KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA KYA 24
WATHI 24 Ũka Kĩĩmanĩ kya Yeova
Ĩthĩwa Mũeni wa Yeova Tene na Tene!
“Yeova, nũũ ũla wĩĩkalaa wĩkalonĩ waku?”—SAV. 15:1.
KĨLA KĨNEENEWE
Nĩtũkwona kĩla twaĩle kwĩka nĩ kana tũendeee kũtanĩa ngwatanĩo nzeo na Yeova, na tũyona ũndũ wendaa tũkue anyanyae.
1. Nĩkĩ tũtonya kũtetheka twavindĩĩsya ĩandĩko ya Savuli 15:1-5?
ĨSOMONĨ ĩvĩtu, nĩtũneemanyĩisye kana ala meyumĩtye mamũthũkũme Yeova no methĩwe me aeni ĩeemanĩ yake ya ngelekanyʼo meethĩwa na ngwatanĩo nzeo nake. Ĩndĩ twaĩle kwĩka ata nĩ kana twĩthĩwe aeni make? Kĩlungu kya 15 kya Savuli nĩkĩsũngĩĩte ĩkũlyo yĩu. (Soma Savuli 15:1-5.) Savuli ĩsu nĩwetete maũndũ amwe twaĩle kwĩka nĩ kana tũmũthengeee Ngai.
2. Nĩ kyaũ kĩtonya kwĩthĩwa kyatumie mũandĩki wa Savuli, Ndaviti, aweta ĩeema ya Yeova?
2 Kĩlungu kya 15 kya Savuli kyambĩĩe na makũlyo aa: “Yeova, nũũ ũla wĩĩkalaa wĩkalonĩ [kana, “ĩeemanĩ,” NWT] waku? Nũũ ũla wĩtũaa kĩĩmanĩ kyaku kĩla kĩtheu?” (Sav. 15:1) Yĩla mũandĩki wa Savuli, Ndaviti, wawetie ĩeema ya Yeova, nũtonya kwĩthĩwa asũanĩaa ĩeema ya kũmbanĩa yĩla yekalĩte Ngiveoni kwa ĩvinda yĩana ũna. O na ĩngĩ, nũndũ Ndaviti awetie “kĩĩma kĩtheu” kya Ngai, nĩvatonyeka akethĩwa asũanĩĩte ĩeema yĩla yaĩ kĩĩmanĩ kya Saioni, kĩla kyaĩ Yelusaleme. Kĩĩma kĩu kyaĩ ta kĩlomita ĩkũmi kuma Ngiveoni welekele ngalĩ ya ĩtheo, na nĩvo Ndaviti wambie ĩeema nĩ kana aie ĩsandũkũ ya ũtianĩo nginya yĩla ĩkalũ yĩkakwa.—2 Sam. 6:17.
3. Nĩkĩ tũkwenda kũelewa nesa kĩlungu kya 15 kya Savuli? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
3 Nĩwʼo kana Aisilaeli aingĩ mayeetĩkĩlĩtwʼe kũthũkũma ĩeemanĩ ya kũmbanĩa, na no avũthũ mũno malikaa vala ĩsandũkũ ya ũtianĩo yaiĩtwe. Ĩndĩ athũkũmi onthe ma Yeova ala aĩkĩĩku maĩ matonya kwĩthĩwa aeni ĩeemanĩ yake ya ngelekanyʼo maendeea kwĩthĩwa me anyanyae. Na ũsu nĩ ũndũ ithyonthe twendaa. Kĩlungu kya 15 kya Savuli nĩkĩwetete nguma imwe twaĩle kwĩthĩwa nasyo nĩ kana tũendeee kwĩthĩwa twĩ anyanya ma Yeova.
Ĩvindanĩ ya Ndaviti, Aisilaeli maĩ matonya kũelewa nesa ũndũ mũndũ ũtonya kwĩthĩwa e mũeni ĩeemanĩ ya Yeova (Sisya kalungu ka 3)
ENDAA NA MĨENDELE MYAĨLU NA ŨITETHASYA MAWĨA MALŨNGALU
4. Twĩsĩ ata kana kĩla Yeova wendaa twĩke ti o kũvatiswa tu? (Isaia 48:1)
4 Ĩandĩko ya Savuli 15:2 yaĩtye kana mũnyanya wa Ngai “nĩ ũla ũendaa na mĩendele myaĩlu, na [ũtethasya] mawĩa malũngalu.” Ndeto “ũendaa” na ‘ũtethasya’ syĩonanyʼa kana nĩ maũndũ twaĩle kũendeea kwĩka. Ĩndĩ nĩ ũndũ ũtonyeka ‘tũkaendaa na mĩendele myaĩlu’? Ĩĩ. O na kau vai mũndũ mwĩanĩu, Yeova onaa twĩ na “mĩendele myaĩlu” tweeka kyonthe kĩla tũtonya tũmwĩwʼe. Yĩla tweeyumya tũmũthũkũme Ngai na twavatiswa, ũsu wĩthĩawa wĩ o mwambĩĩo. O na lilikana kana ĩvindanĩ ya tene, Mũisilaeli ndaĩ atonya kũtwʼĩka mũeni wa Yeova aĩ no kwĩthĩwa asyaĩwe mbaĩnĩ ĩsu. Amwe nĩmamwĩkaĩlaa “ĩndĩ ti nthĩnĩ wa wʼo, o na ti nthĩnĩ wa ũlũngalu.” (Soma Isaia 48:1.) Mũisilaeli ũla waĩ na ngoo nzeo aaĩlĩte kwĩmanyĩsya myolooto ya Yeova na aimĩatĩĩa. O ta ũu, nĩ kana tũtanĩe ngwatanĩo nzeo na Ngai, ve maũndũ angĩ twaĩle kwĩka eka o kũvatiswa na kũendaa maũmbanonĩ. No nginya tũtethasye “mawĩa malũngalu.” Tũtonya kwĩka ũu ata?
5. Kũmwĩwʼa Yeova maũndũnĩ onthe kwonanasya ata?
5 Methonĩ ma Yeova, ‘kũendaa na mĩendele myaĩlu’ na ‘kũtethasya mawĩa malũngaluʼ kũkonetye maũndũ maingĩ eka o kũendaa maũmbanonĩ ma kĩkundi tũteũtĩĩa. (1 Sam. 15:22) Twaĩle kũtata vyũ tũmwĩwʼe Ngai maũndũnĩ onthe thayũnĩ witũ, o na yĩla twĩ ithyoka. (Nth. 3:6; Mũta. 12:13, 14) Nĩ ũndũ wa vata tũtate kũmwĩwʼa Yeova o na maũndũnĩ ala mekwoneka me manini. Tweeka ũu, twonanasya kana nĩtũmwendete kuma ngoonĩ na kĩu kĩtumaa o nake atwenda mũnango.—Yoa. 14:23; 1 Yoa. 5:3.
6. Kwosana na Aevelania 6:10-12, nĩ ũndũ wĩva wa vata vyũ eka o maũndũ maseo ala tweekie tene?
6 Yeova nĩwendeeawʼa mũno nĩ maũndũ ala tweekie tene. Ĩndĩ maũndũ asu me moka mayĩsa kũtuma tũendeea kwĩthĩwa twĩ aeni ĩeemanĩ yake. Na kĩu nĩkyumĩlĩtwʼe ũtheinĩ ĩandĩkonĩ ya Aevelania 6:10-12. (Soma.) We ndesa kũlwa nĩ maũndũ maseo ala tweekie. Ĩndĩ endaa tũendeee kũmũthũkũma na ngoo yonthe “kũvika mũthya.” Akatwʼĩka mũnyanya witũ tene na tene “twalea kũnoa.”—Aka. 6:9.
NEENAA WʼO NGOONĨ YAKU
7. Kũneena wʼo ngoonĩ sitũ kũkonetye maũndũ meva?
7 Mũndũ ũla ũkwenda kwĩthĩwa e mũeni ĩeemanĩ ya Yeova no nginya ‘aneenae wʼo ngoonĩ yake.’ (Sav. 15:2) Kĩu nĩkĩkonetye maũndũ angĩ eka o kũema kũkengana. Yeova endaa twĩthĩwe twĩ aĩkĩĩku maũndũnĩ onthe. (Aevl. 13:18) Na ũsu nĩ ũndũ wa vata “nũndũ ũla wĩ ngũlũ nĩ ũthatyo kwa Yeova; ĩndĩ ũnyanya wake nĩ wake na ũla mũlũngalu.”—Nth. 3:32.
8. Nĩ mwĩkalĩle wĩva twaĩle kwĩvathana nawʼo?
8 Ala ‘maneenaa wʼo ngoonĩ yoo’ mayĩtũngaa ewi yĩla me na andũ ala angĩ ĩndĩ ndwĩthĩa nĩmeũtũla mĩao ya Ngai yĩla me oka. (Isa. 29:13) Nĩmevathanaa na maũndũ matonya kũtuma methĩwa me aseleke. Mũndũ wĩ ũseleke no ambĩĩe kwona mĩao ya Yeova ta ĩtatethasya mavinda onthe. (Yak. 1:5-8) O na no alee kũmwĩwʼa Yeova maũndũnĩ ala we ũkwona me manini. Na ĩndĩ alea kũkwatwa nĩ maũndũ mathũku nũndũ wa kwĩthĩwa ate mwĩwi, no ambĩĩe kwĩka maũndũ mathũkangu na ũthaithi wake ũitwʼĩka wanganganyʼa. (Mũta. 8:11) Kĩvathũkanyʼo na ũu, twĩenda kwĩthĩwa twĩ aĩkĩĩku maũndũnĩ onthe.
9. Tũtonya kwĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ĩvinda yĩla Yesũ wakomanie na Nathanaeli ya mbee? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
9 No twĩmanyĩsye vata wa kwĩthĩwa tũte na ũseleke twasũanĩa ĩvinda yĩla Yesũ wakomanie na Nathanaeli ya mbee. Yĩla Vilivũ wamũetie mũnyanyae Nathanaeli oke kũkomana na Yesũ, ve ũndũ wa mwanya weekĩkie. O na kau Yesũ ndaĩ aakomana na Nathanaeli, aisye ũũ ĩũlũ wake: “Sisyai, Mũisilaeli wa wʼo ũla vate ũkengani nthĩnĩ wake.” (Yoa. 1:47) Kwa wʼo, Yesũ nĩweesĩ kana amanyĩwʼa ala angĩ make maĩ aĩkĩĩku, ĩndĩ nĩwoonie ũĩkĩĩku wa mwanya ũla Nathanaeli waĩ nawʼo. Nathanaeli aĩ mwene naĩ o taitũ. Ĩndĩ ndaĩ na ũseleke na aĩ mũĩkĩĩku maũndũnĩ onthe. Kĩu nĩkyamũtanĩthisye Yesũ na amũkatha. Mwa wĩthĩwa wĩ ũndũ wa mwanya ta kĩ Yesũ akaweta ũndũ ta ũsu ĩũlũ witũ!
Yĩla Yesũ wakomanie na Nathanaeli ya mbee, aisye kana ndaĩ na ũkengani nthĩnĩ wake. Kĩu no kĩwetwe ĩũlũ witũ? (Sisya kalungu ka 9)
10. Nĩkĩ tũtaĩlĩte kũtũmĩa naĩ mũthĩnzĩo wa ũneeni? (Yakovo 1:26)
10 Maũndũ maingĩ ala mawetetwe kĩlungunĩ kya 15 kya Savuli nĩmakonanĩtye na ũndũ tũkuaa ala angĩ. Ĩandĩko ya Savuli 15:3 yĩwetete kana ũla wĩthĩawa e mũeni ĩeemanĩ ya Yeova “nĩ ũla ũtasukanaa na ũĩmĩ wake, kana kwĩka mũnyanyae naĩ, kana kwĩtĩkĩla ndeto sya kĩvũthya ĩũlũ wa mũtũi wake.” Kũtũmĩa ũneeni kwa nzĩa ta isu no kũũmĩsye ala angĩ mũno na kũituma tũtethĩwa twĩ aeni ĩeemanĩ ya Yeova.—Soma Yakovo 1:26.
11. Nzukũ nĩ kyaũ, na nĩ ĩtambya yĩva yoseawa asukani ala mate kwĩlila?
11 Mũandĩki wa Savuli nũwetete ĩũlũ wa nzukũ ũtheini. Nzukũ nĩ kyaũ? Kwa ũkuvĩ, nĩ ndeto ite sya wʼo ila itonya kwanangĩa mũndũ ũla ũngĩ ĩsyĩtwa. Andũ ala masukaa angĩ na mailea kwĩlila nĩmavetangawa kĩkundinĩ kya Kĩklĩsto.—Yel. 17:10.
12-13. Nĩ maũndũnĩ ta meva tũtonya kwĩthĩa tũiweta ngewa ĩte sya wʼo ĩũlũ wa anyanya maitũ tũtesĩ? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
12 O na ĩngĩ, ĩandĩko ya Savuli 15:3 yĩtũlilikanĩtye kana ala methĩawa me aeni ma Yeova mayĩkaa anyanya moo naĩ na mayĩtĩkĩlaa ndeto sya kĩvũthya ĩũlũ wa atũi moo. Kwʼo kũu nĩ kwasya ata?
13 No twanangĩe mũndũ ũla ũngĩ ĩsyĩtwa tũtesĩ, yĩla twanyaĩĩkya ndeto ite sya wʼo ĩũlũ wake. Kwasũanĩa maũndũ aa: (1) mwĩĩtu-a-asa ũekete ũthũkũmi wa ĩvinda yonthe, (2) mwana-a-asa na mũka maumie ũthũkũminĩ wa Mbetheli, kana (3) mwana-a-asa ũekete kũtwʼĩka mũtumĩa kana mũtetheesya wa kĩkundi. Wʼo wĩthĩwa wĩ ũndũ mũseo kũweta ndeto ite na mũsingi ĩũlũ wa nĩkĩ moalyũku asu mekĩwe na ũyĩineenea na angĩ? Nĩvatonya kwĩthĩwa ve na itumi nzeo sya moalyũku asu tũtasyĩsĩ. O na vailye ũu, mũndũ ũla watwʼĩka mũeni ĩeemanĩ ya Yeova ndekaa “mũnyanyae naĩ, kana kwĩtĩkĩla ndeto sya kĩvũthya ĩũlũ wa mũtui wake.”
Nĩ ũndũ wĩ laisi kũnyaĩĩkya ngewa ite sya wʼo ĩũlũ wa ala angĩ, na kĩu no kĩete nzukũ (Sisya kalungu ka 12-13)
TAĨAA ALA MAKĨAA YEOVA
14. Elesya nĩ kwa nzĩa yĩva aeni ma Yeova mamenaa “ũla mũthũku mũno.”
14 Ĩandĩko ya Savuli 15:4 yaĩtye kana anyanya ma Yeova nĩmamenaa “ũla mũthũku mũno.” Tũtonya kwĩka ũu ata? Nũndũ twĩ ene naĩ, ti ithyĩ twaĩle kũtwʼa ethĩwa mũndũ nĩ mũthũku mũno. Nĩkĩ? Nũndũ no twendeewʼe nĩ nguma nzeo sya amwe na tũimena angĩ nũndũ nĩmeũtũthatya. Kwoou twaĩle kũmena o ala Yeova wonaa me ‘athũku mũno.’ (1 Ako. 5:11) Na asu nĩ vamwe na ala mekaa maũndũ mathũku mate kwĩlila, matanengete ndaĩa mũĩkĩĩo witũ, kana matataa kwananga ngwatanĩo yitũ na Yeova.—Nth. 13:20.
15. Nĩ ũndũ ũmwe wĩva tũtonya kwĩka tũtaĩe ala “makĩaa Yeova”?
15 Ĩandĩko ya Savuli 15:4 yĩendeee kwasya kana no nginya tũtaĩe “ala makĩaa Yeova.” Kwoou nĩtũmanthaa nzĩa sya kwĩka anyanya ma Yeova nesa na nĩtũmanengae ndaĩa. (Alo. 12:10) Twĩkaa ũu ata? Ũndũ ũmwe ũwetetwe nthĩnĩ wa Savuli 15:4 nĩ kana ũla watwʼĩka mũeni ĩeemanĩ ya Yeova “eyĩkaa naĩ ũndũnĩ wa kwĩvĩta, na ndaalyũkaa.” Kũema kwĩanĩsya maũndũ ala twathana no kũũmĩsye angĩ. (Mt. 5:37) Kwa ngelekanyʼo, Yeova endaa aeni make meanĩsye wĩvĩto woo wa mũtwaano. O na nũtanaa yĩla asyai meekĩa kĩthito meanĩsye maũndũ ala mathĩte syana syoo. Kũmwenda Ngai na kwenda atũi kũkatumaa twĩka kyonthe kĩla tũtonya nĩ kana twĩanĩsye kĩla twaweta.
16. Nĩ ũndũ ũngĩ wĩva tũtonya kwĩka tũtaĩe anyanya ma Yeova?
16 Ũndũ ũngĩ tũtonya kwĩka tũtaĩe anyanya ma Yeova nĩ kwĩthĩwa twĩ athokya ma aeni na twĩ alau. (Alo. 12:13) Yĩla twatũmĩa ĩvinda yitũ ya kwĩtanĩthya na ana-a-asa na eĩtu-a-asa, kĩu nĩkĩlũlũmĩĩlasya ũnyanya witũ vamwe namo na Yeova. Kwongela kĩu, tweethĩwa twĩ athokya ma aeni, twĩthĩawa tũiatĩĩa ngelekanyʼo ya Yeova.
ĨVATHANE NA WENDI WA MBESA
17. Nĩkĩ mbesa iwetetwe kĩlungunĩ kya 15 kya Savuli?
17 Tũsomaa kana mũeni wa Yeova “ndakovethasya mbesa syake atũngĩwe ũtandĩthyo, kana kwosa ĩtuvi ya wendeesyo amũthĩnʼye ũla ũte na ĩvĩtyo.” (Sav. 15:5) Nĩkĩ mbesa iwetetwe nthĩnĩ wa Savuli ĩsu nguvĩ? Nũndũ kwĩthĩwa na woni ũtaĩlĩte ĩũlũ wa mbesa no kũũmĩsye angĩ na kũyananga ũnyanya witũ na Ngai. (1 Tim. 6:10) Ĩvindanĩ ya tene, amwe nĩmakuaa naĩ ana-a-asa ala maĩ ngya kwa kũtuma maĩva ũtandĩthyo mwingĩ. O na ĩngĩ, asili amwe nĩmeetĩkĩlaa ĩvaki na ĩndĩ maitwʼa sila ũte wa katĩ kwa ala mate na ĩvĩtyo. Maũndũ ta asu nĩmamũthatasya Yeova mũno.—Esek. 22:12.
18. Nĩ makũlyo meva matonya kũtũtetheesya kũmanya woni witũ ĩũlũ wa mbesa? (Aevelania 13:5)
18 Nĩ ũndũ wa vata tũthiane woni witũ ĩũlũ wa mbesa. Ĩkũlye-ĩ: ‘Mavinda maingĩ nĩnĩyĩthĩaa ndisũanĩa ĩũlũ wa mbesa na kĩla itonya kũthooa? Yĩla nakova mbesa, nĩnĩseleasya kũĩva ndyĩtavya kana mũndũ ũsu nde na vata nasyo? Kwĩthĩwa na mbesa kũtumaa nĩwʼa nĩ wa vata ĩndĩ kũituma ndethĩwa nĩ mũlau? Nĩnzilĩlaa ana-a-asa na eĩtu-a-asa makwa ta andũ mendete malĩ aĩ no kwĩthĩwa me na mbesa? Nĩnendaa ala athwii methĩwe anyanyawa ĩndĩ ndwĩthĩa ndikwendeewʼa nĩ ala ngya?’ Twĩ na kĩanda kya vata mũno kya kwĩthĩwa twĩ aeni ma Yeova. Na tũtonya kũendeea kwĩthĩwa twĩ aeni make tweevathana na wendi wa mbesa. Tweeka ũu, ndakatũtia nongi!—Soma Aevelania 13:5.
YEOVA NĨWENDETE ANYANYAE
19. Nĩkĩ Yeova wendaa twĩke maũndũ onthe ala mawetetwe kĩlungunĩ kya 15 kya Savuli?
19 Kĩlungu kya 15 kya Savuli kĩminĩĩe na watho ũũ: “Ũla wĩkaa maũndũ asu ndathingithĩka o na ĩndĩĩ.” (Sav. 15:5) Mũsoanĩ ũsu, mũandĩki wa Savuli nũeleetye nĩkĩ Yeova wendaa twĩke maũndũ asu onthe twaneenea. Endaa twĩthĩwe twĩ atanu. Kwoou nũtũnengae myolooto ĩtumaa twĩkala twĩ atanu na twĩ asũvĩĩku.—Isa. 48:17.
20. Nĩ maũndũ meva aeni ma Yeova meteele?
20 Aeni ma Yeova me na mea ma kwona ĩvinda ĩseo yũkĩte. Etĩkĩwʼa mauta ala aĩkĩĩku makathi ĩtunĩ vala Yesũ waendie kũmaseũvĩsya “mawĩkalo maingĩ.” (Yoa. 14:2) Namo ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala ĩũlũ wa nthĩ meteele kwona mawatho ala mawetetwe ĩandĩkonĩ ya Ũvuanyʼo 21:3 maianĩa. Vate nzika, nĩ ndaĩa nene ta kĩ kwona Yeova atũthoketye twĩthĩwe anyanyae, na kũtwʼĩka aeni ĩeemanĩ yake tene na tene!
WATHI 39 Ĩseũvĩsye Ĩsyĩtwa Ĩseo na Ngai
