Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ 24

EDWƐNE 24 Bɛrɛla Gyihova Boka Ne Azo

Yɛ Gyihova Ɛyɛvolɛ Dahuu!

Yɛ Gyihova Ɛyɛvolɛ Dahuu!

“O Gyihova, nwane a bayɛ ɛyɛvolɛ wɔ wɔ ɛdanlɛsua ne anu a?”EDW. 15:1.

BODANE

Yɛbazuzu mɔɔ yɛyɛ a yɛbahɔ zo yɛayɛ Gyihova agɔnwo mɔ la anwo na yɛanlea kɛzi ɔkpondɛ kɛ yɛ nee ɔ gɔnwo mɔ di la.

1. Saa yɛzuzu Edwɛne 15:​1-5 ne anwo a, kɛzi ɔbaboa yɛ ɛ?

 WƆ EDWƐKƐ mɔɔ li ɛhye anyunlu la anu, yɛzukoale kɛ saa Gyihova azonvolɛ mɔɔ bɛyila bɛ nwo zo la nee ye nyia agɔnwolɛvalɛ kpalɛ a, bɛbahola bɛayɛ nyɛvolɛ wɔ ye sɛkɛlɛneɛ adenle zo ɛdanlɛsua ne anu. Noko duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ amaa yɛahola yɛayɛ ye nyɛvolɛ a? Edwɛne 15 ne ka ɛhye anwo edwɛkɛ dɔɔnwo. (Kenga Edwɛne 15:​1-5.) Edwɛne ɛhye maa yɛnwu mɔɔ yɛyɛ a yɛbabikye Nyamenle kpalɛ la.

2. Mɔɔ edwɛndolɛnli Devidi hanle Gyihova ɛdanlɛsua ne anwo edwɛkɛ la, duzu a ɔbayɛ kɛ ɛnee wɔ ye adwenle nu a?

2 Edwɛne 15 ne bɔ ɔ bo kɛ: “O Gyihova, nwane a bayɛ ɛyɛvolɛ wɔ wɔ ɛdanlɛsua ne anu a? Nwane a badɛnla wɔ boka nwuanzanwuanza ne azo a?” (Edw. 15:1) Mɔɔ edwɛndolɛnli Devidi ɛlɛka Gyihova “ɛdanlɛsua” ne anwo edwɛkɛ la, bie a ɛnee ɛdanlɛsua ne mɔɔ gyinlanle Gebɛyɔn mekɛ bie la a ɛnee wɔ ye adwenle nu a. Eza mɔɔ Devidi hanle Nyamenle “boka nwuanzanwuanza ne” anwo edwɛkɛ la ɔbayɛ kɛ Zayɔn mɔɔ wɔ Gyɛlusalɛm la a ɛnee ɔlɛka nwolɛ edwɛkɛ a. Devidi zile ɛdanlɛsua wɔ ɛkɛ na ɔvale ngyekyeleɛ ɛlɛka ne ɔziele nu hɔkpulale kɛ bɛzile ɛzonlenlɛsua ne bɛwiele la. Ɛnee Zayɔn wɔ Gebɛyɔn nyiakɛ na adenle mɔɔ la bɛ avinli la tendenle le kɛyɛ kilomita 10.—2 Sa. 6:17.

3. Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛte Edwɛne 15 ne abo a? (Eza nea nvoninli ne.)

3 Nɔhalɛ nu, bɛammaa Yizilayɛma dɔɔnwo adenle bɛammaa bɛanzonle wɔ ɛdanlɛsua ne anu ɛlɛ, na bɛ nuhua ekyi bie ala a hɔle ɛleka mɔɔ ɛnee bɛfa ngyekyeleɛ ɛlɛka ne bɛsie la a. Noko Gyihova azonvolɛ nɔhavoma kɔsɔɔti bahola ayɛ ɔ gɔnwo mɔ dahuu amaa bɛahɔ zo bɛayɛ nyɛvolɛ wɔ ye sɛkɛlɛneɛ adenle zo ɛdanlɛsua ne anu. Ɔle debie mɔɔ yɛ muala yɛkulo kɛ yɛyɛ a. Edwɛne 15 ne bobɔle subane bie mɔ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛnyia na yɛda bɛ ali amaa yɛayɛ Gyihova agɔnwo mɔ dahuu la.

Ɛnee Yizilayɛma mɔɔ wɔ Devidi mekɛ zo la bahola apɛ awie mɔɔ le ɛyɛvolɛ wɔ Gyihova ɛdanlɛsua ne anu la anwo nvoninli wɔ bɛ adwenle nu (Nea ɛdendɛkpunli 3)


YƐ AWIE MƆƆ Ɛ NWO ƐNLƐ NGEHANLEƐ YƐƐ ƐYƐ MƆƆ TENRƐ LA

4. Kɛzi yɛkola yɛnwu kɛ tɛ mɔɔ Gyihova kpondɛ kɛ yɛyɛ la ala a le kɛ bɛbazɔne yɛ ɛ? (Ayezaya 48:1)

4 Bɛha awie mɔɔ le Nyamenle agɔnwo la anwo edwɛkɛ wɔ Edwɛne 15:2 kɛ ɔle “sonla mɔɔ anwo ɛnlɛ ngehanleɛ, ɔyɛ mɔɔ tenrɛ.” Ɛhye le debie mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛkɔ zo yɛyɛ a. Noko asoo yɛbahola yɛayɛ menli mɔɔ ‘yɛ nwo ɛnlɛ ngehanleɛ’ ɔ? Ɛhɛe. Dasanli biala ɛnli munli ɛdeɛ, noko saa yɛyɛ biala mɔɔ yɛbahola la yɛtie Gyihova a, ɔbabu yɛ kɛ ‘yɛ nwo ɛnlɛ ngehanleɛ.’ Saa yɛyila yɛ nwo zo yɛmaa Nyamenle na bɛsɔne yɛ a, ɛnee bɔ zo mɔɔ yɛbɔ yɛ nee Nyamenle agɔnwolɛvalɛ ne abo a. Yɛ ye nzonlɛ kɛ wɔ tete ne, saa awie vi Yizilayɛ a yemɔ ɛngile kɛ ɔle Gyihova ɛyɛvolɛ. Bie mɔ zɛlɛle ye noko bɛanyɛ ye wɔ “nɔhalɛ nee tenleneyɛlɛ nu.” (Kenga Ayezaya 48:1.) Ɛnee ɔwɔ kɛ Yizilayɛma mɔɔ di nɔhalɛ la sukoa mɔɔ Gyihova kpondɛ kɛ bɛyɛ la na bɛfa bɛbɔ bɛ ɛbɛla. Zɔhane ala a ɛnɛ noko, amaa Gyihova alie yɛ ado nu la, tɛ mɔɔ ɔkpondɛ kɛ yɛyɛ la ala a le kɛ bɛbazɔne yɛ na bɛavɛlɛ yɛ Gyihova Dasevolɛ. Ɔwɔ kɛ yɛkɔ zo ‘yɛyɛ mɔɔ tenrɛ la.’ Kɛ ɔkɛyɛ na yɛayɛ zɔ ɛ?

5. Bɛka kɛ yɛdie Gyihova wɔ debie biala anu a, ɔkile duzu?

5 Wɔ Gyihova anye zo, saa yɛta yɛyɛ gyimalilɛ bie mɔ wɔ Belemgbunlililɛ Asalo a, yemɔ ala ɛngile kɛ ‘yɛ nwo ɛnlɛ ngehanleɛ’ yɛɛ yɛkɔ zo ‘yɛyɛ mɔɔ tenrɛ la.’ (1 Sam. 15:22) Ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbadie Nyamenle wɔ debie biala anu, saa yɛ ngomekye bɔbɔ a yɛwɔ ɛleka bie a. (Mrɛ. 3:6; Nol. 12:​13, 14) Ɔhyia kɛ yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbadie Gyihova wɔ ninyɛne mɔɔ yɛbu bɛ kɛ nwolɛ ɛngyia kpalɛ bɔbɔ la anu. Yɛyɛ ye zɔ a, ɔmaa ɔda ali kɛ amgba yɛkulo ye, na ɔmaa ɔ nye die yɛ nwo.—Dwɔn 14:23; 1 Dwɔn 5:3.

6. Kɛ mɔɔ Hibuluma 6:​10-12 kile la, duzu a nwolɛ hyia kpalɛ tɛla ninyɛne mgbalɛ mɔɔ yɛyɛ ye dɛba la ɛ?

6 Gyihova anye sɔ mɔɔ yɛyɛ yɛmaa ye dɛba la kpalɛ. Noko ninyɛne mgbalɛ mɔɔ yɛyɛ ye dɛba la angomekye ɛmmaa yɛnfɛta kɛ yɛbayɛ nyɛvolɛ wɔ Gyihova ɛdanlɛsua ne anu dahuu. Hibuluma 6:​10-12 maa edwɛkɛ ɛhye anu da ɛkɛ ne kpalɛ. (Kenga.) Gyihova arɛle ɛnvi ninyɛne mgbalɛ mɔɔ yɛyɛ ye dɛba la. Noko ɔkulo kɛ yɛkɔ zo yɛfa yɛ ɛkɛla muala yɛsonle ye ‘yɛkɔ awieleɛ.’ Na saa “yɛamkpo aze a,” ɔbayɛ yɛ gɔnwo dahuu.—Gal. 6:​9, ɔbdw.

KA NƆHALƐ WƆ WƆ AHONLE NU

7. Saa bɛka kɛ ɛha nɔhalɛ wɔ wɔ ahonle nu a, ɔkile duzu?

7 Ɔwɔ kɛ awie mɔɔ ɔkulo kɛ ɔyɛ ɛyɛvolɛ wɔ Gyihova ɛdanlɛsua ne anu la yɛ awie mɔɔ “ɔka nɔhalɛ wɔ ye ahonle nu.” (Edw. 15:2) Tɛ mɔɔ ɛhye kile la ala a le kɛ yɛnrɛbɔ adalɛ. Gyihova kulo kɛ yɛdi nɔhalɛ wɔ mɔɔ yɛka nee mɔɔ yɛyɛ la anu. (Hib. 13:18) Ɛhye hyia kpalɛ, “ɔluakɛ Gyihova kyi mɛlɛbɛla sonla, noko Ɔ nee tenlenema nyia agɔnwolɛvalɛ kyengye.”—Mrɛ. 3:32.

8. Nyɛleɛ boni a ɔnle kɛ yɛyɛ a?

8 Bɛdabɛ mɔɔ ‘bɛka nɔhalɛ wɔ bɛ ahonle nu’ la ɛndie Nyamenle wɔ mekɛ mɔɔ awie mɔ wɔ bɛ nwo ɛkɛ ne la na saa ɔka bɛ ngomekye a, bɛayɛ ninyɛndane bɛavea. (Aye. 29:13) Bɛmbɔ mɛlɛbɛla ɛbɛla. Bie a awie mɔɔ le mɛlɛbɛla la babɔ ɔ bo anyia adwenle kɛ tɛ mekɛ ne amuala a Gyihova mɛla bie mɔ le kpalɛ a. (Gye. 1:​5-8) Bie a ɔnrɛdie Gyihova wɔ ninyɛne mɔɔ ɔsuzu kɛ nwolɛ ɛngyia kpalɛ la anu. Akee saa ɔzɔho kɛ ɔnnyia ye anzosesebɛ ne anwo anzohwenlɛ biala a, ɔmaa ɔsi ɔ kɛnra ɔyɛ ɛtane dɔɔnwo. Bie a ɔsuzu kɛ ɔlɛsonle Nyamenle noko Gyihova ɛnrɛlie ye ɛzonlenlɛ ne ɛnrɛdo nu. (Nol. 8:11) Noko yɛmɛ yɛkulo kɛ yɛdi nɔhalɛ wɔ debie biala anu.

9. Duzu a yɛbahola yɛazukoa yɛavi mekɛ mɔɔ limoa mɔɔ Gyisɛse yiale Natanayɛle la anu a? (Eza nea nvoninli ne.)

9 Yɛbahola yɛazukoa deɛmɔti ɔhyia kɛ yɛka nɔhalɛ wɔ yɛ ahonle nu la anwo debie yɛavi mekɛ mɔɔ limoa mɔɔ Gyisɛse yiale Natanayɛle la anu. Mɔɔ Felepe nee ɔ gɔnwo Natanayɛle hɔyiale Gyisɛse la, nwanwane debie bie zile. Ɛnee Gyisɛse ɛtɛyiale Natanayɛle ɛlɛ ɛdeɛ, noko Gyisɛse hanle kɛ: “Nea, Yizilayɛnli mɔɔ amgba mɛlɛbɛla biala ɛnle ye nu la ɛne.” (Dwɔn 1:47) Ɛnee Gyisɛse ze kɛ ye ɛdoavolɛma mɔɔ ɛha la ka nɔhalɛ, noko ɛnee Natanayɛle ɛdeɛ ne bo zo. Ɛnee Natanayɛle le kɛ yɛdayɛ ala la, ɔnli munli. Noko ɛnee ɔnle nabalaba, emomu ɔlile nɔhalɛ wɔ debie biala anu. Gyisɛse anye liele yemɔ anwo na ɔhanvole Natanayɛle wɔ nwolɛ. Saa Gyisɛse nwu debie zɛhae bie wɔ yɛ nwo a, nea kɛzi ɔbamaa yɛ nye alie a!

Felepe ɛva ɔ gɔnwo Natanayɛle, sonla mɔɔ mɛlɛbɛla biala ɛnle ye nu la, ɛrahile Gyisɛse. Bɛbahola bɛaha edwɛkɛ ko ne ala wɔ yɛ nwo ɔ? (Nea ɛdendɛkpunli 9)


10. Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛnea edwɛkɛ mɔɔ yɛka la boɛ a? (Gyemise 1:26)

10 Ninyɛne mɔɔ bɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ Edwɛne 15 la anu dɔɔnwo fale kɛzi yɛ nee awie mɔ di la anwo. Edwɛne 15:3 ka kɛ awie mɔɔ le ɛyɛvolɛ wɔ Gyihova ɛdanlɛsua ne anu la ‘ɛnva ɔ tafinlima ɛnzɛkye awie mɔ duma, ɔnyɛ ɔ gɔnwo ɛtane, yɛɛ ɔngeha ɔ gɔnwo mɔ anwo edwɛkɛ ɛtane ɛtane.’ Saa yɛyɛ ninyɛne ɛhye mɔ bie a, ɔbahola yeaboda awie mɔ kpalɛ na ɔnrɛmaa yɛnrɛyɛ nyɛvolɛ wɔ Gyihova ɛdanlɛsua ne anu.—Kenga Gyemise 1:26.

11. Kɛzi asafo ne yɛ bɛdabɛ mɔɔ bɛsɛkye awie mɔ duma mɔɔ bɛnnu bɛ nwo la ɛ?

11 Edwɛndolɛnli ne eza hanle sonla mɔɔ ɔsɛkye awie mɔ duma la. Ɔka bɛ nwo adalɛ edwɛkɛ mɔɔ ɔmaa bɛdi nyane la. Bɛtu bɛdabɛ mɔɔ bɛsɛkye awie mɔ duma mɔɔ bɛnnu bɛ nwo la bɛfi Kilisiene asafo ne anu.—Gyɛ. 17:10.

12-13. Tɛnlabelɛ boni bie mɔ anu a yɛbahola yɛaheha yɛ gɔnwo mɔ anwo edwɛkɛ ɛtane ɛtane mɔɔ yɛnrɛnwu ye a? (Eza nea nvoninli ne.)

12 Eza Edwɛne 15:3 kakye yɛ kɛ Gyihova nyɛvolɛ ɛnyɛ bɛ gɔnwo mɔ ɛtane yɛɛ bɛngeha bɛ gɔnwo mɔ anwo edwɛkɛ ɛtane ɛtane. Kɛzi yɛbahola yɛaheha yɛ gɔnwo mɔ anwo edwɛkɛ ɛtane ɛtane ɛ?

13 Yɛbahola yɛaheha awie anwo edwɛkɛ ɛtane ɛtane mɔɔ yɛnrɛnwu ye a; bie a yɛbava ɔ nwo adalɛ edwɛkɛ yɛakpɔsa. Kɛ neazo la: (1) adiema raalɛ bie ɛgyakyi dahuu ɛzonlenlɛ gyima ne, (2) agyalɛma bie ɛvi Bɛtɛle, anzɛɛ (3) adiema nrenyia bie ɛnle asafo nu kpanyinli anzɛɛ sonvolɛ bieko. Asoo ɔle kpalɛ kɛ yɛbava yɛ adwenle yɛabubu deɛmɔti bɛ tɛnlabelɛ ne ɛhakyi la na yɛaha adwenle mɔɔ yɛnyia la anwo edwɛkɛ yɛahile awie mɔ ɔ? Bie a ninyɛne dɔɔnwo a ɛmaa bɛ tɛnlabelɛ ne ɛhakyi a, noko yɛnze. Ɔti awie mɔɔ le ɛyɛvolɛ wɔ Gyihova ɛdanlɛsua ne anu la ‘ɛnyɛ ɔ gɔnwo ɛtane, yɛɛ ɔngeha ɔ gɔnwo mɔ anwo edwɛkɛ ɛtane ɛtane.’

Ɔnyɛ se kɛ yɛbasalo awie mɔ anwo adalɛ edwɛkɛ, bie a ɛhye bamaa yɛazɛkye bɛ duma (Nea ɛdendɛkpunli 12-13)


DI BƐDABƐ MƆƆ BƐSULO GYIHOVA LA ENI

14. Kilehile deɛmɔti menli mɔɔ le Gyihova nyɛvolɛ la twe bɛ nwo fi “awie biala mɔɔ yɛ kyibadeɛ la” anwo la anu.

14 Edwɛne 15:4 se awie mɔɔ le Gyihova agɔnwo la twe ɔ nwo fi “awie biala mɔɔ yɛ kyibadeɛ la” anwo. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛahola yɛayɛ zɔ ɛ? Kɛ menli mɔɔ yɛnli munli la, yɛnlɛ tumi kɛ yɛbahile awie mɔɔ yɛ kyibadeɛ la. Duzu ati ɔ? Wɔannea a awie mɔ subane ti ɔbamaa yɛabikye bɛ yɛɛ bie mɔ ɛdeɛ noko baha yɛ ɛya. Ɔti bɛdabɛ mɔɔ Gyihova nwu bɛ kɛ ‘bɛyɛ kyibadeɛ’ la ala a ɔwɔ kɛ yɛtwe yɛ nwo yɛfi bɛ nwo a. (1 Kɔl. 5:11) Menli ɛhye mɔ bie a le bɛdabɛ mɔɔ bɛkɔ zo bɛyɛ ɛtane mɔɔ bɛnnu bɛ nwo, bɛdabɛ mɔɔ bɛmbu yɛ diedi ne anzɛɛ bɛbɔ mɔdenle kɛ bɛbazɛkye yɛ nee Gyihova agɔnwolɛvalɛ ne la.—Mrɛ. 13:20.

15. Adenle ko mɔɔ yɛdua zo yɛdi “bɛdabɛ mɔɔ bɛsulo Gyihova la eni” la a le boni?

15 Eza Edwɛne 15:4 se yɛli “bɛdabɛ mɔɔ bɛsulo Gyihova la eni.” Ɔti yɛkpondɛ ndenle yɛdua zo yɛda atiakunlukɛnlɛma nee ɛbulɛ ali yɛkile Gyihova agɔnwo mɔ. (Wlo. 12:10) Wɔ ndenle boni mɔ azo? Adenle ko mɔɔ bɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ Edwɛne 15:4 la a le kɛ awie mɔɔ le ɛyɛvolɛ wɔ Gyihova ɛdanlɛsua ne anu la bɔ “ɛwɔkɛ a ɔngakyi ɔ nloa, saa bɔbɔ ɔyɛ se kɛ ɔbali zo a.” Saa yɛanli yɛ ɛwɔkɛ zo a, ɔbahola yeagyegye awie mɔ. (Mat. 5:37) Kɛ neazo la, Gyihova anye la kɛ ye nyɛvolɛ ne mɔ bali bɛ agyalɛ ndanehanlɛ ne azo. Eza saa awovolɛ bɔ mɔdenle di ɛwɔkɛ mɔɔ bɛbabɔ bɛ mra la azo a, ɔmaa ɔ nye die. Ɛlɔlɛ mɔɔ yɛlɛ yɛmaa Nyamenle nee yɛ gɔnwo la bamaa yɛayɛ biala mɔɔ yɛbahola la yɛali yɛ edwɛkɛ zo.

16. Adenle boni bieko a yɛdua zo yɛdi Gyihova agɔnwo mɔ eni a?

16 Adenle bieko mɔɔ yɛdua zo yɛdi Nyamenle agɔnwo mɔ eni la a le kɛ yɛbalie bɛ ɛyɛvolɛ na yɛayɛ bɛ nyele. (Wlo. 12:13) Saa yɛfa yɛ mekɛ mɔɔ yɛfa yɛdie yɛ menle la yɛ nee yɛ mediema mrenyia nee mraalɛ bɔ nu yɛ ninyɛne a, ɔboa yɛ ɔmaa yɛmia agɔnwolɛvalɛ mɔɔ yɛ nee bɛ lɛ la anu na yɛbikye Gyihova kpalɛ. Eza saa yɛdie nyɛvolɛ a, ɛnee yɛlɛsukoa Gyihova.

MMAYƐ EZUKOA NWO ANYEBOLO

17. Duzu ati a bɛhanle ezukoa nwo edwɛkɛ wɔ Edwɛne 15 ne anu a?

17 Yɛkenga ye kɛ awie mɔɔ le Gyihova ɛyɛvolɛ la ‘ɛnva ye ezukoa ɛmbɔ bosea ɛnlie mpaefoa, yɛɛ ɔnlie belaebo ɔntia mɔɔ edwɛkɛ ɛnle ɔ nwo la.’ (Edw. 15:5) Duzu ati a bɛhanle ezukoa nwo edwɛkɛ wɔ Edwɛne 15 ezinra ɛhye anu a? Ɔluakɛ saa yɛ nye bolo ezukoa a, ɔbahola yeagyegye awie mɔ na yeazɛkye yɛ nee Nyamenle agɔnwolɛvalɛ ne. (1 Tim. 6:10) Wɔ tete ne, menli bie mɔ nee bɛ mediema ehyiavolɛma anli ye boɛ na bɛmaanle bɛduale mpaefoa kpole wɔ ezukoa mɔɔ bɛvale bɛbɔle bɛ bosea la anwo. Eza ndɛnebuavolɛma bie mɔ liele belaebo na bɛbuale bɛdabɛ mɔɔ edwɛkɛ ɛnle bɛ nwo la mgbɔvodɛne. Gyihova kyi nyɛleɛ ɛhye mɔ.—Yiz. 22:12.

18. Kpuya boni mɔ a baboa yɛ amaa yɛazuzu adwenle mɔɔ yɛlɛ wɔ ezukoa nwo la anwo a? (Hibuluma 13:5)

18 Ɔle kpalɛ kɛ yɛbazuzu adwenle mɔɔ yɛlɛ wɔ ezukoa nwo la anwo. Biza ɛ nwo kɛ: ‘Asoo dahuu melɛdwenle ezukoa nee ninyɛne mɔɔ melɛ ezukoa a mebadɔ la anwo ɔ? Saa mebiza bosea a asoo ɔkyɛ na meadua ɔluakɛ melɛ adwenle kɛ ahenle mɔɔ vale ezukoa ne maanle me la ɛngyia nwo ɔ? Asoo melɛ ezukoa a ɔmaa mete nganeɛ kɛ me nwo hyia noko ɔmaa ɔyɛ se kɛ mebayɛ nyele ɔ? Saa me mediema mrenyia nee mraalɛ bie mɔ lɛ ezukoa dɔɔnwo a, asoo mebua bɛ ndɛne kɛ bɛkulo anwonyia ɔ? Asoo mefa bɛdabɛ mɔɔ bɛle sukoavolɛma la ala agɔnwolɛ na megyakyi ehyiavolɛma ɔ?’ Yɛnyia nwolɛ adenle kpole kɛ yɛbayɛ Gyihova nyɛvolɛ. Saa yɛanyɛ ezukoa nwo anyebolo a, yɛbahola yɛahɔ zo yɛayɛ Gyihova nyɛvolɛ. Saa yɛyɛ ye zɔ, Gyihova ɛnrɛgyakyi yɛ ɛlɛ!—Kenga Hibuluma 13:5.

GYIHOVA KULO Ɔ GƆNWO MƆ

19. Duzu ati a Gyihova kulo kɛ yɛyɛ ninyɛne ɛhye mɔ amuala a?

19 Ɛwɔkɛ ɛhye a dwula Edwɛne 15 ne a: “Sonla mɔɔ yɛ ɛhye mɔ amuala la gyi ye kpundii dahuu.” (Edw. 15:5) Wɔ ɛke, edwɛndolɛnli ne hanle debie titili mɔɔ ɔti Nyamenle kpondɛ kɛ yɛyɛ ɛhye mɔ amuala la. Gyihova kulo kɛ yɛ nye die. Ɛhye ati a yemaa yɛ adehilelɛ mɔɔ ɔbamaa yɛanyia nyilalɛ nee anwobanebɔlɛ la.—Aye. 48:17.

20. Duzu a menli mɔɔ le Gyihova nyɛvolɛ la bahola amaa bɛ nye ala a?

20 Gyihova nyɛvolɛ bahola amaa bɛ nye ala kenle bie mɔɔ yɛ anyelielɛ la ade. Nɔhavoma mɔɔ bɛkpokpa bɛ la bɛahɔdɛnla anwuma wɔ “ɛleka dɔɔnwo” ne mɔɔ Gyisɛse ɛziezie ɛmaa bɛ la anu. (Dwɔn 14:2) Bɛdabɛ mɔɔ bɛlɛ anyelazo kɛ bɛbadɛnla azɛlɛ ye azo la anye la ɛwɔkɛ mɔɔ wɔ Yekile 21:3 la ade. Nɔhalɛ nu, ɔle enililɛ kpole kɛ Gyihova ɛdo ɛsalɛ ɛvɛlɛ yɛ muala kɛ yɛrayɛ ɔ gɔnwo mɔ, yɛrayɛ nyɛvolɛ wɔ ye ɛdanlɛsua ne anu dahuu la!

EDWƐNE 39 Nyia Duma Kpalɛ Wɔ Nyamenle Anyunlu