1-2. Inki Yehowa ke salaka sambu na bansadi na yandi yina ke sadilaka yandi na mutindu ya mbote?

 KANA muntu mosi kuyula nge nde Yehowa kele nani sambu na nge? Inki mvutu nge ta pesa? Nge lenda tuba nde: ‘Yehowa kele Tata na mono, Nzambi na mono mpi Nduku na mono.’ Katula yina, nge lenda yindula mpi mutindu ya nkaka ya kubinga Yehowa. Keti nge lenda tuba mpi nde Yehowa kele Muntu yina ke yambaka banzenza?

² Ntotila Davidi tubaka nde Yehowa kele bonso muntu yina me yamba banzenza mpi nde bansadi na yandi ya ke sadilaka yandi na mutindu ya mbote kele banzenza na yandi. Yandi yulaka nde: “O Yehowa, nani lenda vanda munzenza na tenta na nge? Nani lenda zinga na ngumba na nge ya santu?” (Nk. 15:1) Mambu yina ke monisa nde beto lenda kuma banzenza ya Yehowa disongidila, banduku na yandi. Yo kele kibeni dibaku ya nene mutindu Yehowa ke bingisa beto.

YEHOWA KE ZOLA NDE BETO VANDA BANZENZA NA YANDI

3. Nani vandaka munzenza ya ntete ya Yehowa mpi nki mutindu Yehowa ti munzenza yango vandaka kuwa?

³ Na ntwala nde Yehowa kusala bima yonso, yandi vandaka yandi mosi. Kansi na ntangu mosi buna, yandi yambaka Mwana na yandi ya ntete ya kubutuka na tenta na yandi ya kifwani. Yehowa vandaka na kiese mingi kibeni ya kukuma Muntu ya ke yamba banzenza. Biblia ke tuba nde Yehowa “vandaka kuzola mingi” Mwana na yandi. Munzenza na yandi ya ntete mpi, disongidila Mwana na yandi, “vandaka kuwa kiese na ntwala na yandi konso ntangu.”​—Bing. 8:30.

4. Banani diaka Yehowa bingisaka na tenta na yandi?

 ⁴ Na nima Yehowa salaka bawanzio. Yandi bingisaka bo mpi na tenta na yandi. Biblia ke bingaka bo nde ‘bana ya Nzambi’ mpi yo ke monisa nde bo ke vandaka na kiese na kuvanda ti Yehowa. (Yobi 38:7; Dan. 7:10) Na nsungi ya bamvula mingi, banzenza ya Yehowa vandaka kaka bayina vandaka kuzinga ti yandi na zulu. Na nima yandi salaka bantu. Yandi bingisaka bo mpi na tenta na yandi. Na nima ya mwa ntangu, Enoki, Noa, Abrahami mpi Yobi kumaka na kati ya banzenza na yandi. Biblia ke bingaka bo banduku ya Nzambi to bayina tambulaka “ti Nzambi ya kieleka.”​—Kuy. 5:24; 6:9; Yobi 29:4; Yez. 41:8.

5. Profesi yina kele na Ezekiele 37:26, 27 ke longa beto nki?

⁵ Na nsungi ya bamvula mingi, Yehowa landaka kubingisa banduku na yandi na kukuma banzenza na yandi. (Tanga Ezekiele 37:26, 27.) Mu mbandu, profesi ya Ezekiele ke monisa nde Nzambi ke zolaka kibeni nde bantu yina ke sadilaka yandi na mutindu ya mbote kuvanda ti kinduku ya ngolo ti yandi. Yandi ke tuba nde yandi ta sala “kuwakana mosi ya ngemba ti bo.” Profesi yina ke tadila ntangu yina bansadi ya Yehowa yina kele ti kivuvu ya kuzinga na zulu mpi bayina kele ti kivuvu ya kuzinga awa na ntoto ta vukana na tenta na yandi ya kifwani mpi bo ta kuma “kimvuka mosi.” (Yoa. 10:16) Yo ke lungana bubu yai.

NZAMBI KE TUDILAKA BETO DIKEBI KONSO KISIKA YINA BETO KELE

6. Inki mutindu muntu ke kumaka munzenza na tenta ya Yehowa mpi tenta yango kele na wapi?

⁶ Na ntangu ya ntama, tenta vandaka kisika yina muntu lendaka kupema mpi kuvanda na lutaninu kana mvula ke noka to kana ntangu kele ngolo. Kana muntu me bingisa munzenza na tenta na yandi, yandi vandaka kuyamba yandi mbote. Kana beto me kudipesa na Yehowa, beto ke kumaka banzenza na tenta na yandi ya kifwani. (Nk. 61:4) Beto ke vandaka ti madia mingi ya kimpeve mpi ti kinduku ya mbote ti bayina ke kumaka mpi banzenza ya Yehowa. Tenta na yandi ya kifwani ke vandaka ve kaka kisika mosi. Mbala ya nkaka, nge me kwendaka dezia na insi ya nkaka sambu na lukutakanu ya distrike mpi nge kutanaka ti bantu ya nkaka yina ke vandaka na kiese ya kuvanda na tenta ya Nzambi. Tenta ya Yehowa kele konso kisika yina bansadi na yandi ya ke lemfukilaka yandi ke vandaka.​—Kus. 21:3.

7. Sambu na nki beto ke tuba nde bansadi ya Yehowa yina vandaka kusadila yandi na mutindu ya mbote ya me fwaka kele kaka banzenza na tenta ya Yehowa? (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

⁷ Ebuna nki beto lenda tuba sambu na  bansadi ya Yehowa yina vandaka kusadila yandi na mutindu ya mbote ya me fwaka? Keti bo kele kaka banzenza na tenta ya Yehowa? Ee. Sambu na nki beto ke tuba mutindu yina? Sambu bo kele kaka na luzingu na mabanza ya Yehowa. Yezu tubaka nde: “Na disolo ya mwa-nti ya bansende, Moize mpi monisaka nde bafwa ta futumuka, ntangu yandi ke binga Yehowa nde ‘Nzambi ya Abrahami, Nzambi ya Izaki, mpi Nzambi ya Yakobi.’ Yandi kele Nzambi ya bafwa ve, kansi ya bantu yina kele na luzingu, sambu na meso na yandi bo yonso kele na luzingu.”​—Luka 20:37, 38.

MAMBOTE YINA BETO KE BAKAKA MPI MAMBU YINA BETO FWETE SALA

8. Inki mambote banzenza ya Yehowa ke bakaka na tenta na yandi?

⁸ Tenta kele kisika yina muntu lenda pema mpi kisika yina yandi lenda tina bigonsa. Mutindu mosi mpi, tenta ya Yehowa ke taninaka banzenza na yandi na mambu yina lenda bebisa kinduku na bo ti yandi mpi yandi ke pesaka bo kivuvu ya kieleka sambu na bilumbu ke kwisa. Kana beto ke landa kaka kukangama ngolo na Yehowa, Satana ta sala beto ve ata kima mosi ya mbi yina ta niokula beto mvula na mvula. (Nk. 31:23; 1 Yoa. 3:8) Na nsi-ntoto ya mpa, Yehowa ta landa kutanina banduku na yandi ya bulemfu sambu ata kima mosi ve kubebisa kinduku na bo ti yandi mpi yandi ta tanina bo na lufwa.​—Kus. 21:4.

9. Inki Yehowa ke zolaka nde banzenza na yandi kusala?

⁹ Yo kele kibeni dibaku ya nene ya kuvanda banzenza na tenta ya Yehowa sambu beto lenda vanda banduku na yandi ya ngolo mvula na mvula. Inki beto fwete sala sambu na kulanda kuvanda banzenza ya Yehowa? Kana muntu mosi me binga nge na nzo na yandi, nge ta sepela kuzaba mambu yina yandi ke zola nde nge sala. Mu mbandu, yandi lenda zola nde nge katula ntete basapatu na nge na ntwala ya kukota na nzo mpi nge ta ndima kusala mutindu yina. Mutindu mosi mpi beto ke zolaka kuzaba mambu yina Yehowa ke zolaka nde beto sala sambu beto landa kuvanda banzenza na tenta na yandi. Zola na beto sambu na Yehowa ke pusaka beto na kusala yonso sambu na “kupesa yandi kiese kibeni.” (Bakol. 1:10) Ya kieleka, Yehowa kele Nduku na beto kansi yandi kele mpi Nzambi mpi Tata na beto yina beto fwete zitisa. (Nk. 25:14) Beto fwete vila yo ve ata fioti mpi ntangu yonso beto fwete zitisa yandi mingi kibeni. Kana beto ke zitisa yandi mingi kibeni, yo ta sadisa beto na kusala ve mambu yina ta pesa yandi mpasi. Ya kieleka, beto ke zolaka kibeni “kutambula kukonda lulendo” ti Nzambi na beto.​—Mika 6:8.

YEHOWA MONISAKA KIKALULU YA KUKONDA KUPONA-PONA NA NTOTO YA ZELO NA ZELO

10-11. Inki mutindu Yehowa monisaka kikalulu na yandi ya kukonda kupona-pona na ntoto ya zelo na zelo ya Sinai?

¹⁰ Yehowa ke sadilaka banzenza na yandi yonso mambu kiteso mosi kukonda kupona-pona. (Bar. 2:11) Kikalulu ya Yehowa ya kukonda kupona-pona monanaka na mutindu yandi sadilaka bantu ya Izraele mambu na ntoto ya zelo na zelo ya Sinai.

¹¹ Ntangu Yehowa basisaka bansadi na yandi na kimpika na Ezipte, yandi tulaka banganga-nzambi sambu na kusala na nzo-tenta. Yandi pesaka mpi Balevi mukumba ya kusala bisalu ya nkaka na nzo-tenta. Keti Yehowa vandaka kukeba mbote bantu yina vandaka kusala na nzo-tenta to bayina vandaka kuzinga pene-pene ti yo kuluta bantu ya nkaka? Ve. Yehowa ke pona-ponaka ve.

12. Inki mutindu Yehowa monisaka nde yandi ke pona-ponaka ve ntangu yandi vandaka kusadila bantu ya Izraele mambu na ntoto ya zelo na zelo? (Kubasika 40:38) (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

¹² Konso muntu ya Izraele lendaka kuvanda ti kinduku ya ngolo ti Yehowa ata yandi vandaka  kusala na nzo-tenta to ve mpi ata yandi vandaka kuzinga pene-pene ya nzo-tenta to ve. Mu mbandu, Yehowa salaka nde dikanda ya mvimba kumona dikunzi ya dituti yina yandi basisaka mpi dikunzi ya tiya yina vandaka na zulu ya nzo-tenta. (Tanga Kubasika 40:38.) Kana dituti yina kuyantika kutambula, ata bayina vandaka ntama kibeni ti nzo-tenta vandaka kumona yo. Bo vandaka kukanga bima na bo, kukatula batenta na bo mpi bo yonso vandaka kukwenda. (Kut. 9:15-23) Bo yonso vandaka kuwa makelele ya bampungi zole ya arza yina bo vandaka kubula sambu na kusonga bo nde bo kwenda. (Kut. 10:2) Ya kieleka, kana muntu ke zinga pene-pene ti nzo-tenta, yo vandaka kutendula ve nde yandi vandaka ti kinduku ya ngolo ti Yehowa kuluta bayina vandaka kuzinga ntama ti yo. Kansi konso muntu ya Izraele lendaka kuvanda munzenza ya Yehowa mpi kundima nde yandi ta twadisa yandi mpi ta tanina yandi. Mutindu mosi mpi bubu yai, Yehowa ke zolaka beto, yandi ke pesaka bima yina beto kele ti yo mfunu mpi yandi ke taninaka beto konso kisika yina beto ke zingaka.

YEHOWA KE PONA-PONAKA MPI VE BUBU YAI

13. Inki mutindu bubu yai Yehowa ke monisaka nde yandi ke pona-ponaka ve?

¹³ Bubu yai, bansadi ya Yehowa ya nkaka ke zingaka pene-pene ti babiro yina ke twadisaka kisalu na beto na ntoto ya mvimba to pene-pene ti Betele mosi. Bankaka ke salaka kuna. Yo yina bo lenda sala bisalu mingi ya ke salamaka kuna mpi bo lenda solula ti bampangi yina ke twadisaka bisalu yango mpi kulutisa ntangu ti bo. Bampangi ya nkaka kele bankengi ya nziunga mpi bankaka ke salaka bisalu ya nkaka ya sipesiali ya ntangu yonso. Kana nge kele ve na kati ya bampangi yina bonso bampangi mingi ya nkaka, ndima nde nge kele kaka munzenza ya Yehowa mpi nde yandi ke zolaka nge bonso banzenza na yandi yonso. Yandi ke zabaka nge mbote kibeni mpi yandi ta pesa nge bima yina nge kele ti yo mfunu. (1 Pie. 5:7) Yehowa ke pesaka bansadi  na yandi yonso madia ya kimpeve, lutwadisu mpi yandi ke taninaka bo.

14. Inki mutindu diaka Yehowa ke monisaka nde yandi ke pona-ponaka ve?

¹⁴ Mutindu ya nkaka yina Yehowa ke monisaka nde yandi ke pona-ponaka ve kele mutindu yandi me salaka nde bantu yonso na ntoto ya mvimba lenda tanga Biblia. Bo sonikaka Masonuku ya Santu na kisina na bandinga tatu: na Kiebreo, na Kiarami mpi na Kigreki. Keti bantu yina lenda tanga Biblia na bandinga yina ya kisina ke vandaka ti kinduku ya ngolo ti Yehowa kuluta bantu ya nkaka? Ve, mpidina ve.​—Mat. 11:25.

15. Inki ke monisa kibeni nde Yehowa ke pona-ponaka ve? (Tala mpi kifwanisu ya ke wakana ti paragrafe yai.)

¹⁵ Yo ke lomba ve nde beto fwete sala kaka banzo-nkanda ya nda to kuzaba bandinga ya kisina yina bo sonikaka Biblia sambu na kuvanda banduku ya Yehowa. Yehowa ke pesaka bantu yonso dibaku ya kubaka mayele na yandi, yo vanda bayina me tangaka mingi to ve. Bo me balulaka Biblia, Ndinga na yandi, na bandinga mingi mpi yo me pesaka bantu na ntoto ya mvimba dibaku ya kulonguka mambu yina yo ke tuba, ya kubakila yo mambote mpi ya kulonguka mutindu ya kukuma banduku ya Nzambi.​—2 Tim. 3:16, 17.

LANDA KUVANDA ‘MUNTU YINA YEHOWA KE NDIMAKA’

16. Mutindu Bisalu 10:34, 35 ke monisa yo, nki beto fwete sala sambu Yehowa kulanda kundima beto?

¹⁶ Yo kele kibeni dibaku ya nene mutindu Yehowa ke yambaka beto banzenza na yandi na tenta na yandi ya kifwani. Yandi kele ntima-mbote kuluta, yandi ke zolaka beto mingi kuluta mpi yandi ke yambaka banzenza mbote kibeni kuluta konso muntu yina. Diaka, yandi ke pona-ponaka ve. Yandi ke yambaka beto yonso ata beto ke zingaka nki kisika, ata beto me katuka na nki dibuta, ata beto me tangaka mingi to ve mpi ata beto kele babakala to bankento. Yandi ke talaka mpi ve mpusu na beto ya nitu, ndinga na beto to bamvula na beto. Yehowa ke yambaka kaka bantu yina ke lemfukilaka yandi.​—Tanga Bisalu 10:34, 35.

17. Na wapi bo me tubila mambu ya nkaka yina beto fwete sala sambu na kuvanda banzenza na tenta ya Yehowa?

¹⁷ Mutindu Nkunga 15:1 ke monisa yo, Davidi yulaka bangiufula yai: “O Yehowa, nani lenda vanda munzenza na tenta na nge? Nani lenda zinga na ngumba na nge ya santu?” Yehowa sadilaka Davidi sambu na kupesa bamvutu na bangiufula yina. Disolo ya ke landa ta tubila mwa mambu yina beto fwete sala sambu na kusepedisa Yehowa mpi sambu na kulanda kuvanda banduku na yandi.