SAWO DIA WEKELO 23
OSAMBO 28 Tɔɔtɔ la Jehowa ɔngɛnyi
Jehowa nangaka dia sho monga angɛndangɛnda Ande
“Luudu lami la dipɛma layonga kaamɛ la wɔ, ndo dimi layonga Nzambi kawɔ.”—ƐZK. 37:27.
KƐNƐ KAYOTEKA
Dia mfudia lowando laso lo leeta la Jehowa la monga angɛndangɛnda wa lo luudu lande la dipɛma la didjidji ndo woho wayakiyanyande lo dikambo diaso oko wende Kanga luudu.
1-2. Leeta lakɔna lelɛ Jehowa atɛmɔdi ande wa kɔlamelo?
ƆKƐNDƐ akɔna wele la Jehowa lo lɔsɛnɔ layɛ? Wɛ mbeyaka nkadimola ɔnɛ: ‘Jehowa ekɔ Papa kami, Nzambi kami ndo ɔngɛnyi ami.’ Titrɛ kana nkombo kina yekɔ yakokayɛ nkamba la yɔ lo dikambo dia Jehowa. Ko onde wɛ mbɔɔsaka nto oko Kanga luudu lodjashiyɛ?
2 Nkumekanga Davidɛ akɛdika lɔngɛnyi la lam’asa Jehowa l’atɛmɔdi Ande wa kɔlamelo la lɔnɛ lele lam’asa kanga luudu l’angɛndangɛnda ande. Nde akambola ate: “Jehowa le, akɔna akoka mpanga lo luudu layɛ la dipɛma? Akɔna akoka mbidjasɛ lo dikona diayɛ di’ekila?” (Os. 15:1) Oma l’ɛtɛkɛta wakasambiyama ɛsɔ, sho shihodiaka dia sho koka nkoma angɛndangɛnda wa Jehowa, mbuta ate angɛnyi ande. Shi ɔsɔ ekɔ leeta la woke l’oma le Jehowa?
JEHOWA NANGAKA DIA SHO MONGA ANGƐNDANGƐNDA ANDE
3. Onto akɔna aki ɔngɛndangɛnda wa ntondo waki Jehowa ndo ngande wakayaokaka Jehowa ndo ɔngɛndangɛnda ande lam’asawɔ?
3 La ntondo k’etongelo, Jehowa aki ndamɛ. Koko l’etena kɛmɔtshi, nde akayolongolaka Ɔnande l’enondo lo luudu lande la dipɛma la didjidji. Jehowa aki l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula dia ntatɛ nkotsha ɔkɛndɛ ande w’oyoyo wa Kanga luudu. Bible mbutaka dia Jehowa ‘akangɛnangɛnaka Ɔnande lo yoho ya laande’. Lo wedi ande, ɔngɛndangɛnda wa Jehowa wa ntondo ɔsɔ, ‘akangɛnangɛnaka la ntondo kande tena tshɛ.’—Tok. 8:30.
4. Waa na nto wakayokoma angɛndangɛnda wa lo luudu la dipɛma la Jehowa?
4 Oma laasɔ Jehowa akatonge ditongami dikina dia lo nyuma, ko akadielɛ dia diɔ lawɔ monga angɛndangɛnda ande. Andjelo Ande mbelamɛka ɔnɛ “ana wa Nzambi” ndo wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia monga kaamɛ la Jehowa. (Jɔbɔ 38:7; Dan. 7:10) L’etena kɛmɔtshi, lɔngɛnyi la la Nzambi laki paka lam’asande la ditongami dia lo nyuma diaki kaamɛ la nde l’olongo. L’ɔkɔngɔ diko, nde akayotongaka anto ndo vɔ lawɔ wakakoke monga angɛndangɛnda ande. L’atei w’angɛndangɛnda ande waki l’etena kɛsɔ mbaki Ɛnɔkɛ, Nɔa, Abrahama ndo Jɔbɔ. Atɛmɔdi wa mɛtɛ asɔ wakɔsamaka oko angɛnyi wa Nzambi kana oko wanɛ wakakɛndakɛndaka la “Nzambi ka mɛtɛ.”—Eta. 5:24; 6:9; Jɔbɔ 29:4; Isa. 41:8.
5. Kakɔna kakokaso mbeka lo prɔfɛsiya katanema l’Ɛzɛkiyɛlɛ 37:26, 27?
5 L’edja k’ɛnɔnyi nkama, Jehowa akatetemala mbelɛ angɛnyi ande dia monga angɛndangɛnda ande. (Adia Ɛzɛkiyɛlɛ 37:26, 27.) Ɛnyɛlɔ, lo prɔfɛsiya k’Ɛzɛkiyɛlɛ, sho mbekaka dia Jehowa nangaka mɛtɛ di’atɛmɔdi ande wa kɔlamelo monga la diɔtɔnganelo dia ma ma la nde. Nde ndakaka dia mbidja “la wɔ sheke ya wɔladi.” Prɔfɛsiya kɛnɛ mendanaka l’etena kayonga wanɛ wele l’elongamelo katɔsɛna l’olongo la wanɛ wele l’elongamelo ka nsɛna la nkɛtɛ kaamɛ lo luudu lande la dipɛma la didjidji oko “olui 1.” (Jni. 10:16) Etena kakɔ tɔ kɛnɛ!
NZAMBI NDJAKIYANYAKA DIKAMBO DIASO OYADI DIHOLE DIAKƆNA DIESO
6. Ngande wakoma onto ɔngɛndangɛnda lo luudu la dipɛma la Jehowa ndo lende akoka luudu Lande la dipɛma tanema?
6 Lo nshi yakafundamaka Bible, luudu la dipɛma laki onto aki dihole dia diomuyelo ndo di’ekokelo oma lo mpɛpɛ ya wolo. Ɔngɛndangɛnda wakahombaka monga lo luudu lɔsɔ akalongamɛka dia kokamɛ dimɛna. Etena kakimɔso lɔsɛnɔ laso le Jehowa, sho komaka angɛndangɛnda wa lo luudu lande la dipɛma la didjidji. (Os. 61:4) Sho ngɛnangɛnaka la mbo ya ndɛ efula ya lo nyuma ndo la lɔngɛnyi l’anto akina wakakome vɔ lawɔ angɛndangɛnda wa Jehowa. Luudu lande la dipɛma la didjidji bu dihole ɔtɔi to. Wɛ koka ntshɔ lo wodja okina, ondo dia tɔɔtɔ lo losanganya lɔmɔtshi la laande ndo wɛ mbeyaka tohomana l’anto akina wele vɔ lawɔ wekɔ lo luudu la dipɛma la Nzambi. Lɔ koka ntanema dihole tshɛ diatanema atɛmɔdi ande w’okitanyiya.—Ɛny. 21:3.
7. Lande na kakokaso mbuta di’anto wa kɔlamelo wakavu wekɔ lo ntetemala monga angɛndangɛnda wa lo luudu la dipɛma la Jehowa? (Enda ndo osato.)
7 Kakɔna kayotota lo kɛnɛ kendana l’anto wa kɔlamelo wakavu? Onde sho koka mbuta l’eshikikelo tshɛ ɔnɛ vɔ wekɔ lo ntetemala monga angɛndangɛnda lo luudu la dipɛma la Jehowa? Eelo! Lande na kakokaso mbuta ngasɔ? Nɛ di’anto asɔ wekɔ la lɔsɛnɔ lo yimba ya Jehowa. Yeso akalembetshiya ate: “Mɔsɛ nde lawɔ akate l’ɔkɔndɔ wendana la dikombokombo di’atɛndɛ ɔnɛ anto wakavu wayolɔ etena kakandelɛ Jehowa ate: ‘Nzambi ka Abrahama, Nzambi ka Isaka ndo Nzambi ka Jakɔbɔ.’ Nde keema Nzambi ka wanɛ wambovɔ, koko ka wanɛ wasɛna, nɛ dia le nde, vɔ tshɛ wekɔ lo nsɛna.”—Luka 20:37, 38.
Oyadi anto wa kɔlamelo wakavu koka mbɔsama oko angɛndangɛnda wa lo luudu la dipɛma la Nzambi (Enda odingɔ 7)
WAHƆ WAKONDJASO NDO ƐKƐNDƐ WELE LA SO
8. Wahɔ akɔna wakondja angɛndangɛnda wa Jehowa lo monga lo luudu lande la dipɛma?
8 Paka oko wakoka luudu la dipɛma la mɛtɛ mɛtɛ monga dihole dia diomuyelo ndo di’ekokelo oma lo mpɛpɛ, mbakokɛ luudu la dipɛma la Jehowa angɛndangɛnda ande oma lo waale wa lo nyuma ndo mbashaka elongamelo k’oshika kendana la nshi yayaye. Etena kongaso suke la Jehowa, Satana hakoke tosalɛ dui dia kɔlɔ diakoka ntshikala pondjo. (Os. 31:23; 1 Jni. 3:8) L’andja w’oyoyo, Jehowa ayotetemala nkokɛ angɛnyi ande wa kɔlamelo aha tsho oma lo waale wa lo nyuma koko ndo wa nyɔi.—Ɛny. 21:4.
9. Kakɔna kalongamɛ Jehowa di’angɛngɛnda ande nsala?
9 Ekɔ mɛtɛ diɛsɛ dia woke dia monga ɔngɛndangɛnda lo luudu la dipɛma la Jehowa, mbuta ate monga la lɔngɛnyi la ma ma la nde ndo latshikala pondjo. Kakɔna kakokaso nsala naka sho nangaka ntetemala monga angɛndangɛnda ande? Naka onto ɔmɔtshi akakelɛ lo luudu lande, kete wɛ akahombe mbeya kɛnɛ kakandalongamɛka le yɛ. Ɛnyɛlɔ, nde koka nongamɛ dia wɛ nkolola sabata la ntondo ka mbɔtɔ lo luudu ndo wɛ ayosala dikambo sɔ la lolango tshɛ. Woho akɔ waamɛ mbele, sho nangaka mbeya kɛnɛ kalɔmba Jehowa wanɛ walanga ntetemala monga angɛndangɛnda lo luudu lande la dipɛma. Ngandji kokaso Jehowa totshutshuyaka dia nsala kɛnɛ tshɛ kakokaso nsala dia “mbɔngɛnyangɛnya lo akambo tshɛ.” (Kɔl. 1:10) Ndo etena kɔsaso Jehowa oko Ɔngɛnyi aso, sho shihodiaka dia nde ekɔ Nzambi ndo Papa kaso kasungana nongola dilɛmiɛlɔ diaso. (Os. 25:14) La dui sɔ lo yimba, sho pombaka mbookaka wɔma aha la mbohɛ pondjo woho w’onto wende. Dilɛmiɛlɔ dia ngasɔ ayotokimanyiya dia mbewɔ nsala dui tshɛ diakoka mbonyangiya. Sho kombolaka mɛtɛ “nkɛndakɛnda la okitshakitsha” kaamɛ la Nzambi kaso.—Mika 6:8.
WOHO WAKƐNYA JEHOWA L’OSWE WA SHƐNGA DIA NDE BU LA SHƆNƆDI
10-11. Ngande wɛnya woho wakasalɛka Jehowa ase Isariyɛlɛ akambo l’oswe wa Sinayi dia nde bu la shɔnɔdi?
10 Jehowa hasalɛ angɛndangɛnda ande akambo la shɔnɔdi. (Rɔmɔ 2:11) Sho koka mbeya dia Jehowa bu la shɔnɔdi lo menda woho wakandasalɛ ase Isariyɛlɛ akambo l’oswe wa Sinayi.
11 L’ɔkɔngɔ wa nde ntshungola ekambi ande oma lo lɔhɔmbɔ l’Edjibito, Jehowa akasɔnɛ ɛlɔmbɛdi dia vɔ nkamba lo tabɛrnaklɛ. Ase Lɛwi wakasɔnama dia tokambaka elimu ekina wa lo tabɛrnaklɛ. Onde Jehowa akaleke nkokɛ wanɛ wakakambaka lo tabɛrnaklɛ kana wanɛ waki mpango yawɔ sukana la tabɛrnaklɛ oleki anto akina? Ndooko! Jehowa bu la shɔnɔdi.
12. Oko Kanga luudu, ngande wakɛɛnya Jehowa wodja ande w’oyoyo dia nde bu la shɔnɔdi? (Etombelo 40:38) (Enda ndo osato.)
12 Onto tshɛ la lo mpango akakokaka monga la diɔtɔnganelo dia ma ma la Jehowa, oyadi ɛkɛndɛ wa laande waki lawɔ kana etale ka ngande kakawangana la tabɛrnaklɛ. Ɛnyɛlɔ, Jehowa akayashikikɛ dia wodja w’otondo monga l’akoka wa mɛna ekundji ka dinge ndo ekundji ka dja kaki la diko dia tabɛrnaklɛ. (Adia Etombelo 40:38.) Etena kakatatɛka dinge monɛ otsha lo lɛkɛ lokina, kaanga wanɛ wakangana etale la tabɛrnaklɛ waki l’akoka wa mɛna dui sɔ, ntshumanya diangɔ diawɔ, mɔmba mvudu yawɔ y’apɛma ndo ntetemala la lɔkɛndɔ kaamɛ l’anto akina. (Wal. 9:15-23) Onto tshɛ akakokaka mboka londjo l’amama ahende wakasalema la mfɛsa wakewoyaka anto tshɛ wonya wa vɔ monɛɛ. (Wal. 10:2) Mbokɛmaka hwe dia, mbidjasɛ suke la tabɛrnaklɛ kɔmɛnyaka di’onto aki la diɔtɔnganelo dia ma ma la Jehowa. Koko, onto tshɛ la lo wodja w’oyoyo wa Jehowa akakokaka monga ɔngɛndangɛnda Ande, ndjela ɛlɔmbwɛlɔ ndo kokamɛ oma le Nde. Woho akɔ waamɛ mbele ɛlɔ kɛnɛ, oyadi dihole diodjashiso, sho koka nkondja wahɔ oma lo ngandji ka Jehowa, woho wayakiyanyande lo dikambo diaso ndo woho watokokɛnde.
Ɔlɔngɔswɛlɔ waki Nzambi lo dikambo dia tabɛrnaklɛ akɛnya dia nde bu la shɔnɔdi (Enda odingɔ 12)
BƐNYƐLƆ DIA NSHI NYƐ DIƐNYA DIA JEHOWA BU LA SHƆNƆDI
13. Yoho yakɔna yɛnya Jehowa dia nde bu la shɔnɔdi ɛlɔ kɛnɛ?
13 Ekambi wa Nzambi ɛmɔtshi wa nshi nyɛ wekɔ lo mbidjasɛ suke la Mbalasa kalɔmbɔla olimu aso wa l’andja w’otondo kana suke la waa Bɛtɛlɛ y’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Amɔtshi wekɔ lo nkamba ndo l’ahole asɔ. Etombelo wonga la dui sɔ ele, amɔtshi l’atei awɔ koka mbisha lonya l’elimu wasalema l’ahole asɔ ndo monga kaamɛ la wanɛ walɔmbɔla. Akina wekɔ lo nkamba oko emendji w’eteta kana lo weho ekina w’elimu wa laande wa lo tena tshɛ. Naka ndo wɛ mbele l’atei w’anto wahakambe weho w’elimu wa ngasɔ, kete onga l’eshikikelo dia Jehowa, Ɔnɛ latohangia, nangaka onto tshɛ lambondetawɔ dia monga ɔngɛndangɛnda ande. Ndo nde ndjakiyanyaka lo dikambo di’ɔmɔmɔ la l’atei awɔ. (1 Pe. 5:7) Ekambi wa Nzambi tshɛ wekɔ lo nongola mbo ya ndɛ ya lo nyuma, ɛlɔmbwɛlɔ ndo ekokelo kele lawɔ ohomba.
14. Naa ɛnyɛlɔ kekina kɛnya dia Jehowa bu la shɔnɔdi oko wende Kanga luudu?
14 Ɛnyɛlɔ kekina kɛnya dia Jehowa bu la shɔnɔdi oko wende Kanga luudu, ele lo woho wasalande dia Bible kokanɛ le anto wa l’andja w’otondo ɛlɔ kɛnɛ. Afundelo w’Ekila wakatatɛ fundama l’ɛtɛkɛta esato: Hɛbɛru, Arameyɛ ndo Grɛkɛ. Onde wanɛ wakoka mbadia Bible l’ɛtɛkɛta wakatatɛ fundama Bible wekɔ la diɔtɔnganelo dia ma ma la Jehowa oleki wanɛ wahakoke kiadia l’ɛtɛkɛta ɛsɔ? Ndooko.—Mat. 11:25.
15. Kakɔna kɛnya dia Jehowa bu la shɔnɔdi? (Enda ndo osato.)
15 Jehowa tetawɔka aha l’ɔtɛ wa kalasa yakatɔtɔ kana l’ɔtɛ w’akoka aso wa mbeya ɛtɛkɛta. Lo dihole dia mbisha lomba lande paka le wanɛ wakɔtɔ kalasa y’etale, Jehowa lishaka anto wa lo nkɛtɛ k’otondo, oyadi wanɛ wakɔtɔ kalasa y’etale kana bu. Ɔtɛkɛta Ande wakasambiyama, Bible, wambokadimɔma lo nunu di’ɛtɛkɛta; diakɔ diele, anto wa l’andja w’otondo wokoka nkondja wahɔ oma lo wetshelo wa lɔkɔ ndo weka woho wakokawɔ nkoma angɛnyi ande.—2 Tim. 3:16, 17.
Ngande wele woho wambokokanɛ Bible ɛlɔ kɛnɛ mɛnyaka dia Nzambi bu la shɔnɔdi? (Enda odingɔ 15)
TETEMALA ‘MBETAWƆMA’ LE JEHOWA
16. Lo ndjela Etsha 10:34, 35, ngande wakokaso ntetemala mbetawɔma le Jehowa?
16 Ekɔ diɛsɛ dia woke dia nongɔma oma le Jehowa oko angɛndangɛnda wa lo luudu lande la dipɛma la didjidji. Nde ekɔ onto loleki ɔlɔlɔ, loleki mbokana ngandji ndo loleki lokaho. Kɛnɛ koleki tshɛ ele, nde bu la shɔnɔdi, tolongolaka sho tshɛ oyadi oma lɛnɛ oyeso, weho w’anto weso, kalasa yakatɔtɔ, lokoho laso la demba, dioho diaso, ɛnɔnyi aso, pami kana womoto. Koko, paka wanɛ wakɛndakɛnda lo ndjela atɔndɔ ande mbeetawɔma dia monga angɛndangɛnda ande.—Adia Etsha 10:34, 35.
17. Lende ayototana awui akina wendana la monga ɔngɛndangɛnda lo luudu la dipɛma la Jehowa?
17 Oko wofundamidiɔ l’Osambo 15:1, Davidɛ akoke ambola anɛ: “Jehowa le, akɔna akoka mpanga lo luudu layɛ la dipɛma? Akɔna akoka mbidjasɛ lo dikona diayɛ di’ekila?” Omembi w’esambo akasokoyama la nyuma dia nkadimola lo ambola asɔ. Lo sawo diayela, tayɔsɛdingola awui amɔtshi shikaa wahombaso nsala dia ntetemala mbetawɔma le Jehowa.
OSAMBO 32 Eta lo wedi wa Jehowa
