Hi ku ya hi xiringanyeto xin’wana, vanhu va kwalomu ka 3 000 ku ya eka 5 000 va le Sierra Leone ni vanhu va madzana va le Guinea a va twi. Tanihi leswi Yehovha a “rhandzaka leswaku vanhu va mixaka hinkwayo va ponisiwa,” xana vanhu lava nga twiki a va ta ma “twisa” ku yini mahungu lamanene?—1 Tim. 2:4.

Michelle Washington, ku nga murhumiwa wa le Giliyadi loyi a fikeke eSierra Leone hi 1998, u ri: “Mina ni nuna wa mina Kevin hi averiwe ku ya evandlheni leri a ku hlanganyela vanhu va mune lava nga twiki. Leswi a ndzi kota ku vulavula Ririmi ra Mavoko ra le Amerika, a ndzi lava ku va pfuna. Rhavi ri ndzi rhambe leswaku ndzi ya tolokela vanhu lava nga twiki eminhlanganweni ni le tinhlengeletanweni naswona ri tivise mavandlha ya le kusuhi hi lunghiselelo leri. Nakambe rhavi ri hlele leswaku ku va ni titlilasi ta ririmi ra mavoko ta vahuweleri lava tsakelaka ku pfuna vanhu lava nga twiki. Hi  sungule ku lava vanhu lava nga twiki etikweni ni ku fambisa tidyondzo ta Bibele na vona. Leswi vanhu vo tala etikweni rero a va vona matshalatshala ya hina yo pfuna vanhu lava nga twiki, va hi bumabumerile. Hambiswiritano, ntirho wa hina a wu tsakisanga vanhu hinkwavo. Mufundhisi loyi a a dyondzisa vanhu lava nga twiki u hi vitane ‘vaprofeta va mavunwa.’ U lemukise vanhu lava nga twiki ni mindyangu ya vona leswaku va hi papalata. Van’wana va byeriwe leswaku loko va tihlanganisa na hina a va ta tekeriwa mudende. Hi ku hatlisa vanhu lava nga twiki va avane hi mintlawa yimbirhi: lava a va nga si tshama va hlangana na hina naswona a va seketela mufundhisi ni lava a va hlangane na hina naswona a va nga n’wi seketeli mufundhisi. Van’wana va ntlawa wo hetelela va seketele ntiyiso kutani va fanelekela ku khuvuriwa.”

Hi xikombiso, Femi u velekiwe a nga twi naswona a a kota ku vulavurisana na vanhu hi ku koweta. A a nga tshembi munhu—ngopfu-ngopfu vanhu lava twaka—naswona a a nga tsakangaka ni ku titwa a nga rhandziwi. Kutani u sungule ku dyondza Bibele ni vamakwerhu lava nga eka ntlawa wa ririmi ra mavoko. Hi ku hatlisa a a ya eminhlanganweni ya Vukreste nkarhi na nkarhi naswona a a tidyondzisa ririmi ra mavoko. Femi u fanelekele ku khuvuriwa naswona sweswi u dyondzisa vanhu van’wana lava nga twiki ntiyiso a tsakile.

Hi July 2010, ntlawa wa Ririmi ra Mavoko ra le Amerika eFreetown wu ve vandlha. Nakambe ku ni mintlawa ya ririmi ra mavoko eBo ni le Conakry.

Bibele yi vula leswaku Vakreste vo tala va lembe-xidzana ro sungula a va ri swisiwana. Mudyondzisiwa Yakobo u ri: “Xana Xikwembu a xi hlawulanga lava nga swisiwana emisaveni leyi leswaku va va lava fuweke hi tlhelo ra ku pfumela xana?” (Yak. 2:5, Bibele—Mahungu Lamanene) Ku va ni ripfumelo eka Yehovha swi chavelele ni ku nyika vahuweleri va le Sierra Leone ni le Guinea ntshembo.

Ripfumelo ri susumetele mindyangu yo tala ya Timbhoni  leyi nga swisiwana leyi tshamaka etindhawini leti nga ekule leswaku yi hlayisa mali ku ringana tin’hweti to hlayanyana leswaku yi ta ya emintsombanweni ya muganga. Van’wana a va byala swibyariwa leswaku va ta kuma mali yo famba ha yona. Mintlawa ya 20 ku ya eka 30 ya vapfhumba a yi manyana exiloranini lexi hisaka, lexi nga ni ritshuri xi tlhela xi ngundla-ngundla loko xi famba laha maendzo ya kona a ya teka tiawara ta 20 kumbe ku tlula. Vapfhumba van’wana a va famba mpfhuka wo leha. Makwerhu un’wana u ri: “Hi fambe tikhilomitara to sungula ta 80 hi ya entsombanweni hi ri ni xichocho lexikulu xa tibanana. Hi xavise tibanana endleleni, sweswo swi endle leswaku ndzhwalo wa hina wu hunguteka swi tlhela swi endla leswaku hi va ni mali leyi eneleke yo khandziya lori.”

Ripfumelo ri susumetele vahuweleri vo tala leswaku va hlula ndzingo wo rhurhela ematikweni lama fuweke. Emmanuel  Patton, loyi a nga thwasana ra Xikolo xa Bibele xa Vamakwerhu lava nga Tekangiki u ri: “Ha tshemba leswaku Yehovha u ta khathalela swilaveko swa hina. Leswi hi tshamaka etikweni leri nga ni xilaveko lexikulu xa vachumayeri va Mfumo, hi xiye leswaku ntirho wa hina i wa nkoka.” (Mat. 6:33) Sweswi Emmanuel i nkulu wa vandlha naswona yena ni nghamu yakwe Eunice va khomekile hi ku tirhela Yehovha. Tinhloko tin’wana ta mindyangu ti hlawula ku nga rhurhi leswaku ti ta hlayisa vun’we ni vuxaka bya tona bya ndyangu ni Xikwembu. Timothy Nyuma, loyi a a ri phayona ro hlawuleka tlhelo mulanguteri wa xifundzha la khomelaka un’wana u ri: “Ndzi ale ntirho lowu a wu ta endla leswaku ndzi va ekule ni ndyangu wa mina ku ringana nkarhi wo leha. Nakambe mina ni nsati wa mina Florence, hi yise vana va hina exikolweni xa  laha hi tshamaka kona ematshan’weni yo va yisa ekule leswaku va ya kurisiwa hi van’wana.”

Vamakwerhu van’wana va kombisa ripfumelo hi ku hambeta va endla mintirho ya Vukreste ku nga khathariseki swiphiqo swo hambana-hambana. Kevin Washington, loyi a boxiweke eku sunguleni u ri: “Vahuweleri vo tala va chumayela nkarhi na nkarhi ni ku hetisisa vutihlamuleri bya vona bya le vandlheni ku nga khathariseki swiphiqo swa vona leswi loko a swo humelela hina a swi ta hi endla hi hlundzuka ivi hi tshama ekaya. Hi xikombiso, van’wana va ni vuvabyi lebyi nga tshungulekiki naswona a va na vutshunguri ni mirhi leyi kumekaka etindhawini tin’wana. Van’wana va endla matshalatshala lamakulu leswaku va kota ku hlaya ni ku tsala. Loko ndzi sola-sola ndlela leyi makwerhu a swi hetisisaka ha yona swiavelo swakwe, a ndzi tivutisa ndzi ku: ‘Loko a ndzi tirha nkarhi hinkwawo, ndzi ri ni swiphiqo swa rihanyo, ndzi nga voni kahle ndzi ri hava manghilazi ya mahlo, ndzi ri hava layiburari ya swilo swa mfumo naswona ndzi ri hava gezi, xana a ndzi ta va ndzi nga endlanga hilaha ku fanaka?’”

Hi ndlela leyi ni hi tindlela tin’wana ta ntsandza-vahlayi, vamakwerhu va le Sierra Leone ni le Guinea va vangamise Yehovha. Ku fana ni Vakreste-kuloni va lembe-xidzana ro sungula, va tibumabumele tanihi vatirheli va Xikwembu ‘hi ku tiyisela swo tala, hi mahlomulo, hi swiyimo swa ku pfumala, tanihi swisiwana kambe va fuwisa vo tala, tanihi lava nga riki na nchumu kambe va ni swilo hinkwaswo.’—2 Kor. 6:4, 10.

Eka malembe lama tlulaka 90 lama hundzeke, Alfred Joseph na Leonard Blackman va vike leswaku masimu ya le Sierra Leone “ma basile leswaku ma tshoveriwa.” (Yoh. 4:35) Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 35, Manuel Diogo u tsale a ri eGuinea a ku: “Ku ni vanhu vo tala lava tsakelaka laha.” Namuntlha, malandza ya Yehovha ematikweni lawa mambirhi ma tiyiseka leswaku vanhu vo tala va ta ma tsakela mahungu lamanene.

 Hi 2012, vanhu va 3 479 va ve kona eXitsundzuxweni eGuinea, ku nga nhlayo leyi phindhiweke minkarhi leyi tlulaka 4,5 ya vahuweleri hinkwavo lava nga etikweni. Vahuweleri va 2 030 va le Sierra Leone, va engeteriwe hi vanhu va 7 854 lava veke kona eXitsundzuxweni, ku nga nhlayo leyi phindhiweke ka mune ya vahuweleri. Mukhegula un’wana loyi a ri kona eka madyambu wolawo ya Xitsundzuxo a ku ri Winifred Remmie loyi a nga phayona ro hlawuleka loyi a nga ni malembe ya 93. Yena ni nuna wakwe, ku nga Lichfield, va fike eSierra Leone hi 1963. Endzhaku ka malembe ya 60 a ri eka ntirho wa nkarhi hinkwawo, a ha ri phayona ro hlawuleka. Winifred u ri: “Ku hava ni un’we loyi a a ehleketa leswaku  tiko ra Sierra Leone ri nga va ni vamakwerhu lava wupfeke hi tlhelo ra moya. Hambileswi ndzi dyuhaleke, ndza ha lava ku hoxa xandla eka ntirho lowu wo tsakisa.” *

Timbhoni ta Yehovha ta le Sierra Leone ni le Guinea ti titwa hi ndlela leyi fanaka ni leyi Winifred a titweke ha yona. Ku fana ni mirhi leyi cheletiwaka kahle, ti tiyimisele ku hambeta ti tswala mihandzu leswaku ti vangamisa Yehovha. (Ps. 1:3) Hikwalaho ka matimba ya Yehovha, ti ta hambeta ti tivisa vanhu ntshembo wa xiviri, ku nga “ntshunxeko lowu vangamaka wa vana va Xikwembu.”—Rhom. 8:21.