹ khọkhọ ikolu nin ọria nọn nyan uwa bi erumhunyẹn nọnsọle ko mhọnlẹn. Ọle da nọọn yọle: “Eo Jehova, họla ha sabọ ha yi erumhunyẹn bhi ibọkpọ nọnsẹ? Họla ha sabọ dọ nyẹnlẹn bhi oke nọn khiale nọnsẹ?” (Ps. 15:1) Ene ọta nan nin Devid ta rẹkpa mhan rẹ lẹn ghe, mhan dẹ sabọ ha yi erumhunyẹn nesi Jehova—ọnin hi nin mhan rẹ ha yi imọẹ ọle. Udede isẹhoa ọnan khin rẹji mhan.

JEHOVA GUANỌ NIN MHAN HA YI ERUMHUNYẸN NESỌLE

3. Họla ọria ọhẹnhẹn nin Jehova tie vae bhi uwa arẹkhọkhọ nọnsọle? Be bhọ ẹmhọn egbe ele dia ele bhi egbe yẹ?

³ Jehova ọkpa ha nyẹnlẹn ọkuẹsẹ ọle munhẹn ha man emhin. Beji ẹghe ki rẹ ha khian, ọle da man Jesu nin Ọmọn nọnsọle nin ọhẹnhẹn, yẹ tie ọle vae bhi uwa arẹkhọkhọ nọnsọle. Ọne emhin nan nin Jehova lu da wo re ọle ha ghọnghọn. Baibo da ji mhan lẹn ghe, ẹmhọn Jesu “wo manman ha ti [Jehova] bhọ.” Sẹyẹ, Jesu nin ọle tie vae bhi uwa nọnsọle yẹ “wo ha ghọnghọn bhi odalo ọle ẹghe rebhe.”—Prov. 8:30.

4. Beji ẹghe rẹ ha gbera, ẹbho ebhebhe nela Jehova tie vae bhi uwa arẹkhọkhọ nọnsọle?

⁴ Akizẹbue, Jehova da man ẹhi ebhebhe bhi okhun, ọle da yẹ  tie ele nin ele dọ ha yi erumhunyẹn nesọle. “Imọn nesi Osẹnobulua” a tie ene ẹhi, sẹyẹ, Baibo yọle ghe, ele wo ghọnghọn bhi eji Jehova ye. (Job 38:7; Dan. 7:10) Bhi ẹgheso, ẹhi ne ribhi okhun ọkpa sabọ deba ọle ha mhọn ikolu. Akizẹbue, Jehova da man eria bhi ọne otọ nan, yẹ re ọne isẹhoa nin ele rẹ dọ kiẹn erumhunyẹn nesọle. Eso bhi ene erumhunyẹn da ha yi, Enọk, Noa, Ebraham, bi Jobu. Baibo ki ha tẹmhọn ene eria nan ne ga Jehova nọnsẹn, ọ da tie ele imọẹ nesi Osẹnobulua, la eria ne khian “rẹkhan Osẹnobulua ọsi ẹmhọanta.”—Gen. 5:24; 6:9; Job 29:4; Isa. 41:8.

5. Be mhan miẹn luẹ bhi ọta akhasẹ nọn ribhi Ezekiel 37:​26, 27?

⁵ Beji ẹghe rẹ ha gbera, Jehova sẹyẹ wo ha tie imọẹ ele vae bhi uwa arẹkhọkhọ nọnsọle. (Tie Ezekiel 37:​26, 27.) Bhi ọsi ijiẹmhin, ọta akhasẹ nọn ribhi ebe ọsi Ẹzikiẹ rẹkpa mhan rẹ lẹn ghe, Osẹnobulua gene guanọ nin ẹbho ne ga ọle deba ọle ha mhọn ikolu nọn ziẹn. Ọle ve ghe, ọle “dẹ deba ele ve akovẹn ọsi ọfure.” Ọne ọta akhasẹ nan dẹ munsẹ bhi ẹghe nin eria ne khian okhun bi eria ne ha nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan ha rẹ ko ha ga kugbe bọsi “usun ohuan ọkpa” bhi uwa arẹkhọkhọ nọnsi Jehova. (Jọni 10:16) Ọne ẹghe mhan ye nian!

OSẸNOBULUA GBẸLOGHE MHAN BHI EJI Ọ HI KI RẸ KHIN NIN MHAN YE

6. Be ọria rẹ dọ kiẹn erumhunyẹn bhi uwa ibọkpọ nọnsi Jehova yẹ? Ijianlẹn ọkpa sẹsẹ ọne ibọkpọ nan be ye?

⁶ Bhi ẹghe ẹdẹlẹ, ibọkpọ nin ọria bọn ọle da koahua, enin ọle da yẹ nẹko sade ovuẹn zẹ la amẹn rọ. Erumhunyẹn nan tie vae bhi ọne ibọkpọ dẹ wo rẹ ẹlo ọbhọ ghe, ọria nọn tiọle dẹ wo gbẹloghe ọle nọnsẹn. Ẹghe nin mhan rẹ re egbe guẹ nin Jehova, mhan da dọ kiẹn erumhunyẹn bhi uwa ibọkpọ nọnsọle. (Ps. 61:4) Bhi ọne uwa ibọkpọ nọnsi Jehova nan, mhan wo mhọn emhin ne bunbun ne ha rẹkpa mhan rẹ ha ziẹn ikolu nin mhan bi ọle ko mhọnlẹn, sẹyẹ, mhan wo mhọn imọẹ esili bhi ẹwẹ ẹbho nin Jehova tie vae bhi uwa ibọkpọ nọnsọle. Ọ i yi ijianlẹn ọkpa sẹsẹ uwa ibọkpọ nọnsi Jehova ye. Asabọmiẹn uwẹ sẹ ka diọbhi agbaẹbho ọbhebhe khẹ dọ yo usikoko kpataki nesẹmhan. Bhi enin uwẹ da miẹn ibhio mhan ne ha ghọnghọn rẹ ha ribhi uwa ibọkpọ nọnsi Jehova. Ọnan rẹman ghe, uwẹ dẹ sabọ miẹn uwa ibọkpọ nọnsi Jehova bhi eji ọ hi ki rẹ khin nin ẹbho ne ga ọle ye.—Arẹm. 21:3.

7. Bezẹle nin mhan ha da sabọ yọle ghe ẹbho ne ga Jehova nọnsẹn ne yu, erumhunyẹn ele sẹyẹ khin bhi uwa ibọkpọ nọnsọle? (Yẹ fẹ ifoto ghe.)

⁷ Eria ne ga Jehova nọnsẹn ne ki yu kii?  Mhan dẹ be sabọ yọle ghe erumhunyẹn ele sẹyẹ khin bhi uwa ibọkpọ nọnsọle? Ehe! Bezẹle nin mhan ha da sabọ ta iriọ? Ranmhude bhi ẹlo nọnsi Jehova, inian ele diabe ẹbho ne sẹyẹ nyẹnlẹn. Jesu da re otọ ọnan man bhi ẹmhọn nin ọle tale bhi Luk 20:​37, 38. Enin yọle: “Ebi Mozis gbẹn rẹji ẹghe nin ọle rẹ miẹn ẹwẹ igbẹn nọn ha to, bhọ rẹman ghe, ene yulu dẹ riọkpanọ. Ọle da tie Jehova, ‘Osẹnobulua ọsi Ebraham, Osẹnobulua ọsi Aiziki, bi Osẹnobulua ọsi Jekọp.’ Osẹnobulua ọsi ene nyẹnlẹn ọle khin, ọ iyi ọsi ene yu. Ranmhude, bhi ẹlo nọnsọle, ele rebhe sẹyẹ nyẹnlẹn.”

ELELE NIN MHAN MIẸN BHI UWA IBỌKPỌ NỌNSI JEHOVA, BI EBE ỌKHẸKE NIN MHAN LU RẸ WO HA RIBHỌ

8. Be mhan rẹ miẹn elele bhọ yẹ nin mhan rẹ yi erumhunyẹn bhi uwa ibọkpọ nọnsi Jehova?

⁸ Beji ọria rẹ sabọ koahua bhi uwa ibọkpọ, yẹ nẹko bhọ sade ovuẹn zẹ la amẹn rọ, iriọ uwa ibọkpọ nọnsi Jehova rẹ gbega ẹbho nesọle bhi emhin ne ha sabọ si okhẹnan ji ele bhi uwedẹ oriọn, yẹ re ikhuẹloghe ọsaje nin ele. Ahamiẹn mhan bha zobọ bhọ rẹ ha sikẹ Jehova, Esu i da sabọ lu mhan emhin nọn ha si ikuan-egbe ji mhan rẹ sẹbhi ighegheghe. (Ps. 31:23; 1 Jọni 3:8) Bhi agbọn ọsọgbọn, ọ i yi emhin ne ha sabọ si okhẹnan ji mhan bhi uwedẹ oriọn ọkpa Jehova ha da gbega mhan, ọle dẹ yẹ gbega mhan bhi obọ uu.—Arẹm. 21:4.

9. Be Jehova guanọ bhi obọ erumhunyẹn nesọle?

⁹ Udede isẹhoa mhan mhọn rẹ ha ribhi uwa ibọkpọ nọnsi Jehova, nọn yi nin mhan rẹ deba ọle ha mhọn ikolu rẹ sẹbhi ighegheghe. Be ọkhẹke nin mhan rẹ lu emhin yẹ sade mhan ho nin mhan ha yi erumhunyẹn nesọle rẹ wo ha khian? Ahamiẹn ọria tie uwẹ vae bhi uwa nọnsọle, uwẹ dẹ ha ho nin uwẹ lẹn ebi ọle guanọ nin uwẹ rẹ lu emhin yẹ. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọle sabọ rẹ ha ho nin uwẹ kuọ ibata ọkuẹsẹ uwẹ nabhi uwa. Ahamiẹn iriọ nọn, uwẹ ki wo lu beji ọle ta. Iriọ yẹ nọn, mhan ho nin mhan lẹn ebi Jehova guanọ bhi obọ eria ne ho ne wo ha yi erumhunyẹn bhi uwa ibọkpọ nọnsọle. Oyẹẹ nin mhan mhọn da Jehova re mhan lu emhin nin mhan ha sabọ lu rẹ “re ọle ha ghọnghọn.” (Kol. 1:10) Arẹmiẹn mhan ghe Jehova bii ọmọẹ, ọ sẹyẹ khẹke nin mhan yere ghe, ọle hi Osẹ bi Aba nọn wo khẹke nin mhan ha mun ekpẹn nan. (Ps. 25:14) Beji mhan ki lẹn ọnan, ọkhẹke nin mhan wo ha mun ekpẹn nanlẹn, yẹ wo ha ye unan ọria nin ọle khin re. Mhan ha lu iriọ, ọ ki rẹkpa mhan rẹ rẹban emhin nọn hi ki rẹ khin nọn ha sabọ re ohu re ọle. Mhan wo muegbe nin mhan rẹ ha “lu emhin ọbhi oleghe” beji mhan rẹ khian rẹkhan Osẹnobulua nọnsẹmhan.—Mic. 6:8.

OBỌ ỌKPA JEHOVA RẸ MUN IBHOKHAN IZRẸL REBHE BEJI ELE RIBHI OJẸGBO

10-11. Be uwedẹ nin Jehova rẹ nin ibhokhan Izrẹl lu emhin bhi ojẹgbo ọsi Sanai rẹ rẹman yẹ ghe obọ ọkpa ọle rẹ mun ele?

¹⁰ Obọ ọkpa Jehova rẹ mun erumhunyẹn nesọle rebhe. (Rom 2:11) Mhan wo daghe ọnan bhi uwedẹ nin Jehova re nin ibhokhan Izrẹl lu emhin bhi ojẹgbo ọsi Sanai.

¹¹ Beji Jehova miẹn ẹbho nesọle fan fo bhi igbọn nin ele ha ye bhi otọ Ijipt, ọle da ne ohẹn mundia nin ele ha ga bhi uwa oga ọsi ibọkpọ nọnsọle. Jehova da yẹ gha ẹsọn ebhebhe nin ibhokhan Livai bhi ọne uwa oga. Jehova be ha lu ẹbho ne ha wẹnna bhi ẹkẹ ọne uwa oga, la ẹbho ne nyẹnlẹn sikẹ ọle nọnsẹn gbera ibhokhan Izrẹl nekẹle? Eye! Jehova i lu eku.

12. Be Jehova rẹ nin ibhokhan Izrẹl lu emhin yẹ bhi ojẹgbo nin ọle rẹ rẹman ghe ọle i lu eku? (Exodus 40:38) (Yẹ fẹ ifoto ghe.)

¹² Isẹhoa ọkpa ibhokhan Izrẹl rebhe ha mhọn rẹ deba Jehova ha mhọn ikolu aharẹmiẹn ele ga bhi ọne uwa oga, la ele i ga bhọ,  la eje ele da nyẹnlẹn sikẹ ọle, la ọ bha sikẹ ọle. Bhi ọsi ijiẹmhin, Jehova da lu ọle beji ibhokhan Izrẹl rebhe ha da sabọ ha daghe ọne ighogho iso, bi ukele eranlẹn nọn ha ribhi okhun ọne uwa oga ọsi ibọkpọ. (Tie Exodus 40:38.) Ahamiẹn ọne ighogho iso munhẹn ha diọbhi ije ebhebhe, eria ne nyẹnlẹn bhi eje manman ree bhi eji ọne uwa oga ye sabọ daghe ọle, bhiriọ, ele ki sabọ koko emhin nọnsele, kuọ ibọkpọ nọnsele sotọ, yẹ khian rẹkhan ene ẹbho nekẹle. (Num. 9:​15-23) Ọrebhe họnmhin sade a khue ene akala eva nan re siliva rẹ lu, nọn rẹkpa ọrebhe rẹ lẹn ẹghe nọn khẹke nin ele rẹ kpanọ. (Num. 10:2) Bhiriọ, ọria nyẹnlẹn sikẹ ọne uwa oga bha rẹman ghe, ọle deba Jehova mhọn ikolu nọn ziẹn gbera ẹbho ne i nyẹnlẹn sikẹ ọle. Sokpan, ọrebhe bhi otọ Izrẹl dẹ sabọ ha yi erumhunyẹn nesi Jehova, yẹ ha mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe Jehova dẹ dia ele, yẹ gbega ele. Iriọ yẹ nọn, eji ọ hi ki rẹ khin nin mhan da nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan ẹlẹnan, mhan dẹ sabọ miẹn ugbega bi ugbẹloghe nọnsi Jehova bhi egbe.

IJIẸMHIN NE RẸMAN ẸLẸNAN GHE OBỌ ỌKPA JEHOVA RẸ MUN ỌREBHE

13. Uwedẹ ọkpa nela Jehova rẹ rẹman ẹlẹnan ghe ọle i lu eku?

¹³ Eso bhi ẹbho nesi Jehova ẹlẹnan nyẹnlẹn sikẹ eji Bẹtẹ kẹkẹ nesẹmhan ye, la eji Bẹtẹ nọn ke okhun nẹ ye, sẹyẹ, eso bhọ ga bhi enin. Ranmhude ọnan, ele sabọ rẹkpa bhi ẹsọn nan miẹn bhi enin, yẹ deba ibhio mhan ne re agbotu khian ha muobọ. Eso lu iwẹnna ọfẹotughe, la iwẹnna oga ebhebhe ne dia iriọ. Ahamiẹn uwẹ i mhọn isẹhoa nọn sẹ inian, ha mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe erumhunyẹn nọnsi Jehova uwẹ yẹ khin, sẹyẹ ọle hoẹmhọn mhan rebhe. Rẹ deba ọnin, ẹmhọn ọrebhe nin ọle tie vae bhi uwa ibọkpọ nọnsọle ti ọle bhọ, ọle wo gbẹloghe ọdeọde bhi ẹwẹ ele. (1 Pita. 5:7) Ẹbho nesi Osẹnobulua rebhe wo miẹn ebale oriọn le, adia, bi ugbega nin ele guanọ.

14. Ijiẹmhin ọbhebhe nela rẹman ghe Jehova i lu eku?

¹⁴ Uwedẹ ọbhebhe nin Jehova rẹ rẹman ghe ọle i lu eku hi, nin ọle rẹ lu ọle nin ọrebhe rẹ  sabọ ha mhọn Baibo. Urolo Hibru, Aramaic, bi Grik, ele urolo ọhẹnhẹn nan ka rẹ gbẹn Baibo. Ẹbho ne sabọ tie Baibo bhi ene urolo nan be sikẹ Jehova gbera ẹbho ne i sabọ tie ọle? Eye.—Mat. 11:25.

15. Emhin nela rẹman ghe Jehova i lu eku? (Yẹ fẹ ifoto ghe.)

¹⁵ Ọ i yi mhan yo isiku nọn khua, la guẹ rẹ tie urolo kẹkẹ nan rẹ ka wo gbẹn Baibo ha re Jehova zẹ mhan bhi imọẹ. Jehova lu ọle beji ọrebhe bhi ọne otọ nan ha da sabọ ha mhọn ẹwanlẹn nọn na obọ ọle vae, ọ i yi ene manman yo isiku ọkpa. A sẹ wo zedu Baibo diọbhi urolo ne bunbun; bhiriọ, ẹbho bhi ọne otọ nan rebhe dẹ sabọ miẹn elele bhi emhin ne ribhi Baibo, yẹ luẹ ebi ele ha rẹ sabọ dọ kiẹn imọẹ ọle yẹ.—2 Tim. 3:​16, 17.

WO HA YI ERUMHUNYẸN NỌNSI JEHOVA RẸ HA KHIAN

16. Beji Iwẹnna 10:​34, 35 rẹman, be mhan ha lu beji mhan ha da sẹyẹ wo ha yi erumhunyẹn nesi Jehova khian?

¹⁶ Udede isẹhoa nọn ghe Jehova tie mhan nin mhan dọ ha yi erumhunyẹn bhi uwa ibọkpọ nọnsọle. Ọria i ribhọ nọn fuẹkẹ, nọn mhọn oyẹẹ, yẹ miẹn ẹbho ọbhi egbe sẹ bii Jehova. Rẹ deba ọnin, ọle i lu eku. Bhiriọ, eji ọ hi ki rẹ khin nin mhan na vae, mhan yo isiku, la mhan bha yo, mhan bhala la mhan bhihi, mhan yi obhokhan la ọwanlẹn, mhan yi okpea la okhuo, ọle miẹn mhan ọbhi egbe. Ọrẹyiriọ, ẹbho ne lu ebe ti Jehova ọbhọ ọkpa ha sabọ ha yi erumhunyẹn nesọle.—Tie Iwẹnna 10:​34, 35.

17. Ejela mhan ha da miẹn emhin ebhebhe ne talọ nyan ebi mhan ha lu rẹ sabọ ha yi erumhunyẹn bhi uwa ibọkpọ nọnsi Jehova?

¹⁷ Bhi Psalm 15:​1, Devid da nọọn ene inọnta nan: “Eo Jehova, họla ha sabọ ha yi erumhunyẹn bhi ibọkpọ nọnsẹ? Họla ha sabọ dọ nyẹnlẹn bhi oke nọn khiale nọnsẹ?” Jehova da re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ rẹkpa Devid rẹ wanniẹn ene inọnta nan. Bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe, mhan dẹ zilo nyan emhin eso ne khẹke nin mhan lu beji mhan ha da sabọ ha yi erumhunyẹn bhi uwa ibọkpọ nọnsi Jehova rẹ ha khian.