1. ¿Wiˈix xypyudëjkëmë Salmo 15:​1-5?

 MÄ JATUˈUKPË artikulo ojts nˈijxëm ko pënaty të nyaytyukëdëkëdë Jyobaa, mbäät jyäjtäˈäktë mä ja wyitëjk, jaˈa njënäˈänëm, ko oy mëët yˈittët. Per ¿ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa? Mä Salmo 15 jap yajnimaytyaˈaky ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëm (käjpxë Salmo 15:​1-5).

2. ¿Tidaa netyë David wyinmaapy ko tmaytyaky ja Jyobaa wyitëjk?

² Salmo 15 duˈun tsyondaˈaky: “Jyobaa, ¿pën mbäät jyäjtaˈaky mä mwitëjk? ¿Pën mbäät yˈokˈyajpääty mä ja mgopkë wäˈätspë?” (Sal. 15:1). Ko David tmaytyaky ja Diosë “wyitëjk”, waˈan yëˈë tmaytyäˈägany ja tabernakulo, mëdiˈibë ijt tuk tiempë jam Gabaón. Ets ko jyënany ja “mgopkë wäˈätspë”, waˈan yëˈë tˈandijany ja Sion kopk mëdiˈibë nety yajpatp jam Jerusalén. Jamë David ojts dyaˈoyë tuˈugë witëjk parë jap tpëjktaky ja Diosë kyääxë myentrës ojts yajkojy ja templë (2 Sam. 6:17).

3. ¿Tiko yˈoyëty nnijäˈäwëm extëm jyënaˈanyë Salmo 15? (Ix nanduˈunë dibujë).

³ Nimay ja israelitë ninäˈä kyatuundë mä ja Diosë wyitëjk ets ninäˈä kyatëjkëdë mä nety yˈity ja kyääxë. Per mbäädë nety niˈamukë jyäjtäˈäktë mä ja Jyobaa wyitëjk, jaˈa njënäˈänëm, ko oy mëët yˈittët. Tyam, nanduˈun niˈamukë oy njaˈitäˈänëm mëdë Jyobaa. Mä Salmo 15 yajmaytyakp tijaty mbäät nduˈunëm parë xëmë oy mëët nˈijtëm.

 NˈOKTUˈUYEˈEYËM WÄˈÄTS ETS NˈOKTUˈUNËM JA OYBYË

4. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko kyaj jeˈeyë tsyokyëty nnëbajtëm parë Jyobaa xykyupëjkëm? (Isaías 48:1).

⁴ Mä Salmo 15:2 yajmaytyaˈaky ko ja Diosë myëtnaymyaayëbë nëˈëyeˈepy tuˈuyeˈepy wäˈäts ets tyuumpy mëdiˈibë oy. Ko jyënaˈany nëˈëyeˈey nduˈuyeˈeyëm, yëˈë yˈandijpy ko kyaj nwäˈkxëjpëm. Per ¿mbäädëdaa nëˈëyeˈey nduˈuyeˈeyëm wäˈäts? Tiko këdii, mbäät. Niˈamukë pokyjyaˈay nyajpatëm, per pën nduˈunëmë mëjääw parë nmëmëdoˈowëmë Jyobaa, yëˈë yˈixaampy ko wäˈäts nëˈëyeˈey nduˈuyeˈeyëm. Ets jaa nbaduˈudëjkëmë yäˈädë nëˈë tuˈu ko nnaytyukëdëjkëmë Jyobaa ets ko nnëbajtëm. Nˈokjamyajtsëm ko kyaj niˈamukë ja israelitë ojts jyäjtäˈäktë mä ja Diosë wyitëjk, pes tamˈäjt mëdiˈibë kyaj ojts yˈawdatëdë winë ääw winë jot ets extëm yëˈë ttsoky (käjpxë Isaías 48:1). Ja israelitë mëdiˈibë nety jantsy jäjtäˈägäämp mä ja Diosë wyitëjk, tsojkëbë nety tnijawët ets tpadunët ja Diosë yˈanaˈamën. Nanduˈun tyam, kyaj jeˈeyë tsyokyëty nnëbajtëm ets ndukˈijtëm ja Diosë kyäjpn, tsojkëbën xëmë nduˈunëm mëdiˈibë oy. Min nˈokˈijxëm.

5. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë Jyobaa xyˈijxëm ko wäˈäts nëˈëyeˈey nduˈuyeˈeyëm ets ko nduˈunëm mëdiˈibë oy?

⁵ Parë Jyobaa xyˈijxëm ko wäˈäts nnëˈëyeˈey nduˈuyeˈeyëm ets ko nduˈunëm mëdiˈibë oy, kyaj jeˈeyë tsyokyëty nëjkxëm mä nduˈukmujkëm sëmään sëmään (1 Sam. 15:22). Tsojkëbën nmëmëdoˈowëmë Jyobaa tuˈuk tuˈugë xëëw axtë mä kyaj pën xyˈijxëm o axtë mä nwinmäˈäyëm ko kyaj tyimjëjpˈamëty (Prov. 3:6; Ecl. 12:​13, 14). Duˈuntsoow ndukˈijxëm ko ntsojkëm ets ta nanduˈun xytsyokäˈänëm (Fwank 14:23; 1 Fwank 5:3).

6. Extëm jyënaˈanyë Ebreeʉsʉty 6:​10-12, ¿tiko jyëjpˈamëty ets duˈunyëm nmëduunˈadëtsëmë Jyobaa?

⁶ Jyobaa yajtsobatypy mëjwiin kajaa  tijaty të ndukmëduˈunëm. Per parë mbäät duˈunyëm njäjtakëm mä ja wyitëjk, tsojkëp nmëduunˈadëtsëm extëm jyënaˈany mä Ebreeʉsʉty 6:​10-12 (käjpx). Jyobaa kyaj tjäˈäytyëgoyaˈany tijaty të ndukmëduˈunëm, per tsyojkypy ets nmëduunˈadëtsëm amumduˈukjot axtë mäbäät njukyˈäjtëm. Ets pën kyaj nˈanuˈkxëm, ta nëjkx mëët oy nˈijtëm xëmëkyëjxm (Gal. 6:9).

NˈOKKÄJPXËM TËYˈÄJTËN MYËËT

7. ¿Ti duˈun yˈandijpy ko tëyˈäjtën winë nimaytyakëm?

⁷ Mä Salmo jyënaˈany ko Jyobaa yëˈë yajjäjtakypy mä ja wyitëjk “ja mëdiˈibë tëyˈäjtënë winë nyimaytyakypyën” (Salmo 15:​2, TY). Yäˈädë kyaj yëˈë jeˈeyë tˈandijäˈäny ets kyaj nwinˈëˈënëm, yëˈën yˈandijaampy nduˈunëm tukëˈëyë tëyˈäjtën myëët (Eb. 13:18). Jëjpˈam ets duˈun njukyˈäjtëm “mët ko Jyobaa yˈaxëkˈijxypyë jäˈäy mëdiˈibë axëëk tijaty tyuumpy, per jantsy oy mëët yˈity ja jäˈäy mëdiˈibë oy tijaty tyuumpy” (Prov. 3:32).

8. ¿Wiˈix kyaj njäˈäyˈatäˈänëm?

⁸ Ja “mëdiˈibë tëyˈäjtënë winë nyimaytyakypyën”, kyaj jaayë tmëmëdoyë Dios ko jäˈäy yˈixyëty ets ko net naytyuˈuk yajpääty kyaj tnekymyëmëdoy (Is. 29:13). Ko duˈun njäˈäyˈäjtëm axëëgë nety nˈadëtsëm, pääty kyaj duˈun njäˈäyˈatäˈänëm. Per ¿wiˈix mbäät duˈun njäjtëm? Ko ngamëbëjkëm pën mbäät ndukˈoyˈäjtëm tijatyë Jyobaa nyiˈanaˈamëp (Sant. 1:​5-8). Pën nwinmäˈäyëm ko kyaj tyim wiˈixëty ko ngamëmëdoˈowëm, mbäädë net nbokytyuˈunëm mëjwiin kajaa. Etsë Jyobaa kyaj xynyekykyupëkäˈänëm oy njanayjyäˈäwëm ko nDiosmëduˈunëm (Ecl. 8:11). Pääty tëyˈäjtën myëët winë ndunäˈänëm.

9. ¿Ti tuun jäjtë ko Jesus tˈixyˈajtyë Natanael, ets ti xytyukniˈˈijxëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁹ Jëjpˈam ets tëyˈäjtën myëët ngäjpx nmaytyakëm, duˈun xytyukˈijxëm ja yˈijxpajtënë Natanael. Ko Felipe ojts twoownëjkxy ja Natanael mä Jesus, Jesus kyaj nety tˈixyˈatyë Natanael, per ta jyënany:  “Tyää tuˈuk myiny ja israelitë jäˈäy diˈibë kyaj yˈandaˈaky” (Fwank 1:47). Jesus nyijäˈäwëbë nety ko ja yˈëxpëjkpëty kyaj yˈandäˈäktë. Per pyëjkë kuentë ko Natanael niˈigyë nety ttimyyajnigëxëˈëky ko kyaj yˈandaˈaky. Natanael duˈunë nety pyokyjyaˈayëty extëm ëtsäjtëm, per kyaj ojts tkuyuˈutsy wiˈixë nety jyaˈayˈaty. Jesus yˈoyˈijx wiˈixë Natanael jyaˈayˈajty, pääty ojts tmëjkumay. Oyxyëp ko nanduˈunë Jesus xymyëjkumäˈäyëm, ¿këdii?

10. Extëm jyënaˈanyë Santya̱ˈa̱gʉ 1:​26, ¿tiko mbäät njëjpkuwijtsëm ja yaˈan?

¹⁰ Mä Salmo 15 jap kanäk pëky yajnigajpxy wiˈix mbäät nˈijtëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm. Salmo 15:3 jyënaˈany ko ja mëdiˈibë jäjtakp mä Jyobaa wyitëjk kyaj “kyaj dyajtunyë yaˈan parë nyiwäämbety, kyaj tˈaxëktunyë myëguˈuk ets kyaj axëëk dyajwëˈëmyë pënaty oy mëët yˈity”. Ko nyajtuˈunëm axëëk ja ääw yaˈan, axëëk nyajnayjyäˈäwëm ja nmëguˈukˈäjtëm, ets kyaj mbäät nanduˈun nekyjyäjtakëm mä Jyobaa wyitëjk (käjpxë Santya̱ˈa̱gʉ 1:26).

11. ¿Ti ja jäˈäy tyuumpy mëdiˈibë niwäämbajtp, ets wiˈix yajtuny mä Diosë kyäjpn pën kyaj jyodëmbity?

¹¹ Mä Salmo 15:3 yëˈë yajmaytyakp ja mëdiˈibë niwäämbajtp, yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko tnigajpxy tnimaytyaˈaky ja myëguˈuk parë axëëk dyajwëˈëmy. Pënaty nyiwäämbajttëbë myëguˈuk ets kyaj jyodëmbittë, yaˈëxkajxtëp mä Diosë kyäjpn (Jer. 17:10).

12, 13. ¿Näˈä mbäät nimaytyakëm axëëk ja nmëguˈukˈäjtëm ets kyaj njäˈäwëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹² Salmo 15:3 nanduˈun jyënaˈany ko pënaty jäjtakp mä Jyobaa wyitëjk kyaj wiˈix ttuny ja myëguˈuk ets kyaj axëëk dyajwëˈëmy pënaty mëët oy yˈity. ¿Wiˈix mbäät duˈun jyaty?

¹³ Näˈäty kyaj njäˈäwëm ko tëgatsy nigäjpx nimaytyakëm ja nmëguˈukˈäjtëm ets ko niwäämbajtëm. Extëm nˈokpëjktakëm:  ¿ti nduˈunëm ko nnijäˈäwëm tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm kyaj nyekytyuny prekursoor, tuˈugë kasäädë jäˈäy pyëtsëmy Betel o yajnigajpxy ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm kyaj nyekytyuny ansianë o ministerial? ¿Oyëdaa ko net nˈëxˈyeˈey nbayeˈeyëm tiko duˈun të jyaty ets yëˈëyë ngajpxyˈäjt nmaytyaˈakyˈäjtëm mëdë wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm? Oy ko nyaˈijtëm winmäˈänyoty ko kyaj nnijäˈäwëtyaˈayëm wiˈix tijaty yˈixëty. Nˈokjamyajtsëm nanduˈun ko jäjtaktëp mä Jyobaa wyitëjk “kyaj tˈaxëktunyë myëguˈuk ets kyaj axëëk dyajwëˈëmy ja myëtnaymyaayëbëty”.

NˈOKMËJˈIJXËM PËNATY TSYËˈKËDËBË JYOBAA

14. ¿Wiˈix mbäät nnijäˈäwëm pënaty mbäät njëjpkudijëm?

¹⁴ Mä Salmo jyënaˈany ko tsojkëp njëjpkudijëm ‘ja mëdiˈibë patëbën yaˈˈaxëkˈixëtyën’ (Salmo 15:​4, TY). Per kom pokyjyaˈay nyajpatëm ets mbäät näägë jäˈäy nˈoyjyäˈäwëm mët ko jantsy oy jyaˈayˈaty ets nääk kyaj. Pääty, pënaty kyaj mbäät nˈoyjyäˈäwëm yëˈë pënatyë Jyobaa kyaj yˈoyˈixyëty (1 Kor. 5:11). Extëm pënaty pokytyuundëp ets kyaj jyodëmbittë, pënaty kyaj twintsëˈëgëdë tijaty nduˈunëm o nmëbëjkëm, ets pënaty yajxaamaampy ja mëbëjkën (Prov. 13:20).

15. Oknigäjpx tuk pëky wiˈix mbäät nmëjˈijxëm “pënaty tsyëˈkëdëbë Jyobaa”.

¹⁵ Mä Salmo 15:4 nanduˈun xyˈanmäˈäyëm ko tsojkëp nmëjˈijxëm pënaty tsyëˈkëdëbë Jyobaa. Pääty nwingutsëˈkëm ets nˈoyjyaˈaytyakëm mët ja Diosë myëtnaymyaayëbëty (Rom. 12:10). Tuk pëky wiˈix mbäät duˈun nduˈunëm, yëˈë ko nguytyuˈunëm tijaty nwandakëm oy näˈäty tsyiptaˈaky. Pes ko ngakuytyuˈunëm tijaty nwandakëm mbäät axëëk nyajnayjyäˈäwëm ja nmëguˈukˈäjtëm o nyaˈˈayoˈowëm (Mat. 5:37). Extëm pënaty të pyëktë, Jyobaa tsyojkypy tkuytyundët tijaty ojts nyaytyukwandäˈägëdë. Ets nanduˈun ja uˈunktääk uˈunkteety, tsojkëp tkuytyundët tijaty ja yˈuˈunk yˈënäˈk tyukwandaktëp. Kom ntsojkëmë Dios ets ja nmëguˈukˈäjtëm, nguytyunäˈänëm ja nˈääwˈäjt nˈayukˈäjtëm.

16. ¿Wiˈix ja tuk pëky nmëjˈijxëm ja Diosë myëtnaymyaayëbëty?

¹⁶ Ja tuk pëky wiˈix mbäät nmëjˈijxëm ja Diosë myëtnaymyaayëbëty, yëˈë ko nˈijtëm oyjyaˈay (Rom. 12:13). Ko nnaywyoˈow nnaywyijtsëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm parë mëët ngäjpx nmaytyakëm, ta mëët niˈigyë nnayˈixyˈäjtëm ets nanduˈun nmëwingoˈonëmë Jyobaa. Ko duˈun nˈoyjyaˈaytyakëm, yëˈë nety nbanëjkxëmë Jyobaa yˈijxpajtën.

KYAJ NˈATSOJKËMË MEENY SENTÄÄBË

17. ¿Tiko yajmaytyaˈagyë meeny sentääbë mä Salmo 15?

¹⁷ Salmo 15:5 jyënaˈany ko pënaty jäjtakp mä Jyobaa wyitëjk, kyaj dyaˈˈajuytyukyëty ja myeeny syentääbë ets kyaj tˈaxäjë ko pën myeenymyoˈoyaˈayëty parë tˈaxëktunët ja myëguˈuk mëdiˈibë kyaj ti të ttuundëgoy (Sal. 15:5). ¿Tiko yajmaytyaˈagyë meeny sentääbë mä yäˈädë kapitulo mëdiˈibë jantsy kon? Yëˈko mbäät nˈatsojkëm ja meeny sentääbë, nˈaxëktuˈunëm ja nmëguˈukˈäjtëm etsë net nmëjagamgakënë ja Dios (1 Tim. 6:10). Duˈun tëëyëp yˈadëtstë nääk ja israelitëty, tyukˈajuytyujktë ja myeeny syentääbë ja myëguˈuktëjk mëdiˈibë nety ayoowdëp ets tamˈäjt nanduˈun ja anaˈambëtëjk mëdiˈibë yajmeenymyooytyë parë tˈaxëktunët ja mëdiˈibë kyaj ti pyoky kyaytyey. Jyobaa  yˈaxëkˈijxypy tukëˈëyë yäˈädë (Ezeq. 22:12).

18. ¿Tijaty mbäät nnayajtëˈëwëm parë nnijäˈäwëm wiˈix nˈijxëm ja meeny sentääbë? (Ebreeʉsʉty 13:5).

¹⁸ Parë nnijäˈäwëm wiˈix nˈijxëmë meeny sentääbë, oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Yëˈëjëts nwinmäˈänyˈajtypy ja meeny sentääbë o tijatyëts njuyaampy ngëbataampy? Ets kots pën xyajnuˈkxy, ¿winmaabyëts ko kyaj dyajtëgoyˈaty parëts tsojk nmëgëbajtkojët? ¿Mëj këjxmëts nnayjyawëty kots ja meeny sentääbë nmëdaty? ¿Tsipëts nˈoyjyaˈaytyäˈägët? ¿Duˈunëts nwinmay ko pënaty myëdäjttëp ja meeny sentääbë yëˈë pyaˈoˈktëëdëp? ¿Yëˈëts mëët oy nˈity ja kumeenyjyaˈay ets ja mëdiˈibë ayoop jagam jëxkëˈëmëts nbëjktaˈaky? Jantsy jotkujk nnayjyäˈäwëm ko mbäät njäjtakëm mä Jyobaa wyitëjk. Pääty oy ko kyaj nˈatsojkëm ja meeny sentääbë parë jap xëmë nˈijtëm mä ja Jyobaa wyitëjk etsë Jyobaa ninäˈä xykyamastuˈudäˈänëm (käjpxë Ebreeʉsʉty 13:5).

JYOBAA TSYOJKYPY JA MYËTNAYMYAAYËBËTY

19. ¿Tiko Jyobaa xyˈanmäˈäyëm ets nduˈunëm extëm jyënaˈanyë Salmo 15?

¹⁹ Salmo 15 duˈun jyëjpkëxy: “Pënaty duˈun tyuumpy nitii kyawijtsxitäˈänyëty” (Sal. 15:5). Ko duˈun jyëjpkëxyë yäˈädë Salmo, yëˈë xytyukˈijxëm ko Jyobaa tsyojkypy ets agujk jotkujk nyajpatëm, pääty xyˈanmäˈäyëm tijaty mbäät nduˈunëm mä yäˈädë Salmo. Ko nmëmëdoˈowëm, ta xykyunuˈkxäˈänëm ets jotkujk njukyˈäjtëm (Is. 48:17).

20. ¿Tijaty kunuˈkxën yˈëwxijt jyëjpˈijxtëp pënaty jäjtaktëp mä ja Jyobaa wyitëjk?

²⁰ Pënaty të jyäjtäˈäktë mä Jyobaa wyitëjk, yˈëwxijt jyëjpˈijxtëp ja kunuˈkxën. Pënaty nëjkxandëp tsäjpotm të Jesus tniˈˈijxënë “ja tsënääytyakn” mä yˈitäˈändë (Fwank 14:2). Ets pënaty jukyˈatandëp yä Naxwiiny, yˈaxäjëyandëp ja kunuˈkxën mëdiˈibë yajpatp mä Diˈibʉ Jatanʉp 21:3. Jantsy oy nnayjyäˈäwëm ko mbäät njäjtakëm mä Jyobaa wyitëjk ets oy mëët nˈijtëm winë xëëw.