Skip to content

Skip to table of contents

“U wa Kamba Olondunge o Tava ño Viosi”

“U wa Kamba Olondunge o Tava ño Viosi”

“Omunu wosi okuti lalimue eteke a tangele ukanda wasapulo eveke. Handi vali, omunu o tava kovina viosi omo lioku vi tanga vukanda wasapulo, layevo eveke.”​—August von Schlözer, wo ko Alemanya haeye ukuavolandu kuenda usonehi (1735-1809).

OMANU vana okuti tunde eci va kala komuenyo pa pita ale 200 kanyamo, ka va kolelele kovina viosi via enda oku sonehiwa vovikanda viasapulo. Koloneke vilo, ka tu sukilavo oku tava kovina viosi tu tanga, ale vievi tu tala vo Internet. Kuli asapulo alua a siata oku sandekiwa vo Internet, kuenje ovoloño o koloneke vilo a kuatisa oku a sanga lonjanga. Kuli asapulo alua okuti ocili, a sunguluka, kuenda ka a koki ovitangi, pole alua pokati kasapulo aco uhembi, ka a kuete esilivilo, kuenda a kapa kohele ekalo lietu. Eli olio esunga lieci tu sukilila oku nõla lutate ovina tu yongola oku tanga. Eci omanu vamue va fetika oku tala asapulo vo Internet pamue va sima okuti asapulo aco ocili, momo a sangiwa vo Internet, ale a tumiwa lekamba limue. Omanu vaco pamue va tava kulandu umue ndaño okuti ka wa kũlĩhĩwile. Pole, Embimbiliya li tu sapuila ndoco: “U wa kamba olondunge o tava ño viosi, u wa lunguka o kũlĩhĩsa oku a enda.”​—Olosapo 14:15.

Omunu wa kamba olondunge ale eveke okuti o tava kovina viosi a yeva, wa litepa lomunu wa lunguka. Nda tua lunguka, tu lavulula, kuenda tu tava lika kovina tua kũlĩha okuti viocili. Ka tu kembiwa okuti tu tava kovolandu esanda tu tanga vo Internet, ndaño okuti a kũlĩhĩwa calua. Nye ci pondola oku ku kuatisa oco o lunguke? Tete lipula ndoco: ‘Anga hẽ esapulo lia sandekiwa ndeti vo Internet liocili? Li tundilila hẽ konumbi yimue yo Internet yecelela okuti omunu umue o soneha ovisimĩlo viaye, ale li tunda kono yimue ka ya kũlĩhĩwile? Kuli hẽ ono yimue yo Internet ya lekisa okuti esapulo liaco liuhembi?’ * (Tala etosi pombuelo yemẽla.) Omo liaco, kuata “olondunge.” (Olosapo 7:7) Nda esapulo limue li kasi ndu okuti haliociliko, citava okuti liuhembi. Nda wa tanga esapulo limue ka lia sungulukile liatiamẽla komanu vakuavo, sokolola omunu o pondola oku kuatisiwa lalio nda lia lisandula, kuenda esunga lieci omunu umue a yonguila okuti lilisandula.

OVE HẼ WA SIATA OKU TUMA ASAPULO?

Kuli omanu vamue okuti pamue va tuma asapulo kakamba vavo pole, tete ka va konomuisa nda ulandu waco wocili, ale ka va sokolola ovina vi pondola oku pita noke yoku a tuma. Pamue va ci linga omo okuti va yongola oku kapiwako calua lomanu, kuenda va yongola okuti ovo va sandula tete asapulo. (2 Samuele 13:28-33) Pole, omunu wa lunguka, o sokolola eci catiamẽla kovitangi a pondola oku kuata nda wa ci linga. Ocili okuti oku ci linga, ci nyõla ovituwa viwa viomunu umue, ale ocisoko cimue.

Omunu o tuma asapulo, pamue ka konomuisa vali nda ocili ale sio, momo poku ci linga o sukila oku likolisilako kuenda oku sokiya otembo. Eye o sima lika okuti omanu va tambula esapulo liaye va pondolavo oku ci linga. Pole, otembo yavo yi kuete esilivilo. (Va Efeso 5:15, 16) Nda ka tu kuete uvangi u lekisa okuti esapulo liaco liocili ale sio, tu sukila oku sokolola ndoco: “Nda ame muẽle ndi kuete atatahãi, si tumisa esapulo liaco!”

Lipula ndoco: ‘Ndi kuete hẽ ocituwa coku tuma asapulo olonjanja viosi? Anga hẽ eteke limue nda pingile ongecelo kakamba vange omo lioku va tumisa esapulo limue ka lia sungulukile ale liuhembi? Kuli hẽ umue wa pingile kokuange oco ndi liwekepo oku u tumisa asapulo?’ Ivaluka okuti, nda akamba vove va kuete onumbi yo Internet, va pondolavo oku tuma asapulo vo Internet, kuenda ka va sukila ekuatiso liove oco va tale ovina va sole vo Internet. Ovo ka va yongola oku tambula asapulo alua mua kongela ovolandu a koka ovinjola, olovideo, ale alitalatu. Ka ca sungulukilevo oku tuma olonepa vimue via ngalavaliwa, ale atosi amue ohundo ya lingiwa. * (Tala etosi pombuelo yemẽla.) Ivaluka okuti, nda omunu o linga akonomuiso amue, o tala ovinimbu vimue Vembimbiliya, ale o pongiya atambululo oku eca kolohongele, o kuatisiwa calua okuti oku u tumisa ovina viaco ci sule.

Ndi sukila hẽ oku tuma muẽle esapulo eli komunu umue?

Nye o sukila oku linga nda wa mola vo Internet ovina vimue viuhembi viatiamẽla kocisoko ca Yehova? Yuvula lonjanga ovohembi aco! Ku ka tave kovina viaco. Ka ca sungulukile oku sapuila komanu vakuavo ovina wa tanga ale oku pinga ovisimĩlo viavo, momo oku ci linga ci pondola oku sandula asapulo a koka ovitangi. Nda wa mola ocina cimue vo Internet okuti ci ku sakalaisa, pinga ku Yehova oco a ece kokuove olondunge, kuenda sapela la manji umue wa loñoloha. (Tiago 1:5, 6; Yuda 22, 23) Ka tu sukila oku komõha nda omanu va popia ovina viuhembi viatiamẽla kokuetu. Momo, omanu va popelevo ovina viuhembi viatiamẽla ku Yesu, kuenje wa lungula olondonge viaye hati, ovanyãli vavo va laikele oku va lambalala, loku va ‘lundila ovina viosi vĩvi.’ (Mateo 5:11; 11:19; Yoano 10:19-21) Omo liaco, nda wa lekisa olondunge loku sokolola lutate, ci ku kuatisa oku limbuka nda omunu umue o kasi oku vangula uhembi, kuenda o seteka oku kemba vakuavo.​—Olosapo 2:10-16.

LEKISA ESUMBILO KOMANU VAKUAVO

Tu sukila oku lavulula oco ka tu ka sapuile komanu vamue ovina viatiamẽla ku vamanji ale ovolandu amue tua yeva. Olonjanja vimue ka ca sungulukile oku sandula asapulo amue ndaño okuti ovina viaco viocili. (Mateo 7:12) Nda tu tumisa asapulo ka a sungulukile atiamẽla komanu vakuavo, ka tu lekisa ocisola kuenda ka tu vetiya omanu. (2 Va Tesalonike 3:11; 1 Timoteo 5:13) Asapulo amue ka citava okuti a kũlĩhĩwa lomanu vosi. Momo, pamue omanu va yongola oku situlula ovina viaco noke, ale lonjila yikuavo. Omo liaco, tu sukila oku sumbila onjila va ñolapo, otembo va yongola oku situlula ovina viaco kuenda ndomo va ci linga. Nda tua sapuila ovina viaco komanu vakuavo osimbu ka tua tambuile omoko yoku ci linga, tu pondola oku koka ovitangi.

Koloneke vilo, kuli asapulo ocili ale esanda, awa ale ãvi, kulivo ana a koka ovitangi ale sio, kuenda kuli asapulo a siata oku li sandula lonjanga. Nda wa tuma esapulo komunu umue, citava okuti o li tumisavo komanu vakuavo vokuenda kuolosengundu vimue. Omo liaco, yuvula eyonjo lioku tumisa lonjanga asapulo komanu vosi wa kũlĩha. Ndaño okuti ocisola ci ‘kolela kovina viosi,’ kuenda ka ci tatãla, pole tu yuvuli ekambo liolondunge poku tava kasapulo osi okaliye kuenda kovolandu akuavo. (1 Va Korindo 13:7) Omo liaco, ka tu ka tavi kovohembi ale kovina vĩvi omanu va siata oku popia viatiamẽla kocisoko ca Yehova kuenda ku vamanji vana tu sole. Ivaluka okuti, omanu vana va siata oku sandula asapulo uhembi va kasi oku sanjuisa Satana Eliapu “isia yuhembi.” (Yoano 8:44) Omo liaco, tu sukila oku lunguka kuenda oku sokolola lutate oco tu limbuke ndomo tu kuatisiwa lasapulo alua tua siata oku tambula oloneke viosi. Ndomo Embimbiliya li ci popia, “ava va kamba olondunge va piñala uveke, puãi ava va lunguka va futisua lukũlĩhĩso.”​—Olosapo 14:18.

^ Ovinimbu 4 Kuli ovolandu amue okuti eci a sandekiwa tete a molẽha ndu okuti uhembi. Pole, pamue a pongoluiwa kuenje a molẽha ndu okuti ocili.

^ Ovinimbu 8 Tala Vupange Wetu Wusoma, wosãi ya Kupupu wo 2010,“ pokakasia losapi hati: “Apulilo a Tambuluiwa.”