ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအကစၢ်
“ယွၤမ့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလီၤ.”—၁ ယိၤဟၣ် ၄:၈, ၁၆.
၁. ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ အခိၣ်သ့ၣ်တခါန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်, ခီဖျိလၢ နသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤန့ၣ် နတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
လံာ်စီဆှံ စံးဘၣ်ပှၤလၢ “ယွၤမ့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလီၤ.” (၁ ယိၤဟၣ် ၄:၈) ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အံၤအခီပညီနီၢ်နီၢ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်အဲၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ လၢအဃံအလၤတခါဘၣ်. တၢ်အဲၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ အခိၣ်သ့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ အိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ တကးဒံးဘၣ် အဝဲမ့ၢ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလီၤ. ကယဲၢ်တၢ်လၢကစၢ်ယွၤ မၤဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် မၤဝဲလၢအတၢ်အဲၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤအဃိလီၤ. ပကဘၣ် စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢအတၢ်အဲၣ်အဃိ အဝဲတ့လီၤန့ၢ်ပှၤ မူခိၣ်, ဟီၣ်ခိၣ် ဒီးကယဲၢ်တၢ်အိၣ်လၢအပူၤန့ၣ်လီၤ.
၂. ယွၤအတၢ်အဲၣ်န့ၣ် ဒုးနာ်န့ၢ်ပှၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၂ ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤ ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ လၢအတၢ်ဘၣ်တ့ အဖီခိၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ အတၢ်အဲၣ်ပှၤန့ၣ် ဒုးနာ်န့ၢ်ပှၤလၢ အတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်န့ၣ် ကလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ သပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်န့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီနီၢ်ကီၢ်လီၤ. အဒိ ခီဖျိလၢ တၢ်အဲၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ “သ့ၣ်နံၤဖးသီလၢ အကစံၣ်ညီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်လၢ တၢ်တီတၢ်လိၤ လၢပှၤလၢအပာ်လီၤဝဲတဂၤအစုပူၤ” န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁၇:၃၁) ပနာ်လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်အံၤ ကဟဲကဲထီၣ်အသး သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အဒိကနၣ် ကစၢ်အကလုၢ်န့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်
၃. ကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်တအဲၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ် ပတၢ်အိၣ်မူလၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ကမၤအသးဒ်လဲၣ်.
၃ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအံၤ မ့တမ့ၢ် ယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ အခိၣ်သ့ၣ်ဘၣ်န့ၣ် ခါဆူညါ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူ ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကဆဲးပၢလီၤအသးဒၣ်ဝဲ တကးဒံးဘၣ် ယွၤလၢ အတအိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤ လၢအမ့ၢ်မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် ကဆဲးလုၢ်ဘၢအဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၄; ၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉; ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉, ၁၂ တက့ၢ်.) ကစၢ်ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တအဲၣ်ပှၤန့ၣ် ခါဆူညါ ပတၢ်အိၣ်မူ ကပှဲၤဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးအုးန့ၣ်လီၤ.
၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤပျဲဝဲအခွဲးလၢ ပှၤကပူထီၣ်ထီဒါ အတၢ်ပၢတၢ်ပြးလဲၣ်.
၄ ဖဲမုၣ်ကီၤလံၢ် ပူထီၣ်ထီဒါ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ပၢတၢ်ပြးအခါ အဝဲကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ဝဲ ပမိၢ်ပၢ်အဆိကတၢၢ်ခံဂၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကထီဒါ ကစၢ်ယွၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲထုးထီၣ်တၢ်သံကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢအကပၢတၢ်န့ၣ်လီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ်စံးဝဲလၢ အတၢ်ပၢန့ၣ်ကဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ကစၢ်ယွၤအတၢ်ပၢလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁-၅) လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ ကစၢ်ယွၤပျဲဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖုၣ်ကိာ်ဖိ ဒ်သိးတၢ်စံးဆၢကဖျါထီၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်ပထံၣ်ဘၣ်အသိး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ပှၤပၢတၢ်လၢ အဂ့ၤဘၣ်.
၅. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၅ မုၣ်မဆါတနံၤညါအံၤ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သးတဖၣ် နးထီၣ်ဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. လၢအနံၣ်တကယၤအတီၢ်ပူၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အကကွဲၢ်လၢအကယၤ ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိလီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ “မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်,” “ပှၤအၢပှၤသီဒီး ပှၤလီတၢ်ဝ့ၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကအၢလီၤဝဲနးထီၣ်နးထီၣ်လီၤ.” (၂ တံၤမသ့း ၃:၁, ၁၃) ဒီးလံာ်စီဆှံစံးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ– “ယွၤဧၢ, ယသ့ၣ်ညါလၢပှၤကညီတပၢဘၣ်အကျဲဘၣ်, ဒီးပှၤလၢအလဲၤတၢ်န့ၣ် စံၣ်ညီၣ်အထွဲတၢ်တသ့ဘၣ်ဝဲဘၣ်.” (ယံးရမံယၤ ၁၀:၂၃) ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ကတိၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲတီဝဲန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ တတ့လီၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢအကအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကပၢလီၤအသးဒၣ်ဝဲဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤ.
၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤ ပျဲဝဲတၢ်အၢတၢ်သီအခွဲးလဲၣ်.
၆ မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤပျဲဝဲ တၢ်အၢတၢ်သီအခွဲးအဃိ တၢ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ ထဲဒၣ်ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ပၢတၢ်ပြးန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ပၢလၢအဂ့ၤကတၢၢ်တခါလီၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ် ကစၢ်ယွၤ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤအၢပှၤသီခဲလၢာ်လီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤမၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ပှၤထီဒါတၢ်မ့ၢ်ဟဲ အိၣ်ထီၣ်တဂၤဂၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤကစံၣ်ညီၣ် အဝဲသ့ၣ်တဘျီဃီလီၤ. ခီဖျိလၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်စံးဆၢ ဝံၤလံအဃိ ကစၢ်ယွၤတပျဲဝဲ တၢ်အၢတၢ်သီအခွဲး လၢအသီတဘျီလၢၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်ထီဒါတၢ်အခါန့ၣ် ကစၢ်ယွၤကမၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ လၢအဆိအချ့လီၤ.
ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒ်လဲၣ်
၇, ၈. ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်အဲၣ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၇ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အတၢ်အဲၣ်ပှၤ လၢကျဲအါဘိန့ၣ်လီၤ. အဒိ ဆိကမိၣ်ကွၢ် အဝဲတ့လီၤ မူဟီၣ်ကယၢ လၢအဃံလၤဒီးဒိၣ်ဝဲထီဝဲန့ၣ်တက့ၢ်. မူဟီၣ်ကယၢအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီး ကလဲးစံၣ် (galaxy) အကကွဲၢ်လၢအကထိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢကလဲးစံၣ်အပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီး မုၢ်, လါ, ဒီးဆၣ်လၢအကကွဲၢ်လၢ အကထိတဖၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. လၢပကလဲးစံၣ်လၢအမ့ၢ် မ့းလခံၣ်ဝ့ (Milky Way) အပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးဆၣ်တဖျၢၣ်လၢ အမ့ၢ်ဝဲမုၢ်န့ၣ်လီၤ. မုၢ်မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် တၢ်သးသမူ အိၣ်မူဝဲတသ့ဘၣ်. တၢ်ဘၣ်တ့သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်လၢ အမ့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ, တၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် အိၣ်ဖျါဝဲ “လၢဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်တၢ်တ့လီၤအီၤလံၤလံၤန့ၣ်, ပှၤထံၣ်ဘၣ်အတၢ်တအိၣ်ဖျါဘၣ်တဖၣ် ထံထံဆးဆး, ဒ်ပစံးတၢ်အသိး, အစိထူအကမီၤယိာ် ဒီးအတၢ်ပှိၤတၢ်ပှီၢ်လီၤ.”—ရိမ့ၤ ၁:၂၀.
၈ ယဟိဝၤယွၤ တ့လီၤဝဲဟီၣ်ခိၣ် လၢပှၤကအိၣ်မူဝဲအဂီၢ်လီၤ. တၢ်အိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢကိးမံၤဒဲးန့ၣ် ကဲဘျုးကဲဖှိၣ်လၢ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤတ့လီၤန့ၢ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ တၤသၣ်လီၢ်ဃံလၤ ဒီးတ့လီၤဝဲ ဒ်သိးကအိၣ်မူဘၣ်ဝဲလီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး လီၣ်ဖျါ ၄:၁၁ တက့ၢ်.) တကးဒံးဘၣ်ကစၢ်ယွၤ “ဟ့ၣ်လီၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီ လၢကယဲၢ်တၢ်အသး ခဲလၢာ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဘျုးအဖှိၣ်အိၣ်ဝဲလီၤစိၤလီၤထီလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၆:၂၅.
၉. ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံကစၢ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသးဟ့ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၉ ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံကစၢ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသးဟ့တၢ်အၢန့ၣ်လီၤ. အဒိ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅:၄-၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ– “တမ့ၢ်ဘၣ်ကစၢ်တဂၤလၢ အဘၣ်အသးလၢ တၢ်တတီတလိၤဘၣ်, . . . နသးဟ့ကယဲၢ်ပှၤမၤအၢမၤသီတၢ်လီၤ.” အဝဲသးဟ့စ့ၢ်ကီး “ပှၤဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သွံၣ်, ဒီးပှၤလီတၢ်” န့ၣ်လီၤ.
တၢ်အၢတၢ်သီ ကကတၢၢ် ဘူးထီၣ်လံ
၁၀, ၁၁. (က) တၢ်ကမၤအသးဒီး ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပှၤလၢအဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်န့ၣ် ကစၢ်ကဆိၣ်ဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၀ မ့ၢ်လၢယွၤမ့ၢ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံကစၢ် ဒီးသးဟ့တၢ်အၢအဃိ တၢ်ဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဟါမၢ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ အၢၣ်လီၤပှၤလၢ– “ပှၤမၤအၢတၢ်တဖၣ် ကဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်အီၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအမုၢ်လၢ်တၢ် လၢယွၤန့ၣ် ကန့ၢ်ဘၣ်သါထံဧိၤကီၢ်ဧိၤလီၤ. အိၣ်ဒံးတစိၢ်ဖိ, ဒီးပှၤတတီတလိၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်.” ယဟိဝၤယွၤ အဒုၣ်အဒါတဖၣ် “ကဒံကွံာ်ဝဲဒ် မ့ၣ်အူခုၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၉, ၁၀, ၂၀.
၁၁ ကစၢ်ယွၤအၢၣ်လီၤ စ့ၢ်ကီးပှၤလၢ– “ပှၤတီပှၤလိၤန့ၢ်ဘၣ်သါထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ, ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလီၤစိၤလီၤထီလီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၂၉) ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အတီအလိၤတဖၣ်န့ၣ် “ကမုာ်လၤတၢ်လၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအါအါကလဲာ်အပူၤလီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၁၁) ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ခီဖျိလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံကစၢ်န့ၣ် မၤဝဲ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လၢ အခ့အပှၤလၢ အတီအလိၤတဖၣ်အဂီၢ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲ- “ယွၤကထွါကွံာ်အမဲာ်ထံ ခဲလၢာ်လၢအမဲာ်, ဒီးတၢ်သံတအိၣ်လၢၤဘၣ်, ဒီးတၢ်သူၣ်အုးသးအုးတအိၣ်လၢၤဘၣ်, ဒီးတၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်, ဒီးတၢ်ဘှံးသူၣ်ဘှံးသးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်အိၣ်လၢအခီၣ်ထံးတဖၣ်ပူၤကွံာ်လံ.” (လီၣ်ဖျါ ၂၁:၄) ပှၤလၢအပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် ခါဆူညါ အတၢ်အိၣ်မူ ကပှဲၤဒီး တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်လီၤ.
၁၂. “ပှၤအလၢအပှဲၤ” န့ၣ်မ့ၢ်မတၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်.
၁၂ လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ– “တိၢ်နီၣ်ပှၤအလၢအပှဲၤ, ဒီးကွၢ်ထံပှၤအတီအလိၤန့ၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤတဂၤန့ၣ် အကတၢၢ်မ့ၢ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤ မၤကမၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကတုၤလၢတၢ်ဟးဂီၤတပူၤဃီလီၤ. ပှၤတတီတလိၤအကတၢၢ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်အီၤလီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၃၇, ၃၈) “ပှၤအလၢအပှဲၤ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ပှၤလၢအသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအဖိခွါယ့ၣ်ၡူး ဒီးမၤတၢ်ဘၣ်ယွၤအသးလီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၇:၃ တက့ၢ်.) အဝဲနာ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ “ဟီၣ်ခိၣ်, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်သးကွံန့ၣ် ဒံကွံာ်ဝဲ, မ့မ့ၢ်ပှၤမၤဖဲယွၤအသးန့ၣ်, ကအိၣ်ကဆိးလီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.” (၁ ယိၤဟၣ် ၂:၁၇) မ့ၢ်လၢ တၢ်အကတၢၢ်ဘူးထီၣ်လံအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ် “မုၢ်လၢ်တၢ်လၢယွၤ, ဒီးတိၢ်န့ၢ်အကျဲ” န့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၃၄.
တၢ်ဂ့ၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ်လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်
၁၃. တၢ်ဂ့ၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ်တခါလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၃ ပတမ့ၢ် ပှၤလၢအလၢအပှဲၤဘၣ် သနာ်က့ ပဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်သ့ဝဲလီၤ. ပအိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤဘူးဘူးတံၢ်တံၢ် သ့ခီဖျိလၢယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိလီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ်တခါလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ ကတဲာ်ကတီၤဝဲ တၢ်ပှ့ၤက့ၤလၢ ပှၤလၢအဒိကနၣ်တၢ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်ဒဲးဘးဒီးတၢ်သံအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ရိမ့ၤ ၅:၁၂; ၆:၂၃ တက့ၢ်.) ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်မူဝဲလၢမူခိၣ်အခါန့ၣ် အဝဲတီဒီးအပၢ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤနာ်ဝဲလၢ အဖိခွါအံၤ ကဆဲးတီဒီးအီၤ ဖဲအဝဲဟဲလီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဆၢကတီၢ်လီၤ. ဒ်အဝဲမ့ၢ်ပၢ်လၢ အိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤအသိး ဖဲအဝဲထံၣ်ဘၣ်ဝဲ အဖိခွါ ဘၣ်တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ်အီၤအခါ အသးဘၣ်ဒိဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်ဆီၣ်ထွဲဝဲယွၤ အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အကပၢတၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအလၢအပှဲၤတဂၤ ဖဲအကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢအဒိၣ်ကတၢၢ်အခါဒၣ်လဲာ် ဆဲးတီဝဲဒီးယွၤသ့ဝဲလီၤ.
မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ အတၢ်အဲၣ်အဃိ အဝဲဆှၢလီၤ အဖိခွါ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၃)
၁၄, ၁၅. ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်သံန့ၣ် ကဲဘျုးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ယ့ၣ်ၡူး ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်မၤကွၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်သနာ်က့ အဝဲဆဲးတီဒီးယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆီၣ်ထွဲဝဲ ကစၢ်အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အကပၢတၢ်လီၤ. ပကြၢးစံးဘျုးစံးဖှိၣ် ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်လုၢ်ထီၣ်သးအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်ဝဲ လီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး အတၢ်အဲၣ်န့ၣ်အိၣ်ဖျါဝဲ ခီဖျိလၢ တၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ– “ဖဲပဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်န့ၣ်, အမုၢ်အလါဘၣ်ဒီး, ခရံာ်ဒိးသံအသးလၢ ပှၤတယူးတယီၣ်ဘၣ်ယွၤအဂီၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤကဒိးသံအသးလၢ ပှၤတီအဂီၢ်ကီမးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးလၢပှၤဂ့ၤအဂီၢ်န့ၢ်, ပှၤဒိးသံအသးဘူၣ် ကအိၣ်ဝဲတဂၤဂၤသ့ၣ်သ့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဖဲ ပမ့ၢ်ပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိအဖၢမုၢ်ဒီး, ခရံာ်ဒိးသံအသးလၢပဂီၢ် သတးဒီး, ယွၤပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒၣ်ဝဲလၢပှၤလီၤ.” (ရိမ့ၤ ၅:၆-၈) တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်ကွဲးဝဲလၢ– “ယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ အိၣ်ဖျါဝဲလၢပဂီၢ်လၢတၢ်အံၤ, ယွၤမၢလီၤအဖိခွါတဂၤဃီဆူ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒ်သိးပကမူလၢအဃိလီၤ. လၢတၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, လၢပအဲၣ်ယွၤတမ့ၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်လၢအဝဲဒၣ်အဲၣ်ပှၤ, ဒီးမၢလီၤအဖိခွါဒီး, မၤပူၤမၤဖျဲးပတၢ်ဒဲးဘးလီၤ.”—၁ ယိၤဟၣ် ၄:၉, ၁၀.
၁၅ ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ “ယွၤအဲၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တုၤအဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အဖိခွါအိၣ်တဂၤဃီ, ဒ်သိးကယဲၢ်ပှၤလၢ အစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤတဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ်, အသုတဟးဂီၤတဂ့ၤဒီး, ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူအထူအယိာ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၃:၁၆) တၢ်အံၤမၤဘၣ်ဒိဝဲ ယဟိဝၤယွၤအသး ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်သနာ်က့ အဝဲဟ့ၣ်လီၤဝဲ ဖိခွါလၢ တၢ်ပှ့ၤက့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ အဲၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ဒီးအတၢ်အဲၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. စီၤပီလူး ကွဲးဝဲဒ်အံၤ– “ယနာ်လၢ တၢ်သံမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်မူမ့ၢ်ဂ့ၤ, ကလူးမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်အဒိၣ်အခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်အစိအကမီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်အိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်လၢအကအိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်လၢထးခီမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်လၢလာ်ခီမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်ဘၣ်တ့အဂုၤအဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, မၤလီၤဖးပှၤ ဒီးယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ လၢအအိၣ်လၢ ပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပူၤ, တသ့ဘၣ်လီၤ.”—ရိမ့ၤ ၈:၃၈, ၃၉.
ခဲအံၤ ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢတၢ်လံ
၁၆. မ့းၡံအၤအဘီမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ် မတၤတဂၤလၢ ကပၢတၢ်လဲၣ်.
၁၆ ယွၤအတၢ်ပၢတၢ်ပြး လၢအမ့ၢ် မ့းၡံအၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အုၣ်အသးတခါလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢကျဲဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ် ယ့ၣ်ၡူး ဒ်အမ့ၢ်ပှၤပၢတၢ်တဂၤ မ့ၢ်လၢအဝဲအဲၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဃိန့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၈:၃၁) တကးဒံးဘၣ် ကစၢ်ယွၤ ဃုထၢထီၣ်စ့ၢ်ကီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ၁၄၄, ၀၀၀ လၢကပၢဃုာ်တၢ်ဒီးခရံာ်လၢမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်လဲၤခီဖျိ ဒ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအသိးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ် ဒီးက့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်နၢ်ပၢၢ်စၢၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်အိၣ်သးသ့ဝဲလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၄:၁) ဖဲယ့ၣ်ၡူး အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အခါန့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အခိၣ်သ့ၣ်လၢ အစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသိၣ်လိအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်ဒ်အံၤ– “အိၣ်လၢမူခိၣ် ပပၢ်ဧၢ, မ်နမံၤဘၣ်တၢ်ပာ်စီဆှံတက့ၢ်. နဘီနမုၢ်န့ၣ် မ်အဟဲတက့ၢ်. ဒ်လၢမူခိၣ်အသိးန့ၣ် မ်တၢ်မၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢစ့ၢ်ကီး ဖဲဒၣ်နသးတက့ၢ်.” (မးသဲ ၆:၉, ၁၀) ပဝဲသ့ၣ် ပခိးကွၢ်လၢ်လၢ တၢ်ထုကဖၣ်ဒ်အံၤတဖၣ် ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ် ဖဲကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်ဟဲပၢဟီၣ်ခိၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
၁၇. ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤကွၢ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပၢ ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ပၢန့ၣ် လီၤဆီလိာ်အသးဒ်လဲၣ်.
၁၇ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပၢဒီး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပၢန့ၣ် လီၤဆီဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိပၢတၢ်အခါ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိ ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဘၣ်သံဝဲန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပတၢ်ပၢကစၢ် ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်အဲၣ်ပှၤဒိၣ်မး တကးဒံးဘၣ် အဝဲကွၢ်လိဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါသ့ၣ်တဖၣ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် အတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၁၀, ၁၆, ၁၇) ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲ– “ပှၤလၢတၢ်ဘှံးအသး, ဒီးဝံတၢ်ယိးတၢ်ဃၢခဲလၢာ်သ့ၣ်သုဧၢ, ဟဲဆူယအိၣ်တက့ၢ်. ဒီးယကဒုးအိၣ်ဘှံးသုလီၤ. ဟံးထီၣ်ယနီၣ်ယိးဘိ လၢသုလိၤ, ဒီးမၤလိတၢ်လၢယၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယသးစူၤ, ဒီးယသးဆီၣ်လီၤယသးလီၤ. ဒီးသုကထံၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဘှံးလၢသုသးအဂီၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယနီၣ်ယိးဘိမ့ၢ်အညီ, ဒီးယတၢ်ဝံတၢ်ယိးမ့ၢ်အဖှံလီၤ.” (မးသဲ ၁၁:၂၈-၃၀) တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလီၤ.
၁၈. (က) စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ် တၢ်မနုၤဟဲကဲထီၣ်အသးလဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၈ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ ဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ်စးထီၣ် ပၢတၢ်လၢ မူခိၣ်လံ. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ ကစၢ်ယွၤဃုထၢထီၣ်ဝဲ ပှၤအိၣ်လီၤတဲာ်တဖၣ်လၢ အကပၢဃုာ်တၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးလၢမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲဃုထၢထီၣ်စ့ၢ်ကီး “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” လၢအကလဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်အကတၢၢ်ဒီး ကနုာ်လီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤန့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၉, ၁၃, ၁၄) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် အနီၣ်ဂံၢ်ကအိၣ်ဝဲထဲလဲၣ်. ဒီးဒ်သိးပကပၣ်ဃုာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အကျါန့ၣ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤလၢ တၢ်မၤလိလၢခံတခါအပူၤလီၤ.
