တၢ်အံၤမ့ၢ်ပတၢ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အလီၢ်
“ယသးဆူၣ်လၢ နဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ် အီၣ်ကွံာ်လံယၤလံ.”—ယိၤဟၣ် ၂:၁၇.
တၢ်သးဝံၣ်- ၁၂၇, ၁၁၈
၁, ၂. (က) လၢညါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤလၢ တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ဂ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
ယွၤအခ့အပှၤ လၢညါဒီးစိၤခဲအံၤတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်လီၢ်လၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ ဖဲစီၤဟ့းဘ့းလးလုၢ်ထီၣ်တၢ်ဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်အဝဲကတ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်လုၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၄:၃, ၄) စီၤနိအၤ, စီၤအၤဘြၤဟၣ်, စီၤအံၤစဲး, စီၤယၤကိာ် ဒီးစီၤမိၤၡ့န့ၣ် တ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်လုၢ်လီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၈:၂၀; ၁၂:၇; ၂၆:၂၅; ၃၅:၁; ၂ မိၤၡ့ ၁၇:၁၅) ယဟိဝၤယွၤစံးဘၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ကသူၣ်ထီၣ်ဝဲဒဲစီဆှံန့ၣ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၅:၈) လၢခံ ယဟိဝၤယွၤမၢ အဝဲသ့ၣ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၈:၂၇, ၂၉) ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟးထီၣ်လၢဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်လၢ ဘူၣ်ဘျီၣ်ပူၤထီဘိန့ၣ်လီၤ. (မၢ်ကူး ၆:၂; ယိၤဟၣ် ၁၈:၂၀; မၤတၢ် ၁၅:၂၁) မ့မ့ၢ်ခရံာ်ဖိလၢ တၢယၤဖှိၣ်အစိၤတဖၣ် အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်ဝဲလၢ ဟံၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁၂:၁၂; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၆:၁၉) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်လၢ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်အပူၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကမၤလိ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲကစၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
၂ ယ့ၣ်ၡူးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အဲၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဒ်ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ အတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ်– “ယသးဆူၣ်လၢနဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ် အီၣ်ကွံာ်ယၤလံ” န့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၆၉:၉; ယိၤဟၣ် ၂:၁၇) ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ်တမ့ၢ် “ယွၤအဟံၣ်” ဒ်သိးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤန့ၣ်ဘၣ်. (၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၅:၁၃; ၃၃:၄) ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အလီၢ်လီၤ. လၢတၢ်မၤလိတခါအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး လံာ်စီဆှံအတၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သညူးသပှၢ်လၢ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်, ဒီးပကွၢ်ထွဲဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ဒီးပကမၤစၢၤလၢ ကျိၣ်စ့တပၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. *—ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.
ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်တဖၣ်
၃–၅. ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးပကြၢးထံၣ် ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၃ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၢ်တခါ လၢပှၤအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်သကိးလၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယွၤအတၢ်ဟ့ၣ် ဒီးမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ကဂၢၢ်ကျၢၤဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ကစၢ်အတၢ်ကရၢကရိ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ ဒီးဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤဒီး အဖိခွါကွဲမုာ်ပှၤလၢ ပကဟဲအီၣ်တၢ်လၢ “ကစၢ်အမ့ၤလၣ်” ကိးနွံဒဲးအဃိ တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီတခါလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၁) တၢ်ကွဲမုာ်လီၤဆီအံၤန့ၣ် ပတဘၣ်သးပ့ၤနီၣ်အီၤ နီတဘျီဘၣ်.
၄ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် ဒ်သိးပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ ဒီးသဆၣ်ထီၣ်လိာ်ပသး တဂၤဒီးတဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅ တက့ၢ်.) ခီဖျိလၢပပာ်ကဲယဟိဝၤယွၤအဃိ တသ့ဖဲအသ့န့ၣ် ပဂုာ်ကျဲးစၢးထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်ကိးဘျီဒဲးန့ၣ်လီၤ. ဖဲပကတဲာ်ကတီၤ ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢး ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအခါ မ့ၢ်ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၂:၂၂.
၅ ပတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိး ဒီးပတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပအဲၣ်ဒိးလၢ တၢ်လၢပမၤတဖၣ်န့ၣ် ကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ လၢညီနုၢ်ဘၣ်တၢ်ကွဲးဖျါအီၤလၢ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.—ထိၣ်သတြီၤဒီး ၁ စီၤပၤ ၈:၁၇.
၆. ဘၣ်ဃးဒီး ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ဒီးပှၤလၢအဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပှၤအဂၤတဖၣ်စံးဝဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၆ ဖဲပကွၢ်ကတဲာ်ကတီၤ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဂ့ၤဂ့ၤအခါ ပှၤအဂၤတဖၣ်ကပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲလီၤ. အဒိပှၤတဂၤ အိၣ်လၢကီၢ်ထၢရခံးစံးဝဲ– “ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အံၤ ဖျါကဆှဲကဆှီ ဒီးတၢ်အိၣ်လၢအလီၢ်ဘၣ်ဘၣ် တခါဘၣ်တခါအဃိ ထုးန့ၢ်ယသးလီၤ. ပှၤဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကူဝဲသိးဝဲဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်, အိၣ်ဒီးတၢ်နံၤကမှံ ဒီးရ့ယၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ထုးန့ၢ်ယသးဒိၣ်မးလီၤ.” ပှၤတဂၤအံၤ စးထီၣ်ဟဲထီၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤခဲလၢာ် ဒီးတယံာ်တမီၢ် အဝဲဒိးဘျၢအသးလၢထံန့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်လၢ ကီၢ်အ့ၤဒိၣ်နံၡါအပူၤ ကွဲမုာ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤအိၣ်လၢအခိၣ်အဃၢၤ, ပှၤပၢဝ့ၢ်တဂၤ ဒီးခိၣ်နၢ်လၢအဂၤတဖၣ် လၢကဟဲကွၢ်ဝဲဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အသီတဖျၢၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤပၢဝ့ၢ်တဂၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အတၢ်သူၣ်ထီၣ်, အက့ၢ်အဂီၤ ဒီးဖီကရၢၢ်ဃံလၤအခါ အဝဲကမၢကမၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲစံးဝဲ– “ဘျီၣ်ဒိၣ်အတၢ်ကဆှဲကဆှီအံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်သုတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
ပတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်တယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤသ့ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၇, ၈)
၇, ၈. ဖဲပအိၣ်လၢ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ပူၤအခါ ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပာ်ကဲယဟိဝၤယွၤသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၇ ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ကစၢ်တဂၤလၢ အကွဲမုာ်ပှၤဆူ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်ဒီး အဝဲသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် ဘၣ်ဃးပတၢ်ကူတၢ်သိး ဒီးပတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်လၢအတလၢကွံာ်အခၢးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးပတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိး ဒီးပတၢ်အိၣ်ထီၣ်အိၣ်လီၤန့ၣ် ပတဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအဃံးတလၢ မ့တမ့ၢ် ကျီတလၢန့ၣ်ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပဝဲဒီး ပှၤလၢပကွဲမုာ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သူၣ်မံသးမံ ဖဲပဟဲဆူဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပတအဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်တယူးယီၣ်ပာ်ကဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အံၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပတကူတၢ်သိးတၢ်လၢ အတကဆှဲကဆှီ မ့တမ့ၢ် တကြၢးဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ်ဘၣ်. အဂၤတမံၤန့ၣ် ပတဘၣ်ဆှၢလံာ်လၢ လီတဲစိ, တဲသကိးတၢ် ဒီးအီၣ်တၢ်အီတၢ် ဖဲပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒီးမိၢ်ပၢ်တဖၣ် ကြၢးသိၣ်လိအဖိဆံးတဖၣ်လၢ တဘၣ်ဃ့ၢ်လိာ်ကွဲလၢ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤဘၣ်လီၤ.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ၃:၁.
၈ ဖဲယ့ၣ်ၡူးထံၣ် ပှၤဆါတၢ်ပှ့ၤတၢ် လၢယွၤအတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤအခါ အဝဲအသးပှံၢ်ထီၣ်ဒီး ဟီထီၣ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၂:၁၃-၁၇) လၢပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ပူၤန့ၣ် ပဟဲဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးမၤလိအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲပအိၣ်လၢ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ပူၤအခါ ပတကြၢးမၤတၢ်လၢ ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး နီၢ်ခိတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဘၣ်.—ထိၣ်သတြီၤဒီး နဃ့မယၤ ၁၃:၇, ၈.
ပမၤစၢၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်
၉, ၁၀. (က) ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် သူၣ်ထီၣ်ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ် ဒ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်အဘျုးအဖှိၣ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ်လၢ သူၣ်ထီၣ်ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဒၣ်အတၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၉ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤတဖၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ် လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤစၢၤတၢ်ဖိလၢ တဟံးန့ၢ်အဘူးအလဲတဖၣ်န့ၣ် ရဲၣ်ကျဲၤတၢ်လၢ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ဒ်သိးကဘၣ်တၢ်တ့ထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်ဒီး သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်ဝဲဒီး ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စးထီၣ်လၢအပူၤကွံာ် ၁၅ နံၣ်တုၤခဲအံၤ ပသူၣ်ထီၣ်ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဃံလၤအိၣ်ဝဲ အဖျၢၣ် ၂၈,၀၀၀ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်စံးကဒီးတမံၤ လၢတသီအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပသူၣ်ထီၣ်ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဝံၤဝဲ ၅ ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၀ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိ ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤဝဲ ပှၤမၤစၢၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဒီးသူဝဲတၢ်မၤဘူၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကမၤစၢၤ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ် လၢတၢ်လီၢ်လၢအလိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ပမၤထွဲလံာ်စီဆှံအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ် လၢအမ့ၢ် ပှၤလၢအတၢ်အိၣ်အါန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢအတၢ်အိၣ်စှၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. (ဖး ၂ ကရံၣ်သူး ၈:၁၃–၁၅ တက့ၢ်.) ခီဖျိလၢပမၤဒ်န့ၣ်အဃိ တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤအါမးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိလၢသူၣ်ထီၣ်ဒၣ်အတၢ် တန့ၢ်ဘၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
၁၁. ဖဲပှၤသူၣ်ထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဝံၤအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤတဲဝဲဒ်လဲၣ်, ဒီးနတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢ ကီၢ်ခီးစတၤရံၣ်ခၣ်အပူၤတဖၣ်န့ၣ် ကွဲးဝဲဒ်အံၤ– “ဖဲပဆၢထၢၣ်လၢ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အမဲာ်ညါအခါ ပတူၢ်ဘၣ်ဒ်တၢ်မံမီၢ်တခါအသိးလီၤ. တၢ်အံၤတလီၤနာ်နီတစဲးဘၣ်. မ့ၢ်လၢပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဃံလၤတဖျၢၣ်အံၤဝံၤဝဲလၢ ဃိးသီအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ, တၢ်ကရၢကရိ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ် ဒီးပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အတၢ်မၤစၢၤအဃိ တၢ်အံၤကဲထီၣ်ဝဲသ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အလီၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ဟဲလၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ.” ဖဲပနၢ်ဟူဘၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ယဟိဝၤယွၤအခါ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခုလီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်ညါ အိၣ်ဝဲဒီးအနီၢ်ကစၢ် အဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အဃိ ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲပှၤသူၣ်ထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဝံၤအခါ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အါထီၣ် ဒ်သိးကဟဲမၤလိ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖျါတြၢၢ်ကလာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤဝဲတၢ်သူၣ်ထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၂၇:၁.
၁၂. နမၤစၢၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၂ နမၤစၢၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဖဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နလဲၤမၤစၢၤကသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. ပဝဲကိးဂၤဒဲး ပဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အဂီၢ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲပဆီၣ်ထွဲတၢ်မၤအံၤ တသ့ဖဲအသ့အခါ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခု တကးဒံးဘၣ် ပစံးထီၣ်ပတြၢၤဘၣ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. ပကွၢ်လိယွၤအခ့အပှၤလၢပျၢၤတဖၣ် လၢအသးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ် လၢပှၤကသူၣ်ထီၣ် တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အလီၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၂၅:၂; ၂ ကရံၣ်သူး ၉:၇.
ပမၤကဆှဲပဆှီ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်
၁၃, ၁၄. ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ကကဆှဲကဆှီအဂီၢ် လံာ်စီဆှံတၢ်ဘျၢမနုၤတဖၣ် မၤစၢၤပှၤကသ့လဲၣ်.
၁၃ ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ကစၢ်လၢ အကဆှီဒီးစီဆှံဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ယွၤလၢ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢတၢ်ကလဲၤအသးဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်မၤကဆှဲကဆှီ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၄:၃၃, ၄၀ တက့ၢ်.) ဒ်သိးပက ကဆှီဒီးစီဆှံဝဲ ဒ်ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ကဆှီလၢ ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်, ပတၢ်ဆိကမိၣ်ဆိကမး, ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤ တကးဒံးဘၣ် ပနီၢ်ခိကဘၣ်ကဆှဲကဆှီဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၉:၈.
၁၄ ဖဲပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် အိၣ်ကဆှဲကဆှီအခါ ပသးအိၣ်ကွဲမုာ်ပှၤဂၤလၢ ကဟဲထီၣ်ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပှၤဂၤကထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဒ်ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အသိး ပအိၣ်မူမၤထွဲဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤလၢအစီဆှံဒီး အကဆှီလၢကမၤကဲထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်လၢ ပၤရဒံစူးန့ၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၆:၁-၃; လီၣ်ဖျါ ၁၁:၁၈.
၁၅, ၁၆. (က) ဒ်သိးဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ကကဆှဲကဆှီအဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တမ့ၢ်တၢ်လၢအညီထီဘိလဲၣ်. ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်မၤ ကဆှဲကဆှီအီၤလဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤကဆှဲကဆှီ နဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤအီၤဒ်လဲၣ်, ဒီးပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်မနုၤလဲၣ်.
၁၅ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကဆှဲကဆှီအဂ့ၢ်န့ၣ် ပှၤအါဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်အါမံၤလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်ထီၣ်အလီၢ် တဒ်သိးလိာ်အသးအဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်လၢ ဖၣ်ကမူၣ်အိၣ်အါအလီၢ် ဒီးကျဲတဖၣ် ဘၣ်အၢဘၣ်သီပှဲၤဒီးဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်ကနိန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်တနီၤန့ၣ် ထံတအိၣ်နိတအိၣ်အါအါဘၣ် ဒီးတၢ်မၤကဆှဲကဆှီတၢ်အပီးအလီတဖၣ်တအိၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်အိၣ်ဘၣ်တၢ်လီၢ်တပူၤလၢ်လၢ်ဂ့ၤ ဒီးပှၤအိၣ်လၢပလီၢ်ကဝီၤတဖၣ် မ့ၢ်ထံၣ်တၢ်ကဆှဲကဆှီလၢ တမ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်ဘၣ် သနာ်က့ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ကဆှဲကဆှီဝဲလီၤ. ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဃိန့ၣ်လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၂၃:၁၄.
၁၆ ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ကကဆှဲကဆှီဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ကကွဲးဝဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအလံာ်က့ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကရဲၣ်ကျဲၤဝဲဒ်သိး ကသံၣ်လၢတၢ်မၤကဆှီတၢ် ဒီးတၢ်အပီးအလီလၢ တၢ်မၤကဆှဲကဆှီအဂီၢ်ကအိၣ်လၢလၢလီၢ်လီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဂၤတမံၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ရဲၣ်ကျဲၤဝဲတၢ်မၤကဆှဲကဆှီဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ဒ်သိးတၢ်ကလဲၤအသး ဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်ဝံၤဝဲ တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် ပကဘၣ် မၤကဆှဲကဆှီတၢ် တဆံးတက့ၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤကဆှဲကဆှီလၢ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤအီၤ လီၤလီၤဆီဆီလီၤ. ပဝဲဒၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိပမၤကဆှဲကဆှီ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပကွၢ်ကတဲာ်ကတီၤ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်
၁၇, ၁၈. (က) ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤလၢပျၢၤတဖၣ် ကွၢ်ကတဲာ်ကတီၤ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဃိ လၢအဝဲသ့ၣ်အအိၣ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ကွၢ်ကတဲာ်ကတီၤ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လဲၣ်.
၁၇ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် အိၣ်ဖျါဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ် ခီဖျိလၢတၢ်လိၣ်ဘှီအီၤအလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် ပဘှီက့ၤအီၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤလၢပျၢၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး မၤဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ ဖဲယူဒၤအစီၤပၤစီၤယိၤအၣ် ပၢတၢ်အခါ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်ထၢနုာ်တၢ်မၤဘူၣ်လၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤပၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ တၢ်ကလုၢ်လၢ ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်တဖၣ်အအိၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကသူဝဲစ့အံၤလၢ ကဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဂီၢ်လီၤ. (၂ စီၤပၤ ၁၂:၄, ၅) အနံၣ် ၂၀၀ ဘျဲၣ်ပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံ စီၤပၤယိၤၡံယၤသူစ့ၢ်ကီးဝဲ တိၢ်မၤဘူၣ်လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ် လၢကဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.—ဖး ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၄:၉–၁၁ တက့ၢ်.
၁၈ လၢထံကီၢ်တနီၤအပူၤ ဝဲၤတြၢ်ကမံးတံာ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတနီၤန့ၣ် တကွၢ်ကတီၤဝဲ အတၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်လၢ ထံကီၢ်တဖၣ်န့ၣ်အပူၤ ပှၤလၢအမၤကဆှဲကဆှီတၢ် ဒီးကွၢ်ထွဲတၢ်သ့သ့ၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ဒၣ်ထဲစှၤဂၤ မ့တမ့ၢ် လၢကဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်အဂီၢ် ကျိၣ်စ့တလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအလီၢ်အိၣ်ဝဲအခါ ပမ့ၢ်တဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ကဖျါဝဲတဃံတလၤဒီး ပှၤဂၤကပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲလီၤ. ဒီးတကဲထီၣ် တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်ဘၣ်. ဖဲပကွၢ်ကတဲာ်ကတီၤ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဂ့ၤဂ့ၤအခါ မ့ၢ်ဒၣ်ပစံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤဒီး ပတမၤလၢာ်ဂီၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတၢ်မၤဘူၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်.
ပကဘၣ်ကွၢ်ထွဲ ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဖျါဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ် ဒီးကဆှဲကဆှီ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၆, ၁၈)
၁၉. ဒ်သိးနကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပာ်ကဲတၢ်လီၢ်လၢ နဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ် နကမၤဒ်လဲၣ်.
၁၉ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ပှၤတဂၤဂၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖုဖုအတၢ်ဘၣ်. ဒ်ပမၤလိဘၣ်လၢ တၢ်မၤလိအံၤအပူၤအသိး လံာ်စီဆှံအတၢ်ဘျၢတဖၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဘၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လီၢ်လၢပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ ပပာ်ကဲယဟိဝၤယွၤအဃိ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပတၢ်ပာ်ကဲပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် ဃုာ်ဒီးဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်ဒီးတၢ်သးခုခီဖျိလၢ ပဟ့ၣ်တၢ်မၤဘူၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပကွၢ်ကတဲာ်ကတီၤ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ဒ်သိးအကအိၣ်ကဆှဲကဆှီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး ပကပာ်ဖျါထီၣ် ပတၢ်သးဆူၣ်ဒီး တၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲတၢ်လီၢ်လၢ ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၂:၁၇.
^ လံာ်အဆၢ. 2 တၢ်မၤလိအံၤ တဲဝဲဘၣ်ဃး ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်အံၤ ဘၣ်ဃးစ့ၢ်ကီးဒီး ကဝီၤအဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်လီၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ ပသူအီၤလၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
