Eya go dikagare

Eya go lelokelelo la dikagare

 SIERRA LEONE LE GUINEA

1915-1947 Mehleng ya Pele (Karolo 3)

1915-1947 Mehleng ya Pele (Karolo 3)

Go Nea Bohlatse Diprofenseng le Metseng e Mengwe

Ka ge Phuthego ya Freetown e be e fišegela therešo, e ile ya “swarega kudu ka lentšu.” (Dit. 18:5) Alfred Joseph o re: “Gantši ke be ke bofelela lepokisi la dipuku tša rena tše di theilwego Beibeleng sethuthuthung sa ka se segolo sa mohuta wa Norton. Ke moka Ngwanabo rena Thomas goba Sylvester Grant o be a tla namela ka morago ga ka gomme re lebe metseng ya magaeng le ditorotswaneng tša Freetown go yo rerela batho, go etša ge re be re go bitša bjalo mehleng yeo.”

Go ba go fihla ka 1927, bagoeledi ba ile ba nea bohlatse kudu motseng wa Freetown le motseng wa kgauswi le moo wo o bitšwago The Colony. Eupša go thoma ka 1928, phuthego e be e hira pese ngwaga o mongwe le o mongwe pele ga sehla sa dipula gomme e yo nea bohlatse diprofenseng tše dingwe. Bao ba bego ba sa kgone go ya ba be ba thekga maeto ao ka tšhelete, gomme maeto ao a be a etelelwa pele ke Melbourne Garber. Bagoeledi bao ba be ba nea bohlatse ditoropong le metseng ya ka bohlabela bja Kailahun le ka borwa go fihla kgauswi le mollwane wa Liberia. Ka Sontaga sa pele sa kgwedi e nngwe le e nngwe, ba be ba boela go yo hlagolela kgahlego.

Mo e ka bago ka yona nako yeo, Ngwanabo rena Brown o ile a etela West Indies gomme a boa a rekile koloi, e lego e nngwe ya dikoloi tša pele go tsena nageng ya Sierra Leone. Koloi ya  gona e be e na le tshepedišo ya modumo e matla yeo e bego e hlametšwe go nea bohlatse phatlalatša. Ngwanabo rena Brown o be a tla phaka koloi yeo mafelong a batho bohle gomme a bapale mmino o monate wo o bego o gogela mašaba koloing yeo. Ke moka o be a tla nea polelo e kopana goba a bapale yeo e rekhotilwego gomme a botše mašaba gore a tle a itšeele dikgatišo tše di theilwego Beibeleng. Koloi yeo ya go bolela—go etša ge e ile ya bitšwa bjalo—e be e kgahla mašaba gomme batho ba be ba kgeregela go yona go tlo theetša molaetša.

Go nea bohlatse ka sebete

Ka morago, Ngwanabo rena Brown o ile a leba tšhemong yeo e bego e se ya hlwa e šongwa, karolong ka moka ya Afrika Bodikela moo go bego go bolelwa Seisemane. Mafelelong a bo-1920, o ile a tšea maeto a go nea bohlatse nageng ya Gambia, Ghana, Liberia le Nigeria. Ngwanabo rena Brown o ile a hwetša batho bao ba thabelago nageng e nngwe le e nngwe,  eupša tšhemo ya Nigeria e ile ya bonagala e nonne go di feta. Ka 1930, yena le lapa la gagwe ba ile ba huduga Freetown gomme ba ya Lagos. Ge a le moo, o ile a tšwela pele a okametše modiro wa Mmušo Afrika Bodikela.

Ga bjale Dihlatse tša ka godimo ga tše 500 000 di hlankela Jehofa kua Afrika Bodikela

Ka 1950, ge bolwetši bo be bo gapeletša Ngwanabo rena Brown go boela Jamaica, o ile a šia bohwa bjo bogolo moo. Ka nywaga ya ka godimo ga e 27, yena le mosadi wa gagwe ba bone Dihlatse tša Afrika Bodikela di oketšega go tloga go tše pedi go fihlela di feta 11 000. Ba bone ka mahlo go phethagala ga boporofeta bja Jesaya bjo bo rego: “Yo monyenyane e tla ba ba sekete (1 000) gomme mmotlana a ba setšhaba se matla.” (Jes. 60:22) Lehono, e lego nywaga ya ka godimo ga e 60 feela, “setšhaba se matla” sa Dihlatse tše fetago 500 000 se hlankela Jehofa kua Afrika Bodikela.

Go se Šišinyege ka Tlase ga Thibelo

Ge Ntwa ya Bobedi ya Lefase e be e aparela Afrika, batho ba Jehofa kua Sierra Leone ba ile ba kgomarela boemagare bja bona bja Bokriste. (Mika 4:3; Joh. 18:36) Bahlankedi ba mmušo ba Brithania ba ile ba ba latofatša ka maaka gore ba leka go menola mmušo, ka gona ba dula ba beile mediro ya bona leihlo gomme ba thibela dikgatišo tša bona. Baphuruphutši ba kua Freetown ba ile ba hwetša dikgatišo tše dingwe tša rena tšeo di bego di rometšwe moo gomme ba di fiša. Bana babo rena ba bangwe ba ile ba golegwa ka ge ba ile ba hwetšwa ba na le dikgatišo tše di bego di thibetšwe eupša go se kgale ba lokollwa. *

Go sa šetšwe thibelo yeo, Dihlatse di ile tša tšwela pele ka modiro wa boboledi. Pauline Cole o hlalositše ka gore: “Ngwanabo rena yo a bego a šoma sekepeng seo se bego se sesela tikologong ya rena ka mehla, o ile a tšwela pele a re tlišetša dikopi  tša Morokami. Re be re diriša dikopi tšeo go ngwalolla dikopi tše dingwe gore re kgone go swara diboka. Le gona re be re phrintha dipampišana tšeo di bego di ahlaahla ditaba tša Beibele gomme re di abela batho. E bile bana babo rena ba ile ba tšwela pele ba nea dipolelo tša phatlalatša le go bapala dipolelo tše di gatišitšwego tša Ngwanabo rena Rutherford tšeo di kilego tša gašwa radiong, kudukudu metsaneng ya kgojana.”

Le ge maiteko ao e be e le a manyenyane, Jehofa o ile a a šegofatša. James Jarrett yo a hlanketšego nywaga e mentši e le mogolo le mmulamadibogo yo a kgethegilego, o gopola ka gore: “Nakong ya ntwa, ke be ke šoma go pšhatla maswika ge kgaetšedi yo mongwe yo a bego a tšofetše a be a mpha pukwana e rego Refugees. Ka ge bafaladi ba bantši ba be ba fihlela Freetown, sehlogo sa yona se ile sa nkgahla kudu. Ke ile ka bala pukwana yeo bošegong bjoo gomme gateetee ka lemoga gore ke hweditše therešo. Mesong e latetšego, ke ile ka tsomana le kgaetšedi yoo ka ba ka mo hwetša gomme ka kgopelela bana bešo ba bararo dikopi. Ka moka ga rena re le ba bane re ile ra amogela therešo.”

Ge ntwa e be e fela ka 1945, Phuthego ya Freetown e be e na le bagoeledi ba 32. Bagoeledi bao ba ile ba dula ba botega le go dula ba le mafolofolo moyeng. Ba be ba itokišeleditše go tšwela pele ka modiro e bile ba o fišegela.

Lesolo la go Laletša Batho Dibokeng tša Phatlalatša

Ka August 29, 1945 Sebokeng sa Tirelo sa beke le beke, Phuthego ya Freetown e ile ya ahlaahla lesolo le lefsa leo le bego le tsebišitšwe ka go Informant ya December 1944 (yeo ga bjale e bitšwago Tirelo ya Rena ya Mmušo). Phuthego e nngwe le e nngwe e be e swanetše go laletša batho le go swara diboka tše nne tša phatlalatša “motseng o mongwe le o mongwe, toropong e nngwe le e nngwe le motsaneng o mongwe le o mongwe” tšhemong ya yona. Seboka se sengwe le se sengwe se be se tla akaretša polelo yeo e tšeago iri e tee ka ngwanabo rena (yo a nago le nywaga e 18 goba go feta moo) yo a  ipontšhitšego a na le bokgoni Sekolong sa Bodiredi sa Pušo ya Modimo. Ka morago ga diboka tšeo tše nne, bana babo rena ba be ba rulaganya dihlopha tša go ithuta Beibele go thuša batho bao ba thabelago tikologong e nngwe le e nngwe.

Bagoeledi ba ile ba arabela bjang tlhahlong ye e mpsha? Dintlha tša Sebokeng sa Tirelo Phuthegong ya Freetown di begile se se latelago:

Modulasetulo: “Le nagana’ng ka lesolo le le lefsa?”

Ngwanabo Rena wa Pele: “Ga se ra swanela go letela gore dilo di sepele gabotse go swana le Amerika. Batho ba mo ga ba swane le ba Amerika.”

Ngwanabo Rena wa Bobedi: “Ke la ka leo.”

Ngwanabo Rena wa Boraro: “Go re’ng re sa le leke?”

Ngwanabo Rena wa Bone: “Gona go tla ba thatanyana.”

Ngwanabo Rena wa Bohlano: “Eupša re swanetše go latela tlhahlo yeo mokgatlo wa Jehofa o re neago yona.”

Ngwanabo Rena wa Botshelela: “Nna ke bona mo nageng ya gabo rena lesolo le le ka se atlege.”

Kgaetšedi wa Pele: “Eupša tlhahlo yeo e lego ka go Informant e molaleng. A re e lekeng!”

Ba ile ba tšea karolo lesolong leo. Go tloga lebopong la Freetown go fihla motseng wa Bo ka borwabohlabela go ya ka thoko ya Kabala tikologong ya ka leboa, bana babo rena ba ile ba swara diboka dikolong, mebarakeng le magaeng a batho. Lesolo le le ile la matlafatša phuthego gomme “lentšu la Jehofa la tšwela pele le gola e bile le phatlalala.”—Dit. 12:24.

Lega go le bjalo, go be go nyakega gore bagoeledi ba newe tlwaetšo go ya ka pušo ya Modimo. Se ke sona seo Jehofa a ilego a ba nea sona!

^ ser. 10 Thibelo e ile ya tlošwa ka 1948.