Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Jeobá nindxu̱u̱ mbáa Dios bi̱ nandoo kaʼyulúʼ

Jeobá nindxu̱u̱ mbáa Dios bi̱ nandoo kaʼyulúʼ

“Dios nandoo kaʼñúún xúgínʼ.” (1 JUAN 4:8, 16)

AJMÚÚ 18 GA̱JMA̱A̱ 91

1. a) Ndiéjunʼ rí itháan gíʼdoo numuu rí xóo nindxu̱u̱ Dios rá. b) Xú káʼnii eku̱mu̱lú índo̱ nduʼyáá rí Dios nandoo kaʼñúún xúgínʼ rá.

NÁA Biblia naʼthí rí “Dios nandoo kaʼñúún xúgínʼ” (1 Juan 4:8). Rígi̱ rí itháan gíʼdoo numuu rí xóo nindxu̱u̱ Dios. Ikhaa raʼkháa i̱ndó naku̱mu̱u̱ rí nandoo kaʼyulúʼ, ikhaa nindxu̱u̱ xúʼko̱ kaʼnii. Xúgíʼ rí naʼni, naʼni numuu rí nandoo kaʼyulúʼ. Nuxnáa wéñuʼ núma̱aʼ numuu dí rígi̱ nixkaxi̱i̱ mu maʼni numbaaʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí ndaʼya.

2. Ndiéjunʼ gáʼni Jeobá numuu rí nandoo kaʼyulúʼ rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

2 Nduʼyáá rí Jeobá nandoo kaʼyoo xúgíʼ rí niʼni. Ikha jngó nduʼyáá májánʼ rí ikhaa maʼnimbánuu rí nikudaminaʼ maxnúlúʼ. Mbá xkri̱da, numuu rí ikhaa nandoo kaʼyulúʼ, “nigíʼ mbá mbiʼi índo̱ gánda̱ʼa̱a̱ cuenta náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, maʼni rí jmbu” ga̱jma̱a̱ majmiuu A̱ʼdióo, Jesucristo (Hech. 17:31). Nduʼyáá májánʼ rí Jesús maʼni rí jmbu índo̱ gánda̱ʼa̱a̱ cuenta. Ikhú, xúgínʼ xa̱bu̱ bi̱ nunimbu̱ún makuwá tsímáá kámuu mbiʼi.

NDIÉJUNʼ ESNGÁJMA DÍ NIRÍGÁ NÁKHA WAJYÚÚʼ RÁ.

3. Á mu Jeobá tsíyoo kaʼyulúʼ xú káʼnii gakuwáanʼ nda̱wa̱á rá.

3 Á mu Jeobá tsíyoo kaʼyulúʼ, xú káʼnii gakuwáanʼ nda̱wa̱á rá. Xa̱bu̱ numbaaʼ mutañajumijná náa agoo siakiyu̱u̱ Satanás, dios bi̱ ra̱májánʼ wéñuʼ (2 Cor. 4:4; 1 Juan 5:19; atraxnuu Revelación 12:9, 12).  * ¡Phú ra̱májánʼ gakuwáanʼ nda̱wa̱á!

4. Náa numuu rí Jeobá niniñuʼ rí Satanás xáʼnimbo̱o̱ kaʼyoo rá.

4 Índo̱ Satanás táʼnimbo̱o̱ náa Jeobá, ma̱ngaa niʼni rí Adán ga̱jma̱a̱ Eva xúnimbu̱ún. Niʼni makujmaa rí Dios rakáʼyoo maʼtáñajunʼ náa numbaaʼ. Ma̱ngaa, niʼthí rí nindxu̱u̱ Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ itháan májáánʼ ki xóo Dios (Gén. 3:1-5). Numuu rí Jeobá nindxu̱u̱ mbáa Dios bi̱ najmañuu wéñuʼ, niniñuʼ manújngoo mba̱yu̱ʼ mbiʼi mu Satanás masngájma á mu gajkhun nindxu̱u̱ rí naʼthí. Mú nakujmaa rí Satanás ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ numbaaʼ na̱nguá etañajunʼ májánʼ.

5. Ndiéjunʼ esngájma xúgíʼ dí narígá náa numbaaʼ rá.

5 Rí mbiʼi xúgi̱, numbaaʼ na̱jkha̱ raʼni itháan xkawiʼ. Mbá 100 tsiguʼ rí ninújngoo, itháan rí mbá 100 millones xa̱bu̱ nikháñun náa guerras. Náa Biblia naʼthí rí “índo̱ gáʼni iwáá mbiʼi”, xa̱bu̱ maʼga̱ ranindxu̱ún itháan ra̱míjínʼ (2 Tim. 3:1, 13). Ma̱ngaa naʼthí rí xa̱bu̱ numbaaʼ “na̱nguá kaʼyoo maʼtañajuminaʼ. Asndu má rakáʼyoo maʼthí xú káʼnii maxtáa” (Jer. 10:23). Phú gajkhun nindxu̱u̱ ajngáa rígi̱. Xúgíʼ dí narígá náa numbaaʼ nasngájma rí Jeobá táʼniáanʼ mu muʼtañajumijná ndajkuáanʼ.

6. Náa numuu rí Jeobá naniñuʼ makuwá xa̱bu̱ bi̱ ra̱míjínʼ rá.

6 Náa numuu rí Jeobá naniñuʼ makuwá xa̱bu̱ bi̱ ra̱míjínʼ rá. Numuu rí xúʼko̱ nakujmaa rí mbáwíi bi̱ maʼngo̱o̱ maʼtáñajunʼ nindxu̱u̱ Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios. Nda̱wa̱á, Dios maʼni gámbíin xúgínʼ xa̱bu̱ bi̱ nuni dí raʼkhí. Ga̱jma̱a̱ á mu dí maxtáa mbáa bi̱ xáʼnimbo̱o̱ dí ikhaa gíʼmaa maʼtáñajunʼ, ikhaa maʼni gámbáa nacha̱. Ma̱ndoo maʼni xó má niʼni ginii mu masngájma rí bi̱ tsénimbu̱ún gíʼmaa maguma gámbíin. Nditháan xániñuʼ makuwá mbu̱júu̱ʼ xa̱bu̱ bi̱ ra̱míjínʼ.

XÓO ESNGÁJMA DIOS RÍ NANDOO KAʼYULÚʼ RÁ.

7, 8. Xú káʼnii esngájmulú Jeobá rí nandoo kaʼyulúʼ rá.

7 Mbaʼa enii xóo esngájma Jeobá rí nandoo kaʼyulúʼ. Mbá xkri̱da, atatsaʼwáminaʼ dí numbaaʼ nindxu̱u̱ mba̱a̱ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ mitsaan. Naa mekhu rígá mbaʼa wéñuʼ planetas ga̱jma̱a̱ a̱ʼgua̱a̱n. Mbáa a̱ʼgua̱a̱n nindxu̱u̱ A̱jkha̱ʼ. Á mu nda̱wa̱a̱ A̱jkha̱ʼ xárígá vida náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Xó má eʼthí náa Romanos 1:20, xúgíʼ rígi̱ nasngájmulúʼ rí Jeobá nindxu̱u̱ bi̱ Niʼniáanʼ bi̱ gíʼdoo tsiakii, najmañuu wéñuʼ ga̱jma̱a̱ nandoo kaʼyulúʼ.

8 Jeobá niʼni mújúnʼ Ku̱ba̱ʼ mu xúgínʼ bi̱ nduya makuwíin tsímáá ikhí, ga̱jma̱a̱ niʼni rí makuwá náa mbá ku̱ba̱ʼ mitsaan. Ma̱ngaa nixnúún mbá ku̱ma̱ káxi̱ ga̱jma̱a̱ rí ma̱ndoo makuwá kámuu mbiʼi (atraxnuu Revelación 4:11). * Ma̱ngaa, Salmo 136:25 naʼthí rí Jeobá naxniʼtsun xúgínʼ bi̱ nduya, numuu rí tsetumuu rí nandoo kaʼyulúʼ.

9. Maski ajndu Jeobá nandoo kaʼyulúʼ, ndiéjunʼ rí naguiyuʼ kaʼyoo xá.

9 Maski ajndu Jeobá Dios nindxu̱u̱ bi̱ nandoo kaʼyulúʼ, ikhaa naguiyuʼ kaʼyoo xúgíʼ dí ra̱májánʼ. Ikha jngó Salmo 5:4-6 naʼthí rí Jeobá tsénigu̱ʼ rí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ naguiyuʼ kaʼñún xa̱bu̱ bi̱ ni̱ndxu̱ún ra̱míjínʼ wéñuʼ, bi̱ nanigu̱nʼ muxmijná ga̱jma̱a̱ bi̱ nuni nduwaʼ.

INUU MAMBÁA XÚGÍʼ DÍ RA̱MÁJÁNʼ

10, 11. a) Ndiéjunʼ inuu mugiʼniin xa̱bu̱ bi̱ nuni dí ra̱májánʼ rá. b) Ndiéjunʼ rí májánʼ gáxnún Jeobá xa̱bu̱ bi̱ nunimbu̱ún rá.

10 Xó má eʼyáá, Jeobá nindxu̱u̱ mbáa Dios bi̱ nandoo kaʼyulúʼ ga̱jma̱a̱ naguiyuʼ kaʼyoo xúgíʼ dí ra̱májánʼ. Ikha jngó, índo̱ ikhaa gáʼthi, maʼni gámbáa náa numbaaʼ xúgíʼ dí raʼkhí. Náa Biblia nakudaminaʼ dí bi̱ ra̱míjínʼ maguma gámbíin, “mú bi̱ guáʼthi̱i̱n náa Jeobá makuwá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ”. Ma̱ngaa naʼthí rí inuu má xa̱bu̱ sia̱nʼ gajmiún Jeobá mandáti̱gi̱i̱n (Sal. 37:9, 10, 20).

11 Ndiéjunʼ rí májánʼ gáxnún Jeobá xa̱bu̱ bi̱ nduyamajkuíí rí ikhaa nandoo kaʼyulúʼ rá. Maʼni rí makuwá mitsaan wéñuʼ nda̱wa̱á. Náa Biblia naʼthí rí “xa̱bu̱ bi̱ nuni rí jmbu makuwá kámuu mbiʼi náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ” (Sal. 37:29). Xa̱bu̱ bi̱ nuni rí jmbu makuwíin gagi ga̱jma̱a̱ tsímáá wéñuʼ (Sal. 37:11). Náa numuu rá. Numuu rí Anu̱lú Dios bi̱ nandoo kaʼyulúʼ naʼni rí itháan májánʼ ga̱jma̱a̱ numún xa̱bi̱i̱ bi̱ nuni rí jmbu. Náa Biblia naʼthí rí ikhaa “maʼni kaʼwi̱i̱ xúgíʼ iyoʼ idún, ní xákhañun itháan, ní xárígá xtambiyaʼ, gitsawaʼskha asndu má gaʼkhu”. Xúgíʼ dí ra̱májánʼ nindáti̱ga̱a̱ gáʼni ikhú (Rev. 21:4).

12. Á mu nandulúʼ rí Jeobá mbaʼyulú xóo bi̱ nda̱a̱ aʼkhúun, ndiéjunʼ gíʼmaa muʼni rá.

12 Salmo 37:37, 38 naʼthí rí xúgínʼ bi̱ Jeobá gáʼñun ‹bi̱ nda̱a̱ aʼkhún›, makuwá tsímáá nda̱wa̱á. Ma̱ngaa maʼni gámbíin bi̱ ra̱míjínʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ tsénimbu̱ún. Á mu rí nandulúʼ rí Jeobá mbaʼyulú xóo bi̱ nda̱a̱ aʼkhúun, gíʼmaa muniʼnííʼ ikhaa ga̱jma̱a̱ A̱ʼdióo, ga̱jma̱a̱ muʼnimbulúʼ xúgíʼ rí Jeobá naʼthí (atraxnuu Juan 17:3). * Gíʼmaa mbuʼyáá gajkhun rí numbaaʼ rígi̱ inuu má mambáa, “mú bi̱ naʼni rí nandoo Dios maxtáa kámuu mbiʼi” (1 Juan 2:17). Numuu rí fin ndrígóo numbaaʼ rígi̱ najngiyuu má, ndayóoʼ munimbaníí nacha̱ xtágabu rígi̱: “Araʼthi̱i̱n náa Jeobá ga̱jma̱a̱ atani xó má eʼthí náa xtángoo ndrígóo” (Sal. 37:34).

RÍ NASNGÁJMA ITHÁAN RÍ DIOS NANDOO KAʼYULÚʼ WÉÑUʼ

13. Ndiéjunʼ rí nisngájma itháan rí Dios nindoo kaʼyulúʼ rá.

13 Maski ajndu xa̱bu̱ aʼkhá ni̱ndxu̱lú ma̱ndoo muʼnimbulúʼ kuʼyáá Dios. Ma̱ngaa ma̱ndoo mambáxulúʼ gajmiúlú numuu tsigijñaʼ ndrígóo Jesús. Rígi̱ nindxu̱u̱ rí nasngájma itháan rí nandoo kaʼyulúʼ Dios. Ikhaa nikuʼmaa A̱ʼdióo makhañúu mu makáwíin náa aʼkhá xa̱bu̱ bi̱ nunimbu̱ún ga̱jma̱a̱ náa rí nakháñun (atraxnuu Romanos 5:12 * ga̱jma̱a̱ 6:23). * Jeobá ndiʼyoo májánʼ rí Jesús mawiji̱ jmbu índo̱ gáxtáa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, numuu rí niwi̱ji̱ jmbu mekhuíí mba̱yu̱ʼ tsiguʼ. Jeobá nigawúnʼ wéñuʼ índo̱ ndiʼyoo xú káʼnii xa̱bu̱ nini gínáa A̱ʼdióo bi̱ nandoo kaʼyoo. Mú Jesús niʼthí má xúʼko̱ rí Jeobá kaʼyoo maʼtáñajunʼ. Ma̱ngaa nisngájma rí mbáa xa̱bu̱ jmbii bi̱ nda̱a̱ aʼkhúun ma̱ndoo mawiji̱ jmbu náa Dios maski ajndu naraʼnuu xkujndu rí gakhii wéñuʼ.

Dios nikuʼmaa A̱ʼdióo numuu rí nandoo kaʼyulúʼ (Atayáá kutriga̱ 13)

14, 15. Xú káʼnii embáyuluʼ rí nikháñu Jesús rá.

14 Jesús nimínuʼ wéñuʼ, mu niwi̱ji̱ jmbu asndu índo̱ nikháñu ga̱jma̱a̱ nisngájma rí Anu̱u̱ kaʼyoo maʼtáñajunlú. Xú káʼnii embáyuluʼ rí nikháñu Jesús rá. Naʼni rí ma̱ndoo makuwáanʼ kámuu mbiʼi náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan. Apóstol Pablo niʼthí rí tsigijñaʼ rígi̱ nasngájma dí ra̱ʼkhá tháán eyoo kaʼyulúʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús. Pablo niʼthí rí nimbáa xaxnáximinaʼ makhañúu ga̱jma̱a̱ numuu mbáa ‹xa̱bu̱ jmbii› ga̱jma̱a̱ rí tikhun xa̱bu̱ muxnaximi̱jna̱ ga̱jma̱a̱ numuu mbáa ‹xa̱bu̱ májánʼ›. Mú niʼthí rí Dios nisngájma dí ra̱ʼkhá tháán eyoo kaʼyulúʼ índo̱ nikuʼmaa A̱ʼdióo mu makhañúu ga̱jma̱a̱ numulúʼ ‹nákha xóó ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá› (Rom. 5:6-8). Ga̱jma̱a̱ apóstol Juan niʼnirámáʼ: “Ikha jngó rí nandoo kaʼyulúʼ Dios nikujmaa náa ikháanʼ, numuu rí Dios nikuʼmaa bi̱ mbáwíi A̱ʼdióo náa numbaaʼ mu ikháanʼ ma̱ndoo makuwáanʼ ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa. Rí nandoo kaʼyulúʼ nandoo gáʼthúu̱n raʼkháa rí ikháanʼ nindulúʼ kuʼyáá Dios, rí ikhaa nindoo kaʼyulúʼ ga̱jma̱a̱ nikuʼmaa A̱ʼdióo” mu makhañúu ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá ndrígúlú (1 Juan 4:9, 10).

15 Ma̱ngaa, Jesús niʼthí rí Dios nandoo kaʼñún wéñuʼ xa̱bu̱ numbaaʼ rí asndu nixnáa mbáwíi A̱ʼdióo “ikajngo jamba tsi najumu-jiʼya eʼne, maxandatiga, indo tsuʼkue tsi mbaʼya asjndo jamu” (Juan 3:16). Maski ajndu Jeobá nigawúunʼ wéñuʼ, ikhaa niniñuʼ rí makhañúu A̱ʼdióo ga̱jma̱a̱ numulúʼ. Rígi̱ nasngájmulúʼ rí nandoo kaʼyulúʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ xáʼga̱nú maxtiʼkhuu nditháan. Ikha jngó Pablo niʼnirámáʼ: “Numuu rí nda̱yo̱o̱ gajkhun rí ní makhañúlúʼ, ni rí mbuʼya, ni ángeles, ni xa̱bu̱ ñajunʼ, ni má dí rígá xúgi̱, ni má dí marigá nda̱wa̱á, ni tsiakii, ni rí mitsidanʼ, ni rí mi̱jnu̱ʼ, ni i̱mba̱ rí niguma ma̱ndoo matsingunʼ náa rí nandoo kaʼyulúʼ Dios dí rígá náa Cristo Jesús, Señor ndrígúlú” (Rom. 8:38, 39).

REINO NDRÍGÓO DIOS XTÁA MÁ RAʼTÁÑAJUNʼ

16. a) Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ Reino ndrígóo Mesías rá. b) Tsáa nigíiʼ Dios mu maʼtáñajunʼ náa Reino rá.

16 Imbo̱o̱ rí nasngájma rí Jeobá nandoo kaʼyulúʼ nindxu̱u̱ Reino ndrígóo Mesías. Reino bugi̱ nigíʼ Dios, ga̱jma̱a̱ ikhaa ndiyáaʼ mbáa Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ nandoo kaʼñún xa̱bu̱ numbaaʼ ga̱jma̱a̱ nijuiʼsngáá májánʼ mu maʼtáñajúúnʼ xa̱bu̱ (Prov. 8:31). Xa̱bu̱ Ñajunʼ bugi̱ nindxu̱u̱ Jesucristo, Mesías. Ma̱ngaa Dios ndiñíinʼ mbá 144,000 xa̱bu̱ mu mutañajunʼ gajmiún Cristo mekhuíí. Índo̱ nagabi̱ín, nuyegun rí nijmañún náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ (Rev. 14:1). Índo̱ Jesús nixtáa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, Reino ninindxu̱u̱ rí phú itháan niʼtáraʼa. Ikhaa niʼsngúún xa̱bi̱i̱ mutajkáan xúgi̱: “Anu̱xu bi̱ xtaa mekhuíí, gaguma kaʼwi̱i̱ mbiʼyaʼ. Ga̱ʼkha̱ reino ndrígáʼ. Gambanúu xóo rí nandaʼ ikháánʼ, xóo má rí nambánuu mekuíí, xúʼkhue̱ má gámbanuu mbayííʼ gi̱jyooʼ ma̱ngaa” (Mat. 6:9, 10). Ra̱ʼkhá tháán eyulú mambanúu ajngáa rígi̱ ga̱jma̱a̱ dí Reino maʼni tsajkurámiinʼ xúgínʼ xa̱bu̱.

17. Xú káʼnii mixtiʼkhu nindxu̱u̱ rí xóo eʼtáñajunʼ Jesús ga̱jma̱a̱ rí xóo etañajunʼ xa̱bu̱ rá.

17 Mixtiʼkhu kayuʼ xóo eʼtáñajunʼ Jesús ga̱jma̱a̱ xóo etañajunʼ xa̱bu̱. Xa̱bu̱ numbaaʼ nuni marigá guerra ga̱jma̱a̱ rí makhañún mbaʼin xa̱bu̱. Mú Jesús ikhaa kayúʼ xó má Jeobá numuu rí nandoo kaʼyulúʼ (Rev. 7:10, 16, 17). Jesús nikudaminaʼ: “Ahuala naʼ Ikun mba xuguianʼla tsanʼla nuñajunla jame juda eʼdala, Ikun mane ri mbuya xaʼla. Gurigula yugüiʼ naʼ rixaʼla muʼgua juyaʼla, gamañaʼla xo ini, masun jame huaba akuinʼ, aʼkue ri muxkamala naʼ ri mbaya xuʼ nimiaʼla. Ranguijiu-ma muʼgua juyaʼla yugüiʼ, jame huipi-ma ri jaguloʼ” (Mat. 11:28-30). ¡Ra̱ʼkhá tháán eyoo kaʼyulúʼ Jesús!

18. a) Ndiéjunʼ xtáa rarígá asndu nákha tsiguʼ 1914 rá. b) Ndiéjunʼ gúʼyáá náa imbo̱o̱ artículo rá.

18 Náa Biblia naʼsngáa dí Reino ndrígóo Dios nigi̱ʼdu̱u̱ niʼtáñajunʼ mekhuíí nákha tsiguʼ 1914. Asndu nákha ikhú xtáa ragímbíin bi̱ xóó naguanún bi̱ ni̱ndxu̱ún 144,000 bi̱ mutañajunʼ gajmiún Cristo mekhuíí. Ma̱ngaa xtáa ragímbíin mbá grupo xa̱bu̱ bi̱ makáwíin náa numbaaʼ ga̱jma̱a̱ makuwá náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan. Grupo rígi̱ najmaʼnuʼ xóo bi̱ “ra̱ʼkhá tháán mbaʼin xa̱bu̱” (Rev. 7:9, 13, 14). Nguáthi̱i̱n xa̱bu̱ kuwa náa grupo rígi̱ rá. Ndiéjunʼ gíʼthu̱u̱n Dios náa ikhiin xá. Mbuʼyáá rígi̱ náa imbo̱o̱ artículo.

^ párr. 3 Revelación 12:9, 12: “Nidatiguíi mbayííʼ xujkhú wéñiʼ, a̱bu̱nʼ bi̱ phú ikhaa o a̱bu̱nʼ wayuu, bi̱ nagumbiʼyuu Gixa̱a̱ ga̱jma̱a̱ Satanás, bi̱ naʼninduwiinʼ xúgínʼ xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ; nidatiguíi mbayííʼ náa ku̱ba̱ʼ, gajmíi̱n ángeles ndrígio̱o̱. Ikha jngó, ¡gaʼdxala náa mekhuíí ga̱jma̱a̱ xúgiáanʼ bi̱ kuwáanʼ ikhí! ¡Phú migíníi bi̱ kuwa náa numbaaʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ kuwa náa lamáa!, numuu rí Gixa̱a̱ nigajtaa náa ikháanʼla, ikhaa nakiʼnáa wéñuʼ, numuu rí ndaʼyoo rí na̱jkha̱ ratumuu mbiʼi rí nikhánúu maxtáa”.

^ párr. 8 Revelación 4:11: “Jeobá, mínaʼ ikháánʼ, kaʼyaʼ rí matrigú gloria, gamajkhu ga̱jma̱a̱ tsiakii, numuu rí ikháánʼ nitani xúgíʼ dí rígá, ga̱jma̱a̱ numaʼ ikháánʼ nindoo niguma xúgíʼ”.

^ párr. 12 Juan 17:3: “Rígi̱ eyoo gáʼthúu̱n rí maraxtaa kámuu mbiʼi, rí muninuwínʼ ikháánʼ, mbáwiin ikháánʼ bi̱ ni̱ndxa̱ʼ Dios gajkhun, ga̱jma̱a̱ Jesucristo bi̱ nitaxúnguanʼ”.

^ párr. 13 Romanos 5:12: “Ikha jngó, ga̱jma̱a̱ numuu mbáwíi xa̱bu̱ nito̱ʼo̱o̱ aʼkhá náa numbaaʼ. Ma̱ngaa rí nakháñulú nito̱ʼo̱o̱ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá, rí nakháñulú nigadráʼa náa xúgínʼ xa̱bu̱ numuu rí xúgínʼ xa̱bu̱ nixuda̱mi̱jna̱ aʼkhá”.

^ párr. 13 Romanos 6:23: “Índo̱ nakháñulú nuʼninuma̱a̱ aʼkhá. Mú Dios namináanʼ dí makuwáanʼlu kámuu mbiʼi ga̱jma̱a̱ numuu Cristo Jesús bi̱ nindxu̱u̱ Señor ndrígiulúʼ”.