Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Ɛke A Yɛsonle A

Ɛke A Yɛsonle A

“Wɔ sua ne anwo ɛhulolɛ sɔ kɛ senle la wɔ me nu.”DWƆN 2:17.

EDWƐNE: 127, 118

1, 2. (a) Nienwu a ɛnee Gyihova azonvolɛ sonle ye wɔ tete ne a? (b) Kɛzi Gyisɛse dele nganeɛ wɔ Gyɛlusalɛm ɛzonlenlɛ sua ne anwo ɛ? (d) Nzɔne a yɛbazuzu nwo wɔ edwɛkɛ ɛhye anu a?

NYAMENLE azonvolɛ mɔɔ dɛnlanle aze tete ne nee mɔɔ bɛwɔ ɛkɛ ɛnɛ la lɛ ɛleka mɔɔ bɛsonle a. Kɛ neazo la, bie a Ebɛle bɔ afɔle amaa Gyihova la ɔzile afɔlemokyea. (Mɔlebɛbo 4:3, 4) Nowa, Ebileham, Ayezeke, Gyekɔbo, nee Mosisi amuala zile afɔlemokyea. (Mɔlebɛbo 8:20; 12:7; 26:25; 35:1; Adendulɛ 17:15) Gyihova zele Yizilayɛma kɛ bɛzi ndanlɛ sua. (Adendulɛ 25:8) Nzinlii ɔhanle kɛ bɛzi ɛzonlenlɛ sua. (1 Arelemgbunli 8:27, 29) Mɔɔ Nyamenle menli vile nlɔnu wɔ Babelɔn rale la, ɛnee bɛta bɛyia wɔ nyianu azua nu. (Maake 6:2; Dwɔn 18:20; Gyima ne 15:21) Yɛɛ ɛnee alimoa Kilisienema yia wɔ awie mɔ azua nu. (Gyima ne 12:12; 1 Kɔlentema 16:19) Ɛnɛ, Gyihova menli mɔɔ wɔ ewiade amuala la yia wɔ Belemgbunlililɛ Asalo dɔɔnwo anu. Bɛsukoa Gyihova anwo debie na bɛsonle ye wɔ ɛkɛ.

2 Ɛnee Gyisɛse di Gyihova ɛzonlenlɛ sua ne mɔɔ wɔ Gyɛlusalɛm la eni kpalɛ. Kɛzi ɛnee Gyisɛse kulo ɛzonlenlɛ sua ne la maanle ye ɛdoavolɛma ne hakyele edwɛndolɛnli ne edwɛkɛ ɛhye: “Wɔ sua ne anwo ɛhulolɛ sɔ kɛ senle la wɔ me nu.” (Edwɛndolɛ 69:9; Dwɔn 2:17) Belemgbunlililɛ Asalo ɛnle kɛ “[Gyihova] Ɛzonlenlɛ Sua ne” mɔɔ ɛnee wɔ Gyɛlusalɛm la. (2 Edwɛkɛsisilɛ 5:13; 33:4) Noko ɔwɔ kɛ yɛkile ɛbulɛ yɛmaa ɛleka mɔɔ yɛsonle la. Wɔ edwɛkɛ ɛhye anu, yɛbazuzu Baebolo ngyinlazo mɔɔ baboa yɛ yeamaa yɛanwu kɛzi ɔwɔ kɛ yɛyɛ yɛ nyɛleɛ wɔ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ, kɛzi ɔwɔ kɛ yɛsiezie ɛkɛ nee kɛzi yɛbaboa yɛamaa bɛadua nwolɛ kakɛ la anwo. *—Nea ɔ bo ɛkɛ ne edwɛkɛ

YƐBU YƐ DEBIEZUKOALƐ NE MƆ

3-5. Duzu a le Belemgbunlililɛ Asalo, na kɛzi ɔwɔ kɛ yɛbu yɛ debiezukoalɛ ne mɔ ɛ?

3 Belemgbunlililɛ Asalo le ɛleka titili mɔɔ menli yia sonle Gyihova a. Nyamenle a ɛva debiezukoalɛ ne mɔ ɛhyɛ yɛ a na bɛboa yɛ bɛmaa yɛmia agɔnwolɛvalɛ mɔɔ yɛ nee ye lɛ la anu. Ye ahyehyɛdeɛ ne fa anwosesebɛmaanlɛ nee adehilelɛ mɔɔ yɛhyia la maa yɛ wɔ debiezukoalɛ ne mɔ abo. Ɔle enililɛ kpole kɛ Gyihova nee ɔ Ra ne ɛvɛlɛ yɛ kɛ yɛrali aleɛ wɔ ‘Gyihova ɛkponle nwo’ dapɛne biala la. (1 Kɔlentema 10:21) Ɔnle kɛ yɛ rɛle fi kɛzi ɛsalɛdolɛ ɛhye sonle bolɛ la ɛlɛ.

4 Gyihova ka ye wienyi kɛ ɔkulo kɛ yɛsonle ye na yɛmaa yɛ nwo anwosesebɛ wɔ debiezukoalɛ ne mɔ abo. (Kenga Hibuluma 10:24, 25.) Kɛmɔ yɛbu Gyihova la ati, saa tɛ tɛnlabelɛ mɔɔ yɛnrɛhola nwolɛ ɛhwee yɛ la a, ɔwɔ kɛ yɛkɔ debiezukoalɛ. Yɛkile anyezɔlɛ yɛmaa yɛ debiezukoalɛ ne mɔ ɔlua yɛ nwo mɔɔ yɛbaziezie ye kpalɛ na yɛava yɛ nwo yɛawula nu la azo.Edwɛndolɛ 22:22.

5 Kɛzi yɛyɛ yɛ nyɛleɛ wɔ debiezukoalɛ ne mɔ abo nee kɛzi yɛsiezie yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ne mɔ la kile kɛzi yɛbu Gyihova la. Kɛmɔ bɛkɛlɛ Gyihova duma wɔ Belemgbunlililɛ Asalo biala anwo la ati, yɛkpondɛ kɛ yɛ nyɛleɛ ye ye duma ne ayɛlɛ.—Fa toto 1 Arelemgbunli 8:17 anwo.

6. Nzɔne edwɛkɛ a menli ɛha wɔ yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ne mɔ nee menli mɔɔ kɔ debiezukoalɛ ne mɔ la anwo a? (Nea mɔlebɛbo nvoninli ne.)

6 Saa yɛkile ɛbulɛ yɛmaa yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ne mɔ a, menli gyɛne nwu ye. Kɛ neazo la, nrenyia bie mɔɔ wɔ Turkey la hanle kɛ: “Me nye liele bɔkɔbɔkɔyɛlɛ nee ninyɛne mɔɔ bɛyɛ ye pɛpɛɛpɛ wɔ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ la anwo. Menli mɔɔ wɔ ɛkɛ la zieziele bɛ nwo kɛnlɛma, bɛ nyunlu te yɛɛ bɛliele me kɛnlɛma. Ɛhye maanle me nye liele kpole.” Nrenyia ne doale zo na yeangyɛ bɛzɔnenle ye. Wɔ Indonesia suakpole ko azo, mediema ne mɔ dole ɛsalɛ vɛlɛle bɛ kpalɛzoamra, sua ne azo kpanyinli nee maanle mgbanyima gyɛne kɛ bɛranlea bɛ Belemgbunlililɛ Asalo fofolɛ ne. Sua ne azo kpanyinli ne anye liele kɛzi bɛzile asalo ne kpalɛ nee felawɔse ngɛnlɛma mɔɔ wɔ ɛkɛ la anwo. Ɔhanle kɛ: “Kɛzi asalo ɛke te la da bɛ nɔhalɛ diedi ne ali.”

Kɛzi yɛyɛ yɛ nyɛleɛ la bahola ahile kɛ yɛmbu Nyamenle (Nea ɛdendɛkpunli 7, 8)

7, 8. Nzɔne a yɛyɛ wɔ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ a ɔbahile kɛ yɛbu Gyihova a?

7 Gyihova a fɛlɛ yɛ wɔ debiezukoalɛ ne mɔ abo a, na ɔdwenle kɛzi yɛsiezie yɛ nwo nee kɛzi yɛyɛ yɛ nyɛleɛ wɔ ɛkɛ la anwo. Yemɔti yɛngulo kɛ yɛyɛ ninyɛne yɛmaa ɔbo zo. Yɛnyɛ kyengye wɔ nyɛleɛ mɔɔ le kpalɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛda ye ali wɔ debiezukoalɛ ne mɔ abo la anwo, yɛɛ yɛnyɛ yɛ ninyɛne noko kɛ asɛɛ yɛwɔ sua nu. Gyihova kulo kɛ yɛ nee menli mɔɔ yɛto yɛ sa yɛfɛlɛ bɛ wɔ debiezukoalɛ bo la anwo tɔ yɛ wɔ ɛkɛ. Noko yɛngulo kɛ yɛyɛ debie biala mɔɔ ɔbahile kɛ yɛnlɛ ɛbulɛ biala yɛmmaa yɛ debiezukoalɛ ne mɔ la. Yemɔti yɛnwula adɛladeɛ mɔɔ ɛyɛ evinli anzɛɛ yɛwula ye sua nu yɛkpɔsa la. Eza yɛnva fonu yɛnli gyima, yɛndendɛ, yɛnlidi anzɛɛ yɛnlono wɔ mekɛ mɔɔ debiezukoalɛ ne ɛlɛkɔ zo la. Ɔwɔ kɛ awovolɛ kilehile bɛ mra kɛ ɔnle kɛ bɛnriandi anzɛɛ bɛdi nwɔhoa wɔ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ.Nolobɔvo ne 3:1.

8 Mɔɔ Gyisɛse nwunle kɛ menli ɛlɛdi gua wɔ Nyamenle ɛzonlenlɛ sua ne anu la, ɔvale ɛya na ɔvoanle bɛ. (Dwɔn 2:13-17) Yɛsonle Gyihova yɛɛ yɛsukoa ɔ nwo debie wɔ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ. Yemɔti ɔnrɛyɛ kpalɛ kɛ yɛbali gualilɛ nwo adwelie wɔ ɛkɛ.—Fa toto Nihɛmaya 13:7, 8 anwo.

YƐBOA YƐMAA BƐSISI BELEMGBUNLILILƐ ASALO

9, 10. (a) Ndenle boni a Gyihova menli dua zo sisi Belemgbunlililɛ Asalo a, na nzɔne a ɛvi nu ɛra a? (b) Kɛzi Gyihova ahyehyɛdeɛ ne boa asafo mɔɔ bɛnlɛ ezukoa bɛnzi Belemgbunlililɛ Asalo la ɛ?

9 Gyihova menli mɔɔ wɔ ewiade la yɛ gyima ɛsesebɛ boa maa bɛsisi Belemgbunlililɛ Asalo. Mediema mɔɔ bɛdu bɛ nwo bɛmaa la yɛ nwolɛ ngyehyɛleɛ sisi fofolɛ na bɛyɛ bie mɔ boɛ mɔɔ bɛnlie ezukoa biala a. Ɛhye ati, wɔ ɛvolɛ 15 mɔɔ ɛpɛ nu la anu, yɛsisi Belemgbunlililɛ Asalo ngɛnlɛma mɔɔ bo 28,000 la wɔ ewiade amuala, anzɛɛ yɛsisi Belemgbunlililɛ Asalo kɛyɛ 5 kenle ko biala.

10 Saa bɛhyia Belemgbunlililɛ Asalo bie a, Gyihova ahyehyɛdeɛ ne fa ndoboa mɔɔ bɛnyia la bie na bɛmaa menli mɔɔ bɛdu bɛ nwo bɛmaa la kɔsi. Yɛdi Baebolo ngyinlazo mɔɔ se menli mɔɔ lɛ dɔɔnwo la bahola aboa menli mɔɔ ɛnlɛ bie la azo. (Kenga 2 Kɔlentema 8:13-15.) Nzɔne a ɛvi nu ɛra a? Bɛsisi Belemgbunlililɛ Asalo dɔɔnwo bɛmaa asafo mɔ bɛnlɛ ezukoa bɛnzi bie la.

11. Edwɛkɛ boni a mediema bie mɔ ɛha wɔ bɛ Belemgbunlililɛ Asalo fofolɛ ne anwo a, na kɛzi ɛhye maa ɛte nganeɛ ɛ?

11 Mediema mɔɔ wɔ Costa Rica asafo ko anu la hɛlɛle kɛ: “Saa yɛgyi yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ne anyunlu a, ɔyɛ yɛ kɛ yɛlɛka ɛlalɛ la! Yɛnnwu mɔɔ yɛka a. Kenle mɔtwɛ pɛ a bɛvale bɛzile yɛ asalo kɛnlɛma ne a! Gyihova nyilalɛ, ngyehyɛleɛ mɔɔ ye ahyehyɛdeɛ ne yɛle nee yɛ mediema moalɛ ti a yɛholale yɛzile a. Nɔhalɛ nu, asalo ɛhye le ahyɛlɛdeɛ mɔɔ sonle bolɛ mɔɔ Gyihova ɛva ɛmaa yɛ a. Yɛ nye die nwolɛ kpole kpalɛ.” Saa yɛte kɛzi yɛ mediema ɛlɛyɛ Gyihova mo wɔ mɔɔ yeyɛ yemaa bɛ la anwo a, yɛdi fɛlɛko. Yɛ nye balie kɛ mediema mɔɔ wɔ ewiade amuala la bɛanyia bɛ Belemgbunlililɛ Asalo. Ɔda ali wienyi kɛ Gyihova ɛlɛyila Belemgbunlililɛ Asalo ɛsisilɛ gyima ne azo ɔluakɛ, bɛsi bɛwie ala a, menli dɔɔnwo bɔ ɔ bo kɛ bɛba debiezukoalɛ amaa bɛazukoa Gyihova anwo debie.Edwɛndolɛ 127:1.

12. Kɛ ɔkɛyɛ na wɔaboa wɔamaa bɛasisi Belemgbunlililɛ Asalo ɛ?

12 Kɛ ɔkɛyɛ na wɔaboa wɔamaa bɛasisi Belemgbunlililɛ Asalo ɛ? Bie a ɛbahola wɔadu ɛ nwo wɔamaa wɔaboa gyima zɔhane. Yɛɛ yɛ muala yɛbahola yɛaye ndoboa yɛamaa bɛadua Belemgbunlililɛ Asalo ne mɔ ɛsisilɛ nwo kakɛ. Saa yɛbɔ mɔdenle yɛboa gyima ɛhye a, yɛ nye balie, yɛɛ mɔɔ hyia kpalɛ la, yɛye Gyihova ayɛlɛ. Yɛdi Nyamenle tete azonvolɛ mɔɔ ɛnee kulo kɛ bɛye ndoboa bɛmaa bɛsisi ɛzonlenlɛ azua la neazo ne anzi.Adendulɛ 25:2; 2 Kɔlentema 9:7.

YƐMAA YƐ BELEMGBUNLILILƐ ASALO NE ANWO TE

13, 14. Nzɔne a yɛzukoa wɔ Baebolo ne anu mɔɔ kile kɛ ɔwɔ kɛ yɛmaa yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ ne te a?

13 Gyihova le nwuanzanwuanza Nyamenle. Ɔnle basabasa. Ɛhye ati a ɔwɔ kɛ yɛmaa yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ne anwo te la. (Kenga 1 Kɔlentema 14:33, 40.) Amaa yɛ nwo ade na yɛayɛ nwuanzanwuanza kɛ Gyihova la, ɔwɔ kɛ yɛmaa yɛ nwo te wɔ yɛ ɛzonlenlɛ, yɛ nzuzulɛ, yɛ nyɛleɛ nee nwonane nu.Yekile 19:8.

14 Saa yɛdi Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ ne eni a, yɛ nye balie kɛ yɛbavɛlɛ awie mɔ kɛ bɛrɛla yɛ debiezukoalɛ ne mɔ bie. Menli ne banwu kɛ amgba yɛfa mɔɔ yɛka yɛfane ewiade fofolɛ mɔɔ anu te anwo la yɛbɔ yɛ ɛbɛla. Bɛbanwu kɛ yɛsonle Nyamenle ne mɔɔ anwo te na ɔbamaa azɛlɛ ye ahakyi paladaese kɛnlɛma bie la.Ayezaya 6:1-3; Yekile 11:18.

15, 16. (a) Nzɔne ati a ɔyɛ a ɔyɛ se kɛ yɛbayɛ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ ne bɔkɔbɔkɔ a? Nzɔne ati a ɔwɔ kɛ yɛdi ɛkɛ ne eni a? (b) Ngyehyɛleɛ boni a bɛyɛ bɛmaa bɛ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ ne ɛziezielɛ a, na nwolɛ adenle boni a yɛnyia a?

15 Menli lɛ adwenle ngakyile wɔ bɔkɔbɔkɔyɛlɛ nwo. Nzɔne ati ɔ? Bie a ɔvi kɛzi bɛtetele bɛ la. Eza bie mɔ de ɛleka mɔɔ munlutu dɔɔnwo wɔ anzɛɛ kale ndenle ne mɔ le mɛtɛmɛtɛlɛ la. Bie mɔ ɛnlɛ nzule anzɛɛ ninyɛne mɔɔ bɛfa bɛkpuda ɛkɛ la dɔɔnwo. Noko ɔnva nwo ɛleka mɔɔ yɛde nee adwenle mɔɔ menli lɛ wɔ bɔkɔbɔkɔyɛlɛ nwo la, ɔwɔ kɛ yɛmaa yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ ne yɛ bɔkɔbɔkɔ. Ɛkɛ ne a yɛsonle Gyihova a.Mɛla ne 23:14.

16 Saa yɛkpondɛ kɛ yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ ne yɛ bɔkɔbɔkɔ a, ɔwɔ kɛ yɛyɛ ngyehyɛleɛ kpalɛ. Mgbanyima ne mɔ yɛ ngyehyɛleɛ maa asafo ne na dahuu bɛnea kɛ ninyɛne mɔɔ bɛbava bɛaziezie ɛkɛ ne la bie wɔ ɛkɛ. Eza mgbanyima ne mɔ kile kɛzi ɔwɔ kɛ bɛyɛ gyima ne la. Bɛkpɔne debiezukoalɛ biala a, bɛsiezie ninyɛne bie mɔ, noko bie mɔ ɛdeɛ bɛnda bɛnyɛ zɔ. Yɛ muala yɛlɛ nwolɛ adenle kɛ yɛbaboa yɛamaa bɛaziezie yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ.

YƐSIEZIE YƐ BELEMGBUNLILILƐ ASALO NE

17, 18. (a) Nzɔne a yɛsukoa yɛfi adenle mɔɔ Gyihova tete azonvolɛ luale zo nleanle ɛzonlenlɛ sua ne azo la anu a? (b) Nzɔne ati a ɔwɔ kɛ yɛsiezie yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ne ɛ?

17 Eza yɛsiezie ninyɛne mɔɔ kɛzɛkye wɔ yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ la. Zɔhane ala a Gyihova tete azonvolɛ yɛle a. Kɛ neazo la, wɔ Dwuda Belemgbunli Dwowahye tumililɛ bo, menli yele ɛzonlenlɛ sua ne anwo ndoboa. Belemgbunli ne zele ɛsɔfoma ne kɛ bɛva ezukoa ɛhye bɛziezie debie biala mɔɔ kɛzɛkye wɔ ɛzonlenlɛ sua ne anwo la. (2 Arelemgbunli 12:4, 5) Ɛvolɛ mɔɔ bo 200 la anzi, Belemgbunli Dwosaya noko vale ɛzonlenlɛ sua ne anu ndoboa duale ninyɛne mɔɔ bɛyɛle ye boɛ la kakɛ.Kenga 2 Edwɛkɛsisilɛ 34:9-11.

18 Ɔfese Kɔmatii bie mɔ ɛnwu kɛ menli mɔɔ wɔ bɛ maanle ne mɔ anu la ɛnda ɛnziezie azua anzɛɛ ninyɛne mɔɔ ɛlɛsɛkye la. Bie a menli ekyi bie mɔɔ wɔ maanle ɛhye mɔ anu la a ze gyima ɛhye yɛ a. Anzɛɛ bie a bɛnlɛ ezukoa mɔɔ bɛbava bɛadua nwolɛ kakɛ a. Noko saa yɛanziezie ninyɛne mɔɔ ɛlɛsɛkye wɔ yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ ne la a, ɔnrɛhyɛ nwolɛ bayɛ evinli na menli banwu ɛhye. Ɔnrɛha yɛ nwo edwɛkɛ kpalɛ. Emomu saa yɛbɔ mɔdenle yɛnea zolɛ boɛ a, ɔbaye Gyihova ayɛlɛ na ɔnrɛmaa yɛnrɛzɛkye ndoboa mɔɔ yɛ mediema yele la.

Ɔwɔ kɛ yɛsiezie yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ɛkɛ (Nea ɛdendɛkpunli 16, 18)

19. Nzɔne a ɛbayɛ wɔahile kɛ ɛbu ɛleka mɔɔ ɛsonle Gyihova la ɛ?

19 Belemgbunlililɛ Asalo le sua mɔɔ bɛdu bɛmaa Gyihova a. Tɛ awie biala anzɛɛ asafo biala ɛdeɛ ɔ. Yɛnwunle Baebolo ngyinlazo bie mɔ mɔɔ baboa yɛ yeamaa yɛanyia ɛleka mɔɔ yɛsonle Nyamenle anwo adwenle kpalɛ la wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛsuzu edwɛkɛ ɛhye anwo la. Kɛmɔ yɛbu Gyihova la ati, yɛkile ɛbulɛ yɛmaa yɛ debiezukoalɛ ne mɔ nee yɛ Belemgbunlililɛ Asalo ne. Yɛ nye die kɛ yɛbaye ndoboa yɛamaa bɛasisi Belemgbunlililɛ Asalo na yɛabɔ mɔdenle yɛanlea zo yɛamaa ɛkɛ ne ade. Yɛbɔ mɔdenle na yɛkile ɛbulɛ yɛmaa ɛleka mɔɔ yɛyia yɛsonle Gyihova la kɛmɔ Gyisɛse yɛle la.Dwɔn 2:17.

^ ɛden. 2 Edwɛkɛ ɛhye ka Belemgbunlililɛ Asalo nwo edwɛkɛ. Noko mɔɔ yɛbazuzu nwo la fane Nyianu Asalo nee ɛleka gyɛne mɔɔ yɛsonle Gyihova wɔ ɛkɛ la anwo.