Skip to content

Skip to table of contents

LONGANEDHA DHI RI 24

DYI 24 Anisi Yova dzá ngø tsɨdjo

Adi Yova ró lʉ theinga dho!

Adi Yova ró lʉ theinga dho!

“Ee Yova, ie ká ka ndi é lʉ nidzá hema nǎ?”​—ZB. 15:1.

RI NǍ LO

Ko si kodho ringani ko njí ndiro ko é Yova dhó bbakau d’e ná lo ma, addu ma ke adi ji ndidhó bbakau njí nari ma na nja.

1. Zaburi 15:1-5 ká ka ndi kó ko tsotso ngbaribbai?

 ANZIRO e ná lo nǎ ko njaeri nari kʉ, Yova dho bbʉ ndima dhó maisha ndirigoti chøchø ma kana nga kʉ ke na ná ndrŭ ka ndima é ke ró lʉ kedhó “hema” nǎ. Nde, ri ká ngani ko njí addu ndiro ko é ke ró lʉ d’e? Zaburi 15 tilo bbo ko ka ko njí ná lo djo. (Azø Zaburi 15:1-5.) Zaburi 15 nǎ kʉ njí ko ka ko nji na ná shauri ndiro ko kana nga ngʉ chøchø Mungu na d’e.

2. Njaro ká addu chongʉe Daudi ronga ndi tilo Yova dhó hema djo d’e?

2 Zaburi 15 tso ngani i lo na: “Ee Yova, ie ká ka ndi é lʉ nidzá hema nǎ? Nidzá takatifu ngøtsɨ djó ká ie ka ndi di?” (Zb. 15:1) Yova dhó “hema” djo ndi ngʉ loti ro njaro Daudi ngʉ ngaddi tabenakulo djo, Gibeoni nǎ ndi ngʉe fø saa djo ro. Daudi tilo ki Mungu dzá “takatifu ngø” djo, njaro føri na ke ngʉ loti Yerusalemu nǎ Sioni djo. Gibeoni nǎ agʉnga laidjó, Daudi chingʉe dza koddo dhi sanduku dho, nzá le d’engʉe theinga dho ri sie di ná nga thɨ ro.​—2 Sa. 6:17.

3. Zaburi 15 nǎ lo ká ko ji ko famu bblo addudho? (Anja ji maddi.)

3 Bbʉbbʉ dhé, bí kʉ ná Waisraeli tso ro nzá ungʉeni ndima njínji tabenakulo nǎ ri ndirigoti koddo dhi sanduku kʉ ná ngana ngʉ adi tsu ná kpa ngʉe nga bí. Føro mai, nì njínji Yova dho chi ndima tøni ro ná ndrŭ krʉ ka ndima ngʉe ngbà dhé Yova ró lʉ kedhó loroji dhi hema na ndirigoti ndima é kedhó bbakau. Føri kʉ ko krʉ jirie ná lo. Zaburi 15 tilo ndiro ko má Yova dhó bbakau d’e kodhó lo u ná nja sifa djo.

Daudi dhó saa na ngʉe ná Waisraeli dho ringʉe sʉsʉ ndima ddinga ngbaribbai ma le ka le é Yova ró lʉ kedhó hema nǎ nari djo (Anja paragrafu 3)


ABBI NGADHI KOSA RO NDIRIGOTI ANJI CHØLO

4. Yova nzɨ adi rinzi ko tsó ko ba batiso dhé ri, nari ká ko chu ngbaribbai? (Isaya 48:1)

4 Zaburi 15:2 pori Mungu dzá kau kʉ nari kʉ “ngadhi kosa ro bbi ndirigoti nì chølo nji ná ke.” Ná følo njidha na ringani ko rá anzi. Nde, ri ká ka ndi kaka ko ‘bbi ngadhi kosa ro’? Ka o. Nzá mai ko kaka ro, Yova si ko nja “ngadhi kosa ro bbí ri” njati ko di ko dho ka ná lo nji krʉ ko rrnga ke dho d’e ró. Njati ko bbʉ ko Mungu dho ndirigoti ko ba batiso ró, føri kʉ ke na ko nga bbidha tso ri. Loroji na, Biblia le ngʉ ndi ná saa na ri nga ngʉe ddikpa le kʉ Mwisraeli nari dho i le ngʉ adi ngʉ Yova ró lʉ ri. Nja ndrŭ nzɨ ngʉ adi nganzi ke tso “bbʉbbʉlo ma, chølo ma na kana” ri. (Azø Isaya 48:1.) Ngbà jiri ndi ngʉ Yova ró lʉ ná Mwisraeli dho ri ngʉ adi ngani ndi chu Yova ji ná lo ndirigoti ndi di njínji ri na. Føri bbai njʉ, njati ko jiri ko kana kau ngʉ chøchø Yova na ró, ri nzá ngani ko ba batiso ndirigoti ko di ra njudha dhi ngana dhé ri. Ringani ko di “chø kʉ ná lo nji.” Nde, fø ká ko ka ko njiri ngbaribbai?

5. Yova dho le ngarr krʉ kʉ ná lo kana nari na mana ká kʉ addu?

5 Yova nyǒ njí “ngadhi kosa ro le bbi” ndirigoti “chølo le nji” nari na mana nga kʉ krʉ ddo ró le ra njudha dhi ngana nari dhé ri. (1 Sa. 15:22) Ro, ringani ko njí kpakpanga ko rrnga Mungu dho kodhó maisha nǎ krʉ kʉ ná lo kana, rie ddiro ma ko kʉ ri ró. (Mez. 3:6; Muh. 12:13, 14) Bbo na mana kʉ ná lo kʉ ko di ngarr Yova dho nini lo kana ma krʉ. Njati ko njiri fø ró, ko adi ridho ko ji ke bbo ndirigoti føri adi rili ke ji ko bbo.​—Yoh. 14:23; 1 Yo. 5:3.

6. Waebrania 6:10-12 dhori nari bbai, b’lo ko njingʉe anziro ná lo djolu na mana dada nari ká kʉ ngbá lo?

6 Yova nanga adi jini bbo b’lo ko nji ndi dho anziro ná njí dho. Føro mai, anziro ko njingʉe ná bblo lo dhé nzá ka ndi liri ko má Yova ró lʉ kedhó hema na ri. Akonja fø lo Waebrania 6:10-12. (Azø) nǎ. Yova nzɨ adi anziro ko nji ná bblo lo nga ro vi ri. Ro, ke adi riji ko ra anzi ko thí nǎ ro krʉ ko ndi má nari na “kpø kodhó dhe djo.” Ke si rili ko é ndidzá kau theinga dho “njati ko njeni nzá ró.”​—Gal. 6:9.

ADI BBɄBBɄLO TI NI THÍ NǍ

7. Bbʉbbʉlo le ti le thí nǎ nari na mana ká kʉ addu?

7 Njati ddikpa ke jiri ndi tso uni ndi é Yova ró lʉ kedhó hema nǎ ró ringani “ke di bbʉbbʉlo ti ndi thí nǎ.” (Zb. 15:2) Føri na mana nga kʉ ke kali sha nzɨ nari dhe ri, Yova adi riji ko é ngana shasha ro ko nji ná lo ma, ko po ná lo ma na krʉ kana. (Ebr. 13:18) Føri kʉ bbo na mana kʉ ná lo “dhonalo Yova ndrorie kali dhi ndrŭ ndro, ro ke ma kana nga e chøchø chi tøni ná ndrŭ na.”​—Mez. 3:32.

8. Ri ká ngani ko pʉ ngbá nyi ko ró ro?

8 ‘Bbʉbbʉlo ti ndima thí nǎ ná ndrŭ nzɨ adi ngarr Mungu dhó yadha dho bí ndrŭ kʉ ná ngana dhé ri, ro ddiro ndima kʉ ná ngana maddi. (Isa. 29:13) Kpa nzɨ adi kali sha ri. Kali dhi ndrŭ adi riddi nari kʉ Yova dhó sheria ro nga e bblo dhé ri. (Yak. 1:5-8) Fø di ná ke njari Yova dhó ddikpa sheria na mana kʉ bbo nga ró, ke nzɨ adi ngarr ri dho ri. Ndirigoti fø ndi rinji nari nǎ ro ke ba che kʉ ná matokeo ro nzá ró, ke adi ra anzi dhé che bbo kʉ ná lo ndi nji nari na. Ke di riddi ndi njínji Mungu dho ma ró, Yova nzɨ adi ke bbʉ ndi dho ná madha tso uri. (Muh. 8:11) Ro, ko adi riji ko é nga nǎ shasha ro ko nji ná ritsi krʉ kana.

9. Ya kwanza Yesu ma njungʉe Natanaeli na ro, ká ngbá lo njingʉeni ndirigoti ko ká ba ngbá somo ri nǎ ro? (Anja ji maddi.)

9 Ya kwanza Yesu ma njungʉe Natanaeli na ro njingʉeni ná lo nǎ ro ko ka ko ba bbo na mana kʉ ná somo bbʉbbʉlo le ti le thí nǎ nari djo. Filipo ma, ndidzá kau Natanaeli ma na njungʉe Yesu na ná saa na ddikpa bbo na mana kʉ ná lo njingʉeni. Nzá mai Yesu ma ro d’engʉe nju Natanaeli na anziro ro, Yesu pongʉeri: “Anja, bbʉbbʉ Mwisraeli, nga shasha kʉ ndi nǎ ro.” (Yoh. 1:47) Bbʉbbʉ dhé, Yesu chungʉe ndi unakpa ngʉ adi bbʉbbʉlo ti nari chu, ro ke pongʉeri Natanaeli ngʉ bbʉbbʉ kʉ ná lo ti ndi thí nǎ bbo pli kʉ ná chu nǎ. Natanaeli ngʉe nzá kaka ná ke ko bbai dhé. Ro, ke nǎ nga ngʉe shasha ro ri, føri rɨngana ke ngʉe chø ndi ngʉ nji ná lo krʉ kana. Yesu bangʉe hwè fø lo dho ndirigoti ke mangʉe Natanaeli ma. Bbʉbbʉ dhé, ko krʉ adi riji Yesu mbu ndi fø kodhi lo dho!

Yesu ma njungʉe Natanaeli na ro Yesu pongʉeri ke djo, “ke nǎ nga shasha ro kʉ ri.” Nde, ko djo ma ká le ka le pori fø ddi? (Anja paragrafu 9)


10. Ri ká ngani ko di njínji bblo lotidha dhi kado na addudho? (Yakobo 1:26)

10 Zaburi 15 nǎ kʉ ná lo ró bí nga dho ngbaribbai ma ko ka ko njini nja ndrŭ na nari. Zaburi 15:3 pori Yova ró lʉ kʉ kedhó hema nǎ ná ndrŭ “nzɨ adi kali sha ndima dà na ri, kpa nzɨ adi ddikpa chelo ro ma nji ddi ndima lai ró ri ndirigoti kpa nzɨ adi ndima dhó bbakau ró dho nanga sa ri.” Njati ko di nja ndrŭ ró dho nanga sa ró, føri ka ndi bʉ kpa thí bbo ndirigoti ri ka ndi liri nzɨ ko di Yova ró lʉ kedhó hema nǎ.​—Azø Yakobo 1:26.

11. Ndrŭ ró dho nanga le sa nari ká kʉ addu ndirigoti ndrŭ ró dho nanga sa ná ke leni nzá ró ká ngbá lo si ke ba?

11 Zaburi ndi ná ke tilo ndrŭ ró dho nanga le sa nari djo. Nde, ndrŭ ró dho nanga ká le adi sa ngbǎ? Bí ina, føri e nga kʉ bblo ná lo le ti ddikpa le djo ndiro nja ndrŭ nja fø le che d’e nari. Njati ddikpa ke di ndrŭ ró dho nanga sa ndirigoti ke leni nzá ró ke le ka le pʉpʉ kutaniko nǎ ro.​—Yer. 17:10.

12-13. Ko ká ka ko sa kodhó bbakau ró dho nanga nzá djo ko ddinga ro ngbá chu ro nǎ mai? (Anja ji maddi.)

12 Zaburi 15:3 pori ki, Yova ró lʉ kʉ ná ndrŭ nzɨ adi che kʉ ná ddikpa lo ro ma nji ddi ndima lai ró ri ndirigoti kpa nzɨ adi ndima dhó bbakau ró dho nanga sa ri. Ko ká ka ko njí fø lo ngbaribbai?

13 Ko ka ko nga ddikpa le ró dho nanga ko sa nari tso nzá ko ddinga ri djo ro. Addinga i lo djo: (1) ddikpa le-ve bba krʉ saa ró ndi njínji nari tso bba, (2) ddikpa dza dhi ndrŭ nzɨ njí ki ro nji Beteli nǎ ri, inga (3) ddikpa le-djo ki nga kʉ muzee inga mutumishi wa huduma ri. Ri nga ka ndi é bblo ni di rid’ra nja ndrŭ dho nari kʉ, fø le-djoi ma, le-vei ma na ka ndima é chelo ndima nji ro nari dho i kpadhó hali ø ndi thika ri. Kpadhó hali ø ndi thika dho ná nzá ko chu ná lo ro ka ndi é nì dhé. Føri djolu pli, lʉ kʉ Yova dhó hema nǎ ná le “nzɨ adi ddikpa chelo ro ma nji ddi ndi lai ró ri ndirigoti le nzɨ adi ndidhó bbakau ró dho nanga sa ri.”

Chelo nanga ko pli nja ndrŭ djo nari ka ndi é sʉsʉ ndirigoti føri ka ndi ngʉ ndrŭ ró dho nanga le sa ri (Anja paragrafu 11-13)


ADI HESHIMA BBɄ YOVA DO NJI NÁ NDRŬ DHO

14. Atu ngbaribbai ma Yova ró lʉ kʉ ná ndrŭ nzɨ adi ndima tso gba “nodha nji ná ndrŭ na ri” nari nanga.

14 Zaburi 15:4 pori Yova dhó kau kʉ ná ke “nzɨ adi ndima tso gba nodha nji ná ndrŭ na ri.” Føri ká ko ka ko njí ngbaribbai? Ko kaka nzá nari dho, nzá ko ka ko chu nodha nji na le ro ri. Ká addudho? Ko karie ka nzá nari dho ko ka ko ji nja ndrŭ ko riddi kpa na lotidha kʉ sʉsʉ nari dho ndirigoti ko nzá ka ko ji nja ndrŭ kpa nji ná lo kani ka ko lu nari dho ri. Føri dzá lo dho, nzá na ringani ko gba ko tso nari kʉ “nodha” dhi ri Yova nja ná ndrŭ dhé. (1 Ko. 5:11) Føri tsu ndi nǎ nari kʉ, nzá leni ndima nji ná chelo nǎ ro ná ndrŭ ma, nzɨ heshima bbʉ kodhó udha dho ná ndrŭ ma, ko kana kau ji ndima sa Yova na ná ndrŭ ma na.​—Mez. 13:20.

15. “Nì Yova do nji” ná ndrŭ dho ká ko ka ko bbʉ heshima ddikpa ngbá chu nǎ?

15 Zaburi 15:4 rinzi ko tsó ko bbʉ heshima “Yova do nji ná ndrŭ dho.” Føri dzá lo dho adi bblo nga ma, heshima ma na ni ka ni dhǒ Yova dzá bbakau dho ná chu ro ne. (Ro. 12:10) Ká ngbaribbai? Føri ko ka ko njí lu ná ddikpa chu kʉ Zaburi 15:4 nǎ, ri pori Yova dhó hema nǎ kʉ ná ke “nzɨ adi leni le ndi nji ná tsodha ró ro ri, njati rie che ma ri kʉ ndi dho ri ró.” Njati ko di leni le ko tsoni djo ná lo ró ro ró, føri na ko adi njedha bbʉ nja ndrŭ thí dho. (Mt. 5:37) Loroji na, Yova adi riji kpetsi kpa ma, isɨ ndrŭ ma na ra anzi ndoa dyina ndima tsongʉeni djo ná lo ró njí na. Føri kina, ke adi hwè ba gø dhi ndrŭ di ndima tsoeni djo ná lo nji ndima dhi nzø dho ró. Ko ji Mungu ma, nja ndrŭ ma na nari dho, ko adi ko dho ka ná lo nji krʉ ko njí ko tsoni djo ná lo ró njí d’e.

16. Ko ká adi heshima bbʉ Yova dzá bbakau dho nja ngbá chu nǎ?

16 Yova dzá bbakau dho ko adi heshima bbʉ lu ná nja chu kʉ, ji ko nanga jini ro ko kpa kó ndirigoti ritsi ko bbʉ kpa dho nari. (Ro. 12:13) Njudha ma, lod’radha dhi saa ma na ró ro njonjo, ko di saa ro ba ko di ko djoi ma, ko vei ma na na nari ka ndi liri ko kana nga ngʉ chøchø kpa na ndirigoti Yova na. Føri djolu pli, lʉ ko kó nari na ko adi Yova dyø.

NZƗ JI MBØ BBO

17. Zaburi 15 ká tilo mbø djo addudho?

17 Føga ko rizø Yova ró lʉ “nzɨ adi mbø wø ndiro le si ri ngʉ ndi dho ndi bbʉe ná nga djolu ri, ke nzɨ adi kanyaga kó nzá nji kosa ná ndrŭ djo ri.” (Zb. 15:5) Nde, fø Zaburi ká tilo mbø djo addudho? Dhonalo nga ko kʉ kiasi na mbø dhi lo kana nari ka ndi liri ko njí chelo nja ndrŭ ró ndirigoti ri ka ndi sa ko kana kau Mungu na sa. (1 Ti. 6:10) Drrdrr, nja le-djoi ngʉ adi nga kʉ chø ná lo nji ndima djoi njedha kʉ ná kpa ró, kpa dho ndima wøe ná nga djolu ndima mbø kó kpa tsó nari chulu. Lo ngʉ adi d’i ná nja kpa ngʉ adi kanyaga kó ndirigoti kpa ngʉ adi lod’i nga kʉ chø nari bbai nzá nji kosa ná ndrŭ djo. Yova ndrorie fø di ná lo bbo.​—Eze. 22:12.

18. Ndiro ko chu kodhó ngaddidha mbø djo d’e ká ngbá ngadhudha ka ndi kó ko tsotso? (Waebrania 13:5)

18 Ri kʉ bblo ko ddinga ngbaribbai ma ko adi mbø nja nari djo. Adhuri ni tso: ‘Ma ká adi ngaddi bí ina mbø ma, ri na ma ka ma dzi ná ritsi ma na djo dhé? Njati ma wø mbø ndrŭ dhó ro ró, ká ma adi ri ngʉ tse nzɨ, ma riddi ri wø ma dho ná ke dhó ri dzá njí kʉ nga nari dho? Mbø kʉ madhó nari ká adi rili ma di ma nja bbo na mana kʉ ri ndirigoti rie kpakpa ma bbʉ ritsi nja ndrŭ dho? Ma ká adi riddi ma djoi ma, ma vei ma na ji kimwili na ritsi bbo kpadhó kʉ mbø nari djotsina dhé? Ma ká adi kau nji mbø dhi ndrŭ na ndirigoti ma ká adi ma dyu li nzɨ njedha dhi ndrŭ ro?’ Ko ba bbò pendeleo ko é Yova ró lʉ. Ko ka ko b’o fø pendeleo ronga nzá ko ji mbø bbo nari chulu. Njati ko njiri fø ró, Yova nzɨ si ko ro bbari!​—Azø Waebrania 13:5.

YOVA JIRIE NDIDZÁ BBAKAU JI

19. Yova ká adi riji ko njínji Zaburi nǎ kʉ ná lo krʉ na addudho?

19 Zaburi 15 tso dyani i tsodha na: “Fø lo njí ná ke ronga ro nzɨ si ja karrnø maddi ri.” (Zb. 15:5) Iga Zaburi ndi ná ke tu addudho ma Yova adi riji ko njínji fø lo krʉ na nari nanga. Yova jiri ko é hwè na. Ri kʉ føri dho i ke chutsoddadha bbʉ ko dho ndiro ko ba ledha ndirigoti ko ronga b’oni b’o d’e ri.​—Isa. 48:17.

20. Yova ró lʉ kʉ ná ndrŭ ká si ngbá ledha ba?

20 Yova ró lʉ krʉ dhó maisha sie bblo pli gosi ná saa djo. Ché na le d’ri ná kpa si di Yesu rangʉe thɨ ndima dho “ná bí kʉ ná ngana” ra nǎ. (Yoh. 14:2) Dz’ djó dhó ngab’odha kʉ ná ndrŭ si Ufunuo 21:3 tsoni djo ná ledha ba. Bbʉbbʉ dhé, ko ba bbò pendeleo Yova nzi ko ko é ndidzá bbakau ndirigoti ndi ró lʉ cho ró nŭnŭnga dho ndidzá hema nǎ nari dho!

DYI 39 Anji bblo dho ni ro Mungu njí