1-2. Edurhie vọ yen Jihova vwọ kẹ idibo rọyen re fuevun ga?

 OKA rẹ ohwo vọ yen Jihova hepha vwọ kẹ wẹ? Wọ sa kpahen nẹ, ‘Jihova Ọsẹ mẹ, Ọghẹnẹ mẹ, kugbe Ugbeyan mẹ.’ Edova efa je herọ re se vwo se Jihova. Ẹkẹvuọvo, wo no kerẹ Ohwo ro durhie uwe?

² Ovie Devid reyọ oyerinkugbe ri Jihova vẹ ihwo re fuevun ga vwo dje oyerinkugbe rọhẹ uvwre rẹ ohwo ro durhie ihwo vẹ erhorha rọyen. Ọ da nọ: “E Ọrovwohwo ono re sa dia uwevwi wẹn na? Eyẹ kono re sa dia enu rẹ ugbenu ọfuanfon wẹn na?” (Un 15:1) Vwo nẹ eta yena, avwanre yonori nẹ a sa dia erhorha vwẹ utughẹ rọyen​​—kọyen dia igbeyan rọyen. Ọyena dia okpuphẹn rode ro nẹ obọ ri Jihova rhe?

JIHOVA GUỌNỌRE NẸ A DIA ERHORHA RỌYEN

3. Ono yen ọrhorha rẹsosuọ ri Jihova, mavọ yen oma ruẹ Jihova vẹ ọrhorha rọyen kpahan ohwohwo?

³ Tavwen Jihova ke ton emama phiyọ, ọyen ọvo yen herọ. Ọkiọvo rhi vwo te, ọ da ma Ọmọkpako rọyen, o de durhie rhe utughẹ rọyen re vwo ru udje na. Oma vwerhen rọ mamọ ro vwo ru ọtiọyen. Baibol na tare nẹ Jihova vwo “omavwerhovwẹ” kpahen Ọmọ rọyen na mamọ. Vwọba,  ọmọ rọyen rọ dia ọrhorha rọyen rẹsosuọ “ghọghọ vwẹ obaro [ri Jihova] kọke kọke.”​​—Isẹ 8:30.

4. Amono yen rhoma rhe dia erhorha ri Jihova?

⁴ Jihova da rha ma emekashe, o de durhie ayen nẹ ayen je dia erhorha rọyen. Baibol na se ayen “emọ rẹ Ọghẹnẹ,” nẹ oma vwerhen ayen kidie ayen nene Jihova dia kuẹgbe. (Job 38:7; Da 7:10) Ọkievo re wanre, emekashe ri nene Ọghẹnẹ dia odjuvwu ọvo yen erhorha rọyen. Ọke vwọ yanran na, ọ da vwẹ ihworakpọ vwọba erhorha re cha dia utughẹ rọyen. Evo usun rẹ erhorha rọyen na yen, Inọk, Noa, Ebraham, kugbe Job. Baibol na djisẹ rẹ ihwo nana kerẹ igbeyan rẹ Ọghẹnẹ rẹ uyota na yẹrẹ ihwo re vẹ ọyen gba wian kuẹgbe.​​—Jẹ 5:24; 6:9; Job 29:4; Aiz 41:8.

5. Die yen e se yono vwo nẹ aroẹmrẹ rọhẹ Izikiẹl 37:​26, 27?

⁵ Vwẹ ikpe buebun rhire na, ọkieje yen Jihova vwo durhie igbeyan rọyen nẹ e rhe dia erhorha rọyen. (Se Izikiẹl 37:​26, 27.) Kerẹ udje, vwo nẹ aroẹmrẹ rẹ Izikiẹl avwanre yonori nẹ Ọghẹnẹ ghene guọnọ nẹ idibo rọyen re fuevun vwo uvi rẹ oyerinkugbe vẹ ọyen. O veri nẹ ọ vẹ “ayen ke re ọphọ rẹ ufuoma.” Aroẹmrẹ yena rionbọ kpo ọke rẹ ihwo ri che kpo odjuvwu kugbe otu ri vwo iphiẹrophiyọ rẹ ayen vwọ dia otọrakpọ na cha vwọ dia vwọrẹ okugbe vwẹ otọ rẹ utughẹ rọyen re vwo ru udje na kerẹ “ẹko rẹ igodẹ ọvuọvo.” (Jọ 10:16) Ọke yena yen a hepha na!

ỌGHẸNẸ VWẸROTE AVWANRE VWẸ KASAN KASAN RẸ AVWANRE HEPHA

6. Idjerhe vọ yen ohwo sa vwọ dia ọrhorha vwẹ utughẹ ri Jihova, kẹ asan vọ yen a da sa mrẹ utughẹ Rọyen na?

⁶ Vwẹ Baibol na, utughẹ ọyen asan re de rovwon oma rẹ ophie je hepha ro ji rhurhu ohwo nẹ abọ rẹ osio, ekpahen kugbe oheri. Ọrhorha rọhẹ utughẹ tiọyena, rhẹro nẹ a cha vwẹrote ọyen. Ọke rẹ avwanre vwọ vwomakpahotọ kẹ Jihova, avwanre ke rhe dia erhorha vwẹ utughẹ rọyen re vwo ru udje na. (Un 61:4) Ọtiọyena, avwanre vwo erọnvwọn eje ra guọnọre e se vwo sikẹrẹ Jihova phiyọ kugbe oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ iniovo avwanre efa vwori re je dia erhorha ri Jihova. Utughẹ Rọyen re vwo ru udje na, ọ dia asan ọvo ọyen ọ hephaa. Ọ sa dianẹ wo kpo ọghwẹkoko oghẹresan vwẹ ẹkuotọ ọfa re, je mrẹ iniọvo efa rẹ oma vwerhan vwẹ utughẹ rẹ Ọghẹnẹ re vwo ru udje na. Ọtiọyena, utughẹ na hẹ kasan kasan rẹ ihwo rọyen hepha.​​—Ẹvw 21:3.

7. Diesorọ a sa vwọ tanẹ idibo ri Jihova re fuevun ri ghwure jẹ erhorha vwẹ utughẹ rọyen? (Ni uhoho na.)

 ⁷ Kẹ idibo ri Jihova re fuevun ri ghwure vwo? Kẹ a ghene sa tanẹ ayen erhorha vwẹ utughẹ ri Jihova? E! Diesorọ a sa vwọ ta ọtiọyen? Kidie Jihova karophiyọ ayen kerẹsiẹ a da mrẹ nẹ ayen je herọ yerẹn. Vwọ kpahen irivwin ri che vrẹn, Jesu tare nẹ: “Mosis dede dje ọnana phia vwẹ ikuegbe ro shekpahen umurhe ro vwo inwe na, ọke ro vwo se Jihova ‘Ọghẹnẹ rẹ Ebraham kugbe Ọghẹnẹ rẹ Aizik kugbe Ọghẹnẹ ri Jekọp.’ Ọyen Ọghẹnẹ, ọ dia ọ rẹ ihwo ri ghwuru-u, ẹkẹvuọvo ọ rẹ ihwo ri yerẹn, kidie vwọ kẹ, ayen eje yerẹn.”​​—Lu 20:​37, 38.

ERERE RA MRẸ KUGBE OBO RA GUỌNỌ MIE AVWANRE

8. Erere vọ yen erhorha ri Jihova mrẹ vwẹ utughẹ rọyen?

⁸ Kirobo rẹ utughẹ ghevweghe pha kerẹ asan re de rovwoma rẹ ophie hepha, ro ji rhurhu ohwo nẹ abọ rẹ osio, ekpahen kugbe oheri ye, ọtiọyen utughẹ ri Jihova sẹro rẹ erhorha rọyen nẹ abọ ri kemu kemu ro se miovwo oyerinkugbe rayen vẹ ọyen, je kẹ ayen uvi rẹ iphiẹrophiyọ kpahen obaro na. Avwanre vẹ Jihova de vwo uvi rẹ oyerinkugbe rọ kpẹkpẹre, o vwo emu vuọvo rẹ Eshu che ru rọ sa so omaẹwan ri bẹdẹ vwọ kẹ avwanree. (Un 31:23; 1Jọ 3:8) Vwẹ akpọ ọkpokpọ na, ọ dia ughwu ọvo yen Jihova cha sẹro rẹ igbeyan rọyen re fuevun vwo nẹ abọ rọyeen, ẹkẹvuọvo ji te kemu kemu ro se miovwo oyerinkugbe rayen vẹ Jihova.​​—Ẹvw 21:4.

9. Die yen Jihova guọnọ mie erhorha rọyen?

⁹ Ọyen okpuphẹn rode ra vwọ dia ọrhorha vwevunrẹ utughẹ ri Jihova​​—ra vẹ ọyen vwo vwo uvi rẹ oyerinkugbe komobọ bẹdẹ. Die yen ofori nẹ e ru a da guọnọ dia erhorha rọyen ọkieje? Ọ da dianẹ ohwo durhie uwe kpo uwevwin rọyen, wọ guọnọ riẹn obo rọ guọnọ mie we. Kerẹ udje, o se rhẹro nẹ wo che ku isabato wẹn nu wọ ke ro uwevwin, rọ dia obo ri fori nẹ wo ru. Ọtiọyen ọ je hepha nẹ, o ghini fo ra vwọ riẹn obo ri Jihova guọnọ mie ihwo re guọnọ dia erhorha vwe utughẹ rọyen ọkieje. Ẹguọnọ rẹ avwanre vwo kpahen Jihova yen muẹ avwanre vwọ reyọ ẹgba rẹ avwanre vwo ruẹ “obo ri je vọnvọn.” (Kọl 1:10) Dede nẹ avwanre nẹ Jihova kerẹ Ugbeyan, o ji fo a vwọ mrẹvughe nẹ ọyen Ọghẹnẹ kugbe Ọsẹ rẹ avwanre, ro fo ohwo re muọghọ kẹ. (Un 25:14) Ọtiọyena, ofori nẹ a karophiyọ oka rẹ ohwo rọ hepha, nẹ ọyen Ọghẹnẹ ro muẹ udidi. Oka rẹ uruemu tiọyena cha nẹrhẹ a kẹnoma kẹ obo re sa nẹrhẹ ivun miovwo. Eriyin na, avwanre ke “vwẹ oma kpotọ yan nene” Ọghẹnẹ avwanre.​​—Mai 6:8.

JIHOVA GHWẸ OMA PHIYỌ ẸBẸRE VUỌVO VWEVUNRẸ ATON NAA

10-11. Mavọ yen obo ri Jihova nene ihwo rẹ Izrẹl yerin wan vwẹ aton ri Sinae vwo djephia nẹ o nẹ ihwo ruẹẹ?

¹⁰ Jihova nene erhorha rọyen yerẹn vwẹ idjerhe abavo o nẹ ohwo vuọvo ruẹẹ. (Ro 2:11) A mrẹ ọnana vughe womarẹ obo ro nene ihwo rẹ Izrẹl yerin wan vwẹ aton ri Sinae.

¹¹ O vwo si ayen nẹ eviẹn vwẹ otọ rẹ Ijipt nu, Jihova da reyọ irherẹn vwo mu rere ayen vwọ ga vwẹ itabanako na. A je vwẹ ihwo ri Livae vwo mu re cha vwẹrote ewian efa vwevunrẹ itabanako na. Kẹ, Jihova vwẹrote ihwo re ga vwẹ itabanako na yẹrẹ ihwo re dia kẹrẹ vrẹ ihwo efa? Ẹjo kakaka! Kidie Jihova nẹ ihwo ruẹẹ.

12. Mavọ yen oborẹ Jihova nene ihwo rẹ Izrẹl yerin wan vwevunrẹ aton na vwo djephia nẹ Jihova dia ohwo ro nẹ ihwo ruẹẹ? (Eyanno 40:38) (Ni uhoho na.)

¹² Kohwo kohwo rọ dia evunrẹ erhọn na  vwo uphẹn rọ vẹ Jihova vwo vwo uvi rẹ oyerinkugbe, owenẹ ohwo na ga vwevunrẹ itabanako na yẹrẹ ọ dia kẹrẹ yẹrẹ o sherabọ kẹ. Kerẹ udje, Jihova ruro rere ẹgborho na eje sa vwọ mrẹ igbevwunu rọyen rọ vwọ reyọ osunsun rẹ egho vẹ osunsun rẹ erhanre vwọphia vwẹ enu rẹ itabanako na. (Se Eyanno 40:38.) Ọke rẹ osunsun rẹ egho na da vwomaphia vwẹ ẹbẹre ọvo, ihwo re tobọ sherabọ kẹ itabanako na dede ke sa mrẹ, ọtiọyena kẹ ayen se krun eghwa je ghan itughẹ rayen nẹ, ayen vẹ ihwo ri chekọ na mi ji mu oyan phiyọ ẹsiẹvo. (Uk 9:​15-23) Kohwo kohwo yen se nyo edo rẹ owanre ivẹ rẹ idonọ efuanfon na, ro djephia nẹ o te ọke rẹ ayen vwo mu oyan phiyọ re. (Uk 10:2) O phẹnre dẹn nẹ, ọ de ma kẹrẹ itabanako na yen e vwo djephia nẹ a vẹ Jihova vwo uvi rẹ oyerinkugbee. Ukperẹ ọtiọyen, kohwo kohwo ro nẹ ubrotọ rẹ Izrẹl rhe sa dia ọrhorha Rọyen ji vwo imuẹro nẹ ọ cha mrẹ odjekẹ vẹ ochọnvwe ri Jihova. Ọtiọyen ọ je pha nonẹna nẹ, o toro asan rẹ avwanre dia vwẹ akpọ naa, a sa mrẹ erere vwo nẹ ẹguọnọ, ẹroevwote kugbe ochọnvwe ri Jihova rhe.   

OBO RI DJEREPHIA NONẸNA NẸ JIHOVA NẸ IHWO RUẸẸ

13. Idjerhe vọ yen Jihova vwo djephia nẹ o nẹ ihwo ruẹ nonẹnaa?

¹³ Evo usun rẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ nonẹna dia kẹrẹ esiri ukoko yẹrẹ oghọn ukoko rẹ Iseri ri Jihova. Efa ga vwẹ asan ọtiọyena. Fikirẹ ọnana, evo se vwobọ vwẹ ewian re ruẹ vwẹ asan ọtiọyen je vwẹ ugbeyan muẹ ihwo re kobaro rẹ iruo na. Evo je herọ re ga kerẹ iniruo rẹ okinriariẹ yẹrẹ rehẹ ẹga ọkieje rẹ oghẹresan efa. Ọ da dianẹ wẹwẹ dia usun rẹ ihwo ri vwo uphẹn nanaa, jẹ o muwẹro nẹ, Jihova rọ dia Ohwo ro durhie we na vwo ẹguọnọ rẹ erhorha rọyen eje. Ọ je cha vwẹrote ọdavwe ohwo ọvuọvo. (1Pi 5:7) Idibo rọyen eje yen Ọghẹnẹ reyọ ota rọyen vwọ ghẹrẹ, ọ vwẹ odjekẹ vwọ ke ayen je sẹro rayen.

14. Die ọfa yen djerephia nẹ Jihova nẹ ihwo ruẹẹ?

 ¹⁴ Idjerhe ọfa Jihova vwo djephia nẹ o nẹ ihwo ruẹẹ, yen ro vwo ruo rere kohwo kohwo rọhẹ akpọ na eje nonẹna vwo vwẹ Baibol na. Ẹsosuọ ephẹrẹ erha: Hibru, Aremia, kugbe Grik yen a reyọ vwo si Isiesi Ọfuanfon na. Kẹ ihwo ri se se Baibol na vwẹ ephẹrẹ erha yena ọvo yen vwo uvi rẹ oyerinkugbe vẹ Jihova vrẹ ihwo ri se see? Ẹjo, ọ dia ayen ọvoo.​​—Mt 11:25.

15. Die yen djerephia nẹ Jihova nẹ ihwo ruẹẹ? (Ni uhoho na.)

¹⁵ Ọ dia oborẹ avwanre yono ẹbe te yẹrẹ obo ra riẹn ephẹrẹ erha re ke vwo si Baibol na jẹ, yen nẹrhẹ Jihova rhiabọreyọ avwanree. Ukperẹ rọ vwọ reyọ aghwanre rọyen vwọ kẹ ihwo ri me yono ẹbe, Jihova da vwọ kẹ ihwo rehẹ akpọ na eje, owenẹ ayen yono ẹbe yẹrẹ ayen jẹ ẹbe e yono. A fan Ota rọyen rọ dia Baibol na kpo ephẹrẹ uriorin buebun; ọtiọyena, kohwo kohwo rọhẹ akpọ na eje kọ sa mrẹ erere vwo nẹ iyono rehẹ evun rọyen rhe ji yono oborẹ ayen sa vwọ dia ugbeyan rọyen.​​—2Ti 3:​16, 17.

DIA OHWO RI JIHOVA “RHIABỌREYỌ” ỌKIEJE

16. Vwo nene obo rehẹ Iruo rẹ Iyinkọn Na 10:​34, 35, mavọ yen a sa vwọ dia ihwo ri Jihova rhiabọreyọ ọkieje?

¹⁶ Ọyen okpọghọ rode ri Jihova vwo dede avwanre kerẹ erhorha vwẹ utughẹ rọyen re vwo ru udje na. Ọyen ohwo ro me dje uruemu esiri, ẹguọnọ je dia Odurhie ihwo ro me yovwin kparobọ. Vwọba, o nẹ ihwo ruẹẹ, o dede ihwo eje o toro ephẹrẹ, ohọroma, asan ra dia, asan re nurhe, obo re yono ẹbe te, ikpe rẹ ohwo, aye yẹrẹ ọsharee. Ẹkẹvuọvo, ihwo ri ru obo rọ guọnọre ọvo, eyen o dede reyọ kerẹ erhorha rọyen.​​—Se Iruo rẹ Iyinkọn Na 10:​34, 35.

17. Tivọ yen a da cha mrẹ evuẹ efa kpahen oborẹ a sa vwọ dia erhorha vwẹ utughẹ ri Jihova?

¹⁷ Vwo nene obo rehẹ Une rẹ Ejiro 15:​1, Devid da nọ enọ nana: ‘E Ọrovwohwo ono re sa dia utughẹ wẹn na? Eyẹ kono re sa dia enu rẹ ugbenu ọfuanfon wẹn na?’ Ẹwẹn ọfuanfon na yen mu ọbuine na vwọ kpahenphiyọ enọ yena. Uyono rọ vwọ kpahen ọnana cha ta ota kpahen erọnvwọn kiriguo ra guọnọ mie avwanre a ke sa dia ihwo ri Jihova rhiabọreyọ ọkieje.