Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

«Aju xjal mintiʼ tnabʼl in xi tniman tkyaqil aju in tzaj qʼmaʼn te»

«Aju xjal mintiʼ tnabʼl in xi tniman tkyaqil aju in tzaj qʼmaʼn te»

«Mintiʼ tnabʼil aju xjal mintiʼ in jaw tuʼjin jun periódico, noqtzun tuʼnj, mas mintiʼ tnabʼil aju xjal in xi tniman tkyaqilju in jaw tuʼjin, noq tuʼnju tkuʼx toj jun periódico.» (Chi August von Schlözer tbʼi te tnam Alemania, aju aj tzʼibʼil ex jyol tqanil tiʼjju in bʼaj [1735-1809])

MALO tzikʼ mas te kabʼe syent abʼqʼi, aʼyeju xjal in che anqʼintoq toj ambʼil aju mintiʼtoq in xi kynimen tkyaqilju tzʼibʼin kyoj periódico. Ax ikx toj ambʼil jaʼlo, mlay bʼant tuʼn t-xi qnimen tkyaqilju tkubʼ toj Internet. Tuʼnju at nim kʼuxbʼil jaʼlo, nya kwest tuʼn kykanet nim tqanil quʼn. At nim tqanil ax tok ex at kyajbʼen, noqtzun tuʼnj, ax ikx at nim tqanil nya ax tok ex jaku tzaj nya bʼaʼn qiʼj kyuʼn. Tuʼntzunju, il tiʼj tuʼn tten qnabʼil aj tjaw quʼjin jun tiʼ. Aj tajbʼen Internet tuʼn jun xjal, at maj jaku kubʼ t-ximen qa ax tok jun akʼaj tqanil in jaw tuʼjin noq tuʼnju tkubʼ toj Internet moqa noq tuʼnju saj t-samaʼn jun tamiw te. Ax ikx, jakulo kubʼ t-ximen qa ax tok jun txʼolbʼabʼil, maske mintiʼ in najbʼenxix. Atzunte Tyol Dios in tzaj tqʼamaʼn jlu: «Aju xjal mintiʼ tnabʼl in xi tniman tkyaqil aju in tzaj qʼmaʼn te; atzunju xjal at tnabʼl tok tkwent tiʼj jatum in bʼet» (Proverbios 14:15).

Jun xjal mintiʼ tnabʼil, in xi tniman tkyaqilju in tzaj qʼamaʼn te, atzun jun xjal at tnabʼil oʼkx in xi tnimen aju ojtzqiʼnxix tuʼn qa ax tok. Toj Internet at nim yol ex tqanil tkubʼ toj aju kykyaqil xjal in nok kyqʼoʼn kywitz tiʼj, noqtzun tuʼnj, nya ax tok qe. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn miʼn qkubʼ sbʼuʼn? Bʼaʼn tuʼn qximen kyiʼj xjel lu: «¿Jatumel jaw wuʼjine tqanil lu? ¿Ope jaw wuʼjine toj jun tembʼil te Internet aju at toklen moqa toj jun tembʼil jatumel jaku kubʼ ttzʼibʼin alkyexku xjal tyol? ¿Moqa mintiʼ ojtzqiʼn wuʼne jatumel tzajni tqanil lu? ¿Ope kubʼ yekʼun qa nya ax tok aju tqanil lu toj jun tembʼil te Internet aju o tzaj qʼoʼn toklen?». * (Qʼonka twitza tiʼj tqanil t-xe t-xaq uʼj.) Bʼaʼn tuʼn tok tilel quʼn tuʼn tel qnikʼ tiʼj (Proverbios 7:7). Atlo maj nya ax tok aju in kubʼ quʼjin qa mintiʼxix in nok qeʼ qkʼuʼj tiʼj. ¿Yajtzun qa ma tzul samaʼn jun tqanil qe aju nya ax tok tiʼj juntl xjal? Bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj jlu: «¿Alkye tajbʼil tuʼn tok kybʼiʼn kykyaqil xjal aju tqanil lu? ¿Tiquʼn tajbʼil xjal lu tuʼn tok kybʼiʼn kykyaqilx aju tqanil lu?».

MIʼN TXI T-SAMAʼNTLA TKYAQIL TQANIL IN PON TUKʼILA

Aj tpon samaʼn jun tqanil kye junjun xjal, ateʼ junjun jun rat naj in xi kysamaʼn kye kykyaqil kyamiw. Aj txi kysamaʼn jun tqanil, mintiʼ in che ximen tiʼj qa ax tok ex tiʼ nya bʼaʼn jaku tzaj kyiʼj txqantl tuʼn. At maj in bʼant jlu kyuʼn, tuʼnju kyajbʼil tuʼn tok kyqʼoʼn txqantl kywiʼ kyiʼj moqa kyajbʼil tuʼn kyok te tnejel qʼamal jun tqanil (2 Samuel 13:28-33). Noqtzun tuʼnj, bʼaʼn tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ, tuʼnju jaku che yolin junjuntl xjal nya bʼaʼn tiʼj juntl moqa tiʼj jun kʼloj xjal.

¿Tiquʼn at junjun xjal mintiʼ in che ximen tiʼj qa ax tok aju tqanil aj txi kysamaʼntl? Tuʼnju nya kyajbʼil tuʼn tbʼaj kynajsaʼn ambʼil tiʼj. Jakulo kyqʼama jlu: «Chebʼe jaku che ximen wamiwoye tiʼj qa ax tok aju tqanil lu qa kyajbʼil». Noqtzun tuʼnj, axlo ikx kye mintiʼ ambʼil kyiʼj (Efesios 5:15, 16). Tuʼntzunju, qa nya qʼuqlixix teya tkʼuʼj tiʼj jun tqanil aju tajbʼila tuʼn t-xi t-samaʼna, maslo bʼaʼn tuʼn t-ximane tiʼj jlu: «Qa nyaxix qʼuqli nkʼuʼje tiʼj, ¿maspelo bʼaʼn tuʼn tkubʼ nnajsaʼne?».

Bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿Ope chin naqʼete tiʼj tuʼn t-xi nsamaʼntle kye junjuntl aju tqanil in nul wukʼile? ¿Ope txi nqanine najsama tuʼnju xi nsamaʼne jun tqanil nya ax tok? ¿Atpe jun o tzaj qʼamante weye tuʼn miʼn txi nsamaʼntle jun tqanil te?». Qa jaku che okx qamiw toj Internet, jaku kanet tqanil kyuʼn aju kyajbʼil tuʼn tok kybʼiʼn. Nya il tiʼj tuʼn tpon nim correo kyukʼil aju at nim foto toj, video ex aju jaku qo jaw tzeʼn tuʼn. Ax ikx, nya toj tumel tuʼn t-xi qsamaʼn tkyaqil yol in kubʼ qtzʼibʼin tiʼj jun chikʼbʼabʼil tiʼj Tyol Dios moqa jun grabación. * (Qʼonka twitza tiʼj tqanil t-xe t-xaq uʼj.) Mas tbʼanel qa teyele te junjun kbʼel tjyoʼn tqanil tiʼj jun xnaqʼtzbʼil, tuʼn t-xi tjyoʼn qe taqikʼ Tyol Dios in yolin tiʼj jun xnaqʼtzbʼil ex tuʼn tbʼaj tbʼinchaʼn tten tukʼil qe tyol kxel tqʼoʼn kyoj chmabʼil.

Bʼaʼn tuʼn t-ximana tnejel qa bʼaʼn tuʼn t-xi t-samaʼna jun tqanil

¿Tiʼ kbʼantel quʼn qa ma tzʼok qqʼoʼn qwitz tiʼj jun yol nya ax tok kyiʼj testigo de Jehová toj Internet? Nya toj tumel tuʼn kukx qok ten uʼjil tiʼj ex nya bʼaʼn tuʼn t-xi qnimen aju in tqʼamaʼn. Mintiʼ tuʼn t-xi qsamaʼntl kye junjuntl xjal, tuʼnju oʼkx jaku tzʼok kybʼiʼn kykyaqil aju nya ax tok yol. Qatzun in tzaj bʼaj qkʼuʼj tuʼnju in jaw quʼjin, bʼaʼn tuʼn t-xi qqanin onbʼil te Jehová tuʼn ttzaj tqʼoʼn qnabʼil ex bʼaʼn tuʼn qyolin tiʼj kyukʼil erman ma che chʼiy toj kyokslabʼil (Santiago 1:5, 6; Judas 22, 23). Mintiʼ tuʼn qjaw labʼin tiʼj qa ateʼ xjal in che yolin nya ax tok yol qiʼj. Ax ikx e yolin xjal nya ax tok yol tiʼj Jesús. Ax Jesús qʼamante qa che elel ikʼun okslal ex qa che yolil xjal nya ax tok yol kyiʼj (Mateo 5:11; 11:19; Juan 10:19-21). Qa at qnabʼil ex qa in qo ximan tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ, jaku tzʼel qnikʼ tiʼj qa in yolin jun xjal nya ax tok yol qiʼj moqa tajbʼil tuʼn t-sbʼun kyiʼj txqantl (Proverbios 2:10-16).

QYEKʼUNX KYE TXQANTL QA AT KYOKLEN TOJ QWITZ

Ax ikx bʼaʼn tuʼn tok qwentin qibʼ tuʼn miʼn qok ten qʼamal junjuntl tiʼ in nok qbʼiʼn kyiʼj qerman, maske ax tok aju in nok qbʼiʼn. Nyalo toj tumel qa ma txi qqʼamaʼn kye txqantl (Mateo 7:12). Jun techel, qa ma qo ok ten qʼamal jun yol nya ax tok kyiʼj txqantl, mlay tzʼonin jlu kyiʼj txqantl ex kbʼel qyekʼun qa mintiʼ qkʼujlabʼil kyiʼj (2 Tesalonicenses 3:11; 1 Timoteo 5:13). Ax ikx, atlo junjun tqanil mintiʼ qoklen tiʼj tuʼn qok ten qʼamalte. Qa at jun tajbʼil tuʼn t-xi tqʼamaʼn aju in nikʼ tiʼj, bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼoʼn ambʼil te tuʼn tbʼant tuʼn toj alkyexku qʼij tajbʼil tuʼn t-xi tqʼamaʼn ex toj alkyexku tumel. Qa aqoʼ in qo ok ten qʼamalte tnejel, tuʼn jlu in kubʼ qyekʼun qa mintiʼ toklen toj qwitz ex jaku tzaj nim nya bʼaʼn tuʼn.

Toj ambʼil jaʼlo, mintiʼ in xi tiʼn nim ambʼil tuʼn tok qbʼiʼn jun tqanil. At junjun ax tok ex at kyajbʼen, noqtzun tuʼnj, ateʼ junjuntl nya ax tok ex jaku tzaj nya bʼaʼn kyuʼn. Mintiʼ tuʼn tikʼ tnaʼl quʼn qa ma txi qsamaʼn jun tqanil te jun xjal, jaku txi t-samaʼntl kye kykyaqil xjal toj chʼin ambʼil. Tuʼntzunju, miʼn t-xi qsamaʼn kye kykyaqil qamiw tkyaqil tqanil in nul qukʼil. Maske in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa «tkyaqil niman tuʼn» kʼujlabʼil, il tiʼj tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ ex miʼn kubʼ qximen qa ax tok tkyaqil tqanil in nul samaʼn qe (1 Corintios 13:7). Ax ikx, mintiʼ tuʼn t-xi qnimen qe tqanil nya ax tok in tzaj qʼamaʼn tiʼj ttnam Jehová ex kyiʼj qerman. Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa aʼyeju xjal in che yolin nya ax tok yol in nel kykanoʼn tiʼj Satanás aju nejenel tiʼj «nikʼaj yol», moqa aju yol nya ax tok (Juan 8:44). Ikju, nimxix toklen tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ aj tul samaʼn jun tqanil qe. Mintiʼ tuʼn tikʼ tnaʼl quʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios: «Qe xjal mintiʼ kynabʼl in che ok te tajwil ju mintiʼ tajbʼen; atzun qe xjal at kynabʼl nojni kywiʼ tuʼn ojtzqibʼl» (Proverbios 14:18).

^ taqik' 4 At maj jaku kanet juntl maj jun tqanil quʼn maske otoq tzʼel toj qʼanchaʼl qa nya ax tok. In bʼaj jlu, tuʼnju in bʼaj bʼinchaʼn chʼintl tqanil tuʼntzun tkubʼ qximen qa ax tok.

^ taqik' 8 Bʼaʼn tuʼn tok tqʼoʼn twitza tiʼj «Sección de preguntas» aju tkuʼx toj uʼj Nuestro Ministerio del Reino te abril te 2010.