A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

‘Nangmah I Inhmangaih Angin I Vêngte I Hmangaih’ Em?

‘Nangmah I Inhmangaih Angin I Vêngte I Hmangaih’ Em?

“Nangmah i inhmangaih angin i vêngte pawh i hmangaih tûr a ni.”—MATTHAIA 22:39.

HLA: 25, 36

1, 2. Engtin nge Bible chuan hmangaihna a pawimawhzia a târ lan?

HMANGAIHNA chu Pathian Jehova mize bulpui ber a ni a. (1 Johana 4:16) A thilsiam hmasa ber, Isua Krista chuan vânah kum tam tak chhûng a Pa bula hun a hman avângin Pathian Jehova chu hmangaihna ngah tak Pathian a ni tih a hria a ni. (Kolossa 1:15) Isua pawhin vânah leh leia a awm chhûng zawng khân chutiang hmangaihna chu a lantîr a. Chuvângin, Pathian Jehova leh Isua chuan eng lai pawhin hmangaihna nei takin ro an rêl ang tih kan hre chiang thei a ni.

2 Mi tuemawin Isua hnênah thupêk ropui ber chungchâng a zawh khân Isua chuan: “‘Lalpa i Pathian chu i thinlung zawng zawngin, i thlarau zawng zawngin i rilru zawng zawngin i hmangaih tûr a ni,’ tih hi. Chu chu thu pêk ropui leh pawimawh ber a ni. Tin, a dawttu, a anpui chu hei hi a ni, ‘Nangmah i inhmangaih angin i vêngte pawh i hmangaih tûr a ni,’ tih hi,’” tiin a chhâng a ni.—Matthaia 22:37-39.

3. Kan “vêngte” chu tute nge ni?

3 Kan inlaichînna zawng zawngah hmangaihna kan lantîr a ngai a. Isua chuan Jehova leh kan vêngte kan hmangaih tûr a ni tih a sawi a ni. Mahse, kan “vêngte” chu tute nge ni? Nupui pasal nei tawh kan nih chuan, kan kawppuite chu kan vêng hnai ber an ni a. Kohhrana unaute chu kan vêngte an ni a, thu hrilh rawngbâwlnaa kan mi tawnte pawh an ni bawk. He thuziakah hian, kan vêngte chunga hmangaihna kan lantîr theih dân kan zir ang.

I KAWPPUI CHU HMANGAIH RAWH

4. Ṭha famkim lo chung pawhin engtin nge inneihna chu a hlawhtlin theih?

4 Jehova chuan Adama leh Evi chu nupaah a siam a. Chu chu inneihna hmasa ber a ni. Pathian chuan anni chu nupa hlim tak ni a, an fate nêna leilung luah khat tûrin a duh a. (Genesis 1:27, 28) Mahse, Jehova thu an âwih loh hnu chuan, an inneihna chu a ṭha famkim tawh lo va, sual leh thihna kan rochun ta vek a ni. (Rom 5:12) Chuti chung pawhin, tûn laiah hian inneihna chu a hlawhtling thei a. Inneihna Dintu, Jehova chuan Bible-ah nupate tâna thurâwn ṭha ber a pe a ni.—2 Timothea 3:16, 17 chhiar rawh.

5. Engvângin nge inneihnaah hmangaihna a pawimawh?

5 Inlaichînna hlimawm tak nei tûrin hmangaihna a pawimawh tih Bible chuan a târ lang a. Hei hi inneihnaah pawh a dik hle a ni. “Hmangaihnain a dawhthei a, ngil a nei bawk ṭhîn; hmangaihnain a îtsîk lo va; hmangaihna a infak lo va, a uang lo va, a che mawi lo lo va, mahni hma a sial lo va, a thinur duh lo va, sual lamah a ngaihtuah lo va; fel lohnaah a lâwm lo va, thutak erawh chu a lâwmpui ṭhîn a; engkim a tuar hrâm hrâm a, engkim a ring a, engkim a beisei a, engkim a tuar chhuak ṭhîn. Hmangaihna hi engtikah mah a reh lo vang,” tia sawiin tirhkoh Paula chuan hmangaihna dik tak chungchâng a hrilhfiah a. (1 Korinth 13:4-8) Paula thusawi ngaihtuah a, kan nunpui hunah inneihna hlimawm tak kan nei thei a ni.

Bible chuan inneihna hlawhtling neih theih dân min hrilh (Paragraph 6, 7-na en rawh)

6, 7. (a) Bible-in engtin nge lû nihna chungchâng a sawi? (b) Engtin nge Kristian pasal chuan a nupui a cheibâwl ang?

6 Jehova chuan chhûngkaw lû tûr a ruat a. Paula chuan heti hian a hrilhfiah a ni: “Mipa tawh phawt lû chu Krista a ni, hmeichhe lû chu mipa a ni, Krista lû chu Pathian a ni tih in hriat ka duh a ni,” tiin. (1 Korinth 11:3) Mahse, Jehova chuan pasal chu hmuhsit chîng, a nih loh leh nunrawng tak ni lovin, hmangaihna ngah tak chhûngkaw lû ni tûrin a beisei a ni. Jehova ngei pawh ngilnei leh hmasialna nei lo Lû ber a ni a. Chuvângin, Isua chuan Pathian thuneihna duhawm tak chu a zah a: “Pa ka hmangaih,” tiin a sawi a ni. (Johana 14:31) A lakah nunrâwng tak ni sela chuan Isua’n chutiang chuan a ngai hauh lo vang.

7 Pasal chu lû ni mah se, a nupui chawimawi tûrin Bible chuan a hrilh a. (1 Petera 3:7) Chu chu engtin nge pasalin a tih theih ang? A nupui mamawhte ngaihtuahin, a thil ngaih pawimawhte chu a zahsak thei bawk. Bible chuan: “Pasalte u, in nupuite hmangaih rawh u, Kristan kohhranho a hmangaih a, an aia mahni a inpe ang khân,” tiin a sawi a ni. (Ephesi 5:25) Ni e, Isua chuan amah zuitute tân a nun a pe hial a ni. Pasal chu Isua anga hmangaihna ngah tak lû a nih chuan, nupui tân pawh amah chu hmangaih leh zah a, a thutlûkna siam pawh zahsak a awlsam zâwk dâwn a ni.—Tita 2:3-5 chhiar rawh.

UNAUTE HMANGAIH RAWH

8. Unaute chu engtin nge kan ngaih ang?

8 Tûn laiah khawvêl puma mi maktaduai tam takte chuan Jehova an bia a. Anni chu kan unaute an ni. Engtin nge anni chu kan ngaih ang? Bible chuan: “Mi zawng zawng chungah thil ṭha i ti ang u, rinna chhûngte zînga mi chungah i ti deuh ber ang u,” tiin a sawi a ni. (Galatia 6:10; Rom 12:10 chhiar rawh.) Tirhkoh Petera’n ‘thutak kan zawmna’ chuan ‘unaute hmangaihna’ dik tak a awmtîr tûr thu a ziak a. Kristian unaute hnênah: “Eng dang zawng aiin inhmangaih tawn uar rawh u,” tiin a hrilh bawk a ni.—1 Petera 1:22; 4:8.

9, 10. Engvângin nge Pathian mite chu an inpumkhat?

9 Khawvêl pum huapa kan inawpna pâwl chu a danglam bîk a ni. Eng nge a chhan? Unaute hmangaihna thûk tak leh dik tak kan neih vâng a ni. Thil pawimawh ber chu Pathian Jehova kan hmangaih a, a dân kan zawm avângin lei leh vâna thiltihtheihna nasa ber, a thlarau thianghlima min ṭanpui hi a ni. Pathian thlarau chuan khawvêl pum huapa unau inlungrual tak ni tûrin min ṭanpui a ni.—1 Johana 4:20, 21 chhiar rawh.

10 “Lainatna thinlung te, ngilneihna te, inngaihtlâwmna te, thuhnuairawlhna te, dawhtheihna te chuan inthuam rawh u, tupawhin tu chungah pawh thupawi nei ang ula indawh tawnin inngaidam tawn ula; Lalpa chuan a ngaidam che u ang tak khân ngaidam ve rawh u. Tin, chûng zawng zawng chungah chuan hmangaihna inbel rawh u, chu chu phuar famkimna a ni,” tia a ziah khân tirhkoh Paula chuan Kristiante zînga inhmangaihna neih a pawimawhzia a sawi uar a ni. (Kolossa 3:12-14) Khawi hmuna awm pawh ni ila, hmangaihna “phuar famkimna” chu kan zîngah a awm avângin kan va lâwm êm!

11. Engin nge Pathian inawpna pâwl a nihzia târ lang?

11 Jehova chhiahhlawhte hmangaihna dik tak leh inpumkhatna chuan sakhaw dik vuantute an ni tih a târ lang. “In inhmangaih chuan mi zawng zawngin ka zirtîrte in ni tih chu miah chuan an hria ang,” tiin Isua’n a sawi a. (Johana 13:34, 35) Tirhkoh Johana pawhin: “He miah hian Pathian fate leh diabola fate a hriat a ni; tupawh felna ti lo chu Pathiana chhuak a ni lo, a unau hmangaih lova pawh chu Pathiana chhuak a ni hek lo. Hei hi atîr ata thuchah in hriat kha a ni si a, kan inhmangaih tawn ṭheuh tûr a ni, tih hi;” tiin a ziak a ni. (1 Johana 3:10, 11) Hmangaihna leh inpumkhatna chuan Jehova Thuhretute chu Krista hnung zuitu dik tak, khawvêl puma Lalram chanchin ṭha hril tûra Pathian mi hmante an ni tih a târ lang.—Matthaia 24:14.

“MIPUI TAM TAK” LA KHAWMIN

12, 13. ‘Mipui tam takte’ chuan tûn laiah hian eng nge an tih a, an hma lamah eng thil nge thleng ang?

12 Tûn laia Jehova chhiahhlawh a tam zâwkte chu khawvêl hmun hrang hranga awm “mipui tam tak” zînga mi, Lalram an thlâwpzia lantîrtute an ni a. Anni chu “hrehawm nasa tak ata chhuakhote” an ni a, Isua tlanna inthawina an rinzia lantîrna hmangin “an puante Berâm No thisena suin an tivâr” a ni. Chûng “mipui tam tak” chuan Jehova leh a Fapa an hmangaih a, “achhûn azânin” Jehova chibai an bûk a ni.—Thu Puan 7:9, 14, 15.

13 Pathianin ‘hrehawm nasa takah’ he khawvêl suaksual tak hi a tiboral thuai ang. (Matthaia 24:21; Jeremia 25:32, 33 chhiar rawh.) Mahse, Jehova chuan a chhiahhlawhte a hmangaih avângin a vênghimin, khawvêl tharah a hruai lût ang. Kum 2,000 dâwn kal taa a tiam tawh angin, “an mit ata mittui zawng zawng a hrufai ang a; thihna a awm leh thei tawh lo vang a, lungngaih te, ṭah te, nat te pawh a awm leh tawh hek lo vang.” Suahsualna te, hrehawm tawrhna te, leh thihnate a awm tawh loh hnua Paradis-a chên hun chu i nghâkhlel em?—Thu Puan 21:4.

14. Mipui tam tak chu eng anga tam nge an lo nih tâk?

14 Kum 1914-a ni hnuhnûng a inṭan khân, Pathian chhiahhlawhtechu a sâng têl chauh an awm a. Chu hriak theih unau pâwl tlêmtê chuan harsatna an tâwk chung pawha vêngte hmangaihnain a chêttîr avâng leh Pathian thlarau thianghlim ṭanpuina avângin Lalram chanchin ṭha chu an hril a ni. Eng nge a rah chhuah? Tûn laia leia chatuan nun beiseina neitu mipui tam tak chu lâk khâwm a ni a. Thuhretu 8,000,000 vêlte chu khawvêl pawma kohhran 115,400 aia tamah an awm a, an pung zêl a ni. Entîr nân, kum 2014 rawngbâwl kum khân baptisma chang thar mi 275,500 chuang an awm a. Chawlhkâr tinin mi 5,300 vêlin baptisma an chang tihna a ni.

15. Tûn laiah mi tam takin Lalram chanchin chu engtin nge an hriat?

15 Lalram chanchin ṭha hria an lo tam tâkzia hmuh hi thil mak tak a ni. Tûn laiah kan thu leh hla chhuahte chu ṭawng 700 chuanga hmuh theih a ni a. Vênnainsâng chu khawvêla magazine sem chhuah tam ber a ni. Thla tinin copy 52,000,000 aia tam chu ṭawng 247-in chhut chhuah a ni a. Kan Bible zirna lehkhabu Bible Zirtîrna Dik Tak Chu Eng Nge Ni? chu ṭawng 250 aia tama lehlin a ni. Tûn thleng hian copy 200,000,000 ai tama chhut chhuah a ni.

16. Engvângin nge Jehova inawpna pâwl chu a ṭhan chhoh zêl?

16 Pathian rinna kan neih avâng leh Bible chu a thlarauva thâwk khum Thu a ni tih kan pawm avângin, kan inawpna pâwl chu a ṭhang chho zêl a ni. (1 Thessalonika 2:13) Setana huatna leh dodâlna karah pawh Jehova malsâwmna kan dawng chhun zawm zêl a ni.—2 Korinth 4:4.

MI DANGTE HMANGAIHNA NEI RENG RAWH

17, 18. Jehova chuan amah be lotute chungah eng ang rilru put hmang nei tûrin nge min beisei?

17 Mite chuan kan thu hrilhna chu chi hrang hrangin an chhâng lêt a. Mi ṭhenkhatin kan thuchah ken an huat laiin, ṭhenkhat chuan an ngaithla thung. Jehova chuan amah be lotute chungah eng ang rilru put hmang nei tûrin nge min beisei? Mite’n kan thuchah ken chu eng ang pawhin lo chhâng lêt mah se, Bible fuihna chu kan zâwm a ni. “Mi tin engtia chhân ṭheuh tûr nge ni tih in hriat theih nân in ṭawngka chhuak chu, chia al, khawngaihna tel ni fo rawh se,” tih hi. (Kolossa 4:6) Kan vêngte kan hmangaih avângin, mite hnêna kan rinna chungchâng kan hrilhfiah apiangin ‘thuhnuairawlh tak leh ṭih dêk chunga’ tih kan duh a ni.—1 Petera 3:15.

18 Mite chu an thinrimin, kan thuchah ken hnâwl mah se, vêngte hmangaihna kan lantîr a, Isua entawn tûr siam chu kan zui a ni. Isua chuan “mi hauhva a awm laiin a hau ve thung lo va, a tuar laiin a vau lo va.” Ani chuan Jehova a rinchhan zâwk a ni. (1 Petera 2:23) Chuvâng chuan, thuhnuairawlhna lantîrin: “Sual, sualin thungrûl suh ula, hauna haunain thungrûl hek suh ula, malsâwm hlauh zâwk rawh u,” tih fuihna chu kan zâwm reng zâwk a ni.—1 Petera 3:8, 9.

19. Engtin nge kan hmêlmate chu kan cheibâwl ang?

19 Thuhnuairawlhna chuan Isua pêk thu bul pawimawh tak zâwm tûrin min ṭanpui a. Ani chuan: “‘I vêngte hmangaih la, i hmêlma haw rawh,’ an ti tih in hre tawh. Kei erawh chuan ka hrilh a che u, In hmêlmate chu hmangaih ula, a tiduhdahtu che u chu ṭawngṭaisak rawh u, in Pa vâna mi fate in nih theih nân; ani chuan mi sualte leh mi ṭhate chungah chuan a nî a chhuahtîr ṭhîn a, mi felte leh mi fel lote chungah pawh ruah a sûrtîr ṭhîn,” tiin a hrilhfiah a ni. (Matthaia 5:43-45) Pathian chhiahhlawhte kan nih angin, kan hmêlmate chuan eng ang pawhin min cheibâwl mah se, kan hmangaih tûr a ni.

20. Jehova leh vêngte hmangaihna chu lei pumpuiah hian a khat dâwn tih engtin nge kan hriat theih? (A thupui chunga milem en rawh.)

20 Jehova leh kan vêngte chu kan hmangaih reng tûr a ni a. Mite’n keimahni leh kan thuchah ken dodâl mah se, an mamawh hunah kan ṭanpui a ni. Tirhkoh Paula chuan: “Inhmangaih tawnna ngawt lo chu tuma engmah ba suh u; mahni mihringpui hmangaihtu chuan dân chu a zawh famkim tawh si a. Hêng, ‘Uire suh, Tual that suh, Ru suh, Awt suh,’ tih leh thupêk dang la awm rêng rêngte hi, ‘Nangmah i inhmangaih angin i vêngte i hmangaih tûr a ni,’ tih hian a khai khâwm vek si a. Hmangaihnain vêngte a tikhawlo ngai lo va; chuvângin hmangaihna hi dân zawh famkimna a ni,” tiin a ziak a. (Rom 13:8-10) Inṭhen hranna te, tharumthawhna te, leh suahsualnaa khat, Setana rorêlna khawvêlah hian Pathian chhiahhlawhte chuan an vêngte hmangaihna dik tak an lantîr a ni. (1 Johana 5:19) Jehova chuan Setana, a ramhuai, leh he khawvêl suaksual a tihboral hnuah chuan lei pumpui hi hmangaihnain a khat tawh ang. Leia awm zawng zawngte’n Jehova leh an vêngte an hmangaih hun chu malsâwmna a va ni dâwn êm! (ws15-E 11/15)