A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

‘Atu cu Pathian Miphun Nan Si cang’

‘Atu cu Pathian Miphun Nan Si cang’

“Hlanah cun nannih cu Pathian mi nan rak si lo, sihmanhsehlaw atu cu nan si cang.”—1 PET. 2:10.

1, 2. AD 33, Pentekos ni ah Jehovah nih zei thlennak dah a tuah? Jehovah miphun thar ah ahote dah a hun i tel? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

AD 33, Pentekos ni ah Jehovah nih thlennak nganpi a tuah. ‘Pathian Israel’ asiloah thlarau Israel tiah auhmi miphun thar kha a dirh. (Gal. 6:16, NW) Mah miphun thar i aa telmi hna thim awkah Jehovah nih thiang thlarau kha a hman. Mah miphun thar ah aa telmi hna cu Abraham tefa hna bantukin cuarpar tan an hau lo tiah Paul nih a ṭial. Annih cu thiang thlarau thawngin an “lung chungin cuarpar aa tanmi” an si.—Rom 2:29.

2 Pathian miphun thar ah aa tel hmasa bikmi hna cu Jerusalem i inncung dot ah aa pummi lamkaltu hna le a dang Khrih zultu za leng kha an si. (Lam. 1:12-15) Annih cu Pathian nih thiang thlarau a toih hna i a fale an hung si. (Rom 8:15, 16; 2 Kor. 1:21) Mah nih Khrih tlanhnak man kha Jehovah nih a cohlan i Nawlbia biakamnak kha biakamnak thar in a airolh ti a langhter. (Luka 22:20; Hebru 9:15 rel.) Mah chiti thuhmi zultu hna cu Jehovah miphun thar ah an hun i tel. Annih kha thiang thlarau nih holh tampi chim khawhnak, hngalhthiam khawhnak le “Pathian nih thil lianngan a tuahmi” kong cawnpiak khawhnak a pek hna.—Lam. 2:1-11.

Pathian Miphun Thar

3-5. (a) Pentekos ni ah Piter nih Judah mi hna kha zei kong dah a chimh hna? (b) Miphun thar cu zeitindah an karh thluahmah?

3 Jehovah nih Judah mi le Judah biaknak ah a lutmi hna kha a miphun thar a simi chiti thuhmi Khrihfabu chungmi si awkah lamkaltu Piter hmangin a sawm hna. Pentekos ni ah Piter nih Judah mi hna kha Jesuh an rak thahnak kong le atu ah an ‘Bawipa le Messiah’ in cohlan a herhnak kong kha ralṭha tein a chimh hna. Mibu nih zeidah kan tuah awk a si tiah an hal tikah Piter nih hitin a ti hna: “Nan dihlak in, pakhat hmanh bau loin, nan sualnak khan i mer tuah u, nan sualnak kha ngaihthiam nan si nakhnga nan sualnak khan i mer u law Jesuh Khrih min in tipilnak ing tuah u; cun Pathian laksawng Thiang Thlarau kha nan hmuh lai.” (Lam. 2:22, 23, 36-38) Mah ni ah mi 3,000 hrawng cu thlarau Israel miphun thar ah an hun i tel. (Lam. 2:41) Mah hnu zongah lamkaltu hna nih lungtho tein phung an chim i biatak a cohlangmi cu an tam chin. (Lam. 6:7) Miphun thar cu an karh thluahmah.

4 A hnuah Jesuh zultu hna nih Samaria mi hna sinah phung an hun chim. Samaria mi tampi nih biatak an cohlan i tipil an ing, asinain thiang thlarau cu an hmu rih lo. Cucaah Jerusalem i uktu bu nih mah Samaria unau hna sin tlawn awkah Piter le Johan kha an thlah hna. Mah lamkaltu pahnih nih Samaria unau pawl cungah an kut an chuan tikah “Thiang Thlarau kha an hmuh.” (Lam. 8:5, 6, 14-17) Cuticun Samaria unau hna cu chiti thuh an si i thlarau Israel miphun ah an hun i tel.

Piter nih Kornelias le a rualchan le a hawikom pawl kha phung a chimh hna (Catlangbu 5 zoh)

5 AD 36 ah Pathian nih thlarau Israel miphun thar i i tel awkah Piter hmangin phu dang kha a sawm hna. Piter nih Rom ralkap kepṭen Kornelias le a rualchan le a hawikom pawl phung a chimh hna tikah cutin a hung si. (Lam. 10:22, 24, 34, 35) Piter nih bia a chim lioah a bia a ngaimi miphun dang hna cu thiang thlarau an hmu tiah Baibal nih a ti. “Judah mi lakah a zummi, Joppa khua in Piter a run zul vemi hna nih khan Jentail mi cung zongah Pathian nih a Thiang Thlarau laksawng kha a toih ve ko ti an hmuh tikah an khuaruah a har.” (Lam. 10:44, 45) Mah caan thawkin cuarpar tan lomi miphun dang hna cu thlarau Israel miphun ah an hun i tel.

“Amah Min Putu” Miphun

6, 7. Jehovah min putu an si caah miphun thar ah aa telmi hna nih zeidah an tuah?

6 AD 49 ah tuahmi uktu bu meeting ah zultu Jeim nih hitin a chim: “Simon [Piter] nih zeitlukin dah Pathian nih Jentail mi kha an zawn a ruah hna ti cu a kan chimh cang i cu a langhnak cu anmah lakin amah min putu dingah mi aa thimmi hna hi a si.” (Lam. 15:14) “Amah min putu” miphun thar ah Judah mi le Jentail mi Khrihfa hna an i tel, annih kha Pathian nih miphun pakhat in a dirh hna. (Rom 11:25, 26a) A hnuah Piter nih hitin a ṭial: “Hlanah cun nannih cu Pathian mi nan rak si lo, sihmanhsehlaw atu cu nan si cang.” Piter nih mah miphun thar dirh an sinak a ruang kha hitin a fianter: “Nannih cu thimmi miphun, siangpahrang tlangbawi, miphun thiang, Pathian miphun hrimhrim nan si. Muihnak chungin amah ceunak chungah aan kotu hna Pathian nih khuaruahharmi thil a tuahmi thanh awkah nannih cu aan thimmi hna nan si.” (1 Pit. 2:9, 10) Annih cu a ral a ṭhami Jehovah tehte an si a hau i Jehovah kha van le vawlei i Cungnung Bik in zapi hmaiah an thangṭhat a hau.

7 Atu ah Jehovah nih thlarau Israel miphun thar kha a hman hna i “ka thimmi ka mi hna cu keimah ca i kaa sermi an si, anmah nih ka thangṭhatnak hla cu an sak hna lai” tiah a ti. (Isa. 43:21) Annih nih Jehovah lawng hi a hmaanmi Pathian a si i a dang pathian vialte cu a hmaan lomi an si tiah ralṭha tein mi an chimh hna. (1 Thes. 1:9, 10) Annih cu “Jerusalem khua le Judea ram vialte le Samaria ram ah le vawleicung khuazakip ah” Jehovah le Jesuh i a tehte an si.—Lam. 1:8; Kol. 1:23.

Kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna bantukin “Pennak chung i a ummi” chiti thuhmi hna zong Jehovah tehte an si

8. Kumzabu pakhatnak i Pathian miphun kha lamkaltu Paul nih zeitindah ralrin a pek hna?

8 Paul cu a hmaan lomi cawnpiaktu saya hna he bia an i ruah lio hmanhah a ral a ṭhami Jehovah tehte a si i Jehovah lawnglawng hi a hmaanmi Pathian a si kha a langhter. Jehovah cu “vawlei le a cung i a ummi thil vialte a sertu” a si i “vancung le vawlei Bawi a si” tiah a fianter. (Lam. 17:18, 23-25) Paul nih Khrihfabu zong kha hitin ralrin a pek: “Ka kal hnuah ṭih a nungmi cenghngia kha an ra lai i tuurun kha an ngan hna lai lo ti kha ka hngalh. Cun nanmah bu chung lila zong hin mi a cheu nih a zummi hna kha anmahlei i hruai awkah lih an chim lai caan kha a phan lai.” (Lam. 20:29, 30) Kumzabu pakhatnak a dih lai ah zumhpialmi tampi an um cang.—1 Johan 2:18, 19.

9. Lamkaltu hna an thih hnuah Pathian miphun lakah zeidah a cang?

9 Lamkaltu hna an thih hnuah zumhpialmi hna cu Khrihfabu ah an karh i Khrihfaram church hna kha an dirh. Mah a hmaan lomi Khrihfa hna cu Jehovah min putu miphun si loin Baibal an lehmi tampi ah Jehovah min kha an hloh lehlam. Cun a dang lam tampi zongin Pathian kha an thangchiat. Lawkih mi hna phungphai kha an zulh i Baibal ah a um lomi zumhnak kha an cawnpiak hna. A thiangmi raltuknak tiah auhmi raltuknak ah an i tel i Pathian caah kan dohmi a si ti hmanh in an ti. An ziaza a rawkral i nupa sualnak an tuah. Zumhpialmi an chuah hnu kum tampi chungah vawleicung ah zumhfek tein Jehovah a biami cu mi tlawmte lawng an si i “amah min putu” si awkah ṭha tein dirhmi phu a um lo.

Pathian Miphun Hrinṭhannak

10, 11. (a) Jesuh nih “rawl kung” le “belh” he aa tlaiin zeidah a chimchung? (b) Jesuh bianabia cu 1914 hnuah zeitindah a tlin?

10 Zumhpialnak ruangah a hmaanmi biaknak cu thleidan khawh awkah a har lai ti kha Jesuh nih rawl kung le belh kung bianabia hmangin a chimchung. “Mi an i hngilh karah” Mi Fapa nih rawl ci a tuhnak lo ah Khuachia nih belh ci a vorh lai tiah a ti. Rawl kung le belh kung cu “chan dongh caan” tiang an ṭhangṭi lai. “Thlaici ṭha” cu “Pennak chung i a ummi” kha an si i “belh” cu “mi ṭhalopa minung” kha an si tiah Jesuh nih a fianter. Donghnak caan chungah Mi Fapa nih vancungmi kha a thlah hna lai i rawl kung le belh kung kha an ṭhen hna lai. Mah hnuah vancungmi nih Pennak chung i a ummi kha an pumh hna lai. (Matt. 13:24-30, 36-43) Mah cu zeitindah a tlin? Mah nih vawleicung ah Pathian a bia taktakmi ṭha tein dirhmi phu pakhat um ṭhan awkah zeitindah a bawmh?

11 “Chan dongh caan” cu 1914 in aa thawk. Mah lio caan ah vawleicung ah chiti thuhmi Khrihfa a thong lawng an rak um rih. Mah kum ah aa thawkmi raltuknak caan chungah “Pennak chung i a ummi,” chiti thuhmi hna cu a Liannganmi Babilon ah sal an si rih. Asinain 1919 ah Jehovah nih a luatter hna i a hmaanmi Khrihfa hna le a hmaan lomi Khrihfa hna an i dannak cu a hung lang. Pathian nih “Pennak chung i a ummi” hna kha ṭha tein dirhmi miphun si awkah a pumh hna. Mah kong kha Isaiah nih hitin a chimchung: ‘Ram pakhat cu nikhat ah hrin khawh a si bal maw? Miphun phunkhat tah voikhat te ah hrin khawh a si bal maw? Asinain Zion cu nganfahnak a ing i a fapale kha a hrin cang hna.’ (Isa. 66:8, NW) Mah cacang i Zion timi cu vancungmi hna in dirhmi Jehovah bupi kha a si. Zion nih vawleicung ah chiti thuhmi hna kha a hrin hna i miphun pakhat in a dirh hna.

12. Chiti thuhmi hna cu zeiti lam in dah Jehovah min putu miphun an si?

12 Kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna bantukin tuchan i “Pennak chung i a ummi” chiti thuhmi hna zong Jehovah tehte an si. (Isaiah 43:1, 10, 11 rel.) Annih cu Khrihfa ziaza ṭha an langhter ca le “miphun vialte hna ca i tehte si awkah” Pennak kong thawngṭha an chim caah an i thleidang tuk. (Matt. 24:14; Fil. 2:15) Cutin an tuahnak thawngin mi tampi kha Jehovah he pehtlaihnak ṭha ngeih awkah an bawmh hna.—Daniel 12:3 rel.

“Na Sinah Kan Kal ko lai”

13, 14. Chiti thuh a si lomi hna nih an biaknak kha Jehovah nih a cohlan nakhnga zeidah an tuah a herh? Mah kha Baibal nih zeitindah a chimchung?

13 Hlanlio Israel chan ah, miphun dang hna nih a miphun he amah an biakṭi tikah Jehovah nih a cohlan ti kha a hmasa capar ah kan hmuh cang. (1 Si. 8:41-43) Tuchan zongah chiti thuh a si lomi hna nih an biaknak kha Jehovah nih a cohlan nakhnga chiti thuhmi hna he an biakṭi a hau.

14 Hi donghnak caan ah mi tampi cu Jehovah miphun he Pathian an biaṭi lai tiah hlanliopi in profet hna nih an chimchung. Isaiah nih hitin a chimchung: “Mi tampi nih an i thawh lai i, ‘BAWIPA tlang ah cun hung kal u sih, Israel Pathian biakinn ah cun hung kal u sih. Tuah hna seh ti a kan duhmi tuah kha kan thiam lai i a kan thimpiakmi lam kha kan zulh lai,’ an ti lai. BAWIPA cawnpiaknak cu Jerusalem in a ra i a mi hna sinah Zion in bia a chim.” (Isa. 2:2, 3) Zekhariah nih hitin a chimchung: “Miphun nganngan hna, mi ṭhawngṭhawng hna nih khan ralkapbu BAWIPA cu Jerusalem ah an fuh lai i a zaangfahnak kha an hal lai.” Mah phu cu “holh phun kip a hmangmi miphun kip chungin” a rami an si lai. Annih cu thlarau Israel mi hna he Pathian an biaṭi lai i hitin an ti lai: “Pathian cu na sinah a um ti kha kan theih caah na sinah kan kal ko lai.”—Zekh. 8:20-23.

15. “Tuudang” cu thlarau Israel mi ‘sinah an kal’ timi cu zei sullam dah a si?

15 “Tuudang” cu Pennak kong thawngṭha an chimnak thawngin thlarau Israel mi ‘sinah an kal.’ (Mar. 13:10) Annih cu Pathian miphun ah an hun i tel ve. Anmah le chiti thuhmi hna cu “tuukhal ṭha” a simi Khrih Jesuh tangah “tuurun run khat” an si.—Johan 10:14-16 rel.

Jehovah Miphun he Huhphenhnak Hmu

16. Armageddon a chuahtermi zei thil dah Jehovah nih a tuah lai?

16 A Liannganmi Babilon hrawh a si hnuah Pathian miphun cu fakpi in doh kan si lai. Jehovah nih a khiahmi caan ah vawleicung i thil sining hna kha a tlangtlak lai i mah nih a miphun dohnak kha a chuahter lai. Mah tikah Jehovah huhphenhnak kan herh lai. Mah dohnak nih “harnak” nganpi i a donghnak a simi Armageddon a chuahter lai. (Matt. 24:21; Ezek. 38:2-4) Gog nih “miphun hna lakin chuahpimi” hna kha a doh hna lai. (Ezek. 38:10-12) Mah tikah Jehovah nih a miphun khamh awkah rian a ṭuan colh lai i Gog le a ralkap kha a doh hna lai. Jehovah nih cungnung bik a sinak kha a langhter lai i a min kha a thianter lai. Hitin a ti: “Ka lianhngannak le ka thiannak kha ka langhter lai i miphun tampi sinah khan keimah cu kaa hngalhter lai; annih nih BAWIPA ka si kha an ka hngalh lai.”—Ezek. 38:18-23.

“Harnak” nganpi chungah Khrihfabu he naih tein kan um a hau lai (Catlangbu 16-18 zoh)

17, 18. (a) Gog nih Jehovah miphun a doh hna tikah Jehovah nih a mi kha zei lamhruainak dah a pek hna lai? (b) Jehovah huhphenhnak hmuh kan duh ahcun zeidah kan tuah a herh?

17 Gog dohnak aa thawk tikah Jehovah nih a salle kha hitin a ti hna lai: “Ka mi hna nan inn chungah lut u law innka i kharkhumh u. Pathian thinhunnak a dih hlantiang, caan tawite chung cu i thup u.” (Isa. 26:20) Mah caan chungah huhphenhnak hmuh awkah tuah a herhmi he aa tlaiin Jehovah nih lamhruainak a kan pek lai. ‘Inn chung’ timi cu Khrihfabu he aa pehtlai men lai.

18 Harnak nganpi chungah huhphenhnak hmuh kan duh ahcun tuchan vawleicung ah Pathian nih miphun pakhat a ngei ti le annih kha Khrihfabu in a dirh hna ti kha kan cohlan a hau. Jehovah miphun he kan ṭanṭi a hau i Khrihfabu he naih tein kan um a hau. “Khamhnak cu BAWIPA sinin a rami a si, BAWIPA nih a mi cu thluachuah pe ko hna seh” tiah Salm caṭialtu bantukin lungthin dihlak in chim kho ve hna u sih.—Salm 3:8.