1. Nzɔ̃ kpale mɛ e na luangɔ na mandangɔ Nzembo 15:1-5 nɛ?

 NA PƆSƆ mɛ ɔ ko, e manda mbalasi ya, Yehova mu ekateli ti ilingɔ azi ka gbɛ gofa tɛ lo ti tandi ti yikayika, wa ala lengbi ti dungɔ na nzɔ̃ mangbi na lo. Kanda, ngasia la elengbi ti kokisangɔ masengami ti nɛngɔ ya, e du na nzɔ̃ mangbi na lo nɛ? Nzembo 15 tɛnɛ tɛnɛ gba na ndo akpale niko. (Di Nzembo 15:1-5.) Mbeti ti Nzembo 15 hɛ̃ awangɔ gba mɛ lengbi ti zangɔ e ti nɛngɔ ya, e dɔ dã na Nzapa.

2. Ye mɛndó to Davidi wa sungɔ mbeti ti Nzembo ya, lo su tɛnɛ mɛ aba gbɛ gofa ti tandi tɛ Yehova nɛ?

² Nzembo 15 banda na tɛnɛ mɛ: “O Yehova, zo mɛ mɔ lengbi ti ilingɔ lo ka gbɛ gofa tɛ mɔ ti tandi na? Zo mɛ lengbi ti dungɔ ka ngomba tɛ mɔ mɛ santo na?” (Nz. 15:1) Na ngoi mɛ ndo tɛnɛ tɛnɛ ti gbɛ “gofa ti tandi” tɛ Yehova ko, Davidi wa sungɔ Nzembo ndo dandó bɛ lo na tabɛrnaklɛ mɛndó ka Gibeone na pɛ ngoi yakere. Ngoi mɛndɛ̃ Davidi hakandó “ngomba ti santo,” tɛ Nzapa na ngomba ti Siona mɛ ka Yeruzalɛmɛ. Nindó na akilomɛtrɛ yakere ka sudi ti Gibeone, kaindó lá Davidi kĩ na tandi mɛ alengbi ti batangɔ na sanduku ti mbele uzu ti nɛngɔ ya, akĩ na da mɛ alengbi ti batangɔ na ni ti bwai.​—2 Sam. 6:17.

3. Nda mɛ elengbi ti gbɔ̃ngɔ nda tɛnɛ mɛ kaya Nzembo 15 nɛ? (Ba nga limɔ.)

³ Ti biani ko, ta aya Izraɛlɛ gba luandó lége ti lengɔ kwa ka tabɛrnaklɛ ma, wa ta ala lengbi ngandó ti lingɔ ka ndo mɛ ndo kpã na sanduku ti mbele ma. Kanda, awa kwa tɛ Yehova zu ti mbilimbili ko la Yehova ili la ka gbɛ gofa tɛ lo ti tandi ti yikayika ko, ala lengbi ti tingɔ nga ngbãngɔ akwa lo. Ni du ye mɛ e zu na gwɛ̃ ti lingɔ ni. Nzembo 15 afa na e ambanga aseliye mɛ elengbi ti dungɔ na ni ti nɛngɔ ya, e ngbã akwa Yehova.

 NƆNƆ NA MBILIMBILI WA LIYE MƐ NZƆ̃NI

4. Ngasia lá e hĩnga ya, ta bo mungɔ batisimɔ la a du ye zu mɛ Yehova ndo yɔ ge ti e ma nɛ? (Yisaya 48:1)

⁴ Nzembo 15:2, afa zo mɛ kwa Nzapa mabere “zo mɛ ndo dɔ nɔ na mbilimbili, wa lo ndo li nga ye mɛ nzɔ̃ni.” Atɛnɛ mɛ “dɔngɔ nɔ” nga na “lingɔ ye” ndo fa lingɔ ye kɔi ngoi zu. Kanda, elengbi nvɛ̃ni ti ‘nɔngɔ nɔ na mbilimbili’? Ĩĩ. Na lo mɛ ya, e du azi ti zangangɔ lengbingɔ ko, Yehova ndo hũ e ya, elengbi ti “dɔngɔ nɔ na mbilimbili” se du ya, e li zu mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, e tɔndɔ lo. Na ngoi mɛ e hɛ̃ tɛrɛ e hɛ̃ Nzapa wa e mu batisimɔ ko, adu bo ebandeli ti lengɔ kwa tɛ Nzapa. Na ndakisa na ngoi ti gã, ta bo zo zu ti Izraɛlɛ ndó la Nzapa lengbi ti ilingɔ lo ka Tabɛrnaklɛ tɛ lo ma. Ambangani ndo gindó Yehova, kanda ta na ndenge “ti bɛta ni nga na mbilimbili ma.” (Di Yisaya 48:1.) Aya Izraɛlɛ ti mbilimbili lengbindó ti hĩngangɔ andia tɛ Yehova wa ala tɔndɔ nga ni. Kwɛ kɔi ndɛ lo mɛ ko, ti nɛngɔ ya e ti na nzɔ̃ mangbi na Yehova ko, ayɔ ya e mu batisimɔ wa e ti nga kɔi tɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova. Elengbi ti ngbãngɔ lá kwɛ “lingɔ ye mɛ ti nzɔ̃ni. Ngasia la elengbi ti lingɔ ni nɛ?

5. Tɔndɔngɔ Yehova na ya akpale zu alengbi na nɛ?

⁵ Ka lɛ Yehova ko, “dɔngɔ nɔ na mbilimbili” nga na “lingɔ ye ti nzɔ̃ni” alengbi na vɔrɔngɔ lo ngoi zu ka da ti Lo-lengɔ Gbia. (1 Sam. 15:22) Elengbi ti tɔndɔngɔ Nzapa lá kwɛ na ya kpale ti dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e zu, abɛse na ngoi mɛ e ngbã e kɔi na bɛ e. (Mas. 3:6; Mos. 12:13, 14) Ni du ngbondoni ya, e ngbã lá kwɛ tɔndɔngɔ Yehova abɛse na ya akpale ti yakere yakere. Lingɔ ngaso na fangɔ ya, e ndo ye lo nvɛ̃ni wa e dɔ nga dã na Lo​—Yn. 14:23; 1 Yn. 5:3.

6. Na bangɔ Aebreo 6:10-12, ye mɛ ngbondoni mɛ aɔ aseliye ti nzɔ̃ni tɛ e ti gã nɛ?

⁶ Yehova ndo sepala nvɛ̃ni na nzɔ̃ liye mɛndó e li gã. Ni la, ta bo aseliye ti mbilimbili  mɛndó e fa gã bo la na lingɔ ya, e ngbã azi mɛ lo ili ala ka gbɛ gofa tɛ lo ti tandi ma. E hũ ni kaya Aebreo 6:10-12. (Di) mɛ tɛnɛ ya, ta bɛ Yehova lengbi ti lingɔ na akpale ti nzɔ̃ni mɛndó e li tɛrɛ lo gã ma. Kanda lo ye ya, e ngbã lá kwɛ vɔrɔngɔ “lo tee ka ndani.” Lo na ngbãngɔ kwa e ti kaka “se du ya ta e nzɛ̃ ma.”​—Gal. 6:9.

TƐNƐ MBILIMBILI MƐ KA BƐ MƆ

7. Tɛnɛngɔ mbilimbili mɛ ka bɛ alengbi na nɛ?

⁷ Ambanga azi mɛ ndo ye ya, Yehova ili la ka gbɛ gofa ti tandi tɛ lo ndo “tɛnɛ mbilimbili mɛ ka bɛ la.” (Nz. 15:2) Ni fa ya, ta ala ndo tɛnɛ nvɛ̃nɛ ma. Yehova ndo ye ya, e du là kwɛ mbilimbili na ya aye mɛ e ndo li nga na atɛnɛ mɛ e ndo tɛnɛ. (Aeb. 13:18) Ni du ngbondoni, “Yehova ndo kɛ̃ awa siɔ kpale, kanda lo ndo du na mangbi na azi mɛ mbilimbili.​”—Mas. 3:32.

8. Aseliye mɛ elengbi ti kpɛngɔ nɛ?

⁸ Azi ko la ndo ‘tɛnɛ mbilimbili ka bɛ la’ ko, ta ala lengbi ti tɔndɔngɔ Yehova na lɛ azi wa ala kɛ̃ tɔndɔngɔ lo na ngoi mɛ ala kɔi ma. (Yis. 29:13) Ala ndo kpɛ lingɔ aye ti siɔni. Zo mɛ ndo li siɔ kpale na ya mbingo, lo lengbi ti bandangɔ dɛngɔ kitɛ na ambanga andia ti ndara tɛ Yehova. (Zaki 1:5-8) Lo lengbi ti kɛ̃ngɔ tɔndɔngɔ Yehova na ya akpale mɛ lo ndo hũ ya, ta ni du ngbondoni ma. Wa se lo hũ ya, ta kɛ̃ngɔ tɔndɔngɔ tɛ ni asi na siɔ kpale ma ko, lo na bandangɔ kongɔ nyɔ ndia tɛ Nzapa, wa ta Yehova na yengɔ sambela tɛ lo ma.(Mos. 8:11) Kanda, e ye dungɔ mbilimbili na ya akpale zu.

9. Aye mɛ elengbi ti mandangɔ na ndo tɛnɛ mɛndó Yezo tɛnɛ hɛ̃ Natanaɛlɛ na ngoi mɛndó ala tengbi ti fãni ti uzu nɛ? (Ba nga limɔ.)

⁹ Na omɛ aba dungɔ na bɛ ti mbilimbili ko, e manda kpale ti ngbondoni mɛndó Yezo li na ngoi mɛndó lo tengbi na Natanaɛlɛ ti fãni ti uzu. Ni du nvɛ̃ni ngbondoni ya, zo tɛnɛ tɛnɛ ti mbilimbili mɛ ka bɛ lo. Elengbi ti hũngɔ ni na semɛndó Filipɛ ili na kwa lo Natanaɛlɛ ya, lo tengbi na Yezo. Abɛse dundó hũngbingɔ ti uzu tɛ Yezo na Natanaɛlɛ ko, lo tɛnɛndó ya: “ba bɛta zo ti Izraɛlɛ mɛ ta lo ndo tɛnɛ nvɛ̃nɛ ma.” (Yn. 1:47) Biani, Yezo hũndó ya ambanga  ava lo ndó na mbilimbili, kanda lo fandó yangondo ya, mbilimbili tɛ Natanaɛlɛ ɔndó tɛ ala zu. Mabere e, Natanaɛlɛ ngandó zo ti zangangɔ lengbingɔ. Kanda ta lo ndo lindó ye na gbɛ mbingo ma, lo ndó mbilimbili na ya akpale zu. Yezo ye wa lo sepalandó na Natanaɛlɛ na lo ti seliye niko. Ni na dungɔ ye ti gonda se du ya, Yezo tɛnɛ nga ngaso na lo tɛ e!

10. Nda mɛ ayɔ ya, e du na kpengba lɛ na ndo tɛnɛ mɛ e ndo tɛnɛ nɛ? (Zaki 1:26)

¹⁰ Andia gba mɛ kaya Nzembo 15 ndo fa na e se mɛ elengbi ti lingɔ na ye tɛrɛ azi mɛndɛ̃. Nzembo 15:3 abanda na tɛnɛ mɛ, zo mɛ Yehova ili lo ka gbɛ gofa ti tandi tɛ lo “ta lo du zo mɛ ndo kala lo tɛrɛ a fɔ̃ lo ma, ta lo ndo li nga ye ti siɔni tɛrɛ ala ma, wa ta lo ndo gbɛ̃ nga ndima tɛ akwa lo ma.” Se e salela tɛnɛ tɛ e na ndenge ti siɔni ko, alengbi ti singɔ na akpengba kpale gba hɛ̃ azi mɛndɛ̃ wa alengbi nga ti gbanzingɔ e ya, e du azi mɛ Yehova ili la ka gbɛ gofa tɛ lo ti tandi.​—Di Zaki 1:26.

11. Lengɔ nvɛ̃nɛ na ili azi lengbi na nɛ, wa zo ko la ndo le nvɛ̃nɛ na ili azi la lo kɛ̃ gbinyangbingɔ bɛ lo alengbi ti lengɔ na lo nɛ?

¹¹ Wa sungɔ mbeti ti Nzembo tɛnɛ nga tɛnɛ mɛ aba nvɛ̃nɛ. Nvɛ̃nɛ lengbi na nɛ? Na ndunu ni, nvɛ̃nɛ lengbi na atɛnɛ zu ti siɔni mɛ ndo si ka yanga ti nɛngɔ ya a gbɛ̃ ndima tɛ azi. Se mɔ tɛnɛ nvɛ̃nɛ na ili azi mɛndɛ̃ wa ta mɔ ye gbinyangɔ bɛ mɔ ma ko, alengbi ti hãngɔ mɔ kaya bombi.​—Yir. 17:10.

12-13. Ambanga akpale mɛ wa la elengbi ti lengɔ nvɛ̃nɛ na ili akwa e zangangɔ ya, e hĩnga ni nɛ? (Ba nga limɔ.)

¹² Nzembo 15:3 tɛnɛ ya, azi ko la Yehova ili la ka tɛ lo ko, ta ala ndo li ye ti siɔni tɛrɛ a fɔ̃ la ma wa ta ala ndo le nga nvɛ̃nɛ tɛrɛ a fɔ̃ la ma. Tɛnɛ niko lengbi na nɛ?

¹³ Na ngoi mɛndɛ̃ alengbi ti singɔ na e ya, e tɛnɛ atɛnɛ ti nvɛ̃nɛ na ili azi mɛndɛ̃ zangangɔ ya, e hĩnga. Na ndakisa: (1) Nyita wali kɔi mɛ zia kwa tɛ lo ti sungɔ lége ti ngoi zu, (2) Kɔli kɔi ná ya lo mɛ ta ala di dɛ li kwa ka Bethel ma, wa ti (3) Nyita kɔli kɔi mɛ ta lo di dɛ li  kwa ti biazo bere wa zangɔ na kwa ma. Ni du nvɛ̃ni nzɔ̃ni kambisangɔ nda mɛ ala zia na kwa tɛ la bere tɛnɛngɔ ni hɛ̃ azi mɛndɛ̃? Ngoi mɛndɛ̃ ta e hĩnga nvɛ̃ni ye mɛ to ala ya, ala li agbinyangbi niko ma. Hãngɔ ni zingɔ, zo ko la Yehova ili lo kaya tabɛrnaklɛ tɛ lo ko, “ta lo lengbi ti lingɔ fɔ̃ lo siɔni ma, wa ta lo lengbi nga ti tɛnɛngɔ nvɛ̃nɛ na ili akwa lo ma.”

HƐ̃ NDIMA HƐ̃ AZI KO NDO VƆRƆ YEHOVA

14. Ngasia la azi ko la Yehova ili la alengbi ti kɛ̃ngɔ “zo mɛ ndo ko nyɔ ndia” nɛ?

¹⁴ Nzembo 15:4 tɛnɛ na lo tɛ akwa Yehova ya, “ala kɛ̃ azi zu ko la ndo ko nyɔ ndia.” Ngasia la elengbi ti lingɔ ni nɛ? Ngama azi ti zangangɔ lengbingɔ, ta elengbi nvɛ̃ni ti hĩngangɔ na seni zo mɛ ndo ko nyɔ ndia ma. Na lo nɛ? Na lo ti zangangɔ lengbingɔ tɛ e ko, e ndo sepala na seliye tɛ azi mɛndɛ̃ kanda bɛ e lengbi ti sĩngɔ na azi mɛndɛ̃. Ni la, elengbi bo ti kɛ̃ngɔ zo mɛ Yehova hũ lo mabere wa “kongɔ nyɔ ndia.” (1 Kɔr. 5:11) Ni lengbi na azi zu ko la ndo li siɔ kpale wa ala ndo kɛ̃ gbinyangbingɔ bɛ la, ná ala ko ndo kɛ̃ tɔndɔngɔ loyengɔ tɛ e wa ala ndo gbɛ̃ nga nzɔ̃ mangbi tɛ e na Yehova.​—Mas. 13:20.

15. Lége kɔi mɛ elengbi ti hɛ̃ngɔ ndima hɛ̃ azi mɛ “ndo vɔrɔ Yehova” nɛ?

¹⁵ Na tɛnɛ mɛndɛ̃, Nzembo 15:4 ndo hũnda e ya, e tɔndɔ “azi ko la ndo kpɛ Yehova.” Na dengɔ bɛ zu e du lá kwɛ na tɔndɔngɔ na ndo akwa Yehova. (Roma 12:10) Ngasia? Kɔi ti aye mɛ Nzembo 15:4 tɛnɛ adu ya, zo ko la Yehova ili lo kaya tabɛrnaklɛ tɛ lo ko, ta “lo lengbi ti diringɔ na kapa mɛ lo ko gesi ma, abɛse du ya, kapa niko lengbi ti singɔ na apɛnɔ.” Se du ya, ta e ndo kokisa kapa mɛ e ko hɛ̃ azi ma ko, e hĩnga ya, ni lengbi ti singɔ na pɛnɔ hɛ̃ azi mɛndɛ̃. (Mat. 5:37) Na ndakisa, Yehova ndo ye ya, azi ko la ni ili la kaya tabɛrnaklɛ tɛ ni ko, ayɔ ya ala tɔndɔ kapa tɛ la ti libala. Lo ndo ma nga dengɔ bɛ na ngoi ko la awa dungɔ ayangambi ndo li kpengbani ti nɛngɔ ya, ala kokisa kapa mɛ ala ko hɛ̃ ayati la. Songo tɛ e na lo tɛ Nzapa nga na azi mɛndɛ̃ ndo to e ya, e li zu mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, e kokisa akapa mɛ e ko hɛ̃ ala na bangɔ likoki tɛ e.

16. Lége mɛndɛ̃ mɛ elengbi ti hɛ̃ngɔ ndima hɛ̃ akwa Yehova nɛ?

¹⁶ Fangɔ songo du ye mɛndɛ̃ mɛ ndo fa ya, e ndo tɔndɔ akwa Yehova. (Roma 12:13) Lekisangɔ ngoi ndoni kɔi na ayata kɔli ná ayata wali ti ya bombi lengbi nga ti zangɔ e ti nɛngɔ ya, e du na nzɔ̃ mangbi na ala nga na Yehova. Hãngɔ ni zingɔ, se du ya e ndo fa songo na azi wa e ndo yamba nga ala na seni ko, e ndo landa se lɛlo tɛ Yehova.

NGBÃ MBILIMBILI NA NDO KPALE MƐ ABA DUNGƆ NA GWƐ̃ FALANGA

17. Nda mɛ Nzembo 15 tɛnɛ tɛnɛ mɛ aba falanga nɛ?

¹⁷ Ngbangɔ tɛnɛ ya, zo ko la Yehova ili lo ka tabɛrnaklɛ tɛ lo ko, “ta lo lengbi ti hɛ̃ngɔ falanga tɛ lo ya, adiri na ni hɛ̃ lo na bɛnɛfisɛ ma, ta lo lengbi nga ti mungɔ ye ti kanyaka ma.” (Nz. 15:5) Nda mɛ wa sungɔ mbeti ti Nzembo su tɛnɛ mɛ a ba falanga nɛ? Na lo mɛ ya, se ta e ba falanga na ndenge ti nzɔ̃ni ma ko, elengbi ti lingɔ azi mɛndɛ̃ siɔni wa elengbi nga ti gbɛ̃ngɔ nzɔ̃ mangbi tɛ e na Nzapa. (1 Tim. 6:10) Na ngoi ti gã, ambanga azi mɛndɛ̃ ndo zɛ̃ndó falanga tɛ la na awa yɛrɛ ti nɛngɔ ya, ala diri na ni hɛ̃ ani na bɛnɛfisɛ. Kwɛ kɔi, azi mɛndó ndo fa ngbanga ndo mundó kanyaka ti nɛngɔ ya, ala fa ngbanga bi li azi mɛ ta ala na foti ma. Kanda Yehova kɛ̃ nvɛ̃ni aseliye niko.​—Ezk. 22:12.

18. Hũnda mɛ elengbi ti hũndangɔ na tɛrɛ e na ndo kpale mɛ aba se tɛ e ti bangɔ na falanga nɛ? (Aebreo 13:5)

¹⁸ Na dungɔ nzɔ̃ni ya, mɔ ba tɛrɛ mɔ na seni  na ndo kpale mɛ aba falanga. Hũnda tɛrɛ mɔ na ndo mɛ: ‘Dangɔ bɛ tɛ mbi ndo du bo ngoi zu na ndo falanga nga na ndo aye mɛ falanga lengbi ti vɔ̃ngɔ? Se du ya mbi zɛ̃ falanga tɛ zo, mbi ndo mbi ye ma diringɔ na ni iɔ hɛ̃ lo ma, mbi ndo da na bɛ mbi ya, ta zo niko na gwɛ̃ ni ma? Wa se du ya mbi na falanga gba, alengbi ti tongɔ mbi, mbi ti na dangɔ bɛ ya, mbi la mbi du ngbondoni, kanda ni ndo gbanzi mbi ya, ta mbi le songo ma? Mbi lengbi ti fangɔ ngbanga ndo ayata kɔli bere ayata wali, na tɛnɛngɔ ya ala ndo ye aye ti mi gba na lo mɛ ya, ala na falanga? Mbi ndo ye bo dungɔ na nzɔ̃ mangbi na awa ye, wa mangbi tɛ mbi na awa yɛrɛ ndo du bo yakere?’ Adu ngbondoni ya e ba ahũnda mɛ na seni, na lo mɛ ya, Yehova hɛ̃ e ndima na ilingɔ e ka tabɛrnaklɛ tɛ lo. Kanda, elengbi bo ti ngbãngɔ kaya tabɛrnaklɛ tɛ Yehova se du ya, ta e ndo du na gwɛ̃ falanga gba ma. Se e kpã tɛnɛ mɛ na kwa ko, Yehova na batangɔ e bwai na bwai!​—Di Aebreo 13:5.

YEHOVA NDO YE AKWA LO

19. Nda mɛ Yehova ye ya, e kpã na kwa awangɔ zu mɛ e lua kaya Nzembo 15 nɛ?

¹⁹ Nzembo 15 kɔndani na kapa mɛ: “Zo ko la kpã na kwa awangɔ mɛ zu ko, ta ye ti siɔni na singɔ na lo bɛ gbɔ ma.” (Nz. 15:5) Wa sungɔ Nzembo kambisa hɛ̃ e nda mɛ Nzapa ndo hɛ̃ e andia tɛ lo. Yehova ye ya e du na dengɔ bɛ. Ni la, lo ndo hɛ̃ e andia mɛ na hɛ̃ngɔ e anzɔ̃ sulu wa ni nga na batangɔ e.​—Yis. 48:17.

20. Nzɔ̃ sulu mɛ azi mɛ Yehova ili ala na luangɔ nɛ?

²⁰ Azi ko la Yehova ye ala ya, ala ngbã ka gbɛ gofa tɛ lo ti tandi ko, ala na luangɔ anzɔ̃ sulu na bi mɛ na gangɔ. Awakristo mɛ ahĩnĩ ala na kpɔ̃ ti nyingɔ mɛ angbã mbilimbili na luangɔ “ndo gba” ka ndo mɛ Yezo lɛkɛ na lo tɛ la. (Yn. 4:2) Azi ko la na nzɔ̃ dangɔ bɛ ti luangɔ dungɔ lɛ ngɛ̃́ ge lɛ sese ndo kũ na yɔngɔrɔ bɛ kapa mɛ kaya Suma 21:3. Biani, e zu e ndo hũ ya, e na ndima na lo mɛ ya Yehova ili e na dengɔ bɛ ti nɛngɔ ya, e du akwa lo, wa e ngbã azi mɛ lo ili ala ti bwai ka gbɛ gofa ti tandi tɛ lo!