Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

“Kipandjilo kyenu tákidi pêpi”!

“Kipandjilo kyenu tákidi pêpi”!

“Nubandulukye, nubûshe mitwe yenu mwiyilu, mwanda kipandjilo kyenu tákidi pêpi.”​—LUUKA 21:28, EEM.

NGONO: 133, 43

1. Mmyanda kinyi ibaadi ikitshike mu kipwa kya 66? (Tala kifwatulo ki ku mbangilo.)

BANDA kupwandjikisha su boodi mwina Kidishitu mushaale mu Yeelusalame mu kipwa kya 66. Kubaadi kukitshikye mwanda ukata. Ungi nfumu a basalayi mwina Looma abetanyina bu Florus bayibile talenta 17 mu makuta a mu ntempelo. Beena Yuuda abakwatshile nsungu musango umune. Abo nkwipaa basalayi bebungi ba beena Looma na kukimba kwikala bulungantu kwabadi. Kadi beena Looma abaadi batombokye. Munda mwa myeshi isatu, Cestius Gallus baadi mwifunyishe Yeelusaleme na basalayi baaye 30 000. Beena Yuuda batombokye babafwamine munda mwa ntempelo, kadi basalayi ba beena Looma nkutwela mu lupango lwa ntempelo na kukimba bya kwibatwelela munda. Moo ubaadi ukwate mwina kibundji ooso. Boodya kupusha naminyi su noobe baadi panka?

2. Bibaadi abitungu’shi beena Kidishitu bakite kinyi pababamwene basalayi ba beena Looma abefunyisha lupata lwabo, na abaadya kwibikita naminyi?

2 Yesu baadi mulangye na kudimusha balongi baaye pabitale uno mwada kumpala kwa bipwa akula’shi: “Nguba aanumono Yeelusaleme mbamwifunyishe kwi bilobo bya ngoshi, uukaayi paapa’shi nguba a kumubutula bakumbana. Paapa, booso abeekalanga mu Yuuda basuukile mu myengye; abeekala munda mwa kibalo, bemutuukye; abayikala mu mapya tabatwelanga dingi mu kibalo.” (Luuka 21:20, 21) Mushindo kinyi ubaabadi balombeene kukookyela ku malango a Yesu a kutuuka mu Yeelusaleme aku namu basalayi babaadi befunyishe kibundji? Kubaadi kukitshikye mwanda wa kukaanya. Beena Looma babaadi babande kutuuka mu Yeelusaleme! Nka bu bibambile Yesu, yaaya ngoshi ibaadi ‘ipeeleshibwe.’ (Mateo 24:22) Pabaadi patuukye basalayi, beena Kidishitu be na lulamato babapetele mushindo wa kutumikila elango dya Yesu dya kusuukila ku myengye. * Kunyima mu kipwa kya 70, bangi basalayi ba beena Looma babaadi balukye dingi mu Yeelusaleme. Babaadi babutule kibundji kya Yeelusaleme. Anka, muntu ooso baadi mukookyele ku elango dya Yesu baadi mupande.

3. Mmwanda kinyi aukakwata beena Kidishitu binobino, na nkinyi kyatukyebe kutaluula mu uno mwisambo?

3 Bibaadi Yesu mwibadimushe na malango mbitale dingi ano mafuku eetu. Atukyebe kwikala mu mwanda wi byabya binobino. Yesu baadi muleeshe myanda ibaadi ikitshikye mu bipwa lukama bwa kupushiisha abikakitshika apakalombana “mpombo ikata” mu kabasamushi. (Mateo 24:3, 21, 29) Nka bu bibapandjile beena Kidishitu ba sha lulamato ku kabutu ka Yeelusaleme, nyi abikyebe nkapanda “kibumbu kikata” apakafiki malwa pa nsenga ishima. (Badika Bifumbulwe 7:9, 13, 14.) Bi na muulo ukata bwa kupusha abitulungula Bible pabitale yaaya myanda ayikalombana. Bwakinyi? Mwanda atukapanda nka su tubeyitumikila. Tubandeyi kutaluula abiketukumu ino myanda ku muntu na muntu.

ABIKABANGA MPOMBO IKATA

4. Mpombo ikata ayikabanga naminyi?

4 Mpombo ikata ayikabanga naminyi? Ayikabanga na kabutu ka bipwilo bya madimi. Mu Bible abaleesha bipwilo bya madimi bu “Babilone mukata, nyina bandumba.” (Bifumbulwe 17:5-7) Bwakinyi abetanyina bipwilo bya madimi bu ndumba? Mwanda bakata baabyo ta be na lulamato kwi Efile Mukulu. Pamutwe pabadya kwikala na lulamato na kukwatshisheena Yesu na Bufumu bwaye, bakwete kukwatshisheena mafumu a bana ba bantu na kupela malongyesha a mu Bible bwabadya kwikala na bukitshishi kwabadi. Lulangwilo lwabo ta lwiselele bu lwa bashingwe mwimu nya. (2 Beena-Kodinto 11:2; Jaake 1:27; Bifumbulwe 14:4) Kadi, nnanyi akabutula Babilone Mukata? Yehowa akatakula “nyema monga pididi” e “na nsengwa ekumi” bwa “kukumbasha kyakimbi.” “Nyema monga pididi” aleesha ONU na “nsengwa ekumi” ayileesha makome ooso a politike akwete kumukwatshishena.​—Badika Bifumbulwe 17:3, 16-18.

5, 6. Bwakinyi atwakula’shi kabutu ka Babilone mukata t’akaleesha lufu lwa booso be mwanka?

5 Beena bipwilo byooso bya madimi abakabutudiibwa pabakabutula Babilone Mukata su? Nya. Yehowa bakwashishe mutemuki Zakarii bwa kufunda pabitale mushindo wabikakitshika. Mu yaaya nsaa, bangi abakasumbushena bipwilo bya madimi abakaakula shi: “‘Ntshii mutemuki, nee mudimi. Nee mpaa na nsenga yande yandimaa byaatshiile ku bukinga bwande.’ Paapa abamwipusha’shi: ‘Ano malonda ee pa kyaadi kyoobe aàtuukila kunyi?’ Aaluula’shi: ‘Nee mwiapete mu nshibo ya makupi ande.’” (Zakarii 13:4-6) Mpa na bakata ba bipwilo abakapele’shi ta mbeena bipwilo na nkatuna shi kasha tabekeele beena bipwilo bya madimi efuku su ndimune.

6 Nkinyi akikakitshikila mwilo w’Efile Mukulu mu aa mafuku? Yesu apatuula shi: “Su aa mafuku tangapeeleshiibwe, muntu sunga ngumune tabady’a kwikala kwanka na muwa; anka, ku mwanda wa basangulwe, aa mafuku aekala apeeleshiibwe.” (Mateo 24:22) Mu bipwa lukama, mafuku a mpombo ya mu Yeelusaleme abaadi “apeeleshiibwe.” Bino bibaadi bikwashe beena Kidishitu bashingwe mwimu sunga “basangulwe” bwabadya kusuuka. Mu mushindo umune, mafuku a kipindji kya kumpala kya mpombo ikata ‘aakapeeleshibwa’ pa mwanda wa “basangulwe.” Makome a politike awo ekale “nsengwa ekumi,” t’abakealekyeela bwaadya kubutula bafubi b’Efile Mukulu nya. Pa mutwe pa byabya, akukeekala kapindji kapeela ka butaale, apakapu kipindji kya kumpala kya mpombo ikata.

NSAA YA KUTOMPIBWA NA YA KIIMU

7, 8. Kunyima kwa kubutula bipwilo bya madimi akukekala nsaa ya kukita kinyi, na mwilo w’Efile Mukulu aukekala wilekeene na ingi miilo naminyi?

7 Nkinyi akikakitshika kunyima kwa kabutu ka bipwilo bya madimi? Ayikeekala nsaa ya kuleesha myanda i mu mashimba eetu. Mu yaaya nsaa, bantu bebungi abakakimbi bulami na bukwashi bwa mafumu a bana ba bantu, “mbwebwe ya myengye.” (Bifumbulwe 6:15-17) Kadi bafubi ba Yehowa abakakimbi bulami kwadi. Pabaadi mafuku a ngoshi ‘apeeleshiibwe’ mu bipwa lukama, tayibaadi nsaa bwashi beena Yuuda bashintulukye musango umune bu beena Kidishitu nya. Anka, ibaadi nsaa bwa baaba bapwe kwikala beena Kidishitu bwa kutuuka mu Yeelusaleme muyiile bibaadi Yesu mwibalungule. N’atwe namu, tatukulupilanga’shi bantu bebungi abakashintuluka musango umune bwa kwikala beena Kidishitu mu nsaa ‘ayikapeeleshibwa’ mafuku a kulwisha Babilone mukata. Pamutwe pa byabya, ayikeekala nsaa bwa balangwidi booso ba binyibinyi bwa kuleesha lukumiino lwabo mwi Yehowa na kukwatshisheena bashingwe mwimu.​—Mateo 25:34-40.

8 T’atuuku kalolo myanda ayikakitshika mu nsaa ya kutompibwa nya. Anka, atushinguula’shi nshalelo t’akeekala mubofule, na abiketutungu kwisumina bingi bintu. Mu bipwa lukama, beena Kidishitu babaadi balekye mashibo aabo na kunyingiila mu nkalakasho bwabadya kupanda. (Maako 13:15-18) Abitungu twiyipushe shi: ‘Ne kukumiina kuleka bintu bya kumbidi su? Ne kukumiina kukita byoso abitungu bwa kushaala na lulamato kwi Yehowa su?’ Banda kunangusheena! Mu aa mafuku, takwikala bangi bantu abalangwila, nka penda atwe nyi abakeekala abalangwila Efile Mukulu eetu sunga kwekala nkalakasho ibukopo, nka bu bibaadi mutemuki Danyele.​—Danyele 6:10, 11.

9, 10. (a) Mwilo w’Efile Mukulu aukalungula mukandu kinyi mu mafuku a mpombo ikata? (b) Bantu bashikwe mwilo w’Efile Mukulu abakakitshi naminyi?

9 Mafuku a mpombo ikata ta akeekala kipungo kya kulungula “mukandu wibuwa wa Bufumu nya.” Nsaa ya kulungula wawa mukandu ayikala ipwe kukila. “Nfudiilo” ayikafiki! (Mateo 24:14) Bafubi b’Efile Mukulu abakalungula na katshintshi kushi moo mukandu wa kiimu autapa bantu booso ku mashimba. Wawa mukandu aukaleesha shi kabutu ka ndumbulwilo e bubi a Satana takadi peepi. Bible apwandjikishi uno mukandu na mpeshi a kasangu p’akula shi: “Mpeshi e bungi a mabwe e bushito bwa talenta umune [32.2 kg], banokyeele bantu; na bantu babasabulwile Efile Mukulu pa mwanda wa kipupa kia mpeshi a mabwe; mwanda kipupa nkikilekile bukata.”​—Bifumbulwe 16:21, Kilombeno kipya 2014.

10 Beshikwanyi neetu abakapusha uno mukandu awibatapa ku mashimba. Yehowa baadi muyookyele mutemuki Ezekyele bwa kuleesha abikakitshi miilo iibungye pamune, yabetanyina mu Bible bu Goge a ku Magoge, bambile’shi: “Tala abyaakula Nfumu Yehowa: ‘Dyadya efuku, bya-kukita biibungi abikukaamina kwishamba, opwandjikisha kinangu kiibubi, wamba’shi: Nankaamin’eumbo dishii na bukalwidi, namfiki kwi bantu bashaale talala, bee ku matwi talala: Abashaala booso mu mpàta ishii bimano, tabee na sunga tùleè sunga biibi. Ofiki bwa kuungwisha [kukongola] bipaulwe, bwa kupaula na kulwisha mpàta ibaadi ituutwe ya babaadi bashaale dimo mwiyaasa dyoobe, mwilo ubungwe dya munkatshi a bisamba aulama nyema yaawo na bintu byaawo, na aushaala munkatshi mwa nsenga.’” (Ezekyele 38:10-12) Mwilo w’Efile Mukulu aukashaala wilekeene na ingi yooso, nka bu bashaale “munkatshi mwa nsenga.” Miilo tayikekala dingi na mushindo wa kwikanda bwa kukita byayikumiina nya. Ayikeekala na nsungu bwa nkatuuka bashingwe mwimu ngoshi na baaba abebakwatshisheena.

11. (a) Mmyanda kinyi ayitungu tushinguule pabitale abikakitshika myanda mu mpombo ikata? (b) Bantu abakakitshi naminyi p’abakamono bitundwilo?

11 Nkinyi akikakitshika kunyima? Bible t’etulungula abikakitshika myanda yooso nya, anka abimweneka’shi ingi myanda ayikakitshika mu yaaya nsaa immune. Mu buno butemuki butale nfudiilo a uno ndumbulwilo, Yesu bambile’shi: “Akwikala bitundwilo mu nguba, mweshi na nyenyeene; dingi pa nsenga, bantu abeekala na katshim’a-munda, bakwatshikye moo wa maunga a mbuu, na kusaka kwaye. Yawa nguba bantu abeekala na moo, abatshinyi malwa aafiki pano; mwanda makome a mwiyilu, abeatshinkisha. Paapa, abamono Mwan’a-muntu afiki, bamwifuunyishe kwi ekumbi, muule ndaa na bukome na ntumbo.” (Luuka 21:25-27; badika Maako 13:24-26.) Kulombana kwa buno butemuki, nkutale bitundwilo bya kukaanya na myanda ya mwiyilu su? Abitungu tutengyele bwatudya nkemwena. Anka, atuuku’shi apakamono beshikwanyi n’Efile Mukulu bitundwilo, abakekala na moo.

Twi balombeene kwikala na lukulupilo mwanda atwiuku’shi atukapashibwa! (Tala kikoso kya 12, 13)

12, 13. (a) Nkinyi akikakitshika apakafiki Yesu “muule ndaa na bukome na ntumbo”? (b) Nkinyi akikakitshi bafubi b’Efile Mukulu mu yaaya nsaa?

12 Nkinyi akikakitshika apakafiki Yesu “muule ndaa na bukome na ntumbo”? Akafutu baaba booso baleeshe lulamato na kunyooka baaba bashi beluleeshe. (Mateo 24:46, 47, 50, 51; 25:19, 28-30) Yesu baadi mutuushe kileshesho bwa kupatuula uno mwanda kalolo. Bambile shi: “Apakafiki Mwan’a-muntu mu ntumbo yaaye, bamushindjikile kwi miikeyilu yooso, paapa ashikama pa lupuna lwaye lwa ntumbo. Kumpala kwaye, bisamba byooso abiibungu, na aabuula bantu, bu mulami aabuula mikooko na mbushi. Atuulu mikooko ku mboko yaaye ilume, mbushi namu ku mboko yaaye ikashi.” (Mateo 25:31-33) Nkinyi akikafwila mikooko na mbushi? Abakebatshibila kiimu. Mbushi sunga baaba bashi baleeshe lulamato, “abende mu malwa a ikalayika.” Kadi bwa mikooko sunga basha lulamato, abakapete muwa wa looso.​—Mateo 25:46.

13 Nkinyi akikakitshi mbushi payikamono shi abakyebe kwiyibutula? ‘Ayikatompola.’ (Mateo 24:30, EEM) Kadi bashingwe mwimu na abebakwatshisheenanga abakakitshi kinyi? Abakakitshi bibambile Yesu shi: “Apakabanga kumweka ino myanda, nubandulukye, nubûshe mitwe yenu mwiilu, mwanda kipandjilo kyenu tákidi pêpi.”​—Luuka 21:28, EEM.

ABAKAPENYAPENYA MU BUFUMU

14, 15. Mmudimo kinyi wa kubunga awikala kwanka kunyima kwa bulwishi bwa Goge a ku Magoge kubanga, na mushindo kinyi waukakitshika?

14 Nkinyi akikakitshika kunyima kwa Goge a ku Magoge kubanga kulwisha bafubi b’Efile Mukulu? Bible akula shi Mwana a muntu, “akatumu miikeyilu ku mpese inanka ya nsenga, nyaa na kufudiile nsenga n’eyilu, bwa kubunga basangulwe baaye.” (Maako 13:27; Mateo 24:31) Uno mudimo wa kubunga t’auleesha nsaa ibaabadi basangule beena Kidishitu bashingwe mwimu nya. T’auleesha kwediibwa kwa kitampi kya nfudiilo bwa bashingwe mwimu bakii pa nsenga nya. (Mateo 13:37, 38) Kwakwa kwediibwa kwa kitampi akukakitshika kumpala kwashi mpombo ikata ibangye. (Bifumbulwe 7:1-4) Kadi mudimo wa kubunga auleesha kinyi? Nyi nsaa ayikapete bashingwe mwimu bakii pa nsenga efuto dyabo bwa kwenda mwiyilu. (1 Beena-Tesalonika 4:15-17; Bifumbulwe 14:1) Uno mwanda aukakitshika pamune kunyima kwa bulwishi bwa Goge a ku Magoge kubanga. (Ezekyele 38:11) Akupu, nka bu bibambile Yesu, “balulame abakapenyapenya bu nguba mu Bufumu bwa Nshabo.”​Mateo 13:43, * Kilombeno kipya 2014.

15 Bantu bebungi ba mu bipwilo bya madimi abakumiina shi beena Kidishitu abakende mwiyilu na mbidi ya bumuntu. Abanangusheenaa dingi’shi abakamono Yesu p’aluka mu kumunana nsenga. Kadi Bible aleesha patooka’shi Yesu t’akamweneka na meeso p’akalukiila, nsaa ayamba Bible shi: “Kitundwilo kia Mwana a muntu akikamweka mwiyilu.” Na Yesu, akafiki “pa makumbi.” (Mateo 24:30) Bible akula dingi shi “mbidi i na mwita na mase bu yatudi nayo tangilombeene nkekala mu Bufumu bw’Efile Mukulu .” Kadi bwa baaba abende mwiyilu ‘abakalûlwa mu kapindji n’aka anka bu kukopola kw’eyiso, paapa apakelwa mpungi a nfudîlo.’ * (Badika 1 Beena-Kodinto 15:50-53.) Bashingwe mwimu bakii pa nsenga abakebabungu pamune musango umune.

16, 17. Nkinyi akikakitshika kumpala kwa’shi ebambo dya mwana a mukooko dikitshikye?

16 Nsaa ayikekala bashingwe mwimu booso 144 000 mwiyilu, kulumbuulwa kwa nfudiilo kw’ebambo dya Mwan’amukooko akukambanga. (Bifumbulwe 19:9) Anka, abitungu kukitshikye kingi kintu kumpala kwa wawa mwanda wa muloo. Tentekyesha shi Goge akatuuku bafubi b’Efile Mukulu ngoshi pakii bashaale ba ku bashingwe mwimu pano pa nsenga. (Ezekyele 38:16) Nkinyi akikakitshi bafubi b’Efile Mukulu? Abakalondo dino elango: “Tanulwanga nabo ngoshi; nwimane paapa, nwilongye, anumono bi ngobesha ayinupa Yehowa. . . . Tanutshinanga, tanwikalanga na moo.” (2 Myanda 20:17) Kunyima kwa ngoshi ya Goge kubanga, bashale booso ba ku bashingwe mwimu bakii pa nsenga abakende mwiyilu. Akupu, mukanda wa Bifumbulwe 17:14 awitulungula pabitale abikakitshika mwiyilu bwa ngoshi ya Goge. Beshikwanyi ba mwilo w’Efile Mukulu ‘abalu ngoshi na Mwana a mukooko; na Mwana a mukooko namu akebatshokola, mwanda nyi Nfumu a ba nfumu na Mwanana a ba Mwanana, na pamune naaye beetanyinwe, basangulwe, na bamulamate abakatshokola namu.’ Byabya, Yesu na ba nfumu naye bashingwe mwimu 144 000 abo be mwiyilu abakapasha mwilo w’Efile Mukulu wi pa nsenga.

17 Kuno kupashibwa akukatuusha ngoshi ya Harmagedone, ayikatumbisha eshina dya kishila dya Yehowa. (Bifumbulwe 16:16) Baaba booso babakatshibila kiimu bu mbushi, sunga bakutwe lulamato, abakabutudiibwa. Takukekala dingi buntomboshi pa nsenga, na “kibumbu kikata” akikapanda ku ngoshi ya Harmagedone. Kunyima, mwanda wa muloo wabadi baleeshe mu mukanda wa Bifumbulwe wa ebambo sunga eyibakishi dya Mwana a mukooko aukakitshika! (Bifumbulwe 21:1-4) * Booso abakekala na muwa pa nsenga abakekala bakuminyibwe n’Efile Mukulu na kumona kifulo kyaye kikata na kalolo kaaye. Atutengyela na kisukusuku kino kipungo. Aukekala musangeelo w’eyibakishi ukata!​—Badika 2 Mpyeele 3:13.

18. Bu byatutengyela myanda ibuwa ayifiki, abitungu twate kitshibilo kya kukita kinyi?

18 Bu byatutengyela ino myanda ya muloo ayikitshika binobino, nkinyi akitungu’shi muntu ooso a kwatudi akite kubanga binobino? Yehowa baadi muyookyele mutumibwa Mpyeele bwa kufunda’shi: “Peekale byooso byabya na kya kubutuka, abitungu nwikale bantu ba kipaso kinyi? Ikalayi bantu ba mwikeelo wa-kalolo na kineemo ky’Efile Mukulu, anwe batengyele na abakosomosha kufika kw’efuku dya Yehowa . . . Nyi mwanda kinyi, anwe bakuuku bande, mu kuno kutengyela, ekalakasheyi bwa’shi enusangane mu kufukama, bapwidikye, dingi bashii kato.” (2 Mpyeele 3:11, 12, 14) Byabya, twateyi kitshibilo kya kulama lulangwilo lwetu lwi selele, lushi na kantu su nkamune kepusheene na bipwilo bya madimi, na kukwatshisheena Nfumu a Butaale, Yesu Kidishitu.

^ par. 15 Mbidi ya bumuntu ya bashingwe mwimu be na muwa mu yaaya nsaa t’ayikende mwiyilu nya. (1 Beena-Kodinto 15:48, 49) Mbidi yaabo ayikashintuluka’nka bibaadi ya Yesu.

^ par. 17 Mu mukanda wa Misambo 45 abapatuula abikelondeena myanda. Kya kumpala Nfumu alu ngoshi, akupu ebambo sunga eyibakishi adikitshika.