Mu 1999, bamunyinefwe mu cilonganino ca bankomamatwi ica mu Kobe ku Japan, baumfwile ukuti kwali umwaume umo, Hirofumi uwali nkomamatwi. Ilyo munyinefwe umo ailelomba banyina ba ba Hirofumi ukuti abamoneko, balikeene. Munyinefwe aleya pa ng’anda libili libili mu kupaapaata banyina ba ba  Hirofumi, mpaka bushiku bumo babafumya mu ng’anda babaleta na pa mwinshi. Baali no mushishi no mwefu uutali kabili uwasakalala. Balemoneka kwati ni kalaala mpanga. Tabaleseka nangu fye kumwentula. Ba Hirofumi bali ni ba cibuulu kabili impofu. Ala munyinefwe alisungwike pa kubamona. E fyo atendeke ukupanga ifishibilo mu minwe yabo pa kuti alanshanye nabo. Ba Hirofumi tabalesakana nako, baali fye shilili. Ukufuma fye lintu ba Hirofumi bapofwile ninshi bali ne myaka 31, palipitile imyaka 10 ukwabula ukumonekela ku bantu.

Pa numa fye ya nshiku shibili munyinefwe alibweleleko na kabili. Banyina baba Hirofumi balipapile pa kumumona, pantu tabaleenekela ukutila kuti abwela pa numa ya kumona ifyo umwana wabo alemoneka. Na kabili munyinefwe apaapaatile banyina baba Hirofumi ukuti bamusuminishe ukumonana nabo. Balibaletele pa mwinshi. Munyinefwe alitwalilile ukutandalila ba Hirofumi pa mweshi uutuntulu, lelo ba Hirofumi te bakwankulako nakalya. E co banyinabo baebele munyinefwe ukuleka ukulayako pa kuti elaicusha. Na lyo line, talekele aletwalila ba Hirofumi amakeke pa kubalanga ukuti alibatemenwe. Lelo ilyo papitile imyeshi na imbi ibili, cali fye cimo cine kabili munyinefwe atendeke ukumona ukuti tapali ifikacitika.

Munyinefwe atontonkenye ukuyako umuku wa kulekeleshako. Ilyo ashilaya, alipepele kuli Yehova ukuti amwafwe pa kuti eshibe nga calilingile ukutwalilila ukulayako nelyo iyo. Ashifika fye pa ng’anda, munyinefwe aikete ukuboko kwa ba Hirofumi no kutendeka ukupanga ifishibilo mu minwe yabo. Abebele ukuti ku muulu kwaliba Lesa uwakwata ishina lya kuti Yehova uwalebamona  lyonse kabili e waishiba sana amafya yabo ukucila abantu bonse. Yehova alibabikako amano kabili alafwaya no kubalubula ku macushi yabo. E mulandu wine Nte umo alebatandalila. Pa kubalilapo, ba Hirofumi tabacitilepo nangu cimo. Lelo pa numa, baishileposha munyinefwe mu minwe na maka sana uku ninshi ne filamba filelukuta. Munyinefwe na o alyumfwile icikonko, alukusha ne filamba. Balitampile ukusambilila Baibolo.

Pa numa ya kusambilila pa myaka 11, ba Hirofumi batampile ukulalongana pa Ng’anda ya Bufumu iyali mupepi ukucila iyali ukutali umwalelonganina bankomamatwi uko baleya kale. Muli ici cilonganino, tamwali abaishibe ululimi lwa kupanga ifishibilo mu minwe. Lelo ilyo papitile umwaka umo ne myeshi 6, bamunyinefwe na bankashi 22, balisambilile ulu lulimi pa kuti baleafwa ba  Hirofumi pa kulongana. Mu January 2012, ba Hirofumi, balilandile ilyashi lyabo ilya kubalilapo mu Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa mu lulimi lwa kupanga ifishibilo mu minwe, e lyo umbi alepilibula ifyo balelanda. Mu October umwaka umo wine baishileba kasabankanya uushabatishiwa.

Ba Floren ba painiya abekala ku Philippines, batungulula amasambililo ya Baibolo nalimo 25 kabili abengi pali aba, ni bamalonda. Ilingi line aba baume balonda icungulo e lyo bamo balonda ubushiku bonse. Kanshi ba Floren basambilisha aba baume ukulingana ne fyo imibombele yabo ili. Balaya pa cifulo apo aba baume babombela no kusambilila nabo ilyo baletuushako nelyo pa nshita imbi ilyo bashingabapumfyanya. Bamo babasambilisha ukutampa ne nshita ya 19:00 hrs ukufika 23:00 hrs e lyo bamo babasambilisha ukutendeka pa 05:00 hrs ukufika 09:00 hrs. E lyo limo baya mu kutungulula amasambililo lilya bambi bainuka. Ukucita ifi kwalelenga balesambilila na balya abainuka e lyo na abali mu kutampa ukubomba. Ba Floren batile, “Ukutungulula amasambililo ayengi kunenga ukuba ne nsansa ukucila isho nalekwata kale.” Bamo pali aba baume balitendeka ukulongana. Umo alibatishiwa kabili pali ino nshita na o wine ni painiya wa nshita yonse nga ba Floren.

Ilyo bankashi babili ku Armenia baleshimikila ninshi ne mfula ileloka bamwene umwanakashi no mwana wakwe umukashana nabeminina mu mbali ya musebo kabili balibapeele trakiti. Bankashi balipapile sana pa kumfwa ukuti uyu mwanakashi Marusya, no mwana wakwe Yeva, baiminine pa maawala yabili, balefwaya ba Nte nangu ca kuti imiceele yalibipile. Mulandu nshi balefwaila ba Nte?  Ba ndume ya ba Marusya basambilile icine mu cifungo kuli bamunyinefwe abo bakakile pa mulandu wa kukanaitumpa mu fikansa fya calo. Ba Marusya baleenekela ukuti ba ndume yabo nga bafuma mu cifungo baali no kuba icipondo. Lelo te fyo baali. Ilyo ba ndume ya ba Marusya batwalilile ukusambilila ifya kwa Lesa kuli ba Nte, e lintu bayalwike no kuba umuntu umusuma. Ba Marusya no mwana wabo balifililwe ukumfwikisha icalecitika pantu amalyashi balebelenga pa fipampa na yalelandwa pa TV pali ba Nte yalibipile sana. Yeva atile: ‘Bayama baliba bwino sana. Nomba cinshi abantu balandila ifibi pali ba Nte?’ Apo alefwaya sana ukwishiba icalengele, aebele banyina ukuti: “Tatwakeshibe icishinka pali ba Nte, mpaka fye tubafwaye. Ili line natuyefwaya ba Nte pa kuti twishibe icishinka.” Kabili e fyo bacitile pali ubu bushiku ba bankashi bakumene nabo. Pa numa fye ya nshiku shibili, ba Marusya no mwana wabo balitendeke ukusambilila Baibolo. Balitampile ukulongana kabili pali ino nshita ni bakasabankanya abashabatishiwa.

Mu musumba wa Adana, ku Turkey, umwanakashi uwalefwaya ukuipaya pa mulandu wa mafya akwete na mafya yali mu lupwa lwakwe asangile magazini ibili pa mwinshi wa ng’anda yakwe. Nalimo, abaice abaleangala mu bwina mupalamano baisangile pa nshi, e lyo batoola babika na pa mwinshi, pantu baletontonkanya ukuti umwine wa magazini ni uyu mwanakashi. Uyu mwanakashi alitemenwe sana amalyashi ya bantu abo Baibolo yaalwile ubumi bwabo kabili aletontonkanya ukutila kuti atemwa na o ayaluka mu nshila imo ine. E co alitumine foni kuli nkashi uwaleikala mupepi ukubomfya inambala yali pali magazini. E fyo atampile no kusambilila Baibolo. Alitemenwe sana ifyo alesambilila kabili alefwaya no kutendeka ukulongana.  Ing’anda yakwe yali fye mupepi ne Ng’anda ya Bufumu. Ilyo line fye, alitendeke ukulalongana ukufika na lelo.

Ilyo bali pa ncito, ba Bam bakapokola mu Nepal, kabili abatemenwe ukuya ku calici, balikumene na bapainiya baibela abaupana. Balitemenwe pa kumona ifyo aba bapainiya bayaswike amepusho yonse ayo babepwishe ukubomfya Baibolo. Ba Bam balisumine ukusambilila Baibolo kabili balitendeke ukulongana. Ilyo baishibileko na fimbi, kampingu yabo yalitampile ukubacusha, e co balombele umukalamba wa ncito ukuti abapeeleko incito ya mu ofeshi iishili ya kubomfya imfuti. Umukalamba wa ncito alisumine. Pa numa ya kusangwa ku kulongana kwa citungu, ba Bam bapingwilepo ukuleka iyi ncito pantu kampingu yalebacusha.

Ilyo ba Bam balekele incito, abakashi tabatemenwe pantu abantu bali no kuleka ukubapeela umucinshi, bali no kuleka ukulafola indalama ishingi, kabili bali no kuleka ukulapokelela utuntu tumo uto balebapeela ku ncito, e lyo tabali no kupoka indalama sha penshoni. Pa kuti babanashe, baebele abalume babo ukuti, “Nkatampa ukusambilila Baibolo na ba Nte nga tamulekele incito.” Ilyo bamwene ukuti ifyo balefwaya tafibombele baebele kapokola mukalamba ukukaka abena mwabo pantu balemona kwati nalimo ba Bam kuti bayaluka. Pa numa ya kwikala mu cifungo pa nshiku 10, ba Bam balifumine kabili balefwaisha fye ukwingila incito imbi. Batampile ukubomba incito ya kwensha incinga iyakwata amawilo yatatu iya kusendelapo ifipe na bantu. Balebomba amaawala ayengi ninshi na kasuba nakalotoka. Nangu ca kuti bali na mafya, insansa shena balikwete. Balilundulwike basuka baba na bakasabankanya. Umuye nshiku, abena mwabo balilekele  ukubakaanya. Pa mulandu wa kuti ababwananyina mu cilonganino bali ne cikuuku sana kuli bena, bamuka ba Bam balitendeke ukusambilila Baibolo. Incito ba Bam babomba ilabafwa ukusanga indalama ishingi isha kushitamo ifyo ulupwa lwabo lukabila ukucila na pa sho balefola ilyo baali bakapokola. Mu February 2013, ba Bam balibatishiwe pa kulongana kukalamba, kabili abena mwabo no mwana wabo umwaume balitendeka ukulongana.

Ba Myeong-hee, bankashi abekala ku Korea, balilemana ukuulu kumo pa mulandu no bulebe balwele ilyo bali ne myaka fye ibili. Balanaka bwangu sana kabili limo balapona no kupona. Na kabili, umuti ba Myeong-hee banwa ulabalenga ukucita ifintu kwati nabafulungana, lelo balashipikisha. Ukupeema kulabafya sana kabili balomfwa ububi icilenga no kuti basakamikwe. Nangu ca kuti balikwata aya mafya, ba Myeong-hee balefwaya ukubomba bupainiya bwa kwafwilisha kabili pa myaka ibili iyapitapo balabombako bupainiya mupepi na cila mweshi. Balatasha sana Yehova pa kubapeela amaka ya kubomba umulimo wa kushimikila.

Ba Agnes, bamishonari ku Indonesia, baleshimikila namayo umo uwaleshitisha umusalu pa maliketi uwali pa bukulu. Uyu namayo alitemenwe sana ukubelenga magazini lyonse no kulanshanya ifya mu Baibolo nga tapamfiwe sana. Bushiku bumo, ba Agnes baliile mu kumona uyu mwanakashi, lelo tabamusangile. Abalume ba kwa uyu namayo baebele ba Agnes ukuti nakwata umwana. Ba  Agnes baliile mu kumumona. Kabili bamutwaliile Icitabo ca Malyashi ya mu Baibolo ninshi nabacipombelesha bwino bwino. Ala namayo alipapile ilyo amwene ukuti ba Agnes baisa mukumona umwana. Nomba apapile sana ilyo bamupeele ica bupe. Ilyo afungulwile ica bupe, alifililwe ukusumina, e lyo abepusha ati: “Mwafumya kwi ici citabo? Nalifwaya ici citabo pa myaka 30! Nalipitana mu matuuka bashitisha amabuuku, takwaba abacishiba, takwaba abacikwata kabili takwaba icitabo icingalingana ne ci.” Ilyo uyu mwanakashi aali umwaice banalume balikwete ici citabo kabili alitemenwe sana ukucibelenga. Pali ino nshita, uyu namayo no mwana umukalamba pa bana bakwe abanakashi balabelenga ici citabo. Bonse babili balitampa ukusambilila Baibolo.