Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

TƆM ÑƲƲ ŊGƲ ÐƖKPƐLƖKƖƔ YƆ 23

HENDU 28 Apɩzɩɣ nɛ ɛkɛ Yehowa taabalʋ?

Yehowa yaɣ-ɖʋ se ɖiwolo ɛgɔndʋ e-kizinziku tɛɛ

Yehowa yaɣ-ɖʋ se ɖiwolo ɛgɔndʋ e-kizinziku tɛɛ

«Men-kizinziku kaɣ wɛʋ pɔ-cɔlɔ, nɛ mankaɣ kɛʋ pɛ-Ɛsɔ.»EZEK. 37:27.

MBƲ PƖ-YƆƆ PƖWƐƐ SE ŊKA ÑA-LƖMAƔZA YƆ

Cɛyɩsɩ ɛsɩmɩyɛ nɖɩ ŋwɛnɩ Yehowa yɔɔ se ɛya-ɖʋ se ɖiwolo ɛgɔndʋ e-kizinziku tɛɛ yɔ. Cɛyɩsɩ ɖɔɖɔ ɛsɩmɩyɛ nɖɩ ŋwɛnɩ ɛ-yɔɔ ɛzɩma ɛcɔŋnɩ ɖɔ-yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛmʋʋ-ɖʋ ɛgɔndʋ yɔ.

1-2. Waɖɛ nɖɩ Yehowa haɣ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa?

 YE NƆƆYƲ ɛpɔzɩ-ŋ se: «Yehowa kɛ ñɛ-tɛ we?», suwe ŋkaɣ cosuu? Pʋtɔma ŋcosuu se: «Yehowa kɛ man-Caa, mɛ-Ɛsɔ nɛ man-Taabalʋ.» Ŋpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ŋyaa Yehowa nɛ hɩla kɩsɛsɛna lɛɛna. Ɛlɛ, ŋkpakɩɣ-ɩ ɖɔɖɔ ɛzɩ weyi ɛmʋʋ-ŋ ɛgɔndʋ yɔ?

2 Wiyaʋ Daviid kpaɣ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ Yehowa nɛ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa pɛ-hɛkʋ taa yɔ nɛ ɛmaɣzɩnɩ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ agɔma mʋyʋ nɛ ɛ-agɔma pɛ-hɛkʋ taa yɔ. Ɛpɔzaa se: «Oo Yehowa, apɩzɩɣ nɛ ɛkɔɔ ɛgɔndʋ ñe-kizinziku tɛɛ? Apɩzɩɣ nɛ ɛcaɣ ña-pʋʋ kiɖeɖeu taa?» (Keɣ. 15:1) Mayaɣ ŋga kɛkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiwolo ɛgɔndʋ Yehowa kizinziku tɛɛ, pʋ-tɔbʋʋ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkɛ ɛ-taabalaa. Pɩkɛnɩ hɩɖɛ ɖʋʋ kpem!

YEHOWA SƆƆLAA SE ÐIWOLO ƐGƆNDƲ E-KIZINZIKU TƐƐ

3. (a) Anɩ Yehowa calɩ mʋʋ ɛgɔndʋ? (b) Ɛzɩma pɩlakaɣ Yehowa nɛ ɛ-ɛgɔm?

3 Pʋcɔ nɛ Yehowa paɣzɩ wondu lɩzʋʋ lɛ, ɛɛwɛ e-ɖeke. Ɛlɛ pʋwayɩ lɛ, ɛlɩzɩ ɛ-Pɩyalʋ kajalaɣ ñɩnʋ. Yehowa kaawɛ ɛzɩ agɔma mʋyʋ weyi ɛmʋ ɛ-kajalaɣ ɛgɔm e-kizinziku tɛɛ yɔ nɛ ɛ-taa kaalabɩ leleŋ kpem se ɛlabɩ mbʋ. Bibl yɔɔdʋʋ se Yesu kaakɛ weyi «ɛ-tɔm [kaakɩlɩ] kɛdɩnʋʋ» Yehowa yɔ. Nɛ Yesu weyi Yehowa calɩ mʋʋ ɛgɔndʋ yɔ, ɛlɛ ɖɔɖɔ nɩɣaɣ «leleŋ ɛ-ɛsɩndaa alɩwaatʋ tɩŋa.»—Adu. 8:30.

4. Mba ɖɔɖɔ pɩsɩ agɔma Yehowa kizinziku tɛɛ pʋwayɩ?

4 Pʋwayɩ lɛ, Yehowa lɩzɩ tiyiyaa nɛ paba ɖɔɖɔ papɩsɩ agɔma e-kizinziku tɛɛ. Bibl ya-wɛ se «Ɛsɔ pɩyalaa» nɛ kɩyɔɔdɩ ɖɔɖɔ se pa-taa wɛ leleŋ se pɛwɛ Ɛsɔ cɔlɔ. (Yɔɔb 38:7; Dan. 7:10) Mba paawɛ ɛsɔdaa yɔ, pe-ɖeke paakɛnɩ Ɛsɔ taabalaa pɩnzɩ sakɩyɛ. Pʋwayɩ lɛ, ɛlɩzɩ ɛyaa nɛ paba ɖɔɖɔ pɩzaɣ se papɩsɩ agɔma e-kizinziku tɛɛ. Mba pɔkɔm nɛ papɩsɩ agɔma e-kizinziku tɛɛ yɔ pa-taa nabɛyɛ lɛ Enɔɔkɩ, Noowa, Abraham nɛ Yɔɔb. Bibl wɩlɩɣ se paakɛ Yehowa taabalaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa nɛ «Ɛsɔ toovenim tʋ pɔɖɔŋaɣna.»—Kiɖe 5:24; 6:9; Yɔɔb 29:4; Iza. 41:8.

5. Natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Ezekɩyɛɛlɩ 37:​26, 27 taa yɔ, ɛbɛ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkpɛlɩkɩ-ɖʋ?

5 Pɩnzɩ nzɩ sɩtɩŋ pʋwayɩ yɔ sɩ-taa, Yehowa wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛyaɣ ɛ-taabalaa se powolo ɛgɔndʋ e-kizinziku tɛɛ. (Kalɩ Ezekɩyɛɛlɩ 37:​26, 27.) Ezekɩyɛɛlɩ natʋ tɔm kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se Ɛsɔ sɔɔlɩ siŋŋ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛɛ ɛ nɛ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa pɛ-hɛkʋ taa. Ɛlabɩ tamaɣ se ɛkaɣ-wɛ ɖʋnʋʋ «laŋhɛzɩyɛ ɛgbɛyɛ.» Natʋ tɔm ndʋ tɩkaɣaɣ labʋ alɩwaatʋ ndʋ mba pɛwɛnɩ lidaʋ se pakaɣ kpaʋ ɛsɔdaa yɔ nɛ mba pɛwɛnɩ lidaʋ se pakaɣ caɣʋ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pakaɣ kɛʋ «ewiɖe kʋɖʋmɖɩyɛ» nɛ pɛkpɛndɩ nɛ pɛwɛɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa e-kizinziku tɛɛ yɔ. (Yoh. 10:16) Natʋ tɔm ndʋ tiɖiɣni labʋ sɔnɔ.

ƐSƆ CƆŊNƖ ÐƆ-YƆƆ PAA LE ÐƖTƖƖWƐƐ YƆ

6. (a) Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɛyʋ ɛla nɛ ɛpɩsɩ ɛgɔm Yehowa kizinziku tɛɛ? (b) Le kizinziku ŋgʋ kɩwɛɛ?

6 Bibl taa lɛ, kizinziku kɛnɩ ɖenɖe ɛyʋ pɩzɩɣ ɛhɛzɩ nɛ ɖenɖe ɛpɩzɩɣ ɛmɛlɩ se kaɖɛ naɖɩyɛ ɛtaatalɩ-ɩ yɔ. Ye ɛgɔm nɔɔyʋ ɛwɛ kizinziku ŋgʋ kɩ-tɛɛ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛɖaŋ se weyi ɛmʋ-ɩ ɛgɔndʋ yɔ ɛcɔŋnɩ ɛ-yɔɔ camɩyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩhaɣ ɖa-tɩ Yehowa yɔ, ɖɩpɩsɩɣ agɔma e-kizinziku tɛɛ. (Keɣ. 61:4) Ðɩwɛɣnɩ fezuu taa tɔɔnaɣ sakɩyɛ nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɣ ɖa nɛ ɛyaa lalaa mba papɩsɩ agɔma Yehowa kizinziku tɛɛ yɔ ɖɛ-hɛkʋ taa. Kizinziku ŋgʋ kɩ-tɛɛ Yehowa yaɣ-ɖʋ se ɖiwolo nɛ ɛmʋ-ɖʋ ɛgɔndʋ yɔ, pɩtɩkɛ lone kʋɖʋmɖɩyɛ naɖɩyɛ taa ɖeke kɩwɛɛ. Pʋtɔma yɔ ŋwobi kigbeɣluu nakʋyʋ ɛjaɖɛ naɖɩyɛ taa nɛ ŋkatɩ ɛyaa lalaa peeɖe nɛ pa-taa wɛ leleŋ se pɛwɛ Ɛsɔ kizinziku tɛɛ. Kizinziku ŋgʋ kɩwɛ lona wena a-taa payɩ Yehowa sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa wɛɛ yɔ.—Natʋ 21:3.

7. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba pasɩba yɔ, pɛkpɛndɩ pɛkɛ agɔma Yehowa kizinziku tɛɛ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

7 Piyele nɛ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba pasɩba yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se pɛkɛ agɔma Yehowa kizinziku tɛɛ halɩ nɛ sɔnɔ? Ɛɛɛ. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ mbʋ? Ðɩyɔɔdʋʋ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa tɔzʋʋ pɔ-yɔɔ camɩyɛ. Ɛ-ɛsɩndaa lɛ, pɛwɛ wezuu halɩ nɛ sɔnɔ. Yesu lɩzɩ pɩ-taa se: «Halɩ Moyizi wɩlɩ sɔɔ cɔkɔyɛ yɔɔ tɔm taa se sɩɖaa kaɣ fem, alɩwaatʋ ndʋ ɛya Yehowa se “Abraham tɛ Ɛsɔ nɛ Izaakɩ tɛ Ɛsɔ nɛ Yakɔɔb tɛ Ɛsɔ” yɔ. Ɛtɩkɛ sɩɖaa tɛ Ɛsɔ, ɛlɛ ɛsadɩnaa tɛ Ɛsɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-ɛsɩndaa lɛ, pa-tɩŋa payɩ pɛwɛ wezuu.»—Luka 20:​37, 38.

Halɩ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba pasɩba yɔ, pɛkɛ agɔma Yehowa kizinziku tɛɛ halɩ nɛ sɔnɔ (Cɔnɩ tayʋʋ 7)


WAZASƖ NƐ MBƲ PƖWƐƐ SE ÐƖLA YƆ

8. Wazasɩ nzɩ agɔma mba pɛwɛ Yehowa kizinziku tɛɛ yɔ pakaɣ hiɣu?

8 Kizinziku pɩzɩɣ nɛ kɩkɛ ɖɩhɛzɩyɛ lone nɛ ɖɩjɔzɩyɛ. Mbʋ ɖɔɖɔ Yehowa kizinziku kandɩyɩɣ ɛ-agɔma yɔɔ se kaɖɛ naɖɩyɛ ɛtaatalɩ-wɛ fezuu taa, nɛ kɩhaɣ-wɛ lidaʋ siŋŋ. Ye ɖɩñɔnɩ Yehowa kpam yɔ, Sataŋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛlabɩ-ɖʋ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ nɛ ɖɩwɛɛ pɩ-taa tam. (Keɣ. 31:23; 1 Yoh. 3:8) Ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa, Yehowa kaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɛkandɩyɩ ɛ-taabalaa siɣsiɣ tɩnaa yɔɔ se kaɖɛ naɖɩyɛ ɛtaatalɩ-wɛ fezuu taa, nɛ ɛkandɩyɩɣ pɔ-yɔɔ ɖɔɖɔ se pataatasɩ sɩbʋ.—Natʋ 21:4.

9. Ɛbɛ Yehowa ñɩnɩɣ se mba pɛkɛ agɔma e-kizinziku tɛɛ yɔ pala?

9 Pɩkɛnɩ-ɖʋ hɩɖɛ ɖʋʋ kpem se ɖɩkɛ agɔma Yehowa kizinziku tɛɛ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkɛ ɛ-taabalaa kɩbama tam. Ye ɖɩsɔɔlaa se ɖɩkɛ agɔma e-kizinziku tɛɛ tam yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? Ye nɔɔyʋ ɛya-ŋ ɛ-tɛ yɔ, ŋkaɣ sɔɔlʋʋ se ŋtɩlɩ mbʋ pɩkɛdɩɣnɩ-ɩ yɔ. Pʋtɔma yɔ, pɩkɛdɩɣnɩ-ɩ se ŋhɔzɩ ña-naataŋgbala pʋcɔ nɛ ŋsʋʋ ɛ-ɖaŋ tɛɛ, nɛ ŋkaɣ tisuu faaa nɛ ŋla mbʋ. Mbʋ ɖɔɖɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩsɔɔlaa se ɖɩtɩlɩ mbʋ Yehowa ñɩnɩɣ se mba pɔsɔɔlaa se pɛkɛ agɔma e-kizinziku tɛɛ tam yɔ pala yɔ. Sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ piseɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩla mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ ɖɔ-tɔm «kɛdɩnɩ-ɩ pɩtɩŋa pɩ-taa.» (Kol. 1:10) Nɛ ye ɖɩkpakɩɣ Yehowa se ɛkɛ ɖa-taabalʋ yɔ, ɖiɖiɣziɣna se ɛkɛ ɖɔɖɔ ɖɛ-Ɛsɔ nɛ ɖa-Caa weyi ɛmʋnaa se ɖɩñamɩ-ɩ yɔ. (Keɣ. 25:14) Ye mbʋ, pɩwɛɛ se ɖɩñamɩ-ɩ siŋŋ paa ɛzɩmtaa nɛ ɖɩtaasɔɔ weyi ɛkɛnaa yɔ pɩ-yɔɔ kaaʋ. Ñamtʋ sɔsɔtʋ ndʋ, tɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖikizi lakasɩ nzɩ sɩɖʋʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩsɔɔlɩ siŋŋ se ‘ɖa nɛ ɖɛ-Ɛsɔ ɖɩɖɔ.’—Mik. 6:8.

YEHOWA TAAÐƲ TƲKAƔ ƐYAA TAA KAÑƖMBUSUU TAA

10-11. Mbʋ Yehowa kaalabɩ Izrayɛɛlɩ mba kañɩmbusuu taa yɔ, ɛzɩma pɩwɩlɩɣ se ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa?

10 Yehowa ɛɛtʋkʋʋ agɔma mba pɛwɛ e-kizinziku tɛɛ yɔ pa-taa. (Roma 2:11) Mbʋ ɛlabɩ Izrayɛɛlɩ mba Sinayii kañɩmbusuu taa yɔ, pɩwɩlɩɣ-ɖʋ se Yehowa ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa.

11 Yehowa lɩzɩ ɛ-samaɣ yomiye taa Ejipiti nɛ pɩtɛ lɛ, ɛlɩzɩ cɔjɔnaa se pala tʋmɩyɛ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ tɛɛ. Ɛɛlɩzɩ Leevi mba se pala tʋmɩyɛ lɛɛɖɛ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ tɛɛ. Ɛzɩ Yehowa cɔŋnaɣ mba palakɩ tʋmɩyɛ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ tɛɛ yaa mba pɛwɛ kɩ-cɔlɔ yɔ pɔ-yɔɔ camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩɣ ɛzɩma ɛcɔŋnaɣ lalaa yɔɔ yɔ? Aayɩ. Yehowa ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa.

12. Ɛbɛ Yehowa labɩ Izrayɛɛlɩ samaɣ kañɩmbusuu taa nɛ pɩwɩlɩɣ se ɛkɛ agɔma mʋyʋ weyi ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa yɔ? (Ejipiti Lɩʋ 40:38) (cɔnɩ kɩlɛmʋʋ ɖɔɖɔ.)

12 Paa Izrayɛɛlɩ tʋ weyi lɛ, ɛpɩzaɣ se ɛkɛ Yehowa taabalʋ kɩbanʋ paa ɛlakɩ tʋmɩyɛ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ tɛɛ yaa ɛɛlakɩ yɔ, yaa paa ɛñɔtɩnɩ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ yaa ɛtɩñɔtɩnɩ-kʋ yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Yehowa kaasɔɔlaa se samaɣ kpeekpe ɛpɩzɩ nɛ kana mɩndʋ tilimiye nɖɩ ɖɩlɩɣaɣ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ yɔɔ yɔ nɛ miŋ tilimiye nɖɩ ɖɩlɩɣaɣ kɩ-yɔɔ yɔ. (Kalɩ Ejipiti Lɩʋ 40:38.) Alɩwaatʋ ndʋ mɩndʋ kʋyʋʋ nɛ tɩpaɣzɩ ɖɛʋ yɔ, halɩ mba paasiɣ pe-kizinzikiŋ nɛ piposini Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ yɔ, papɩzaɣ se pana nɛ pekpeɣli po-wondu, pɛkpɛzɩ pe-kizinzikiŋ nɛ pa nɛ samaɣ taa mba lalaa pɛɖɛɛ. (Kɩg. 9:​15-23) Samaɣ kpeekpe pɩzaɣ se kanɩɩ aganda 2 wena palabɩnɩ liidiye ñɩɣtʋ yɔ a-taŋ kpayɩ kpayɩ alɩwaatʋ ndʋ pahʋlaɣ-yɛ se peheyi ɛyaa tɩŋa se pakʋyɩ nɛ pɛɖɛɛ yɔ. (Kɩg. 10:2) Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se paa ɛyʋ ɛñɔtɩnɩ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ yɔ, pɩɩwɩlɩɣ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa nɛ pɩkɩlɩ lalaa. Ɛlɛ paa Izrayɛɛlɩ tʋ weyi lɛ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkɛ ɛgɔm Yehowa kizinziku tɛɛ nɛ ɛ-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa kaɣ-ɩ ɖiyuu nɛ ɛkandɩyɩ ɛ-yɔɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ sɔnɔ, paa le ɖɩtɩɩwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, Yehowa sɔɔlɩ-ɖʋ, ɛcɔŋnɩ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɛkandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ.

Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ ɖʋtʋ ndʋ Yehowa kaalaba yɔ, tɩwɩlɩɣ se ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa (Cɔnɩ tayʋʋ 12)


SƆNƆ YEHOWA ƐƐTƲKƲƲ ƐYAA TAA

13. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se sɔnɔ ɖɔɖɔ lɛ, Yehowa ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa?

13 Sɔnɔ, Ɛsɔ samaɣ taa mba nabɛyɛ ñɔtɩnɩ ɖa-tʋmɩyɛ ɖɩlaɖɛ sɔsɔɖɛ yaa ɛgbɛyɛ piliŋa nakɛyɛ. Halɩ nabɛyɛ ñalakɩ tʋmɩyɛ lona ana a-taa. Nɛ papɩzɩɣ nɛ paɖʋ nesi tʋma sakɩyɛ wena palakɩ lona ana a-taa yɔ, yaa pa nɛ mba pɛɖɛɣ nɔɔ yɔ pɛkpɛndɩɣ nɛ palakɩ tʋmɩyɛ. Nabɛyɛ kɛ agbaa yɔɔ cɔnɩyaa nʋmɔɖɔnaa yaa pɛwɛ alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ lɛɛɖɛ taa. Ye ŋwɛ koobiya sakɩyɛ mba pɛfɛyɩ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa yɔ pa-taa yɔ, ña-taa ɛtɛ se agɔma mʋyʋ Yehowa sɔɔlɩ ɛ-agɔma tɩŋa. Nɛ ɛcɔŋnɩ pa-tɩŋa pɔ-yɔɔ camɩyɛ. (1 Pɩy. 5:7) Yehowa haɣ ɛ-sɛyaa tɩŋa fezuu taa tɔɔnaɣ, eɖiyiɣ-wɛ nɛ ɛkandɩyɩɣ pɔ-yɔɔ.

14. Ɛbɛ tasɩɣ wɩlʋʋ se agɔma mʋyʋ Yehowa ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa?

14 Mbʋ pɩtasɩɣ wɩlʋʋ se agɔma mʋyʋ Yehowa ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa yɔ, mbʋ lɛ se eyeba se ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ ɛyaa ɩpɩzɩ nɛ pakalɩ Bibl. Kiɖe tɛɛ lɛ, kʋnʋmɩŋ 3 taa paama Masɩ kiɖeɖesi: Ebree kʋnʋŋ, Arameya kʋnʋŋ nɛ Grɛɛkɩ kʋnʋŋ. Ɛyaa mba papɩzɩɣ nɛ pakalɩ Bibl kiɖe tɛɛ kʋnʋmɩŋ taa yɔ, ɛzɩ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ pa nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa nɛ pɩkɩlɩ mba paapɩzɩɣ nɛ pakalɩ-kʋ kʋnʋmɩŋ ɛnɩ ɩ-taa yɔ? Aayɩ.—Mat. 11:25.

15. Ɛbɛ wɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Yehowa ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

15 Pɩtɩkɛ mba palabɩ sukuli sɔsɔʋ yɔ yaa mba pasɩm kalʋʋ kʋnʋmɩŋ weyi ɩ-taa paama Bibl kiɖe tɛɛ yɔ pe-ɖeke Yehowa yaɣ se papɩsɩ ɛ-taabalaa. Yehowa ɛɛhaɣ ɛ-lɔŋsɩnɖɛ ɛyaa mba palabɩ sukuli sɔsɔʋ yɔ pe-ɖeke, ɛlɛ ɛhaɣ-ɖɩ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ ɛyaa paa palabɩ sukuli sɔsɔʋ yaa patɩla yɔ. Pɛɖɛzɩ Bibl kʋnʋmɩŋ sakɩyɛ taa; nɛ pʋyɔɔ lɛ, kɩ-wɩlɩtʋ pɩzɩɣ nɛ tɩwazɩ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ ɛyaa, nɛ papɩzɩɣ nɛ pɛkpɛlɩkɩ mbʋ pɩwɛɛ se pala nɛ papɩsɩ Ɛsɔ taabalaa yɔ.—2 Tim. 3:​16, 17.

Ɛzɩma Bibl ɖɛzʋʋ tʋmɩyɛ wɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Yehowa ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa? (Cɔnɩ tayʋʋ 15)


WOLO PƖ-YƆƆ NƐ ŊLA MBƲ PIYEKI NƐ ‘ÑƆ-TƆM KƐDƖNƖ’ YEHOWA YƆ

16. Ɛzɩ Tʋma Labʋ 10:​34, 35 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa tam?

16 Pɩkɛnɩ-ɖʋ waɖɛ sɔsɔɖɛ se Yehowa mʋ-ɖʋ ɛgɔndʋ e-kizinziku tɛɛ. Ɛkɛ agɔma mʋyʋ weyi ɛlakɩ ɛyaa camɩyɛ lakasɩ, ɛsɔɔlʋʋ-wɛ nɛ ɛmʋʋ-wɛ ɛgɔndʋ camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ paa anɩ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, ɛɛtʋkʋʋ ɛyaa taa, ɛmʋʋ ɖa-taa paa anɩ paa le ɖɩtɩɩwɛɛ, paa wɛtʋ ndʋ taa ɖɩtɩɩwɛɛ, paa falɩsʋʋ mbʋ ɖɩtɩɩmʋwa, paa tomnaɣ tɔlɩm mbʋ ɖɩtɩɩwɛna, paa cejewiye nɖɩ ɖɩ-taa ɖɩtɩɩlɩnaa, paa pɩnzɩ ɛzɩma ɖɩtɩɩwɛna yaa paa ɖɩtɩɩkɛ halʋ yaa abalʋ yɔ. Paa mbʋ yɔ, mba pɔɖɔŋ ɛ-paɣtʋ kila yɔɔ yɔ, pe-ɖeke ɛmʋʋ ɛgɔndʋ e-kizinziku tɛɛ.—Kalɩ Tʋma Labʋ 10:​34, 35.

17. Ɛbɛ ɖɩkaɣ naʋ tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa?

17 Keɣa 15:1 taa, Daviid pɔzɩ tɔm tʋnɛ: «Oo Yehowa, apɩzɩɣ nɛ ɛkɔɔ ɛgɔndʋ ñe-kizinziku tɛɛ? Apɩzɩɣ nɛ ɛcaɣ ña-pʋʋ kiɖeɖeu taa?» Yehowa fezuu ɖiyi Daviid nɛ ecosi tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ. Tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ mbʋ mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa tam yɔ.

HENDU 32 Wɛɛ Yehowa hɔɔlʋʋ taa!