KÄ NIKANINA 200 biti bäri ta yete, ni kukwe tikaka ye niebare kukwe nieta periódico yebätä ye jökrä mika ñaka raba era jai. Kukwe ye erere tä nemen bare kä nengwane. Kukwe nieta Internet yete ye jökrä ni ñaka raba mike era jai. Jondron keta kabre mrä mrä sribeta kä nengwane, ye köböire ni raba ñäke kukwe keta kabrebätä mantre jetebe. Kukwe keta kabre ye metre aune ütiäte, akwa kukwe mada keta kabre ye ñaka metre aune raba kukwe kri mike ni kisete arato. Aisete ni rabadre ja ngübarebiti kukwe yebätä. Ni iti tä kite kukwe känene Internet yete angwane, tä nemen nütüre kukwe mikata gare ye tä mikani Internet yete yebätä metre o ja ketamuko kwe juani ie yebätä. Kukwe kira mika ñaka raba era jai akwa ye tä mike era jai. Biblia tä niere nie: “Ni ie kukwe ñaka gare tä kukwe jökrä nieta ye mike era jai, akwa ni töbätä abokän tä töbiketari kwin ja käne” (Proverbios 14:15).

Ni ie kukwe ñaka gare tä kukwe jökrä nieta ie ye mike era jai, akwa ni töbätä abokän tä kukwe ye metre nemen gare ie ye aibe ngwane tä mike era jai. Internet yete kukwe kira mikata gare aune kukwe mikata gare ye tä nemen gare ni jökrä ie, akwa kukwe ye ñaka metre. ¿Nikwe dre nuaindre ne kwe nitre ñaka ni ngökadre? Nikwe kukwe ne ngwandretari jai: “¿Kukwe kira ye medente tikwe ñäkäbabätä? ¿Internet käi yete kukwe mikani gare abokän ie tö ngwan raba, o Internet käi yete nitre jökrä raba kukwe tike yekänti tikwe ñäkäbarebätä? ¿Kukwe kira ye nirekwe tikani abokän ñaka gare? ¿Internet käi ruäre ie tö ngwan raba ye tä mike gare kukwe kira ye ñaka metre?”. * (Ñäkädre nota yebätä.) Nikwe ja ngwandre töbätä (Proverbios 7:7). Kukwebätä nita ñäke ye ñaka rabadre nuäre ni kräke mikakäre era jai angwane, kukwe ye ñaka metre raba ruin nie. Aune kukwe ñaka kwin juandre ni madabätä nie angwane, ¿nikwe dre nuaindre? Nikwe ngwandretari jai: “¿Nire törbadre kukwe mikani gare ye tuai gare ni jökrä ie? ¿Ñobätä ni ruäre törbadre kukwe mikani gare ye tuai nemen gare ni jökrä ie?”.

Nitre ruäre ie kukwe juanta yete kukwe mikata gare ietre ye ngwane, tätre jötrö ngwarbe juen ja ketamuko kwetre jökrä ie. Tä nuainne ye ngwane, kukwe  ye metre o ñakare ye ñaka tä mike gare kwin jai aune kukwe ye matai ño nitre madabätä yebätä ñaka töbike. Nitre rabadre niaratre käikitekä o niaratre tö kukwe ye mikai gare käne yekäre tätre nuainne raba ruin nie (2 Samuel 13:28-33). Akwa nikwe ja ngwandre töbätä. Ni ñaka tö ni iti o nitre ükaninte kukwe ruäre nuainkäre ye kädriemana blo.

Nitre ruäre ie kukwe juanta ye tä juen nitre madai ye ngwane, ¿ñobätä ñaka tä kukwe ye metre o ñakare ye mike gare kwin käne jai? Ñobätä ñan aune ñaka töta nemen kä juain ngwarbe ta kukwe ye mikakäre gare kwin jai. Raba kukwe ne niere: “Nitre ja ketamuko tikwe ye törbadre angwane raba kukwe ye mike gare kwin jai”. Akwa nitre ja ketamuko mäkwe yei kä ñaka tärä krubäte kukwe ye mikakäre gare kwin jai arato raba ruin nunye (Efesios 5:15, 16). Aisete mäkwe kukwe juandre o ñakare ye ñaka rabadre gare mäi angwane, mäkwe kukwe nieta ne ngwan törö jai: “Kukwe ye ñaka rabadre tuin metre angwane, kukwe ye ngwarbe”.

Bäri kwin nikwe ngwandretari jai: “¿Kukwe juanta tie ye tita käre juen ni madai? ¿Kukwe ñaka metre juanta tikwe ni madai yebätä ngite juandre ta tibiti ye ti tärä ribere ruäre ngwane ni madai? ¿Nitre ruäre tä kukwe juen tie ye tikwe ñaka juandreta ietre ye tärä ribere tie?”. Nitre ja ketamuko nikwe yekwe Internet tärä angwane, tö kukwe meden mikai gare jai ye raba känene. Correo yete kukwe juandre, ni üai juandre o video juandre krubäte ietre yei niaratre ñaka tö. Ne madakäre, kukwe kädriebare abokän grababare o tikani tärä okwä kwatire kwatirebiti ye nikwe ñaka juandre ni madai. * Bäri kwin ni itire itire rabadre kukwe känene akwle jai kukwe keteitibätä, rabadre bersikulo Bibliabätä känene kukwe ja tötikara keteitibätä o rabadre ja tötike blitakäre gätäte.

Kukwe ñaka metre nieta ni testiko Jehovakwe yebätä kwandre Internet yete nie angwane, ¿nikwe dre nuaindre? Nikwe ñaka ñäkädre jankunubätä aune dre niedre yete ye nikwe ñaka mikadre era jai. Nikwe ñaka juandre ni madai, ñobätä ñan aune ye köböite nikwe kukwe ñaka metre mikai gare ni jökrä ie. Aune kukwe medenbätä nikwe ñäkädre ye rabadre ni töi nike angwane, Jehovakwe ni mikadre töbätä ye nikwe ribedre ie aune nikwe kukwe ye kädriedre ni brare Testiko ünä kukwe ja üairebiti yebe (Santiago 1:5, 6; Judas 22, 23). Kukwe ñaka metre niedre nibätä ye ngwane ni töi ñan rabadre krütare. Kukwe ñaka metre ye niebare Jesubätä arato. Aune niara niebare nitre rabai ja mike nitre kristiano rüere aune rabai kukwe ñaka metre niere niaratre  yebätä (Mateo 5:11; 11:19; Juan 10:19-21). Nikwe ja ngwain töbätä angwane, nitre ruäre tä kukwe ñaka metre niere nibätä o tö nitre mada ngökai ye rabai gare nie (Proverbios 2:10-16).

Ja mräkätre aune ja ngwaitre yebätä kukwe niedre ye nikwe kukwe nuadre abokän nikwe niedre ni madai ye känenkri nikwe ja ngübadrebiti. Kukwe ye metre, akwa niedre ni madai ye ñaka kwin raba ruin nie (Mateo 7:12). Ñodre, kukwe ñaka kwin niedre ni madabätä ye mikadre gare ni madai yebiti nikwe bämikai ni ñaka ni mada tarere aune kukwe yekwe ñaka nitre mada dimikai (2 Tesalonicenses 3:11; 1 Timoteo 5:13). Ne madakäre, kukwe ruäre mikata gare ye kukwe bäin raba ruin nie. Nitre ruäre törbadre kukwe bäin kwetre mikai gare ni madai angwane, nitre ye törbadre kukwe ye mikai gare ñongwane aune törbadre mikai gare ño yebätä nikwe mikadre tuin ütiäte jai. Nikwe kukwe ye mikadre gare käne angwane, nikwe bämikai ni ñaka tä ni ye mike ütiäte jai aune ni raba kukwe kri mike kisete.

Kä nengwane, kukwe mikata gare ye tä nemen gare jötrö ngwarbe. Kukwe ye ruäre metre aune ütiäte, akwa mada abokän ñaka metre aune raba kukwe kri mike ni kisete. Mäkwe kukwe juandre ni itibe ie, ye raba juen nitre kä jökräbiti tibien yei segundo ruäre aibe te ye mäkwe ngwan törö jai. Yebätä, bäri kwin kukwe jökrä juanta nie ye nikwe ñaka juandre nitre ja ketamuko nikwe ye jökrä ie. Ja tare ye tä kukwe jökrä mike era jai nieta Bibliakwe, akwa nikwe ja ngwandre töbätä aune kukwe juanta nie ye jökrä metre ye nikwe ñaka nütüdre (1 Corintios 13:7). Juta ükaninte Ngöbökwe aune ja mräkätre bätä ja ngwaitre tare nikwe yebätä kukwe ñaka metre nieta ye nikwe ñaka mikadre era jai. Nire nire tä kukwe ngwarbe känene niekäre aune tä kukwe ngwarbe mike gare nitre jökrä ie, ni ye tä ja ngwen Satana, ni “rün [...] ni ngökaka” erere ye nikwe ngwandre törö jai (Juan 8:44). Aisete kukwe juanta köbö kwatire kwatire nie ye jökräbätä nikwe ja ngübadrebiti krubäte. Biblia tä kukwe niere ne nikwe ñaka käi kwitadrekä jabiti: “Ni ie kukwe ñaka gare yekwe kukwe kwin ñaka rabai, akwa nitre töbätä yei kukwe tä nemen gare bäri” (Proverbios 14:18).