Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

“Mutu Wakuzeneka Chinyingi Eji Kwitavilanga Vyuma Vyosena Navamulweza”

“Mutu Wakuzeneka Chinyingi Eji Kwitavilanga Vyuma Vyosena Navamulweza”

“Mutu wakuhulama keshi kutanga lipapilo lyamijimbuko; kaha mutu wakuhulama chikuma eji kwitavilanga vyuma vyosena mwatanga chikalu kaha vili mulipapilo lyamijimbu.” —Mazu ahanjikile August von Schlözer, mutu uze alinangula vyakushikulu kaha nawa muka-kusoneka wamuGerman (1735-1809).

VATU vayoyelenga myaka yakuzomboka 200 kunyima kavetavililenga mijimbu yosena yapwilenga mumapapilo amijimbuko. Namakumbi ano nawa, katweshi kuhasa kufwelela mijimbu yosena tweji kutanganga haInternet koko. HaInternet hatwama mijimbu yayivulu chikuma, kaha chinyingi chamakina amakumbi ano cheji kutulingisanga tuwane washi mijimbu kana. Mijimbu yimwe yapwa yamuchano, yayilemu, kaha kayeshi kuhasa kutwenyekako. Oloze yeka yapwa yamakuli, yamokomoko, kaha yinahase kuneha ponde. Shikaho, twatela kusakula kanawa vyuma tuli nakusaka kutanga. Nge vatu vamwe vanaputuka kuzachisa Internet, vanahase kushinganyeka ngwavo mijimbu vanakutanga yamuchano mwomwo vanayitangila haInternet chipwe mwomwo sepa lyavo ikiye navatuminayo. Vanahase kufwelela mujimbu numba vene kaveshi namashina namasongoko. Oloze Mbimbiliya yatuhuhumuna ngwayo: “Mutu wakuzeneka chinyingi eji kwitavilanga vyuma vyosena navamulweza, oloze mutu wakuzangama eji kuhehwojolanga jijila jenyi josena.”—Vishimo 14:15.

Mutu wakuzeneka chinyingi uze eji kwitavilanga vyuma vyosena navamulweza alihandununa namutu wakuzangama. Nge twapwa tuvakuzangama, kaha natwitavilanga kaha vyuma vize twatachikiza kupwa vyamuchano. Kaveshi kuhasa kutwonga tufwelele mijimbu yamakuli natutanga haInternet, numba tuhu vatu vavavulu vanayizange chikuma. Chuma muka chinahase kumikafwa mupwenga vakuzangama? Chatete, lihulisenu ngwenu: ‘Uno eyi mijimbu yinafumu hakeyala yize twafwelela tahi? Uno yinafumu hakeyala yize vetavisa kala mutu kusonekaho vishinganyeka vyenyi, nyi pamo yinafumu kumutu uze katwatachikizako tahi? Kutala keyala yize twafwelela yinasolola nge mijimbu kana yamakuli tahi?’ * (Talenu kwinyikila chamwishi.) Nge mukiko, kaha zachisenu “mangana” enu. (Vishimo 7:7) Nge kamweshi kuhasa kufwelela mijimbu yimweko, kaha pamo yinapu vene yamakuli. Kaha nawa nge munatange mijimbu yayipi yize yili nakuhanjika havatu veka, shinganyekenu havatu vaze vanahase kunganyala nge mijimbu kana yinatande, novyo vinahase kulingisa vatu vamwe vatandakanyise mijimbu kana.

UNO MWEJI KUTUMANGA MIJIMBU LWOLA LWOSENA TAHI?

Vatu vamwe vanahase kutuma mijimbu kuli vakwavo chakuzeneka kukekesa numba nge mijimbu kana yamuchano, chipwe kushinganyeka havyuma vinahase kusoloka nge navatuma mijimbu kana. Pamo vanahase kulinga ngocho mangana vafumakane kuvatu nakupwa vatete kutandakanyisa mijimbu kana. (Samwele 2, 13:28-33) Oloze mutu wakuzangama eji kushinganyekanga haukalu unahase kusoloka. Chakutalilaho, kutandakanyisa mijimbu kana chinahase kupihisa lijina lyamutu chipwe liuka.

Mutu uze ali nakutuma mijimbu keshi kuhasa kukekesa atachikize numba nge mijimbu kana yamuchanoko, mwomwo kulinga ngocho cheji kumbatanga chikuma lwola. Nahase kushinganyeka nge vatu vaze navatambula mijimbu kana vakiko navalinga ngocho. Oloze navakiko nawa lwola lwavo lwapwa lwalulemu. (Wavaka-Efwesu 5:15, 16) Muchishishisa chakutuma mijimbu kana, twatela kushinganyeka ngwetu, “Kachi nge natuhuhwasana okwo yinafumu mijimbu kana, kaha katwatela kuyilamako.”

Lihulisenu ngwenu: ‘Uno ngweji kutumanga mijimbu lwola lwosena tahi? Kutala ngwalikonekelaho lyehi kuvatu vaze ngweji kutuminanga mijimbu hakuvatumina mijimbu yamakuli tahi? Uno kuli mutu angukanyisaho lyehi kutuma mijimbu tahi?’ Anukenu ngwenu nge masepa jenu vatwama namakina akuzachisa Internet, kaha navakiko vanahase kuwana mijimbu yize vazanga chakuzeneka enu kuvatuminayo. Kavasaka kuvatumina mijimbu yayivulu yalyepe, najivindiyo, chipwe mivwimbimbiko. Kaha nawa chapwa chakuhenga kutuma mijimbu yakukopa yavihande vyaMbimbiliyako. * (Talenu kwinyikila chamwishi.) Anukenu ngwenu kachi nge mutu mwaliwahisa ivene hakutala visoneka vyamuMbimbiliya, chipwe kuwahisa vyuma mwakumbulula hakukunguluka, kaha mwanganyala chikuma kuhambakanomu nahase kunganyala kachi nge namumutumina mijimbu kana.

Kutala ngwatela kutuminako mutu weka ou mujimbu ngunatambula tahi?

Vyuma muka mwatela kulinga kachi nge munamono mijimbu yimwe haInternet yize yinahanjika makuli haliuka lyaYehova? Kanenu mijimbu kana hahaze vene. Kanda namuyifwelelako. Nachipwa chakuhenga kutuma mijimbu munatange nakuvalweza vahanjike vyuma vali nakushinganyeka, mwomwo echi chinahase kulingisa mijimbu kana yitande chikuma. Nge vyuma munamono haInternet kavyamisuulwishileko, kaha lombenu Yehova amihane mangana nakulweza nawa vandumbwetu vakuhya kushipilitu vamikafwe. (WaYakova 1:5, 6; WaYuta 22, 23) Katwatela kulikomokelako nge vatu navahanjika vyuma vyamakuli hali etu. Vatu vahanjikilenga makuli hali Yesu, kaha ahuhumwine tumbaji twenyi ngwenyi vaka-kole javo navakavayanjisa ‘nakuvavangijikila vyuma vyavipi vyeka navyeka vyosena.’ (Mateu 5:11; 11:19; Yowano 10:19-21) Nge namupwa namangana nakushinganyeka kanawa, kaha namutachikiza nge mutu ali nakumyonga nakumilweza makuli nyi chiku.—Vishimo 2:10-16.

VUMBIKENUNGA VAKWENU

Katwatela nawa kutumina kala mutu mijimbu yahanjika hali vandumbwetu chipwe kuvatumina vyakutalilaho vyamwaza vize tunevuko. Numba tuhu mijimbu yimwe yinahase kupwa yamuchano, oloze lwola lumwe chinahase kupwa chakuhenga kutandakanyisa mijimbu kana. (Mateu 7:12) Chakutalilaho, kachapwa chamwaza kutandakanyisa mijimbu yayipi yahanjika hali vakwetuko. (Wavaka-Tesolonyika 2, 3:11; WaChimoteu 1, 5:13) Mijimbu yimwe nawa yinahase kupwa yakusweka. Kaha vatu vanahase kusaka kulwezako vakwavo mijimbu kana halwola lweka. Ngocho twatela kuvumbika vakwetu halwola vanatongola lwakulweza vakwavo mijimbu kana. Chikupu vene, nge natulweza vatu mijimbu shimbu kanda vavene vayihanjike, kaha tunahase kupihisa lijina lyavo.

Makumbi ano, mijimbu yinahase kutandakana washi, numba yipwa yamuchano nyi yamakuli, chipwe yayilemu nyi yamokomoko, chipwe yinahase kuneha ponde nyi chiku. Numba tuhu munahase kutuma mijimbu kumutu umwe kaha, oloze mutu kana nahase kutandakanyisa mijimbu kana kuvatu vavavulu mukaye hakatando kakandende kaha. Ngocho mwatela kulihenda kucheseko kanechi chakutuma mijimbu kuvatu washiwashi. Numba tuhu zangi yeji ‘kwitavilanga vyuma vyosena,’ oloze katwatela kwitavilanga vyuma chamwitavilako. (Wavaka-Kolinde 1, 13:7) Echi nachitukafwa tuhone kwitavila makuli chipwe vyuma vyavipi navahanjika vatu haliuka lyaYehova navandumbwetu vaze twazanga. Anukenu ngwenu vatu vaze veji kutandakanyisanga makuli kana, veji kwivwisanga kuwaha Satana Liyavolo uze apwa “ise yamakuli.” (Yowano 8:44) Ngocho, twatela kuzangama nakushinganyekanga omu tunahase kuzachishilamo mijimbu yayivulu yize natutambulanga hakumbi hakumbi. Eyo, kweseka nomu yahanjika Mbimbiliya, “mutu wakuzeneka chinyingi mwakasolola uleya wenyi, oloze vatu vakuzangama veji kupwanga nachinyingi.”—Vishimo 14:18.

^ par. 4 Mujimbu umwe unahase kusoloka mapapa kakavulu numba tuhu hakavanga vausolwele kupwa wamakuli. Mujimbu kana vanahase kuwalumunako chindende mangana usoloke nge wamuchano.

^ par. 8 Talenu “Lipwata lyaChihula” muMulimo Wetu waWangana waApril 2010.