Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Kipwilo kya mu Surabaya mu 1954

INDONESIA

Bamishonale ba ku Gileada Baishile

Bamishonale ba ku Gileada Baishile

Mu July 1951, kipwilo kyajinga na basapwishi bacheche kya mu Jakarta, kyatambwijile Peter Vanderhaegen, mishonale mutanshi kwiya mu Indonesia. Ku mpelo ya mwaka, bamishonale bakwabo 13 baishile kufuma ku Australia, Germany ne ku Netherlands, kino kyalengejile basapwishi kuvujilako.

Fredrika Renskers, mishonale wafumine ku Netherlands, waambile’mba, “Nalangulukile kuya na kusapwila ku nzubo ku nzubo kwingijisha maboko. Na mambo a kuba bantu bavula baambanga mulaka wa ku Netherlands, nebasapwilanga mu yenka uno mulaka.” Ronald Jacka, wafumine ku Australia washimikizhe’mba: “Twaingijishanga kakikachi kacheche po banembele jashi mu mulaka wa ku Indonesia. Saka nkyangye kukonkonsha ku kibelo, natalanga pa kakikachi pa kuba’mba ndabijile byambo bijipo.”

Bamishonale byo batendekele kutangijila mwingilo, basapwishi bavujijileko kufuma pa 34 kufika ku 91 mu mwakatu umo. Pa 1 September 1951, bashimikile ofweshi wa musampi wa Bakamonyi ba kwa Yehoba pa nzubo ya kwa André Elias ku Central Jakarta. Ronald Jacka ye wajinga mukulumpe wa musampi.

Mapunzha Akwabo a Kusapwilako

Mu November 1951, Peter Vanderhaegen bamutumine kuya na kwingijila ku Manado, ku North Sulawesi, akuno Theo Ratu ne mwinakwanji ko ko balengejile kajibumba ka bantu. Bantu ba ku ino mpunzha betelanga’mba bena Kilishitu kabiji banemekele bingi Mambo a Lesa. Bantu bavula baswishanga Bakamonyi kutwela mu mazubo abo ne kwibambila’mba balumbulule byaamba Baibolo. Javula besambanga na mabumba a bantu jikumi. Inge papita maminiti 15, besambanga na bantu 50. Kabiji mu jiola jimotu, besambanga na bantu 200.

Ku ntendekelo ya 1952, Albert ne Jean Maltby, bashimikile nzubo mwa kufikila bamishonale ku Surabaya, mu East Java mu muzhi mukatampe wa bubiji mu Indonesia. Kwaishile banyenga bamishonale batanu na umo, Gertrud Ott, Fredrika Renskers, Susie ne Marian Stoove, Eveline Platte, ne Mimi Harp. Fredrika Renskers waambile’mba, “Bantu bavula ba kokwa bajinga Bamozilemu kabiji bakasulukijile bantu. Kyamweka bantu bavula bapembejilenga kufunda bukine, akino kitulengejile kutendeka kwibafunjisha Baibolo. Mu myakatu isatu, Kipwilo kya Surabaya kyaikele na basapwishi 75.”

Missionary home in Jakarta

Pa kyokya kimye, mwanamulume umo Mozilemu aye Azis wa ku Padang, ku West Sumatra, wanembejile ofweshi wa musampi amba bamutumineko bintu bya kumukwasha kufunda pe Lesa. Azis wafundanga na bapainiya bafumine ku Australia ku ntendekelo ya 1930, bino walekele kufunda kimye bena Japan kyo balaminenga kyalo kyabo. Kabiji watolele buku wanembele Bakamonyi ba kwa Yehoba. Wanembele’mba: “Byo namwene keyala wa ku Jakarta pa uno buku, kyantundaikile bingi!” Ponkapotu, ofweshi wa musampi watumine Frans van Vliet kalama wa mwanzo kuya ku Padang. Wataaine’mba Azis wakisambapo kala ne Nazar Ris wakebeshenga kufunda pe Lesa. Abano banabalume ne bisemi byabo, batambwijile bukine. Mulongo Azis waikele mukulumpe mu kipwilo wa kishinka. Nazar Ris waikele painiya wiikajila, kabiji baana banji bavula luno ke Bakamonyi babambakana.

Frans van Vliet ne nyenga yanji Nel

Byo papichile kimye kicheche, mulongo Frans van Vliet wafwakashijile mulongo wa ku Netherlands walekele kusapwila washimukulwilenga kishimikwa mo baengwilanga manyi kyo baonawine kimye kya nkondo mu Balikpapan ku East Kalimantan. Frans wayile na uno mulongo mu mwingilo ne kumutundaika kufunjisha bantu bavula bakeba kufunda Baibolo. Saka akyangye kubwela ku Netherlands, uno mulongo walengele kajibumba kacheche mu Balikpapan.

Kechi papichile ne kimye kyabaya ne, nyenga Titi Koetin wabatizhiwetu katataka, wavilukijile ku Banjarmasin, ku South Kalimantan. Titi wasapwijilenga ku balongo banji mu muzhi wa Dayak, kabiji wakwashishe bavula kufunda bukine. Bakatataka bamo babwelele ku mizhi yabo ku Kalimantan ne kukalenga tumabumba tucheche twaikele ke bipwilo byakosa.

Kutuntulula Mabuku mu Mulaka wa ku Indonesia

Mwingilo wa kusapwila byo aijilengakotu palutwe, balongo bakebelenga mabuku avula a mu mulaka wa ku Indonesia. Mu 1951, batuntulwile buku wa kuba’mba, “Let God Be True” mu mulaka wa ku Indonesia, pano bino, kafulumende wapimpwile nnembelo ya mu mulaka wa ku Indonesia, akino kyalengejile musampi kupituluka jikwabo mu uno buku. * Uno buku byo bamulupwile, walengejile bantu bavula batanga mulaka wa ku Indonesia kumutemwa.

Mu 1953, ofweshi wa musampi wapulintile Kyamba kya Usopa 250 mu mulaka wa ku Indonesia, ano o ajinga magazini atanshi kwikalako mu myaka 12 yapichilepo. Kimye kitanshi, uno magazini wa mapa 12, mwajingatu mitwe ya kufundamo kwapwa. Byo papichile myaka isatu, afikile ku mapa 16 kabiji munkinyi wa kampanyi ye wapulintanga magazini 10,000 pa ñondo.

Mu 1957, batendekele kunemba Labainga! wa pa ñondo pa ñondo mu mulaka wa ku Indonesia. Labainga! yense ye bapulintanga pa ñondo ñondo wafikile ku 10,000. Na mambo a kubula bipepala bya kupulintilapo, balongo banembele nkalata ya kulomba kwibapa kitupa kya kutambwilapo mapepala. Kiloolo wa mu kafulumende waingijilenga pa ino nkalata, wibabuujile’mba: “Namona namba Menara Pengawal (Kyamba kya Usopa) o magazini awama a mu mulaka wa ku Indonesia kabiji mbena kwimupa kitupa kya kutambwilapo mapepala a kunembelapo magazini.”

^ jifu. 1 Kufuma mu 1945, bena Indonesia bapitulukilemo ja bubiji pa kuba’mba bafumyemo nnembelo ya kala ya mu mulaka wa ku Netherlands.